r*rf. f.
C a p u t
XXIII.
C u i dams in
folitudine locus
& in terra
ülfiiginis,
Cui dedi in folitudine domum, dr tabernaculum A exemplo fuonosdocens, quod hxc vita quam ante
ejus in terra falfugipis. mortem ducimus, non propter fe amanda fit, fed
^ In Gentilitate enim in qua patriarcha non propter alteram toleranda. Quia ergo nova conver- |jw|
fuit, * propheta non fuit ; ad intclligendum Deum,
ufus inter homines, mores Babylonia fecu- L
qui rationc uteretur, homo pene non fuit. De hac
folitudine per Ifaiam dicitur : Lxtabitur deferta dr
invia , dr exultabit folitudo, & fiorebit quafi li-
lium. Et rurfum de Ecelefia dicitur : Ponet deferfatione
tus non eft, bene de eo feriptum eft : Contemnit1^ ]
multitudinem civitatis.
jo . Vel certe quodmultos per fpatiofam viam
vagantes deferuit,c & per angufta gradientes pau- titnH
tum e ju s quafi delicia s , & folitiidinem ejus q uafi cos elegit. Multitudinem namquc civitatis con- |J|
hortum Domini. Terra verb falfuginis hxc eadem temnere “ , 'eft i/1 humani generis partem qua: ,““ latam ~
n
folitudo repetita eft, qua: priufquam veram Dei
viam ingreditur, qua: & pro abundantia iniquita- A
fapientiam cognofceret , falfugincm protulerat:
tis multa eft, a regni fui forte reprobare. Sequitur:
quia nullam vjriditatem boni intelledus proferens,
perver^. fapiebat. Domum ergo in folitudine &:
Clamorem exaéloris non audit.
j i . Sicut fiipra di&um eft, quis hoc loco exaftor « j
ccioi nifi diabolus noteft ? Oui male fuadendn _A:i
h tabernaculum in terra falfuginis accepit;b quia in- B accipi poteft.?Qm fuadendo ^
carnatus pro hominibus Deus, dcreli&â Judxa, fpem contulit immortalitatis, fed decipiendo exi- Æ
Gentilitatis corda poffedit. Unde ei Patris voce per git tributum mortis : qui fuadendo intulit cul- liai
Prophetam dicitur : Pofiula à me, & dabo tibi gen- pam, f fxviendo exigit poenam. Hujus cxa&o- J
Johan, j . 27.
Johan, a. JJ.
tes hereditatem tuam, & pojfefsionem tuam terminos ris fermo, eft ante mortem hominis aftuta per- }
terrx. Qui juxta hoc quod Deus eft, cum Patre dat •* fuafio : clamor vero, ejus, eft violenta jam rapina
omnia : juxta hoc verb quod homo eft , à Patre poft mortem. Quos enim ante mortem latcnter in-
c accipit inter omnia, ficut feriptum eft : Potefiatem tercipit, hos ad fupplicii fui confortium poft mor-
dedit ei & judicium facere , quia filius hominis efi. tern violenter rapit. Sed quia ad mortem veniens
Et rurfum feriptum eft : Sciens quia omnia deditci Dominus , hujus exaftoris yiolentos impetus non
Pater in mantis. Vel ficut ipfe dicic : Omne quod dat expavit, ficut ipfe ait : Venit enim princeps hujus
mihi Pater » ad me veniet. Jam verb fi quxritur mundi, dr in me non habet quidquams bene di-
quid inter domum ac tabernaculum diftec : domus ç citur : Clamorem exattoris non audit. Venit quip-
in habitationc eft, tabernaculum in itinere. Corda pc ad cum exa&or humani generis , quia ilium
itaqueGentilium quafi quxdamtabernaculahabuit
veniendo, fed ea per juftitiam firmans , domum
fecit habitando. Et quia eorum vitam ad quos venerat
, imitari defpexit, re&c fubjungitur :
Verf. 7. Contemnit multitudinem civitatis.
