fu n t ß tp e rom n es v j a s f e lio r um A d am : u t r e d d a s u n i - A. m in i v e f t ig ia e ju s , q u i peccattttn n o n f e c i t , n e c in fien -
c u iq u e Cecundum v ia s feta s , & J ecu n dum fr u U t im tu s e f t d o lu s in ore e ju s . Jt>ui cum m a le d ic e r e tu r ,{ non
•> '■ ' - L . ~ .ri,m t>Att>reiar A a adinventionum ejus. _ n on comminabatur.
Halb fine io. Sic eafdem vias Dominus fobrili examina-
mcrccdebona: tione confiderat, ut inunoquoque noftrumnecca
nulla maia-fi- x rcmuncrct bona prxtereat, ncc mala, qua;
cnepoma. Videlicet: dilpliccnt , fine increpatione derelinmaledicebat
: citm pateretur ,
Hinc per Paulum dicitur: Perpatientiam S ettrramus }
ad propofetum nobis certamen, afpicientes h in autforem
fidei, d - confetmmätorem J e s u m , qui propoßto fibi
gaudio fußinuit crucem , confufione contemta. Ad
quat. Hinc eft enim, quöd Angelum Ecclefix Per- hoc itaque Dominus apparuit in carne, uc huma-
«rarni 8c in quibufdam laudat | 8C in quibufdam re- nam vitam admonendo excitaret, cxempla prxben-
4. Elarguic, dicenst Scio ubi habitas, ubi fedes eß f i t - do ” acccnderet,— A---- ------
moriendo redimeret, refurgendo
tan<e, & tenes nomen me um, & non negajti federn
repararet. Cum ergo nulla in fe beatus Job jure re-
meam. Et paulö poft : Sed habeo adverfum te pauca,
darguendareperit, adexcedentemomnia Rcdcm-
ttuia babes illic tenentes doftrinam Balaam. Hinc
toris vitam mentis oculos tendit, ut in illa cogno-
Aneelo Ecclefix Thyatirx dicitur: Novi opera B fcatipfe quid minus habeat, cùm dicit : Si ambu«
tua, & caritat.e m... mX..a m, & fidem, r&d*. mmii'jni,'i/f?e«e»r;i«u,wm , ! Ami i M rri Atli B» tp.. Ap Pp /litl/tritit in a/tlfi 1)P.f 9HPUC • AU.
& patientiam tuam , & opera tua novifeima plura
prior ibus : fed habeo adverjum te c pauca, quia per-
mittis muherem Jez>abel, qua Je dicit proph et en 7 dodere
& feducere fervos meos, & fomicari, & man-
ducare idolothytum. Eccc bona mcmorac , ncc tarnen
refecanda mala fine poenitentia relaxat : quia
fcilicctfic fingulorum vias confiderat, fie greflus
-enumerans penfat , ut fubtili examine perpendat
Vel quantum quifque ad bona proficiat, vel quantum
ad mala devians fuis profe&ibus contradicat.
Incrementum quippe meritorum, quodbonæ vil
a v i in v a n ita te * & f e f l i n a v i t i n dolo p e s m eus : ap-
p e n d a t me- in ß a t e r a j u ß a , d r f e ia t D e u s ßm p li c ita -
tem meam. Ac li apertè dicat : Si qua umquam le-
viter, fi qua perniciosè perpetravi, Dei & hotrn*
num Mediator appareat, ut in ejus vita cognofeam,
an ego veracitcr fimplex fuerim. Qui enim, ut dixi-
mus, fuorum temporum viros exceflerat, Media-
corem Dei & hominum quærebat : ut in illopenfa-
tus agnofcerct, fi vitam fimplicem verè tenuiflet.
Dicat ergo : \ fd p p en d a t m e i n f la t e r aj u ß a , d r f e ia t
D e u s f im p lic ita tem m eam. Quod eft, feire me faciat.
