Deiit. 31. +o.
Jfii. S3. T.
P fd .z .y .
Jehan. 1.1.
Pfd.32.-9.
msm s.
C a p . VI.
R t c . vu .
Angeli & Ec-
clcfia , Dci
decor & orna
mencum fimt.
P fd. 9 t. i .
£phef. f.z7.
Pfal. 103. z.
Matth, s. 14.
Matth. i 7 . z
ytrf.6 .
C a p u t
VII.
Deus tranquil
Je irafcitur.
effc&um operis, aliquando autem ad indicandam A tabilis non eft. Hinc de illo per Jacobum dicitur :
ejus fubftantiam majeftatis. Nam cùm in Deo c^Aptid quem nonefttranjmutatio , nec vicifsitudinis
oculus, fcapulæ,3 pcs,£tquealx nominancur, cf- obumbratio. Hinc rurfum lcripcum eft : Tu autem
feiftus quidem operationis oftcnditur. Cùm verb Domine cum tranquillitate judicas. Hinc Prophcta
manus, brachium, dextera vel Vox in Deo dicitur, ait : Deferta faffa eft terra à facie ira col'umbx, à
per hæc vocabula confubftantialis ei Filius demon- facie furoris Domini.b Quod cnim iram columbæ
ftratur. Ipfe quippe eft &: manus & dextera, de prædixerat, hoc furorem Domini fubjunxit. Co-
cujus afcenfione per Moyfen Pater loquitur, di- lumba namque valde fimplex eft animal ; & quia
cens : Tollam in calum manum meam,& jurabo fe r in Deum nulla furoris inæqualitas ferpit, furorem
dexteram me am. Ipfe brachium, de quo Prophcta Domini iram columbæ nominavit. Ut cnim divi-
ait : Et brachium Domini cui revelatum eft ? Ipfe næ diftri&ionis vim imperturbabilem demonftra-
vox : quia eum Pater gignendo dixit : Filius meus rct, & iràm dixit, & columbæ : ac fi apertius di-
es tu, ego hodie genui te. Et de quo feriptum eft : ceret : Diftri£tum judicium inconculfus exerit, qui
In principio erat Verbum , & Verbum erat apud „ permanens manfuctusc injuftos punit. Unde &in
Deum, & Deus erat Verbum. Per hoc Verbum fe- ° cxtr.emo judicio in femctipfo incommutabilis ma-
cifle Patrem omnià, David aflerit, dicens : Dix it: nens, nulla'viciflitudine ac mutabilitate variatur,
dr fallu funt. Deum ergo brachium habere ,.cft fed tamen eleftis ac reprobis nequaquam fub fpe-
operantem filium gignere : voce tonare , eft con- cie ejufdem incommutabilitatis oftenditur: quia &
Jocol, ltl
H ni
J
fubftantialem fibi filium mundo terribiiieer demon-
ftrare. Beato igitur Job cùm dicit Dominus : Si ha-
bcs brachium ftcut Deus , & f i 'voce fimili tonas }
mira difpenlatione pietatis eum dum increpat,
exaltat : quia eum, quem fua comparatione fupe-
rat fuperiorem cundis demonftrat. Cui in hac pro-
pofitione fubjungit :
Circumda tibi decorem , dp in fublime erigere,
dp cfto gloriofus, & fpeciofis induere nvefttibus.
8. Subaudis, ut ego. Ipfe enim fibi circumdat
decorem , de quo feriptum eft : Dominus regnavit,
decorem induit. Ipfe apud nos in fublime erigitur,
quum noftris mentibus in natura lua elle impene-
trabilis demonftratur. Ipfe véio gloriofus eft, qui
dum feipfo perfruitur, accedentis laudis indigens
non eft. Ipfe fpeciofis induitur veftibus : quia fan-
dorum Angelorum choros, quos condidit, in ufum
fui decoris aflumfit, &: velut quamdam veftem
gloriofam fibi Ecclefiam, exhiber non habentem
rugam, aut maculam. Unde ei pet Prophetam dicitur
: Confefionem dp decorem induifti, amibtus lu-
mine ftcut veftimento. Hîc quippe confelfionem intranquillus
juftis, & iratus apparebit injuftis. Tef-
te enim confeientia intra femetipfos deferunt, unde
eorum mentes xque unum refpiciant, fed non
xqualiter modificeritur : quia & iftis eum Beni-
gnum oftendit anteada juftitia, & illis terribilem
culpa. Quorum pavorem quis explicet, cum con-
tigerit miferis & intra fe culpas cernere, &: ante fe
judicem juftum videre ? Hoc nimirum quotidie in
q ufu vitx prxfentis agitur, ut de qualitate venturi
judicis mortalium corda dpceantur. Nam cum duo
ad judicium pergunt, alius innoccntix fibi con-
Icius, alius culpx : ante prolatam feqtentiam ad-
hue tacentem judicem utrique confpiciunt, & tamen
culpx debitor gravem contra fe iram hoc ipfum
judicis filentium fufpicatur. Quam iram fibi
non denuntiat perturbatio judicis, lea rccordatio
pravitatis: quia etfi adhuc foris reum fententia non
clamat, intus tamen graviter confeientia accufat.