C aput 69. Id eft, mores defpicit humanx converfatio-
nis. Homo quippe inter homines faftus j ufum tc-
Muititudinis nere hominum noluit. Idcirco namque inter nos
excmpia non^ homo fadtus eft , ut non folùm nos {anguine fufo
rua^fcquenda redimeret, fed etiam oftenfo exemplo commuta-
pxopofuit. ret. In converfatione igitur noftra & veniendo a-
lia invenit, & vivendo aha docuit. Studebant ehominem
vidit. Sed quern infirmitate defpedtum
hominem credidit, virtute fupra hominem fonfit.
jz . Hujus nimirum exadoris typum Laban te-R
, nuit, quando cum furore veniens, fiia apud Ja- Hop)
cob idola requifivit. Laban quippe interpretatur ”
dealbatio. Dealbatio autem non inconvenicnter jaK4j
diabolus accipitur : qui cùm fit tenebrofus ex me- M
rito, S transfigurât fe in angelum lucis. Huic fer- |jj
vivit Jacoby id eft ex parte reproborum Judaïcus é
populus, cujus ex carne incarnatus Dominus ve- ^
nit. Poteft etiam per Laban mundus hic exprimi, !
qui cum furore Jacob perfcquitur , quia cleftos
nimomnes fuperba Adam ftirpe progeniti, prof-D quofque qui Redemtoris noftri membra funt,
Johan. 6. is.
Ibid. iS. 4.
pera vita: prxfentis appetere , adverfa devitarc,
opprobria fugere, gloriam fequi. Venit inter eos
Dominus incarnatus adverfa appetens, profpera
fpernens, opprobria ampledens, gloriam fugiens. ■
Nam cum Judxi ilium regem fibi conftituere vo-
luiflent, fieri rex refugit. Cum verb eum intdrfi-
cere molirentur, fponte ad crucis patibulum venit.
Fugit ergo d quod omnes appetunt, appetiit quod
omnes fugiunt. Sed cum fugit quod omnes appetunt,
appetiit quod omnes fugiunt, fecit quod omnes
mirarentur , ut &: mortuus ipfe refurgeret, Sc
morte fua alios de morte refufoitarct. Dux quipperfequendo
opprimere conatur. ^ Hujus filiam, i
id eft five mundi, five diaboli, Jacob abftulit,
cum fibi Chriftus Ecclefiam ex Gentilitatc con-
junxit. Quam & de domo patris abftrahit, quia
ei per Prophetam dicit: oblivificere populum tuum, Pp j
dr domum patris tui. Quid verb in idolis, nifi a- 1
varitia defignatur i Unde per Paulum dicitur:
Bt avaritia;, qua efi idolorum fervitus. Laban er- cm
go veniens apud Jacob idola non invenit, quia
oftenfis mundi thefauris, diabolus in Redcmtore
noftro veftigia concupifcentise terrenx non repe-
rit. Sed qux Jacob non habuit, ea Rachel fedenpe
vita: funt hominis in corpore confiftentis , una £ do coopcruit. Per Rachel quippe, quæ & ovis diante
mortem, alia poft refurre&ionem : quarum
unam omnes agendo noverant, alteram nefeiebant;
& humanum genus foli huic quam noverat, inten-
debat. Venit per carnem Dominus, & dum fufcc-
pit unam, alteram demonftravit. Dum hanc nobis
cognitam fufeepit, illam qux nobis eft incognita,
oftendit.Moriendo quippe vitam excrcuit quam
tenemus, refurgendo aperuit quam quxramus,
citur , Ecclefia figuratur. Sedere autem , eft liu-
militatem poeniteotiæ appetere, ficut feriptum eft:
Surgite pofiquam federitis. Rachel ergo idola fe- Pf^
dendo operuit ; quia fandta Ecclefia Chriftum fe-
quens , terrenæ concupifccntia: vitia pccnitendo
texit. De hac coopertione vitiorum 1 per Pfaliuif-
tam dicitur : Beati quorum remijfe funt iniquitatesy -t
dp quorum tetta funt pcccata. Nos igitur Rachel u- pfii
• Recent- reluftantibus mfl. 8c vet. excufis habent: propheta nonfuit,
quia ad intelligendum Deum qui ratione uteretur, pene homo non fuit.
Concinit edicis recent. Corb. Germ, nifi quod in ipft) non legitur , pro-
f ha. nm f.it.
“ Corb. Germ. Pratel. Utic. Val-cl. quia incarnatus pro hominibus,
derelifla ( Val-cl. derelicts.) gentilitatis corda poffedit.
c Sic m/T. Editi vero, aceepit omnia■ Melids , inter omnia, ut babent
miT. Modus eft ioquendi Gregorio noftro fiuniliaris. Vide lib. i f . dum.
20. & lib. 16. n. 36. maxime vero lib. x. n. Co.
* Laud. & Val-cl. quod homines; 8c ita in confequentibus.
• Corb. Germ. Ebro'jc. aliique Norm. per anguttam, Cc. viaoi;
* L aud. fer-uiendo intulit poenam.