Ac fi patenter fateatur, dicens : Quantum ad hu-
XX ftudiis augetur , plcrumque mali admixtionc ç manævita; modum, inulla in me reprehpndenda
retrahitur •, & bonum quod animus operando confirme
, hoc. alia perpetrando pervertit. Unde fan-
cH viri tanto fe fubtilius in cogitatione conftrin-
gunt, quanto à fuperno judice diftri&ius confi-
derari confpiciunt. Mentem quippe difeutiunt,
invenire fi qua deliquerint quærunt, ut tanto fiant
irreprehenfibiles judici, quanto femetipfos quoti-
die &: fine celfatione reprehendunt. Nec tamen
hac de re jam gaudia fecuritatis fumunt : quia ab
illo fe vider! confiderant, qui in eis & ilia videt,
quæ viderc ipfi in femetipfis non valent. Et quidem
beatus Job perfefiionis vitam inter veteres tenuit :
fed quia ejus intentio ad Redemtoris adventum
jam video : fed nifi Mediator Dei & hominum cum
fubtilioris vitae præceptis appareat, quantum adhuc
à vera fimplicitate diferepem, non cognofco. Rectus
verb ordo fervatur, fi priùs in vanitate, & poft-
modum pes in dolo feftinaffe dicatur: Vanitas
quippe ad lcvitatem, dolus verb ad malitiam per*
tinet. Et nonnulli plerumque ad quædam poft ma-
litiofâ perveniunt, quia priùs levia non déclinant.
Sequitur :
Si declinavit grejfus meus de via. ' . V
12,. Tories greffus de via déclinât, quoties nof- (
tra cogitatio iter reditudmis per confenfum relin- v
quit erroris. Quafi verb tqt greflus extra viam po- ^
y e rf .s .& S .
propheticö fpiritu erumpit in illius præceptis, pen- jynimus, quotperverfis defideriis ab cæleftis vitæ de-
" ■ " ' ’ ’ ^ - ' i l le&atione fèparamur. Ut enim præfati fumus, adhuc
carnis corruptibilis pondéré gravati, nequa-
quam valemus fic vivere, ut nulla nos poflit culpæ
dele&atio pulfare. Sed aliud eft nolentem tangi,
aliud confentientem animum perimi. Sandi autem
viri tanto vigilantiori fe circumfpedione cufto-
diunt, quanto fe pulfarifiniftris k motibus vcl tranfi-
toriæ deledationis dedignantur. Unde & adhuc
fubditur :
Si fecutus eft oculus meus cor meum.
13. Ecce iterum per interioris vigoris cuftodiam,
ad exteriorum membrorum difeiplinam redit : ut
fat ipfe quam multa de perfedione minus habeat.
Unde &: fubdit:
Si ambulavi in vanitate, & feftinavit in dolo pes
mens : appendat me in ftatera jufta , dr feiat Deus
d fimplicitatem meam.
C ap. VI. ir- d Scire Deus dicitur, feire nos facere , ufi-
v e t . vi. tato noftra:locutionis modo, qui lxtum diem di-
a^mcrita c*mus5 ex contingit ut lxtcmur. Hinc eft e-
fua in ciuifto nim quod ad Abraham Dominus dicit: Nunc co-
tamquam in gnovi , quod timeas De urn. Neque enim creator
apTndere^ut temporumquidquamcognovit ex tempore; fed co-
quod minus gnofcere ejus eft, ex cujuflibet caufx emergentis ar
Kabent, agnof- ticulo nobis cognitionem prsebere. Quis verb ftate- £ fi quid fortafle cor illicitum concupifceret, pref-
Gwef. 2x. iz . x x nomine, nifi Mediator Dei & hominum defigna-
fus difeiplinx magifterio oculus viacre recufarct.
