cjus membra font, qui per affeftatæ fanfticatis fpe- A ria, quæ à magiftris, modo vel diflimulantur ju-
Jeban.s
ciem appetunc videri quod non font ? Ulc namque
principaliter hypocrifim fumit, qui cùm fit damna-
cus homo, a be nequam fpiritus ,Dcumfe elfe men-
ticur. S cd proculdubio ex ejus nunc corpore pro-
deunt, qui iniquitates Tuas fub tegmine facri honoris
abfcondunt, ut profeffione videri appetant, quod
elfe operibus récurant. Quia enim feriptum eft:
O m n is q u i fa c i tp c c c a tu m ,f e r v u s e fip e c c a d : b quanto
nunc liberiùs peragunt perverfa quæ volunt, tanto
ejus fervicio obnixiùs obligantur. Scd nullus , qui
talem reftorem patitur, eum quem parieur, accu-
fet : quia nimirum fui fuit meriti, perverfi reftoris
fubjaccre ditioni. Culpam ergo proprii magis acdicari,
vcl nequeunt, ejus proculdubio judicio
refervantur. Igitur dumfalva fide rcsagkur, virtu-
xis eft meritum, fi quidquid prioris eft ,tolcratur.
Debet tarnen humiliter fuggeri, fi fortaffe valeat
quod difplicet emendari. Sed curandum fummo- ^
pere eft, nein fuperbiam tranfeat juftitia: inordina-
ta defenfio: ne dum reftittido incaute diligitur, ipfa
magiftra reftitudinis humilitasc amittatur; ne eum ,
fibi prarefle quifque defpiciat, quem fortafte con-
tingit ut in aliqua actione reprehendat. Contra
hunc tumorem fuperbia:, fubditorum mens ad cu-
ftodiam humilitatis edomatur, fi infirmitas propria
incefl'antcr attenditur. Nam vires noftras veracitcr
cufet operis , quam injuftitiam gubemantis. Seri- g examinare negligimus : b c quia de nobis fortiora
......... 33. Sic ergo fecundùm mérita fubditorum tril
is , aliquando buuntut pcrfonæ regentium, ut fæpe qui videnpervertitur.
Ob delidh grecredimus,
idcircoeos, qui nobis prælati fiint, di-
ftriftè judicamus. Quo enim nofmetipfos minus
agnofeimus, eo illos quos reprehendere nitimur,
plus videmus. f Singula hæc mala funt, quæ fæpe f
à fubdids in prælatos, fæpe à prælatis in fubditos
committuntur : quia be omnes fubditos hi qui præ-
funt, minùs quàm ipfi funt fapientes arbitrantur :
& rurfum qui fubjefti funt, reftorum fuorum ac-
tioncsjudicant, be fi ipfos g regimen habere contin- „
geret, fe potuifle agere melius putant; Unde pie-
rum que fit, ut & reftores minus prudenter ea quæ
agenda funt videant, quia eorum oculos ipfa nebula
elationisobfcurat : be nonnumquam is qui fub-
ptum namque eft : Dabo t ib i reges in fu r o r e meo.
Quid ergo illos nobis præefie defpicimus, quorum
fuper nos regimina ex Domini furore fiifci-
pimus ? Si igitur irafeente Deo fecundùm noftra
mérita reftores accipimus, in illorum aftionec col-
ligimus, quid ex noftra æftimatione penfemus.
Quamvis plerumque b e elefti fubjaccant repro-
bis. Unde be diu David Saulem pertulit ; fed fub-
fequente culpa adulterii proditur , quia dignus
tunc fuit, qui tanta præpofiti afperitate premere-
tur.
tur boni, accepto mox regimine permutentur : ^ jeftus eft , hoc cum prælatus fuerit faciat, quod
dudum fieri fubjeftusarguebat :& pro eo quod ilia
quæjtidicaverat, perpétrât, faltem quiajudicavit,
crubefcat. Igitur ficut prælatis curandum eft, ne
eorum corda æftimatione fingularis fapientiæ locus
fiiperior extollat, itafubjeftis providendum eft, ne
fibi reftorum fafta difpliceant.