> Nonnul. ed. transfigurât fe velutin angelum.
h Laud. 8c Val-cl. hujus filiam ■, id eft mundi, Jacob abftulit«
• y indoc. & Corb. Germ, per prophetam.
h fignavit, qui idola fedendo premimus, fi cul-Adequo feriptum eft : ToUite porta, t prmci.esle ß „n
pas avantia: poemtendo damhamus. Qux urique Iras I & ekwmini poru Ü M I , £ im/nhil rex Ü ‘
avancia illis non folct evenire, qui in via Domini glorU. Sm s cß iße rex SlorU l Bominus fottis &
vinliccr currunt, qmbus dicitur ViriUter agite. potent, Dominus potent in prMo. S Hie Redemto- s
è eonfinetur cor veftmm ■ fed his maxime qui qua- re.m noitrum non folùm opere, fed etiam nomine
fi dfeminato greffu gradientes, per blandimenta prophetavit. Gedeon namque interpretatur cir-
fecuh refolvuntur. Unde & illic ejufdem Rache- cumiens in utero. Dominus enim nofter per’ ma-
. lis hxc verbafunt \Juxta corifuetudmem feminarum Jeftatis potentiam omnia compleäitur & tarnen
nunc accidit mihi. Apud Jacob ergo idola Laban. per difpenfationis gratiam ihtra ucerurii Vireinis
non repent i quia exactor calbdus quid in Redem- )> humanitärem fumens venit.Quis eft er<ro circurn- i
tore noftro reprehenderct, non invenit. De quo Jens in utero , nifi omnipotemDeus ftia difpen-
exadote Rcdemtori noftro Gentilitatcm ab ejus fatione nos redimens , divmitate cunäa comple-
dominio liberanti per Prophetam dicitur : Jugum ftens, & humanitärem intra uterum fumens; In quo ’
enim oneris ejus , & virgam humeri iju s , 6 ' ß e - utero & incarnatus eft ,& ctaufus non eft ■ quia So
pm m exactoris ejus fuperafti,,ficu t in die CMadiaa. B intra uterum fuit per infirmiratis fubftàntiam &
Enpiens quippe Gentiliratem Dominus.,. fupera- ’ exaa mundum per potentiam majeftatis Madian •
vit jugum oneris ejus,cùm earn «dventu-fOo fd>. vero interpretatur, de judicio. Ut enim holies ejus *
ilia dxmoniacx tyrannidis feratute liberavit. .Su- repeilendi deftruendique effent, non de vitio re-
peravit vii-gam humeri ejus ,* cùm pereufifonèm pellentis , fed de judicio juftè jtidicantis fuit Et
illifls, qux ex perverfo opere graviter deprimebat, idcirco de judicio vocantur 5 quia alieni à gratia
abhumano genere >> redemto compefcuit. Supera- Redemtoris, juftx damnationis meritum etiam in
vocabulo Hominis trahunt.
74. Contra hos Gedeon cum trecentis pergir ad v,T. xxxm.
prxliiim, Solerin centenario numero plenitudoper- Q«id ïïgnifi-
fedlionis intelligi. Qmdergoperterluaumcente- S
narium niimermii defignatur, nifi perfe&a cognitio Gedeonepu-
Trinitatis ? Cum his quippe Dominus nofter adver- Snantcs*
vit foeptrum exactoris ejus, cùm regnum ejufdem
diaboli, qui pro peftifera perpetratione vitiorum
exigere confucverat débita tributa poenarum , de
fidelium corde deftruxit.
73. Sed quomodo hxc a£ta funt audiamus. Subjunftum
eft illico : Sicut in die UMadian. Non abs ___-i—rr__I1UU
■ rffartdcfor.fi hoc Mädiaiiitarum bellum quod in -, fariosfidei1 deftruit:I:um his ad prxdicationis bella
comparatione adventus Dominici à Propheta vi- dcfcendit,quipofluntdivinacognöfcere,quifciunc
. gilanter illatum eft, aliquando latiùs diiferamus. In de Trinitate, qux Deus eft, perfeäa fentire. No-
übro quippe Judicum, Gedeon contra Madianitas tandum vero eft, quia iftetrécentorum nunietus in
- dimicafle defcribimr. Is cùm exercitus multitudi- Tau fittcracontmetur, qux crucis (pecicm tenet.
