Tnelias carnis edomuit, fupereft ut •môntérn per A
ftudia fanftæ operationis exerceat : te qüifquis jam
tncntem per fan£ta opéra dilatât, fupereft ut hanc
ufque ad fec'reta iiitimæ çontemplationis ftiidia ex-
ït qui prædi- tendat. Nequeenimperfe&us prædicator eft, qui
carioni opciam vej propter contemplationis ftudium opëranda
negligit, vel prppter operationis inftantiam con-
<Gcnef. 23. i9- templandapoftponit. Hine eft enim quod Abraham
conjugcm mortuam in fepulcto duplici fe-
pelit : quia nimirûm. peffe£tus quifque prædi-
•cator extinotam à præfentis vitæ defideriis animant
fuam' | tub bonie operationis tégmine te
•çontemplationis abfcondit ; ut à carnali conçu-
piîcentia J fub actiya contemplativaquc vita qua-
û .mfenfibilïs lateat, quæ prius mundi defideria I
fenrièris, mortaliter vïvebat. Hinc eft quod hu-
mani generis Redemtor per diem miracula in
:ürbibus cxliibct, &: ad orationis ftudium in monte
perno£fcat : ut perfecfcis videlicet prædicatoribus
innuàt , quatenus née’ aftivam vitam amore fpe-
puladonis funditus déférant, née contèmplatio-
nis gaudia penitus operationis nimietate contem-
nant ; fed quieti contemplantes forbeant, quod
bccupati erga proximos loquentes refundant. Spe-
culando quippêin Dei amorem furmtur : fed præ- (
19. 3. dicando ad proximi urilitatemreditur. Unde a-
pud Moyfen, dum in façrificio vaccà ma&atur,
offerri cum hyflopo lignoque cedrino bis tinftus
CoccUs præcipitur. Vaccam quippe maiftamus ,
cùm carnem à lafeivia fuæ voluptaus extinguimus»
Quant cum hyflopo lignoque cedrino ac cocco
offerimus ; quia cum maceratione carnis, lacrifi-
cium fidei, fpei te carkatis adolemus. Hyflopus
quippe interna noftra mundarfe confuevit. Et per
ACt. is. s>. Petrum dicitur : Fide mundans corda eorum. Lignum
cedrinum nulla putredine deficit: quia fpem
cæleftium terminus-non confumit. Unde te per
t< pel j. Petrum dicitur : Regeneravit nos infpem vivant per
refùrre£Honem Jefu Chrifti ex mortuis , tn heredi- .
iatem incorrttptibilem, & incontaminatam, ô* im~
marcefcibilem. Coccus rubeo colore flammefeit î
quia quern implet caritas , incendit. Unde te in
Luc.iz. 49- Evangelic Veritas dicit : Ignem vent mittere in
terrant. Sed bis tin&us coccus offerri præcipitur î
ut videlicet ante interni judicis oculos, caritas noftra
Dei te proximi dilectione coloretur : quatc-
■ nus converfa mens nec fie pro amore Dei quie-
tem diligat, ut curam proximi utilitatemque poft-
ponat j nec fie pro amore proximi occupata infer-
viat, ut quietem funditus deferens, ignem infe
fuperni amoris extinguat. Quifquis ergo femeti-
pfum Deo jam facrificium obtulit, fi pcrfe£ta dc-
fiderat, curct neceffe eft, ut non folum ad operationis
fe latitudinem , verùm etiam ad culmina
çontemplationis extendat.
Vet. rxvr. J7 - Sed inter hæc magnopere feiendum eft,
vita aftiva quia valde inter fe diver 12: funta cohfperfiones a-
ahis .aliiscon- njmorum. Nonnulli namque hominum ita otiofæ
giTcongSi^3* mentis funt, ut fi eos labor occupations excipiat,
a in ipfa operis inchoatione fuccumbant : te nonnulli
ita inquieti funt, ut fi vacationem laboris ha-
b buerint graviùs laborent, quia tantob détériorés
cordis tumultus tolerant, quanto eis licentiùs ad
cogitationes vacat. Unde neceffe eft , ut nec
quieta mens ad exercitationcm fe immoderati o-
‘ => Vindoc. Cotb. Norm. & pleriquc, conftarfiones. animonm Germ/
cpmpajfiones. .
' b Ita Norman. Corb. Germ. & alii, nec non vet. edit, in recent, tan-
to deteriits. \ . tolerant quanto licentiùs ad cogitationsf vacant.