37. Si autem magiftrorum vita jure reprehendi- ve:
tur, oportet ut eos fubditi, ctiam cùm difplicent, ||(
venerentur. Sed hoc eft folerter intuendum, ne „oni
autquem venerari necefle eft, imitari appetas:aut R£(
quem imitari defpicis, venerari contemnas. Subtilis h
ctenim via tenenda eft reftitudinis & humilitatis:
ut fie reprehenfibilia màgiftrorum fafta difpliceant,
, . - „ , . ... ficut Scriptura facra de eodem Saule intulit, quia
cor cum dignitate mutavit. Unde feriptum eft :
j. Reg. is. 27. C ùm e jfe s p a r v u lu s i n o c u lis t u i s , caput te c o n f iitu i
i n tr ib u b u s i f i a e l . Sic pro qualitatibus fubditorum
d difponuntur afta regentium : ut fæpe d pro malo
gregis , etiam verè boni delinquat vita paftoris.
111e enim Deo atteftante laudatus , ille fuperno-
rum myfteriorum confcius David propheta , tu-
more repentinæ elationis inflatus , populum nu-
merando peccavit, & tarnen vindiftam populus,
.z. Reg. 24. '9. David peccante, fufeepit. Cur hoc ? quia videlicet
fecundùm meritum plebium difponuntur corda reftorum.
Juftus verb judex pcccantis vitium ex ippeccavit.
Sed quia ipfe fcilicet fua voluntate fuper-
forum animadverfione corripuit, ex quorum caulaD quatenus fubditorum mens à fervanda magifterii
biens , à culpa alienus non fuit, vindiftam culpæ
etiam ipfe fufeepit. Nam ira fæviens, quæ corpora-
liter populum perculit, reftorem quoque populi
intimo cordis dolore proftravit. Cortum verb eft,
quod ita fibi invicem &: reftorum mérita connc-
ftantur &C plebium ; ut fæpe ex culpa paftorum dc-
terior fiat vita plebium, & fæpe ex plebium merito
mutetur vita paftorum.
v nr. xxi. Sed quia reftores habent judicem fuum ,
Subditi præla-magna cautela fubditorum eft , non temcre vi-
tam judicare regentium. Neque enim fruftra per
femetipfiim Dominus x s nummulariorum fudit,
tos etiam malos
tolèrent
Jî fa I va fide
po flint.
Matth, z i. ;
reverentia non recedat.Quod bene in Noë debria-
to exprimitur, cujus nudata1 verecundiora boni filii i
averfi veniendo texerunt. Averfari quippe dicimur,
quod reprobamus. Qmd eft ergo , quod filii vere-
cunda patris fuperjefto dorfis pallio averfi venien-
tes operiunt, nifi quod bonis fubditis fie præpofi-
torum fuorum mala difplicent, ut tarnen hæc ab
aliis occultent ? Opcrimentum averfi deferunt, quia
judicanees faftum, &c venerantes magifterium, no-
lunt videre quod tegunt.
38. Sunt verb nonnulli, qui fi parum quid de fpi- Re«
ritali convcrfatione inchoant, cum reftores fuos M]
temporalia agere & terrena confiderant, mox or- &
& cathedras vendentium columbas evertit : nimi- ^ dinem fupcrnæ difpofitionis accufant , quod nerum
fignificans, quia per magiftros quidem vitam
judicat plebium, fed per femetipfum fafta examinât
magiftrorum. Quamvis ctiam fubditorum viquaquam
bene ad regendum prælati fint, per quos K
k converfàtionis infimæ exempla monftrantur. Sed k
hi nimirum dum temperare fe à reftorum fuorum
* Edit. Rom. Sixti V. & nequaquam Spiritus. Ita quoque Gilot. qui
lamen in margine pro varia leâ. annotavit, ér neejuam Spiritus. Sic le-
gitar in quinque mff. Anglic. & noftris, necnon in edit. Bafil. 1503.
Guflanv quanto nonltberius, reluâantibus m(T. Sc al. vulgatis.
c Turon. Vindoc. Norm.legimus.
* Vindoc. Ebroïc. aliique Norm- pro merito gregis. .
« Longip. immutetur. Baluz. corrupte, ametur.
* Vulgati , communia hic malt funt. Noftram le&ionem continent
*n(T. Vindoc. Turon. Ebroïc. aliique Norm. Ad quam prxferendam potif-
fimùm nos impellit, quod vix, communia, lî prias Iefta fuifltt hxc vox,
mutari potuiflet in, Jingula ; prior enim aptior videtur poficriorc. Sciolus
itaque non probans, Jingula hoc mala funt (' fbrtaflc quod non intcl-
ligcret) feribendum putayit, communia hie mala funt Optima tamcn
eft prior le&io qua fignificatur, fingulorum cfle vitia qux Greg, infccla*
tur. In Baluz. & Colb. nihilominus extat, communia htc mala funt.
