I . n - „ iu < A doHoIu s adEphc- A ne detur intelligi,que ordinum nomma quianullus poteft facere quod Paulus Apoitoius r c _____________i__ tt- j -
fios enumerat, dicens I Supra omnem Pnnapatum,
& Pote(latent, & Virtutem I & Dommationem. Q m
rurfus ad Coloffenfcs feribens, aic : Sive Throw,
five Poteftates , five Principatus , five Dommatio-
neS. Dominationes verb 5c Principatus ac Potcftafacere
prxvalet Deus. Unde 5c Ulc antiquus hof-
tis , qui Deo effe per fuperbiam fimilis concupi-
vit* dicens : In cdum conficendam, fiuper aftra edi jfu. r4.x
exaltabo folium meum , fiedebo in monte tefiamenti,
in laterivus Aquilonis, aficendam fiuper altitudinem
. . Ai.-.r.i__ . «iS«» in f in f f m u n d i « r ja ^ ä d E 7 hÄYoquen7 drfcriPrerat:fedca
quoque Colofienfibus di£turus, prxmifit Thronos,
de quibus necdum quidquam fuerat Ephefiis lo-
cutus. Dum ergo illis quatuor quæ ad Ephefios
dixit j id eft Principatibus, Poteftatibus, Virtuu-
bus, atque Dominationibus conjunguntur Throni,
quinque funt ordines qui fpecialiter exprimuntur.
in fua virtutc relinquetur extremo fupplicio peri-
mendus , cum Michaëlc Archangelo prxhaturus
cfle perhibetur, ficut per Johannem dicitur : Fac- Apoc.iz.
turn efi prdiutn cum (JMichaele Archangelo : ut qui
fe ad Dei fimilitudinem fuperbus extulerat, per
Michaëlem peremtus difeat, quia ad Dei fimilitui
r .t •_____ il..« Ad ’NÆarinm
quoque'Gabriel mittitur.,'qui l 5ei fortitudo no-
minatur. Ilium quippe nuntiare veniebat, quiad
debellandas aercas poteftates humilis apparere di-
gnatus eft. De quo per Pfalmiftam dicitur: Tolliie pf«i, z,
portas principes vefiras , dr elevamini porta ater- &l0‘
n a le s , & introibit Rex gloria. efiifte Rex gloque
Seraphim adjun&a Cunt, proculdubio novem
effe Angclorum ordines inveniuntur.XJndc &ipfi
Angelo, qui primus eft conditus , per Prophetam
Ex.tch.2s.1t. dicitur : Tu fignaculum fimilitudinis , pienus fa-^
pientia, dr perfeffus decore, in delict is paradifi Dei
a fuifti a Ubi notandum, quod non ad fimilitudi- nates ,cr imroivu wmsi gH g y: SM H E
•Adcxpreffio- ^ ‘Dei fa£tus fa* fignaculum fimilitudinis di- ru I Dominus fonts & potens, Dominus potens m
M BH deur: b ut quo in eo fuf titior eft natura, eo in i ■ Et rurfiim: H
creri. b lo inugo ö d =' fimiliüs infinuetur expreffa. Quo glori*. Per Deji ergo fomtudmem nunuandus erat:
ibid. v. I}.C in loco mox fubditur : Omnis lapis pretiofus operi-
mentum tuum : fiardius, topazius, &jafipis, chryfio- ^
lythus, onyx, & beryllus ffapphirus, carbunculus, &
Novem lapidi-finaragdus. Ecce novem dixit nomina lapidum:
bus pretiofis qUia profoftö novem fiint ordines Angelorum.
comparamur. q ^ us niniirum ordiqibus file primus Angelus
ideo ornatus &: opertus extitit, quia dum cunftis
agminibus Angclorum prxlatus eft , ex eorum
comparatione clarior fiiit.
Angelorum 8. Scd cur iftos perfiftentium Angelorum cho-
minifteria. ro$ enumerando perftrinximus, fi non eorum quoqui
virtutum Dominus, & potens in prælio, ^ c°n- d
tra poteftates aëreas ad bella veniebat. Raphael
quoque interpretatur, ut diximus, medicina Dei:
quia videlicet dum Tobix oculos quafi per offi- Tob- '
C cium curationis tetigit, excitatis ejus tenebras ter-
fit. Qui, ergo ad curandum mittitur, dignum vU
dclicct fuit ut Dei medicina vocaretur. Sed quia
Angelorum nomina interpretando perftrinximus,
nunc fupereft ut ipfa officiorum vocabula brevi-
tcr exequamur. . . . . .
que miniftcria fubtUÏter exprimamus ! Grxca ete- ritus per quos figna &
nim lingua Angeli n„„u„nrtii;i , AArrcrhhaanngaedlii vveerrbb ffuumm-- BBS -'"''anrur .am mm..
mi nuntii vocantur. Sciendum quoque, quod Angclorum
vocabulum , nomen eft officii > non natural.