. peris dilater , nec inquiéta ad ftudium contempla-
tionis anguftet. Sxpe enim qui eontemplari Deum Aiterutra
quietl poterant,occupationibus preffi ceciderunt :
te fa:pe qui occupati bene humanis ufibus vive- 2a»
rent, gladio fuæ quictis extin&i flint. Hinc namque
eft, quod nonnulli inquieti fpiritus, dum plus
cxquirunt contemplando, quàm capiunt, ufque
ad perverfa dogmata erumpunt: te dum veritatis
difeipuli efle humiliter negligunt, magiftri erro-
rum fiunt. Hinc per femetipfam Veritas dicit : Si Matth, s. h.
cl ulus tuns dexter fcandaliz,at te , true eum, & propice
abs te. Bonum eß tibi cum uno oculo in vitàm
intrare > quam duos oculos habentem mitti in ge-
hennam ignis. Dux quippe vitæ, a&iva videlicet
[ te contemplativa , cum confervantur in mente,
quafi duo oculi habentur in facie. Dexter namque
oculus vita contemplativa eft , finifter aftiva.
Sed funt nonnulli, ut, diximus, qui diferetè intue-
ri fumma te fpiritalia nequaquam pofllint, te tarnen
alta çontemplationis aflumunt, atque idcirco
in péffidiæ foveam, c intelleftus pravi errore di- à
labuntur. Hos itaque contemplativa vita ultra vires
affumta, d cogit à veritate cadere, quos in fta- d
tu füæ re£titudinis humiliter poterat fola activa
- cuftodire. Quibus reûè hoc, quod prxfati fumus,
S Veritas dicit : Si oculus luus dexter fcandaliscat te,
erue eum, d? projice abs te. Bonum tibt eficum uno
oculo in vitam intrare, quam duos oculos habentem
mitti ingehennam ignis. Ac fi aperte diceret : Cum
ad contemplativam vitam idonea diferetionenon
fufficis , folam fecuriùs aftivam tene. Cumque in
hoc, quod pro magno eligis, deficis, eo contentus
efto, quod pro minimo attendis : ut fi per contemplativam
vitam à veritatis cognitione compelleris
cadere, régnum cælorum per folam activam valeas
faltem lulcus intrare. Hinc rurfum dicit ; J>ui Matth, tt.s.
ßandalizjdverit unum de pufillis ifiis qui in me crc-
dunt, expedit ei ut fufpendatnr mola afinaria in
3 cotto ejus ,& demetgatur in profundum maris. Quid
per mare, nifi præiens fæculum ;.quid pet molam
afinariam , nifi a£tio terrèna fignatur ? Qùæ durn
colla mentis per ftulta defideria ftringit, hanc in
laboris circuitum mittit. Sunt itaque nonnulli,
qui dum terrenas action es deferunt , te ad con-
templationis ftudia , humilitate poftpofita, ultra
intelligentiæ vires furgunt, non Iblùm fe in erro-
rem dejiciunt, fed infirmos quofque à gremio u-
nitatis dividunt. Qui ergo unum de minimis fcan-
dalizat, melius illifuerat, alligatâ collo molâ afinaria
, in mare projici : quia nimirum perverf*
menti expeditius èffe potuiffet, ut occupata mundo
terrena negotia ageret, quam per contempla-
tionis ftudia admultorum pcrniciem vacaret. Rurfum,
nifi quibufdam mentibus contemplativa vita
potiùs , quam aftiva congrucret, nequaquam
per Pfalmiftam Dominus diceret : Vacate & vide- pfal. Jtas
te, quoniam ego fumDeus.
j8. Sed inter hæc feiendum eft, quia fæpe te vet.xx«'-
pigras mentes amor ad opus excitât, & inquiétas Qsidvealc“‘
m contemplatione timor rerrenat. Anchoraemm ai contcinp!i-.
cordis eft pondus timoris ; te plerumque flu£tu tionem,
cogitationum quatitur, fed per difeiplinæ fuæ vincula
retinetûr : neque hoc tempeftas fuæ inquie--
tudinis ad naufragium pertrahit , quia in divini
amoris littore perreda caritas aftringit.Unde nc-*
1 Aliqui inteüeßu pravi erroris.
«•Norman. Compend, yindoc. Yal-cl. Corb' Gern« incognita vt*
ritate comptllit caderi.