* Vindoc. Ebroi'c. & alii Norm, regimen tenere. Baluz. 6c Colb.
h Port hxc verba in Baluz. Icgitur, explicit lib. xxv. Neclib. xxvi. in-
cipit nifi ab his verbis: numquid a te pens expetit 6cc.
1 ita Colb. Turon. 6c Norm. Edit. vet. verecundia; Recent, verecut'
da. Ed. tamcn Parif. 145,ƒ. habet, ■ verecundiora.
£ Vcterc* edit, converjationis infirm*.
reprehenfione negligunt, culpæ fuæ exigentibus A agentem murmurée is qui intra Ecclefiam fanftam
— :«v.itfno«. 0*1 ri-ni-1-hcnfÎAni.m rrt^roric a .
jam. fpidtalitcr fulget. Si enim tu fecurè interius
nieritis, ufquc ad reprehenfionem conditoris a exce-dunt: cujus profeftb difpenfatio inde ab humilibus
reftior agnofeitur, unde ab elatjs b non refta judjea-
tur. Quia enim poteftas regiminis. miniftrari non
poteftfine ftudio cuiæ temporalis, aliquandoom-
nipotens Deus mira difpenfatione pietatis, ut tene-
ræ fpiritalium mentes à terrena cura disjunftæ fine,
onus regiminis duris ac laboriofis cordibus injun-
rric : ut tanto illæ ab hoc mundo fecuriùs lateant,
quanto hæc in terrenis follicitudinibus libenter élaborant.
In exhibitione quippe fufeepd oneris pro
ipfis quoque utilitadbus fubditorumc duræ viæ flint
mundanæ fervitutis.
39. Et fæpe, ut diftum eft, mifericors Deus quo
. fuos tenere diligit, eo illos follicite ab externis
"lium aftionibus abfeondit. Nam &: plerumque paterfamilias
ad eumlaborem fervos dirigit, ad quo fub-
tiles filios fufpendit : & inde filii fine vexatione de-
cori funt, unde fervi in pulvere foedantur. Quod
ut coccus rutilas, cilicium quo protegcris, cur ac-
cufas î
.40. Scd à quibufdam c quæritur, quia dum faL- vcE T XTnt#
tern pro utilitate fubditorum reftores nimiùm tem- PravaprxUto-
poralibuscuris inferviunt, plcriquein Ecclefiaeo-•^",_ _ r ’ V i . .Deusc xocrd?mpalat rum exemplo deterefeunt. Quod verum valde ef- in poenam fa-
fe quis abneget, cum curari à paftoribus terrena Frl:,orum ^ub'
quàm cæleftia follicitiùs videt > Sed neque hæc in- d,t0rum‘
jufta funt, fi ut fupenus diximus , res præfiden-
tium juxta fubditorum mérita difponuntur. Occulté
namque & fponte perpetratæ culpæ exi-
gunt, ut prava & à paftoribus exempla præbean-
tur, quatenus jufto judicio is qui de via Dei fu-
perbus exorbitat, in via qua graditur, etiam per
ducatum paftoris oftendat. Unde per Prophetam Dum malcdi-
quoque prænuntiantis ftudio dicitur, nonmaledi- «revidentur
centis voto : o b feu r en tu r o c u li eorum , n e v id e a n t 3
_ & dorfum eorum fem p e r in c u r v a . Ac fi dicat : Qui
quàm reftè in Ecclefia divinitus agitur , ipfa ta- „ humanæ vitæ aftionibus quafi prævidendis itineri-
bernaculi conflruftione fignatur. Ad Moyfen D bus præfunt, veritatis lucem non habeant, ut &
quippe divina voce præcipitur, ut ad tegenda inte- qui fcquuntur fubditi, iniquitatum fuarum oneri-
riùs Sanfta fanftorum, ex byflo, cocco atque hya- bus incurvati, omnem ftatum reftitudinis amit-
cintho vela texàntur, juffumque eft ut ad prote- tant. Quod' faftum proculdubio in Judæa novi-
gendum tabcrnaculum, vela cilicina & pelles ex- mus, cùm in ipfo noftri Redemtopis f adventu pha- t
tenderct, quæ nimirum vel pluvias , vel venros, rifæorum turba atque facerdotum à vero lumine
vel pulverem toierarent. Quid ergo per pelles & mentis oculos clan fit, &per præpofitorum exem-
cilicia, quibus tabernaculum tegitur , nifi groflas pla gradiens , in infidelitatis tenebris populus er-
hominum mentes accipimus, quæ aliquando in Ec- ravit.