At contra juftitix amicus decernentis vultum con-
fpicit', fed intus de teftimonio bonx recordatio-
nis hilarefeit, & quo apud fe quod metuat non
habet, eoomne quod erga femetiplum eft, blanduit,
illic decorem : quia quos hie per peeniten- Ddum videt. Hoc itaque loco furor Domini dicitur
tiam confitentes fecerit, illic fulgentes per deco- non perturbatio divinx^ fubftantix, fed fuper pecrem
juftitix oftendet. Luce ergo ficut veftimento
amiäus eft; quia fanótis omnibus, quibus diétum
eft « Vos eftis lux mundi, in ilia æterna gloria ve-
. ftietür. Unde & per Evangelium dicitur, quiatrans-
figuratoin monte Domino, veftimentaejus fafta
funt Candida ficut nix. In qua transfiguratione quid
aliud , quàm refurre&ionis ultimx gloria nuntia-
tur î In monte enim veftimenta ejus Ticut nix facia
funt ; quia in fupernx claritatis culmine làntfti om
catores male fibi eonfeios examinatio juftx vindi-
clx. Quamvis enim eum tranquillum in judicio vi-
deant, tamen quia feriendos fe ab illo non dubi-
tant, eum d in fuis modbus perturbatum putant.
Sequitur :
Et rejpiciens omnem arrogantem humilia.
10. A c fi dicat, ut ego. Apte autem ad vindiûx
ordinem arrogantibus mperbomm culpa prxponi-
tur : quia nimirum non fuperbia de arrogantia, fed
nes ei luce juftitix fulgentes adhxrebunt. Sed q u ia generatur arrogantia de fuperbia. D u o d u s autem
fpeciofarum veftium nomine juftos fibi quomodo modis à Domino peccator unufquifque refpicitur.
adjungat, infinuat: injuftos etiam quomodo a fe
disjungat, oftendit. Sequitur :
Difperge fteperbos in furore tuo.
9. Subaudis, ut ego, qui cos & tranquillitatis
tempore unitos contra me tolero, &c diftri&us
j quandoque veniens , in meo eos furore difpergo.
Sed inter hxc foletter intuendum eft, quod gravis
perfidix error admittitur, fi fortafle quis xftimet,
quod in ilia divinitatis fubftantia, furor & tran-
quillitas varietur. Creator namque omnium co
fummè immortalis eft , quo creaturx more mucum
aut a peccato convertitur, aut ex -peccato pu-
nitur. D e j’cfpeftu cnim converfionis dicitur: J^uia
refpexit Dominus Petrum, & recorddtus Petrusc ver-
bi Jefu flevit amare. De rcfpeclu ultionis rurfus dicitur
: Vultus autem Domini fuper facientes mala ,ut
perdat de terra memoriam eorum. Utrifque autem
modis in hurtlilitate arrogans fternitur : quia aut
peenitendo cognofcit culpam, aut p’crcundo per-
cipit peenam :
Refpice cuntfos fuperbos, dp confunde eos, & untere
impios in loco Juo.
pffoy
* Omittitur pet', in ed. Supplevimus ex mlT. Vindoc. Norm. & al.
In Corb. Germ, pro & d a , legitur : & al a.
b Addidimus eciam ! enim , ex Vindoc. Gemet. Corb. Germ. Sc pl:
Norm.
ïDeeft. injuftos, in duob. Germ. Turon. Laud. & pier. Norm.
* Editi cum Germ, fuis moribus, vel, in fuis moribus. Cotb. Germ.
in fuis mortibus. Noftram left, miniftrarunt Turon. Vindoc. Val-d-
Pratcl. ac pl. Normv
* Tn duob. Germ. Sc in Gemet. omittitur verb's J‘fu.