Nam farufti illi cxlcftis patrix fpiritus, fem-
per quidem funt fpiritus , fed femper vocari An-
Poteftates etiam vocantur hi , qui hoc potentius
ceteris in fuoordine perceperunt, ut eorum ditio- vkru«^
ni virtutes adverfx fubje£tx fint, quorum potefta-
te refrenantur, ne corda hominum tantum tenta-
re prxvaleant, quantum volunt. Principatus etiam Principe
per quidem lunt Ipiritus , lea temper vocan ~ -------- r • • A „ * rn;
geli nequaquam poffunt: quia tunc folftm font pyocamur, y i ipfe
Angeli, cum per eos aliqua nuntiantur: unde 5c
per Pfalmiftam dicitur : J$uj fa c it Angelos fuos
fp ir itu s . Ac fi patenter dicat: Qm eos, quos femper
habet fpiritus, etiam cum voluerit, Angelos
facit. Hi autem qui minima nuntiant, Angeli:
qui verb fumma annuntiant, Archangeli vocantur.
Hinc eft enim , quod ad Mariam virgincm
non quilibet Angelus, fed Gabriel Archangelus
mittitur. Ad hoc quippe minifterium fummum
Angclum venire dignum fuerat, qui fummum omnium
nuntiabat. Qui, idcirco etiam privatis nominibus
cenfentur, ut fignetur per vocabula etiam
ritibus præfunt, qui fubjectis aliis dum quxque
funt agenda difponunt, eis ad explenda divina mi-
nifteria principantur. jDominationes autem yo- Domiun
cantur', qui etiam Poteftates principatuum diffi- nes-
militudine alta tranfeendunt. c Nam principari, e
eft inter reliquos priorem exiftere : dominari.vero,
eft etiam fubjeâos quofque pofliderc. Ea ergo Angelorum
agmina,qux mira potentiâ prxeminent,
pro eo quod eis cetera ad obediendum fubjefta
funt, Dominationes vocantur. Throni quoque il- Throm.
la agmina funt vocata, quibus ad exercendum indicium
femper Deus omnipotens prxfidet. Quia
in bperatione quid valiant. EJcque enim in ilia £ enim *^on°s Latino etoquiofed^^
fanfta ctSiBvsiSt&aBteS , Hquwafmfl Adte» vifionen ommnniinpfoitteennttiiss DDeeii
plena feientia perficit, idcirco propria nomina for-
tiuntur , nc eorum perfonx fine nominibus feiri
non poflint: fed cum ad nos aliquid miniftraturi
veniunt, apud nos etiam nomina a minifteriis tra-
hunt.
priccipuonun 9• Michael namque, quis fit Deus: Gabriel au-
Angeiorum tem , fortitudo D e i: Raphaël verb dicitur medi-
nomnu expli- c jna j ) ci# £t quoties mirx virtutis aliquid agitur,
capciu. Jdichaël mitti perhibetur: ut ex ipfo adu & nomi-
Dei ditti funt h i , qui tanta divinitatis gratia re-
plentur, ut in eis Dominus fedeat, 5c per eos fua
judicia decernat. Unde 5c per Pfalmiftam dicitur :
Sedes fiuper thronum, qu i ju d ica 's f aquitatem. Che-
rubim quoque plcnitudo feientix dicitur. Et fu- .fi'*
blimiora ilia agmina idcirco Cherubim vocata
funt , quia tanto perfc£tiori feientia plena funt,
quanto claritatem Dei vicinius contcmplantur : ut
fecundum creaturx modum , eo plcnc omnia
feiant, quo vifioni Conditoris fui per mcritum di-
• Bel vac. C. Germ. & duo priores Gemer. qui notandum.
x Belvac. ut quia, fubtdior.
* Duo priores Gemet. ac lecundus Carn. fubtiliits. .
d ll* cam C. Germ. Cain. Gemet. ved, edt &Ç- At m cxcufit recen^
4d debellandas poteftates aëreas. .
• H*cu(quead: ea ergo Angelorum, non funt in m«- Coro. Belvac.