clefiaoccuko Dei judicio quamvis duræ fint, præ- 41. Sed quæri rationabilicer poteft , quomodo <wfenru
feruntur ? Quæ quia fervire curis temporalibus non hoc in loco dicitur, quod regnare hypocritam Do- Dchs faciat «-
timent, oportet ut tentationum ventos be pluvias minus facit, cùmdehac refpccialiter per Prophe- gnarchypocride
hujus mundi contrarietatiBus portenr. Quid ve- tarn conqueritur, dicens : I p f i r eg n a v e r u n t} & n o n ojkè. s. +.
ro per hyacinthum, coccum, by Hum que fignatur, e x m e : p r in c ip e s e x t i t e r u n t , & n o n co g n o v i. Quis
nifi fanftorum vita tenera, fed data ? Quæ dum enim reftè fentiens dicat , quia facit DominUs
cautè in tabernaculo fub ciliciis & pellibus abfeon- -Ç quod minimè cognofcit ? Sed quia feire Dei ap-
ditur, fua ei integra pulcritudo fervatur. Ut enim probare eft, nefeire reprobare ; unde quibufdam
in interioribus tabernaculi by flus fulgeat, coccus quos reprobat, dicit : N e f c io v o s u n d e f i d s , d ife e - Lue, 2Si
d i t e a m e om n es operarii i n i q u i t a d s : & aliquando
facere Dei, eft id quod fieri prohiber , irafeendo
permittere ; unde & regis Ægypti cor fe obdura- Exod. 4.21.
re afferuit, quia videlicet obdurari permifit : mi-
ro modo hypocritas Dominus & regnare facit &
nefeit : facit finendo, nefeit rèprobando. Unde ne-
corufeet, hyacinthus cæruleo colore-refplendeat,
defuper pelles be cilicia imbres, ventos be pulve-
rem portant. Qm igitur magnis virtutibus in fan-
ftæ Ecclefiæ finu proficiunt, præpofitorum fuorum
vitam defpicere non debent, cùm vacare eos
rebus exterioribus vident : quia hoc quod ipfi fentatis
curi intima penetrant, ex illorum adjumento eft, cefle eft, ut ad omne quod in hac vita g concupif- g
qui contra procellas hujus fæculi exteriùs laborant, citur , priùs voluntas interna requiratur. Qiiam
Quam enim candoris fui gratiam retineret, fi byf- cùm humani cordis âuris percipere appétit, feiat
fum pluvia tangeret ? Aut quid fulgoris atque cia- ^quia hæc non verbis, fed rebus fonat. Locus ergo
coccus , vel hyacinthus oftenderet , fi hæc ^regiminis cùm regendus oflertur , in fe priùs ne-
fufeeptus pulvis feedaret ? Sit ergo defuper texrura " *" ” ^
cilicii fortis ad pulverem,fit inferiùs color hya-
cinthinus aptus ad decorem. Ornent Ecclefiam ,
qui felis rebus fpiritalibus vacant : tegant Eccle-
fiam, quos b e labor rerum corporalium non gravat.
Ncquaquam ergo contra reftorem fuum exteriora
* Turon. exeunt.
Guflanv. aliique ed. non reSijudicatur.
* Editi recent, dur* vit* funt. Aliam ledHonem quam anteponimns,
*wnt mff. Turon. Vindoc. Colb. Longip. Ebroïc. aliique Norman.
necnon vet. cd.
r L v,ndoc* Turon. Colb. Pratel. Sc alii Norm. Recent, editi, a quo
fultthlis ßios. - 3
cefle eft ut quifque difeutiat, fi loco vita congruir,
fi ab honore aftio non diflentit : ne juftus omnium
reftor eo poft in tribulatione preces non audiar,
quo ipfa quoque ejus , de quo tribulatio oritur,
exordia honoris ignorât.
• FortafTc legendum, queritur, paffive fumtum : frequenter Gregorius
hoc modo ulurpac verba deponentia, qualia, meditari, initio lib. ao.
Jntueri lib. 2.1. num.Jjj. Itaque hie, a quibufdam queritur, He forfiian in-
tclligendum, quidam queruntur.
1 Longip. ajpeftu.
* Turon. refpidtur.
E È c iij