1053 liber XXXII. in Caput XL. Beati Job. 105-4
il. Subaudis, ut cgo. Süperbi enim ex refpc&u A refpicit, cujus facies foveam attendit. Et bene de
Domini confunduntur, aut hîc de pietate cognof
dicitur, quod éorum facies in foveam de-
centes & damnantes crimina, aut illic fupplicia de
merguntur ; quia ima petunt, dum fuperbiendo
juftitia fentientes. Impiorum vero locus ipfa fu-
altiora appetunt : & quo mag is extollcndo fe eri-
perbia eft ; quia cùm feriptum fit : Initium omnis
gunt, co magis ruendo inferiùs tendunt. Terrenam
peccati fuperbia', unde oritur impictas, ibi contine-
quippe gloriam quxrunt, & infima funt quæ pro-
tur; quamvis nec quidquam à fuperbia diftat im-
fpiciunt, dum fuperbiendo alta feélantur. Unde
pietas-. Valde enim fuperbire, eft impia de au&ore
miro & diverfo modo res agitur, uthumiles cx-
fentire. Impius ergo in loco fuo contcritur ; quia
lum pétant, dum fe inferiùs dejiciunt : {uperbi in-
ipfii fuperbia, qua elevatur, opprimitur : cumque
fima appelant, dum dcfpicicndo ceteros quafi in
efferendo fe in cogitationibus erigit, lumen fibi
altioribus extolluntur. Ifti fe , dum defpiciunt, ex-
juftitix, quod inveniredebuiflet,abfcondit. Sxpc
leftibus junguntur : illi dum fe erigunt, à fuperio-
autem dum contra Deum falfa gloria cxtcriùs pro-
ribus dividuntur : atque, ut ita dixerim, illi Çc d evantes
ficit, vera miferia interiùs inanefeit. Unde Profuperbis
deprimunt, . , j ifti deprimentes VdleCvVadnlltl., rEtt bDCe—-
pheta ait ^ e je c t f ti eos dum a allevarentur. Non B ne de fuperbientibus perPfalmiftam dicitur : Hu- Pfal. 14a. 0.
enim ait: Dejecifti eos poftquam clevati funt, fed TH 1t 1/1 f- autem /I /y f I'm peccatores A#/*/, . f . v . . ufque f ad . At terram . _. . . . . : quia i
ea
dum allevarcntur: quia hoc ipfiim fit fiiperbis in-
qux infra funt, ambientes, dum extollcndo fe erigunt,
teriüs dejici, quod eis falfa contingit gloria exte-
amilfo cxlo quid aliud quàm terram petunt >
riüs elevari. Ordinantc enim divino judicio, non
Quibus hoc ipfumc jam in imis cecidifle, eft reliais
eis hic’aliud culpa eft, atque aliud pcena: fed fua
fuperioribus ima quxfifle. Rede ergo eorum
illis in pcenam vertitur culpa, ut clatis faftu fuper-
facies in foveam demergi perhibentur ; quia fe-
bix, hoc ipfum fit verc intus cadcrc, quod foris
quentes infima, ad inferni barathrum tendunt»
oftenditur profecifte. Sequitur:
Jufto enim judicio agitur, ut quos hîc voluntaria
ejbftonde eos in pulvere, ftmul dp facies eorum
averfio cxcoecat, illic ab intuitu veri luminis digna
demerge in foveam.
fupplicii fovea abfeondat. Igitur quia vir fandus
it. Ac fi dicat, ut ego. Superbos cnim atque
tanto divinx potentix terrorc difcufliis eft, ut ei
I- impios jufto judicio Dominus in pulvere abfeon-
diceretur ; Si babes brachium utDeus, dp f t voce f imili
die i quia eorum corda ipfis, qux defpedo amore
tonas : difperge fuperbos in furore tuo, dp reffi
creatoris eligunt, terrenis opprimi negotiis permiliat
— —Ö ,rr c...i.e.n. t o..m...n..e.m... ..a..r.r..o g_a n t e m humilia s &C cetera qux
I U“ 1« iUorumvitam cum in excremo C Deus quidem f ^ e ’ fed honio VixTufficicLudire
jiundniirc.iion ndiilfreiui rtiirt , t1-aommqnunaamm fBiKb!i aa b1-«f/e%o^,n-. d,4 itam „n„o„n A 1___ -r^ . .
agnofeit, dicens: Neftio qui eftis. Vita pravorum
fub: pulvcrc abfeonditur ; quia abjc&is & infimis
defideriis gravatur. Quifquis cnim adhuc ea qux
mundi funt appétit, quafi ante faciem veri luminis
non apparct ; quia nimirum fub pulvere terrenx
cogitationis later. Hunc pravarum cogitationum
pulvcrem opprefla menstolcrat, quern ventus nc-
quillimæ tentationis apportât. Hinc eft enim quod
de unaquaque anima terrenis defideriis aggravata
fub Ephraim fpccie per Prophetam dicitur : Faclus
eft Ephraim fanis fubcinericius, qui pon reverfatur.