ccffc
ceffe eft , ut quifquis ad contemplationis ftudia A tuam, narra quanta tibi fecerit Dominus. Ciim
properat, femetipfum prius fubtiliter interroget, enim quamlibec parum de divina cognitione perquantum
amat. Machina quippe mentis eft vis a-
moris : quæ hanc dum à mundo extrahit, in alta
fuftollit. Priùs ergo difcutiac, fi fumma inquirens
diligit, fi diligens timet, fi novit incognita aut
amando comprehendere , aut non comprehen-
fa timendo vencrari. In contemplatione etenim
mentem fi amor non excitât, teporis fui torpor ob-
feurat ; fi timor non aggravat, fenfus hanc per ina-
nia ad nebulam erroris levât : te cùm claufa eife-
cretorum janua tardius aperitur, ab ea lbngiùsipfii
fua prælumtione repellitur ; quia irrumpere appétit
hoc, quod non inveniens quærit : cumque fu-
perbamens errorem pro veritate percipit, quo quacipimus,
redire ad humana jamnolumus, te pro-
ximorum nece.flitatibus onerairi recufamus ; quietem
contemplationis quærimus, nihilque aliud,
nifi hoc quod fine labore reficit, amamus. Sed fa-
natos nos Veritas ad domum mittit, narrare quæ
nobifeum acta funt, præcipit : ut videlicet prius
mensexfudet inopere, te poftmodum refici debeat
per contemplationem.
61. Hinc eft quod Jacob pro Rachel fervit, te Rrc- XVÎI}-
Liam accipit, cique dicitur : Non cfimifietadi-
nis in terra noftra, ut minores ante tradamits ad nu- figura Rachel
ptias , quam majores. c Rachel namque , vifum & Lia.'
principium : Lia autem laboriofa dicitur. Et quid Gq ' 29 *7'
L odlip. is. fi intus greffum porrigit, foras tendit. Hinc eft e- ® per Rachelem, nifi contemplativa : quid per Liam,
nim quod Legem daturus Dominus, in igne fu-
moque defeendit : quia te humiles per claritatem
fuæ oftenfionis illuminât , te fuperborum oculos
per caliginem erroris obfeurat. Priùsigitur mens
ab appetitugloriæ temporalis, atque ab omni car-
nalis concupifcentiæ deleftatione tergenda eft :
te tunc aad aciem contemplationis erigenda. Unde
te cùm Lex accipitur, populus à monte prohi-
betur : ut videlicet qui infirmis adhuc mentibus
terrena defiderant, confiderare fublimia non prænifi
activa vita defignatur ? In contemplatione
quippe principium, quod Deuseft, quæritur : in
operatione autem fub'gravi neceflitatum fafee la-
boratur. Unde te Rachel pulcra, fed fterilis ; Lia
autem lippaeft 5 fed fecunda : quia nimirum mens
cùmcontemplandiotia appétit, plus videt, fed minus
Deo filios générât : cùm verb ad laborem fe
prædicationis dirigit, minus videt, fed ampliùs park.
Poft Liæ ergo complexus ad Rachelem Jacob
pervenit: quia perfectus quifque antè, adivæ vii*
fumant. Unde te reftè dicitur : Si beftia tetigerit tæ ad fecunditatem jungitur, te poft contenjpla-
montem, lapidabitur. Beftia enim montem tangit, tivæ ad requiem copulatur. Quia enim contem-
cùm mens irrationabilibus defideriis fubdita, ad plativa vita minor quidem tempore, fed merko
contemplationis alta feerigit. Scdlapidibus per- major eft quam atftiva, facri Evangelii verbis often-
cutitur : quia fumma non fuftinens , ipfis fuperni ^ ditur ~in quo duæ mulieres diverfa egiffc referun-
■ Du.t ad cam
■ prlbftio nc-
^dTaria.
ponderis iftibus necatur.
59- Quiigitur culmen apprehendere perfe£lio-
nis nituntur, cùm contemplationis arcem tenere
defiderant, priùs fe in campo operis per exerci-
tium probent : ut follicitè feiant fi nulla jam mala
proximis irrogant; fiirrogata à proximis, æquatur.