C- Germ. Leguntur in Gemet, Bigot. & at
1 Bigot, juftttiam.
gmtatis appropinquint. Seraphim etiam Vocantur A vina conremplatio pratfto eft, in his velut in thro-
. la fpmtuum ianaotnm agmma, quat ex lingula- no fuo Dominus prlrfidens, aliorum fafta exami-
dent f S T V dlt°nS f“ ’ ’ ,DC,omP ^ bl1; M , & cunda mitabiliter de fua fede difpenfat.
cenLn?° v P 'A MmqU' atd^ teS ’ VC1 H 9 erS° iIli>nifi Throni fui Conditoris fu£t ; vcl
■ ■ S Quat, quialtaDeqconjunc- qu6 nifi ad fupetnatnm fedium numéros adfeti-
ta fimt, ut inter hate & Deum nulii alu fpiritus buntur î Pet quos dum fanda Ecclefia revitur
interfint tanto magis ardent .quanto hunc vi- plemmque d e quibufdam fuis infirmis adihus et-
emms vident. Qpomm prpfedo flamma amot ,am eledi judicanmr. Et funtnonnulli qui tanta
eft _. quia quo fubalius daritatem divinitatis ejus Dei ac proximi dilcdionc plcni funt i t Cheru
afpiciunt , CO vahdius m ejus amore flammef- him jure nominentut. Qui_a enim, ut præfati fu-
CU“ ' C . . , , „ * . . H mus, Cherubim plenituHo feientia: dicitur &
ifta nftftrin“ “1 Pr0rdcfl: ■ 1 anSe,lC,S fP.,rlubu? Paul° didicimus, quia flenmdo u J s 'f t *
ifta.|erftringerc, fi non ftudeamus hate etiam ad caritas : omnes qui Dei Sc proximi caritate^cete
noftros profedus congrua confideratione denvare ! ris ampliùs pleni funt, metitorum fuorum fortem
Quia enim fuperna ilia civitas ex Angelis Sc ho- g inter Cherubim numéros perceperunt. Et funt
minibus confiât , ad quam tantum credimus hu- npnnulliWqui fuperna: s contemplationis facibus e
accenfi, in folo Conditoris fui deliderio anhelant,
nihil jam in hoc mundo cupiunt, folo. amernitatis
amore pafeuntur, terrena quaique abjieiunt, cun-
da temporalia mente tranfeendunt, amant Sc ardent,
atque in ipfo fuo ardore requiefeunc, a-
mando ardent, ioquendo Sc alios aeccndunt, Sc
quos verbo tangunt, ardere J protinus in Dei amo- i
re faciunt. Quid ergo iftos nifi Seraphim dixerims
quorum cor in igne converfum lucet&urit; quia
Sc mentium oculos ad ftiperna illuminant, c Sc .
compungendo in fletibus , vitiorum rubiginem
purgant. Qm ergo itaadamorem fut Conditoris
■ ■ ■ „ inflammati flint, quo nifi inter Seraphim numcbus
congruunt, Sc in eorum fortem per converfa- C rum fortèm fuæ vocationis acceperunt >
iz. Scd hate, frattes cariliimi, me ioquente
manutn genus afeendete, quantos illic Contigit.
ledos Angelos remanfifle, ficut feriptum eft ; S u -
tu it terminos gentium fecundum numerum Angelorum
D e i : debemus 5c nos aliquid cx illis diftin-
dionibus fupernorum civium ad ufum noftrx con-
verfationis trahere , nofquc ipfos ad incrcmcnta
virtutum bonis ftudiis inflammare. Quia enim tanta
illuc afeenfura creditur multitudo hominum,
quanta multitudo remanfit Angclorum : fupereft
ut ip fi quoque homines qui ad cxleftem. patriam
redeunt , ex eis agminibus aliquid illuc re-
vertentes imitentur. Diftin&è namque conver-
fationes hominum , fingulorum agminum ordinitionis
fimilitudinem deputantur. Nam funt pleri-
que qui parva capiunt, fed tarnen hxc eadem parva
piè annuntiare firatribus non defiftunt. Ifti ita-
que in Angelorum numerum currant. Et funt
nonntilli, qui divinx largitatis muncre a refedi,
fecretorum cxleftium fumma 5c capcre prxvalent,
5c nuntiare. Quo ergo ifti, nifi inter Archangelo-
rum numerum deputantur ? Et funt alii, qui mira
faciunt, figna valenter operantur. Quo ergo ifti,
nifi ad fupernarum Virtutum fortem 5c numerum
congruunt >. Et funt nonnulli, qui etiam de obfef-
fis corporibus malignos fpiritus fugant , eofque
virtutc orätionis, 5c vi acceptx poteftatis ejiciunt.
