San£ti Gregorii Moralium.
fciic , ut ortend at quia inulta mala non A catuli leonum difsipati pint.
ïniquos delc-
ï i quo feiifu
folium, quo
'reran.
ns
iniqùos---- ,
deferit. Nonnumquam verb iniquos dm tolérât,
ait confiderantibus infinuet, ad quod eos judicium
réfervet. . . . .
2<j. Hæc itaque -fententia a deletionis imquo-
rum, fi non cum‘ fine præfentis fæculi de cundis
«reneraliter dicitur ,, ex magna parte pîocul du-
bio veritatis virtute evacuatur. Sed tune vera e-
rit., cum jam iniquitatis dilatio non erit. Quæ hoc
•fortafle modo intelligi redius poteft , quoniam
nec innocens'peiitnec redus aeletur : quia etli
Carne hîc atteritur , in conÇpedu æterni judicis
vera (Mute
1 5 6
39. Quern enim nomine tigridis , nili beatum C a ^p u t
Job nota varictatis fignat , vel afperfum maculis X X .
fimulationis? Ômnisnamquefimulatorïneqqubd v e T.&R xvi.
videri rectus appétit, mundumfe per omnia non,^'S“sjlvar^'ia?
-oftendit : quia dduumm vviirrttuutteess qquuaaftdaaamm npperr hhvynpoo- *c riPW s'aptè-f-i-
enfin aflumit, & occulté femetipfum vitiis Tub- .gnificac.
jicit, qua:dam latentia vitia repente in façiem e-
rumpunt, 8c. fuperdudæ fimulationis , quafi vi-
fionis corium , ex admixtione fua variutn often-
dunt : ut plerumque fit minim , our homo, qui
________ __ tantis virtutibus poliere cernitur , etiam tarn reite
reparatur. E t quf feminant dolores 8c g probis adibus inquinetur. Sed nimirum omms •
flante Deo pereunt : quia quanto hîc hypocrita tigris eft : quia dum mundus color de
~ S c __________ ^.iriùc fimul,atione ducitur . vitiorum nisredine mteroitn
vindiftam
■ xetribuir.
metunt, - - , * * j "
aitiùs perverse agendo proficiunt, tanto durius
fubfequenti damn.uione feriuntur. Sed cùm eidem
fententiæ præmittitur, Recordare ,• videlicet paten,
quia trarifada res äd meutern reducitur , non au-
tem futura nuntiatur. Tunc ergo Eliphaz verius
diccret, fi hæc de iniquis generaliter fieri extrema
animadverfione credidilfet.
37. Sed hoc quod flare D eus dicitur, urgetut
fubtiliùs difceriiâtur. Nos quippe cùm flamus,
aërem ab exterioribus introrfus trahimus, 8c in-
trQrfus tra&uin hune exteriùs reddimus. Flare er-
cro Deus inVindidæ retributione dicitur : quia ab ^
exterioribus caufis introrfus judicii confilium con-
cipit, & ab interno confilio extrorfus fententiam
emittit. Quafi flante Deo, ab exterioribus aliquid
introrfus trahitur, quando Foras mala noftra con-
fpicit, 8c intus b judicium difponit. Et rurfum ,
quafi flante Deo, ab interioribus fpiritus extrorfus
emittitur, quando ab iriternoc conceptu con-
filii, exteriùs judicium damnations infertur. Bene
itaque dicitur, quod qui dolores feminant^
flante Deo pereunt : quia unde foris perverfafa-
cfiint, inde ab intimis redè feriuntur. Vel certe
cùm flare Deus dicitur , quia 8c ftatim iræ ejus
fpiritus fubinfertur , appellatione flatûs illius- poteft
ipla ejus animadverfio defignari. Nos quippe
vitibrum nigredine inter-
rumpente variatur. Sæpe enim dum.decaftitatis
munditia extollitur, forde avaritiæ feedatur. Sæpe
dum virtute largitatis {peciofus oftenditur, lu-
xuriæ maculis inquinatiir. Sæpe dum caftitatis at-
que largitatis décoré veftitur,velut ex zelo juftitiæ,
crudelitatis atrocitate fufeatur. Sæpe largitate ,
caftitate, pietate ex pulcra vifione induitur, fed
interfufa obfcuritate luperbiæ notatur. Sïcque
fit, ut intermixtis vitiis dum mundam in fe fpe-
ciem hypocrita non oftendit , quâfi unum colo-
rem tigris habere nequaquam poflit. Quæ videlicet
tigris rapit prædam : quia humani ubi favoris
ufurpat gloriam. Qui enim rapta laude extollitur,
quafi prædâ fatiatur. Bene autem hypo-
critarum laus præda dicitur. Præda quippe eft,
cùm aliéna violenter auferuntur. Omnis autem
hypocrita , quia vitam juftitiæ fimulans , jufto-
rum fibi laudem arripit, alienum profeftb eft
quod tollit. Eliphaz itaque , quia beatum Job
incolumitatis fuæ tempore laudanda egifle cognovit
, pereuflione fubfequente, hæc ilium te-
nuifle per hypocrifin credidit, dicens : Tigris^ pe-
riit, eo quod non habefet pnedam. Ac fi aperte di-
cat : Varietas tuæ fimulationis extinfta eft, quia
& adulatio laudis ablata eft : & jam tua hypo-
Tuncç[uimlè
pcrcuntibus
UUO ÛUU114UVWUU UWIlïlllUJ. . .w T f r ---------------- . f l . j . . .