Maria quippe Redemtoris noftri verba au- Maiia & Mar-
diens, ad pedes illius .refidebat : Martha autem tha.
corporalibus minifteriis infiftebat. Cumque contra
Mariæ otium Martha quereretur , audivit :
Martha , Martha follicita es , & turbans erga plu- Luc. 10.4.1,4^:
rima, porro unum eft necejfarium. Maria optimam
nimitcr portant; fi objeftis bonis temporalibus partem elegit, qua non auferetur ab ea. Quid enim
nequaquam menslætitiâ folvitur 5 fi fubtra&isnon
nimiomcerore fauciatur : ac deinde perpendant, fi
cùm ad femetipfos introrfus redeunt, in eo quod
fpiritalia rimantur , nequaquam fecum rerum
corporalium umbras trahunt, vel fortaffe tràûas
per Mariam, quæ verba Dominirefidensaudiebat,
nifi contemplativa vita exprimitur ? Quid per
Martham exterioribus obfequiis occupatam, nifi
a&iva vita fignatur ? Sed Marthæ cura non repre-
henditur, Mariæ verb etiam laudatur : quia ma- vita; i£t[y.
manu diferetionis abigunt; fi incircumfcriptum gna funt adivæ vitæ mérita, fed contemplativæ ma*na mer
lumen videre cupientes, cun^as circumfcriptio- Dpotiora. Unde nec auferri umquam Mariæ pars con.tcmPIaci
nis fuæ imagines deprimunt ; te in eo qiiod fuper dicitur : quia a&ivæ vitæ opera cum corpore tran- potima'
feunt, contemplativæ autem gaudia melius ex fi-
0 contem-
■ »lationcm dc-
B>u antcccde-■ -
fe contingere appetunt, vincunt quod funt. Unde
re£te nunc dicitur : Ingredieris in abundantia fepul-
crum.y vc quippe perfe£tus fepulcrum in abundantia
ingreditur : quia priùs adtivæ vitæ opera con-
gregat, te poftmodum carnis fenfum per contemplationem
mortuum , huic mundo funditus occultât.
Unde te apte fubditur : Sicut infertur acer-
vus tritici in tempore fuo.
60. Attionis namque tempus primum eft, contemplationis
extremum. Unde neceffe eft, ut per-
fe&us quifque priùs virtutibus mentem exerceat,
atque hanc poftmodum in horreum quietis con-
dat. Hinc eft enim, quod is , quern legio dæmo-
num Domino jubente dereliquit, âd Salvatoris ^
fui pedesb refidet, vcrbadodtrinæ percipit, & de
regione fua fimul difeedere cum falutis auftorc
concupifeit : fed tamen ei ipfa, quæ falutem con-
tulit, Veritas dicit : Revertere primum in domum
* Ita BcIIovac. Compend. Norm. Val-d. & Vet. ed. Coc* & rc-
' centiores, ad arcem.
• ^ b Norman. & Corb. redit. Primus Compend. ita locum' hunc
repræfentat, ad falvaioris pedes difiere, cum falutis auHore recottcupif-
cit.
? Scu potius videntem principium. Id fonat Rachel fi dcrivetur e*
Tom. L . ’
ne convalefcunt. Quod bene ac breviter Ezechiel
propheta exprimit, cum volantia animalia contem- ^ ~
platus ait : Et fimilitudo manus hominis fubtus d- Ezsch. to.
pennas eorum erat. Quid enim per pennas anima-
lium, nifi contemplationes poffumus fentire San-
ftorum, quibus ad fumma tranfvolant, te terrena
deferentes , fefe in cæleftibus librant ? Quid per
manus, nifi operationes accipimus î Quia cùm in
proximi amore fe dilatant, bona quæ prævalent, «
etiam corporaliter adminiftrant. Sed manus eorum
fub pennis funt : quia a&ionis fuæ opera vir-
tute contemplationis vincunt.
6z. Poteft etiam per fepulcrum non fôlùm in Vet. xxix.
hac vita noftra contemplatio, fed requies æternæ SePuIcn no'
te intimæ retnbutioms mtelligi; in quatanto ve- ætemapoteft'
riùs quiefeitur, quanto in nobis corruptionis vita intelligi.
perfeftiiis necatur. In abundantia ergo fepulcrum
nm raa & *—|Sf1 chalàl. Confule lib. Hieronymi de nominibus he-
braïcis, & notas novje editionis Bcncdidlin. Tom. 2.
«• In Gemet. pinnas ; Sc infra , fed manus eorum fubpinnas. In qui-
bufdam mfs. liomil. in Ezecliiclcm obfervavi fæpe legi pinna, pinnis,
pro penn», pennis,
O