Sicut enim fxpe tentatio per oculos trahitur, fic
nonnumquam concepta intrinfecus, compellit fibi
extrinfeciis oculos defervire. Nam plerumque
res quxlibet innocenti mente refpicicur, fed ip(o
confpedu animus concupifeentix gladio confodi-
tur. Non enim, ut exempli caufa jam diximus,
rx tur ? In quo xqua lance omnia merita noftra pen-
fantur, & in cujus prxeeptis agnofeimus, quid in
noftra vita minus habeamus. In hac autem ftatera
appendimur, quoties ad vitx ejus exempla provo-
camur. Hinc namque feriptum eft: chriftus cpro nobis
pajfus eft, vobis relinquens exemplum, ut fequalliiat
Cam
VIII
R1C.1P
Confié
* Additur in Germ. & in recent, ed. manuum. Non extat in cet. mlT.
aist vet. vulgatis. Abeft etiam a textu Jeremiat.
b Omiferant cxcufi Eeclefit,, quod legimus in mff. pr*ter quam in
Germ. & Corb. Germ.
e Deeft, pauca , in Laud. Corb. Germ. Utic. Becc. Sc aliis Norm.
i Corb. Germ. & Laud .feire Dei.
c Corb. Germ.Sc Laud .pro vobis. Antiquarius legenj, vobis relinquens
excmplum ut fequamini See. exiftimavit prills etiam cfle feribendum f
Chriftus pro vobis &e. In textu Graeco lcgicur-.chriftus pro nobis pajfus eft,
nobis relinq. ex. ut fequamini. Quod verbum flagitare videtur ut prills
legatur, vobis relinquens. Confute Criticos ad Kune locum.
1 Utic. Becc.Sc alii, non remaledicebat. Quod textui Grjeco telpondc^
nifi malueris vcrterc : maledicla non regejftt.
( Norm- Corb. Germ. Laud. & Germ, curramus propofitum.
6 Pkrique Norm, in auftore. . . & confummatore.
1 Vindoc. nullus me reprehendat jam video.
k Turon. morious vel tranfstorie dedignantur. If a etiam Kabent V*Kv'
Germ. Sc Norm, rctenu tamen voce motibus.
David Vrix conjugem ideo ftudiose refpexit, A quia fuis vocibus, moribus dife.rcpat, jejunus fe~
quia concupierat, fed potius ideo coiicupivit, quia rit, quod alius manducer : quia fuo femine ipfe
incautè refpexit. Fit verb re&x rctributionis exa-
a mine , atit qui exteriori negligentcr utitur,inte-
ri riori Oculo non injufte cæcetur. Sæpe autem intrin-
u" fecus cohctipifcenria dominatur , & illecebratus
». animus ad ufus fubs fénfus corporeos famulari,
more tyrannidis exigit ; fuifque voluptatibus oculos
fervire compellit, atque , ut ita dicam, fene-
ftras luminis’adtenebras aperit cæcitatis. Unde fan-
fiiviri cum finiftra pulfari deleótatione fefentiunt,
ip fa per qux formx fpecies ad mentem ingreditur,
non pafeitur, quando ä verbifui refiitudine prava
afiione vacuatur. Et-quia plerumque difeipuli in- yETi VIir>
cafiiim bona audiunt,.cum ex magiftri vita, ope-
rum exempio deftruuncur, refie fubjungitur : E t
progenies mea eradicetur.
16 . Do&oris enim progenies eradicatur, quan- e/us progenies
do is qui per verbum nafeitur, per exemplunine- cradicatur,
catur : quia quern lingua vigilans gignit, vitx ne-
gligentia occidit. Neque enim torpenti nobis eft per excmplum
. - - . w mence tranfeiindum, quod apud Salomonemmu- necacdifciplinx
magifterio lumina reftri jgunt, ne piravx ß Her filium , quern vigilans lactare confueverat, 3. Reg. 3. ,P..