afcimur , flatu furoris ^ inflammamur. UtDcrifis prædam non habet, quia perculla divimer^
o vindictam cogitans Dominus demonftretur,
flare irafeendo dicitur : non quo ipfe in natura fua
mutabilitatis viefifitudinem recipiat, fed quo port:
longam patientiam , quando vindiflam peccato-
ris exequitur, is qui in femetipfo tranquilluseft,
pereuntibus turbulentus videtur. Mens quippe re-
proba, quia adverfum fuis a&ibus judicem con-
fpicit, quafi commotusei oftenditur,quiaincon-
fpectu illius fuo reatu ipfa turbatui'. Sed. poft-
quam quafi dementer admonuit, aperte incre-
pationis verba fubjungit, dicens :
Rugitus le ont s y çjr vox le.en.e, & dentes cdtulorum
tus, humanis favoribus caret.
40. Tranflatione autem Septuaginta interpre-; MyrmicoTcon
turn nequaquam tigris dicirnr , fed , Myrmico-,“ . " ! “
leon periit, eo quod non haberet pr^dam. Myr- fortiorcs,au-
mlcoleon quippe parvum valde eft animal, for- dacesmparv«
micis adverfum, quod fc fub pulvere abfeondit,
& formicas frumenta geftantes interficit, inter-
fedalque confumit. Myrmicoleon autem latine
dicitur, vel formicarum leo, vel certe expreflius
formica pariter &: leo. Refte autem formica 8c
leo nominatur : quia five volatilibus, (eu quibuf-
libet aliis minutis animalibus formica e ft, ipfis
leonuvn contriti pint. -a-u--te--m- f. or, micis le_o . Ha. s enim q-u afi leov devorat,
38.Quidenimrugitumleoriis appellat, nifi,ut fed ab illis quafi formica devoratur. Qum lmtur
C a p u t paulo ante præmifimus , feveritatem viri ? quid ^ Eliphaz dicit : Myrmicoleon periit ; quid m beà-
X IX ,
Dura in job voceiii leænæ , nifi loquacitatem conjugis ? quid
Eliphaz verba, dentes catulorum leonum, nifi edacitatem pro-
lis Ï Quia enim filii convivantes extinfli funt ,
dentium exprelïione fignantur. Quæ cuncta dum
contrita Eliphaz rigidus exultât, quafi jure dam-
nata denuntiat. Cujus adhuc duritiam increpa-
tionis ingeminat, cùm fubjungit :
y erf. a. Tigris periit ? eo quod non haberet prædam , &
* Coccius ac deinceps editi,dilatioris. Reftius alii cum mCs.fententia
deletionis, quafcilicec dicebat Eliphasomncs iniquos flante Deo pc-
liifTe.
b Antiq. Remig. m judicio difponit.
c Rem. antiq. <tb intemo concepto confilio.
a Mis. Norm, infiamur. In Ùtic. leu S. Ebrulphi prius Iegebatur
infiatnmnmr if fit.
to Job fub c myrmicoleontis nomine, nifi pavo- :
rem & audaciam reprehendit? Ac fi ei aperte dicat
: Non injuftè pcrcuflus es, quia contra ere-
£tos timidus , contra fubditos audax fuifti. Ac fi
aperte dicat : Contra aftutos te formido preflit,
contra fimplices temeritas inflavit. Sed prædam
jam myrmicoleon nonhabet, ^ quia timidatua e-
latio dumverberibus premitur, ab aliéna læfione
* Vindpc. Norm. & alii myrmicolconis. Corb. Germ. & Reg. >nyr~
tnicoleontis, redfciùs à gtxco fivf/M>(ÿ>iî»rn>{. Quod confirmari poteft ex
Hieronymo 1. z. adv. Jovin. ubilegitur chamtdeontes.
f I ta Anglic, mfs. & ceteri quotquot confuluimus ; non, ut legitur in
editis, quin tumida,tun elatio. Prior quoque lcdio magis convenir pro.
pofito ElipHas exprobrantis Job timiditatem fimul & audaciam.