Ex natura quippe bene condita eft nobis intentio,
qux furgat in Deum; led ex converlatione nequi-
^ cunda hxc qua Dominus intentionc prxmiferit, <j
fine fubditx conclufionis oftendit, dicens :
Et ego confttebor quod falvare te pofsit dextera tua. Verf. 9.
14. Ac fi apertè diceret : Si pötes terribilia hxc C a p . XI.
faccrc, ipfe qux protuli, tibi & non mihi deputo v * t . i x.
bona omnia qux fecifti. Si verb peccantes alios ^E c: V111-
refpiciendo non potes perdcrc, liquet qudd a ream
ncquitix, tua tc non vales virtute liberate. Eccc bus laNari
divina voce ad beatum Job dicitur quod c fuâ dex- confidco"
tera non falvetur : & tamen nonnulli hominum, "T*'
qui ab hujusviri viribus longe funt, defpedoDci
adjutoriö, fua fe fortitudine falvari pofle confi-
dunt. Pro quibus quid deprccari aliud debemus,
nifi ut fi jam dona bonorum operum perccperunt,
ter affuera^ ineft TOluptas, quz præfens premat inD hoc quoque donum accipiantVut k.qSo h ic ’ acceleoulum.
Panis autem fubcinericius ex ea parte eft
niundior, quam inferiùs occultât, atque ex ea parte
lordidior, qua defuper cinercm tolerat. Quif-
quis ergo intentionem qua Deum debuiffet qua-
rere, ncgligit, quafi more panis fubcinericii mun-
diorem partem inferiùs premie, &: cùm curas fe-
tuli libenter tolerat, quafi congeftumcineremfu-
perius portât. Revcrfaretur autem panis fubcine-
r,clus> fi defideriorum carnalium cinerem repellc-
t« ,& : intentionem bonam, quam in fe dudum
defpiciendo oppreiferat, fuperiùs oftentaret. Sed
teverfati renuit, cùm mens amore curarum fccu-
larium prefla, molem fuperpofiti cineris abiicere
nep-llO-ir * sIlimAllA A /T. irrra.a ___ L .
perint difeant ? Quia autem prxmillis verbis Dominus
potentiam fux magnitudinis intulit: nunc
in fubfequcntibus nequitiam antiqui hoftis oftendit
: ut Bonus famulus & auditis priüs virtutibus
Domini, feiret quantüm diligeret, &: cognita poft
calliditatc diaboli, difeeret quantüm timcrct. Unde
bene per Prophetam dicitur : Leo rugiet, quis Amos 3 . t .
non timebit ? Dominus Deus locutus eft , quis non
prophetabit ? Poftquam enim virtus ei fui condito-
ris innotuit, nequaquam illum vires adverfarii la-
tere debucrunt: ut eo magis defenlori luo lehu-
milius fubderct, quo hoftis lui nequitias fubtiliüs
agnoviflet: protcdlorcmque luum tanto ardentiüs
Ü B : dumquc affurgere in intentionem bo- E qüxrcret, quanto terribiliorem hoftem cognofce-
nam non -a-p---p--c--c--i-t-,- --q- uafi mund-i-o--r-e--m-- - -f-a--c--i-e--m-- r frur brtmerr m viVüri-r ____ n.
piemit. : .
1 x3* Apte autem fubjungitur : Simul & facies eoturn
demerge in foveam. Ac'fi dicat, ut ego. Jufto
namque judicio fuperborum facies Dominus in foveam
mergic; quia intentionem cordis corum fefe
ultra homines erigentem inferius dejicit. Ima cnim
* Ebroic. aliique Norm, elevarentur.
%uinntt°k y Czm' Ebr01Cl & Norm, intft voluntas. Corb. Germ.
ret, quem vitaret. Certum quippe eft, quia minùs
diligit ereptorem luum, qui minùs intelligit peri-
culum quod evafit : & vile lolatium députât defen-
Ibris, qui virtutem adverlarii debilem putat. Unde
bene ereptioncm luam Domino tribuens Prophctar
dicebat : Diligam te Domine virtus mea ; apertc vi- pfal, i7, r;
deliccc dicens : Eo ce magis diligo, quo infirmita-
• Ebroïc. Gem. & cer. Norm. Germ. Laud. & Val-cl. jam nimis.
4 Corb. Germ. Sc Gemet. cum qua hie Dominus intentions. '
• yiadoc. Sc Nora), fua virtutt.