v ..............—- , }. ad
introrfus vos âd vofmetipfos reducite, fecretorum nullum ex
veflrorum mérita cogitationefque di feu tire. Videe
tc fi quid jam boni vobifeum incus agitis, videte fi l'nere cognof-
in numero horum agminum , qux breviter tan- CIt ’ scmat*
gendo perftrinximus, fortem veftrx vocationis in-
venitis. Vx autem animx, qux in fe de his bonis
qux enumeravimus, minimè aliquid recognofcit:
e^que adhuc vx deterius imminet, fi 5c privatam
fe donis intelligit, 5c nequaquam gem it. Quif-
quis ergo talis eft, fratres mei, gemendus cftval-
de , quia non gemit. Penfemus ergo accepta cle-
dorum munera, & virtute qua poffumus, adamo-
Qubitaque ifti meritumfuum, nifi inter Potefta-Drem tantx fortis anhelemus. Q d in fe donorum
tum cxleftiùm numerum fbrtiuntur ? Et funt nonnulli
, qui acceptis virtutibus etiam eledorum hominum
mérita tranfeendunt -, cumque 5c bonis
meliorës funt, eledis quoque fratribus principantur.
Quo ergo ifti fortem fuam, nifi inter Principatuum
numéros acceperunt > Et funt nonnulli,
qui fie in femctipfis cundis vitiis, omnibufque dc-
fideriis dominantur, ut ipfo jure munditix, dii inter
homincs vocentur : unde &: ad Moyfen dicitur
: Ecce confhtui te deum Pharaonis. Quo b ergo
ifti, nifi inter numéros Dominationum currunt ? Et
funt nonnulli, qui dum fibimetipfis vigilanti cura
;ratiam minimè recognofcit, gemat. Qifi verb in
îe minora cognofoit, ahis majora non invideat : rie cil. hie-
quia & fupernx illx diftindioncs beatorum fpiri- rf cf caF 7-
tuum ita font conditx , ut aliæ aliis fint prxlatx. Sanfti Diony-
f Fertur verb Dionyfius Areopagita, antiquus vi- <îi Are°Pag>w
delicet & venerabilis pater , dicere quod ex mi- ^X ’haSÔ''
noribus Angelorum agminibus foras ad explen- f
dum minifterium vel vifibiliter, vel invifibiiiter
mittuntur : fcilicct quia ad humana folatia ut Angeli
, aut Archangeli veniünt. Nam fuperiora ilia
agmina ab intimis numquam recedunt : quo-
niam ea quæ prxeminent, ufum exteriorisminifdominantur,
dumque fe follicita intentione dif- E teriinequaquam habent. Cuirei illud videmrefcutiunt,
divino timori femper inhxrentes, hoc in
muncrc virtutis accipiunt , ut judicare redè 5c
alios poflint. Quorum profedo mentibus dum di-
* Longip. & Val-ci.referti.
Duo priorcs Gemet. qui ergo etft , quorum comparatione ceteri ho-
mines, ut ita dicam, fervi funt, nifi inter numéros.
c Gemet. & Bigot, contemplationis igne.
d Primus Carn. potiïts. * Belvac. eos pungendo.
UtrumhæclcriptafîntDionyfii Areop. hîc non inquirimus, ciim
narc qureftio jam toties retraâata & ad incudem revocata fit. Legi po(-
luntde hoc argum. Natalis Alexander Tom. i . Ludovicus Ellies du Pin
in Bibliotheca Script.Eccl. nofter Nicolaus le Nourry in Apparatu ad Bi-
Büoth. Patrum, Guiliclmus Cave in Jtiifi* LitterariaScript. £cd. nofter
fe contrarium quod Ifaias dicit : E t v o la v it a d me ifai. <s.v. &
unus de Seraphim, & in manu ejus calculus, quem & 7‘
fiorcipe tulerat de altari, & te tig it os meum. Scd
Claud. David in fiiaDiflcrt. Gall, de lcriptisDionyf.Areop. anno 1701.
édita, & alii plures. Gregorius h*c feripta Dionyfio Areopagita: non aC~
lertivè tribuit, lcd cum aliqua dubitatione, ut ex Jiis verois colligitur :
fertur Dionyfius Areop. . . . . dicere. Dubitationem & hæfitatiônem ali—
quam fignificat verbum , fertur. Hæc autem non videtur fuiflê de do-
clrina libri cæleftis bierarch. qui in omnium manibus verlàbatur ; unde
legendo dubium facile (olvi potuifTer. Ergo ,/er/«r , âd auâorem libri
potius fpedfat ; ficque loquendoS- Doftor innuere videtur non ptopriam
lententiam fcqui fe, fed vulgarem opinioncju. Hiec tarnen, prudens Le-
ftor, judicio tuo permitto.