157 L ib e r V . m C a p ü t IV . Beati Job . ï j B
prohibetur. Sed qiiia arnicos beati Jobhæretico- A deré vicia aperte nititür, modo in fuis fuggéftiorum
tenere fpeciem diximus : urget neceflariô j
ut hæc eadem Eliphaz verba quomodo etiam ty-
picè fentienda fint, intimemuSi
Rugitus leonis, & vox leænæ, & dentes catulorum
leonum contriti funt.
41. Quia natura uniufcujufque rei ex divêrfita-
te componitur, in facro eloquio per rem quamli-
bèt licite diverfa figürantur. Habet quippe léo
virtutem, habet &fævitiam. Virtute ergo Dominum
, fævitiâ diabolum fignat. Hinc enim de Do-
■ mino dieitur : Vicit leo de tribu Juda, 'radix David.
Hinc de diabolo feriptum eft : Adverfatius
vefier diabolus , ficut leo rugiens circuit , quærens
nibus fub virtutiis fpécie palliatüri Hæc itaqué
belluaj qiiæ tanta -varietàte refpergitur, jure tigris
vocatur, quæ apud Septuaginta interprètes,
ut præfati fumus, myrmicbléon dicitur. Quod videlicet
animal abfconfum pulvere -, formicas, ut
diximus, frumenta geftantes interficit : quia nimirum
apoftata angélus in terram de cælis proje-
ctus, juftorüm mentes , quæ bonorum fibi ope-
rum refeftionem præparant , in ipfo aÉtionis iti-
nere obfidet : cumqüe ëas per infidias fbpérat,
quafi formicas frumenta. geftantes improvifus ne-
cac. Redè autem myrmicoleon, id eft, leo & formica
dicitur. Formicis enim, ut diximus, leo eft,
quem devorct. Leænæ autem nomine aliqüando g volatilibus formica : quia nimirum antiquus hoftis
fanfta Ecclefia, aliquando Babylonia defignatur.
Pro eo enim quod contra adverfa audax eft, lea:-
na Ecclefia dicitur: ficiit ejufdem beati Job voci-
bus approbatur, qui dereliftam ab Ecclefia Ju-
dieam indicans: a it: Non calcaverunt earn filii in-
fiitorum, nec pertranfivit per earn lean a. Aliquando
verb leamse nomine hujus mundi civitas, id-
eft Babylonia, exprimitur, qu^ contra vitam in-
1 nocentium immanitate crudelitatis a efferatur,
qu.x antiquo hofti, quafi fievifllmo leoni fociata,
perverfe perfuafionis ejus femina concipit, &: re-
probos ex fe filios ad fimilitudinem illius , quafi
ficut contra confentientés fortis èft , ita contra
refiftentes debilis. Si enim ejus fuggeftionibus af-
fenfius præbetur , quafi léo tolerari neqüaqüam
poteft : fi autem refiftitur, quafi fotmica atteritur*
Aliis ergo leo eft , aliis formica : quia crudelita-
tem illius carnales mentës vix tolerant , fpirita-
les verb infirmitatem illius pede virtutis calcant.
Hæretici igitur, quia de fanftitatis præfumtione HærétiL qüa-
fuperbiunt, quafi exultantes dicunt : Myrmicoleon,
_. .. . . . . . . \ ■ rana glonana vel ceite tigris , periit, eo quod non haberet præ- tur.
dam. Ac fi apercé dicant : Vetuftus adverfarius in
nobis prædam non habet, quia quantum ad nofcrudeles
catulos gignit : Catuli autem leonum funt _ tra ftudia jam viflus jacet. Idcirco autem myr-
qquuiilliibbeett rreepprroobbii,, aadd iinniiqouuaamm vviiccaamm., mmaallilcgmnöorrunmm C micoleontis appellatiohe vel tioridis repetitur f
fpirituum errore generati: qui & fimul omnes u-
niverfam mundi civitatem , quam prxdiximus ,
Babyloniam faciunt, & tarnen iidem finguli Babylonia
filii , quafi non leama , fed leaznx catuli
vocantur. Sicut enim Sion tota fimul Ecclefia di-
b citur, filii autem Sion fandorum b quique finguli
memorantur: ita & filii Babylonia finguli quique
reproborum, &; eadem Babylonia fimul omnes reprobi
vocantur*
4z. Sed fan&i viri quamdiu in hac vita funt, fe-
metipfos follicita circumfpedione cuftodiunt, ne
_ leo circuiens infidiando fubripiat , id e f t , anti-
ian- quus hoftis fub aliqua imagine virtutis occidat
qm jam contrito leonis rugitu fiierat defignatus,
quia quidqüid per gaudium dicitur, fiepe replica-
tur. Voces quippe ingeminat animus cum exultat*
Unde Sc veraci lartiria Pfalmifta crebro repetit
hoc, quod fe exauditum eflfe cognovit, dicens:
Exaudivit Dominus vocem fietus met: exaudivit Pfid. <r. to-.