Bemad bella producer«!, divinailli admönitionc Çuififupcrtranfuerfamlineamidquodincrùcee-
ptxceptnm eft, ut ad fluvium veniens, omnes quos minet, adderctur, non jam crucis fpecies, fed ipfa
flexis genibus aquas hautite confpiceret, à bello- crux effet. Quia ergo ifte trecentorum mimerus in
mm confliftu removeret. t Aftumque eft, ut tre- Tau littcra continetür, &r per Tau litteram, ficut di-
centiviritantummodo, qui liantes manibus aquas ximus, fpcciés crucis oftcndituri non immerito in
hauferant, remanerent. Cum his ad prxlium per- his trecentis Gedeonem fequentibus illi defio-nati
git, eofqüe non armis, fed tubis, lampadibus &: funt, quibus & 8m m e ü .- .s iq u ifn u ltp o f tm e v è ’nire- z „c.0 «■
iagenis armavit. Nam ficut Ulic feriptum eft ; ac- ahnegetfemetipfum, & toUatcrucem fuam, & fequatur ' '
cenlas kmpades miferunt intra lagunculas : 8c tu- me. Qmfequentes Dominum tanto veriùs crucem
bas in dextra , lagenas autem in finillra tenuerunt : D tollunt, quanto acriùs & fe edomant, & erga pro-
&adhoftesfuos cominus venientes, cecinerunt tu- ximos fuos caritatis compaffione cruciantur. Unde
bis, confregcrunt lagunculas, ä lampades apparue- & per Ezechiclem prophetam dicitur ; Signa Tau nmch ,
runt:&hinctubarumfonitil,lllmcIampadumcoruf- fuperfronte t virorumgementium é r dolentium. Vel
catione territi holies, funt in fugam converfi. Quid certè in his trecentis, qui in Tau littera continen-
hoceft, qtiod tale bellum per Prophetam ad me- tur, hoc exprimitur, quod fermm hoftium crucis
dium adducirur , & adveritui Redemtoris noftri ligno fuperetur. Duaique funt ad fluvium, ut a-
.iftiiis pùgnx viaoria comparatur î An indicare quas biberént, & quicumque aquasflexis’geni-
Irophetanobisftuduit, quod advencumRedem- bus hauferant, à bellica intentione remoti Timt.
toris Bcftri contra diabolum ilia fub Gedeon di^ï
ce pugnx viaoria defignavit > Taliaillic nimirum.
a«a funt, qux quanto magis ufum pugnandi tran-
leunt, tanto ampliùs à prophetandi myfterio non
reccdunt. Quis enim umquam c ... "■ --- ■ a u_ m -I aoge--n--i-s- -&-- - -l-a--m-- - ------------ ——»»•-X«. UVISM imoi DlaCUUi.il,
pacubus ad prxlium vemc ? Quis contra armave- E qui cum do&rinx fluenta hauriunt, reftitudincm
wens, arma defemit ? Ridicula nobis h X C profefto nnwnm tinn —_L:u;r
fuerant, fi cerribilia hoftibus non fuifl'ent. Sed vi-
«oria ipfateftantedidicimus, e ne parvihxc qux
facta funt, perpendamus. Gedeon itaque ad prxlium
Aquis namque , doarina fapientix ; ftante autem
genu , reaa operatio dciignariir. Qui ergo dum
aquas bibunc, genuflexiffe perbibencur ,'a beilo-
rum certamine probibiri recefferunt : quia cum il-
Iis Chriftus contra holies fideipergitad prxlium,
veniens, Redemtoris noftri fignat adventum;
* Quidam cd. cum perfecutionem.
Sc al. cd. Rcdemtor.
‘ Norm. Val-cl. & nonnull i , aftumaue e ll, fa t r e c e n t i r e -
®«nferunt. 2 . J
Germ. Gilot. Guflanv. & plur. cd. lampades aperuerunt:
« . mil. & vet. edit. Parif. 8c Bafil. apparuerunt; quam lcdlioncm an-
«ponendam duximus.
I .^iticum Corb. Germ, ne parva hac ; melids, ne parvi; quod
m rnff. Norm. Vindoc Laud. Val-cl. & c.
- "al-cl. principis veftri.
operum non inflcdunt. Omnes quippe tunc bibifi*
fo aquam, fed non omnes re£to genu ftetiffe nar-
rati funt. Reprobatique funt, qui genua, dum a-
quas biberent, inflexerunt : quia atteftante Apofi
tolo, Non auditores legisjufii funt apud Deum, fe d Rom. z. 13,
5 Al- hunc Redemtorem. Interprccationis nominis, Gedeon, qua: fiib-
jicicur ratio nos latetj certè locum non iiabecin fonte Hebr. Attamcn
in 1. de Nomin. Hebr. S . Hicronymi, edit. Parif. i f 46. &c. legitur :
Gedeon circumiens in utero, vel inutile, five tentatio iniquitatis eorum • '
verba autem in utero vel inutile in nov. edit, non comparent.
hDccft humanitatem fumens , in Norm. Vindoc. Val-cl. & Corb.
Germ.
1 Ebroi'e. & Vindoc. extra uterum,
k Praccl. 8c Vindoc. Jlravit.