Dominus deprecationem me am, Dominus orationem
'meam ajfumfit.
44. Sed fancti viri cum de quibufdam fe vitiis vcr. xvnh
ereptos hilarefeunt, magno fe metu etiam in ip- Sa.n.fli■?edö-i
fa exultatione concutiunt: qiiia etfi jamdecujuf- cum^moS
libet procella tempeftaris erepti funt, efle fe ta- gaudeiic.
men adhuc inincerti maris dubiis fludibus feiunt:
ne leænæ vox auribus obftrepat, id eft, ne Baby- D & fie fpe exultant, ut pavore trépident ; fie pavo
lIofinnii'æV grrllrovrrii-a, fGenn(fiu 1 mm a«bh aomm on r. «e patriæ cæleftis «a - __*____ ; J ___ __ • n i -a i r r i
vertat : ne catulorum leonum dentes mordeant,
ideft , ne reproborum perfuafio in corde conva-
lefcat. At contra hæretici jam quafi de fanditate
fecim funt, quia vitæ fuæ meritis cunda fe fu^
peraflé fufpicantur. Unde & nunç dicitur : Ruvi-
tus leonis, & vox leænæ, & dentes catulorum leonum
contriti pint. Ac fi apertè diceretur : Nos ideo
nullis flagellis atterimur , quia & virtutem anti-
: qui hoftis, & cupiditatem terrenæ gloriæ, c &
perfuafiones reproborum omniiun vitæ meritis fu*
perando calcamus. Unde adhuc fubditur :
Tigris periit, eo quod non haberet prædam, &
catuli leonum difiipati pint. E
43. Hune vocabulo tigridis repetit, quèm leonis
appellatione fignavit. Satan quippe & propter
- crudelitatem leo dicitur, & propter multiformis
c aftutiæ varietatem non incongruè tigris vocatur.
Modo enim fe ficut eft perditus humanis fenfi-
bus objicit, modo quafi angelum lucis oftendit.
Modb ftuitofum mentes blandiendo perfuadet,
modo ad culpam terrendopertraliit. Modb fua-
* Ita Corb. Germ. Reç. Germ. Utic. &c. Edici. cfrenatur.
b In Guffanv. corruptefanSomm quippe. . . finguli quippe.
1 Edict, érfitiifiones reproborum hominum. Vox o>
gruit fàflui virorum de quibuspaülo poft:»
tnfrafe cttncîos refpiciunt &ere
trépidant, ut fpei fiduciâ exultent. Unde per
eumdem Pfalmiftam dicitur : Servile Domino in pfai.z.it;
timoré , &exultate ei cum tremore. At contra, qui Hypocrita;
de fpecie fanditatis intumefeunt , cùm unum vciuno Cup<n
quodlibetvitium fuperant, moxmentem in fuper-
biam erigunt, 8c quafi de vitæ fuæ perfedione °SpUC ° j
gloriantur : 8c pro eo quod fortafle femel à peri-
culo tempeftatis erepti funt, jam quiainmarina-
vigent, oblivilcuntur : magnosfein omnibus æfti-
mant, & viciftefe antiquum adverfarium fundi-
tus putant : infra fe cundos refpiciunt, quia fe
per fapientiam tranfeenderé omnes arbitrantur.
Unde fubditur:
Porro ad me diefum efi verbum abfionditum. Verfi z2;
4j. Verbum abfconditum hæretici audire le fi- q
mulant, ut auditorum mentibus quamdam præ- x X 1 1 1
dicationis fuæ reverentiam obducant. Unde & la- R E c xvm *
tenter prædicant , quatenus eorum prædicatio Hæretici notanto
fanda, quanto 8c occulta videatur. Corn- vam fLoccu,~
MBSB . . , c. • tamdoctrmam munem autem fcientiam habere retugiunt, ne ce- affedant, eut.
teris æquales æftimentur : c8c quædam nova fem- c
per exquirunt, quædumalii nefciunt, apudimd
Hîc diflèntiunt mfs. Compend. Corb. Germ & S. Alb. habent
quia jam contritus leonis rugitus. Utic. olim ica habebac, nunç vero
quia jam contrito leonis rugitw. Vîndoc. & German, qui jam contritus
&c.
e In vulgatis occulta & nov'a.