cogitationi vifio lenocinata famulcAir. Qux fi um- dormiens interemit : quia nimirum magiftri vi-
quam fubtiliter cuftodiri negligitiir , cogitationis gilantes quidem feientia , fed vita dormieiites
immundiria protinus ad operarionem trannt. Unde auditores fuos quos per vigilias prxdicatiotfis nu-
8c mox fubditur : ^ triunt, dum quod dicunt, facere negligunt, per
, Dtfi in manibus meis adhafit macula. * fomnum torporis occidunt, 8c neo-lio-endo oppri-
|Ar. IX. , x4 - Sandus ergo vir feiens quod plerumque pra- munt, quos alere verborum lade videbantur. Un-
I m . va cogitatio per oculos veniat ad mentem, päulb de plerumque dum ipfi reprehenfibiliter vivunt,
0 fuperius dixit: Pepigi fadus cum oculis_ meis, ut ne 8c habere difcipulos vitx laudabilis nequeunt, 8 C
alienos fibi attrahere conantur: quatenus dum bo-
nos fe habere fequaces oftendunt , apudf judicia
hominum excufent mala qux agunc, 8c quafi per
fubditorum vitam, mortiferam tenant negligenmf
cogitarem quidem de v i r g in c . Perpendens etiam,
m in - quod nonnumquam in mente oritur , fed huic o-
bortx oculi perverse famulantur , ait: Si fecutus
eft oculus meus cor meum. Ac fi aperte dicat : Nec
paffimviderevohii: qux concupifcerem,rfec viden- £ tiam. Unde illic mulier filium quia extinxit prodo
umquam fecutus fum qux concupivi. Dicat ergo
: Si fecutus eft oculus meus cor meum : quia 8C
li quid umquam illicitum mens ejus , ut videlicet
humana, concepit, altioris difciplinx magifterio
i, b conftridos fequi fe per illicita fibique famulari o-
culos noluit. Penfemus ad hxc confcientias noftras,
& quanti culminis vir ifte fuerit, ex noftri cordis
dejedionq||ideamus. Ecce fi qua illicita aliquando
cogitavit ; quia ea citius intra arcana cordis gladio
fandi vigoris extinxit, pervenire illa ufque ad o-
pera non permifit. Unde ut præmifimus , illico
fubjungit. Et f i in manibus meis adhafit macula.
Quando enim macula in manibus , ia eft culpa
adionibusinhxret, quam cenfura difciplinx non
prium, quxfivit alienum. Sed tamen veram ma-
trem Salomonis gladius inyenit : quia videlicet eu-
jus firudus vivat, vel cujus intereat, extremo examine
ira diftridi judieis demonftrat. Ubi 8c illud
eft folerter intuendum, quod viveiis filius priùs di-
vidi prxeipitur, ut foli poftmodum matri reddatur:
quia in hae vita quafi partiri conceditur vita difeipuli,
dum ex ilia nonnumquam alter apud Deum
meritum, alter verb apud homines laudem habere
permitticur.
17. Sed falfa mater eum quem non genuit, oc- Amiflîs pro-
cidi nonmetuit : quia arrogantes magiftri 8c cari- prüsfiiiis, a-
tatis ignari, fi pleuiflimum nomen laudis ex alienis 1i|ic“^secvlvci:c-
. * ± difeipulis confequi nequeunt, eorum vitam crudefinebat
in cogitatione proficere ? Neque enim cul- D liter infequuntur. Invidix enim face fuccenfi, no-
pa ad opus prodire permittitur, fi intus ubi nafei- hint aliis vivere, quos fe confpiciunt non pofle pof-
tur, extinguatur. Si autem tentationi in corde naf- fidere. Unde illic perverfa mulier clamat : Nec meus ibid. 2*4
centi feftinè non refiftitur, hac eadem, qua nu- fit, neciftius. Ut enim diximus, quos fibi obfequi
c tritur, morâ> rofeoratur ; « 8 c exiftems forisin ope- non vident ad gloriam temporalem, eos aliis invi-
ribus, vinci vix prxvalct, quia ipfam intus mem- dent vivere per veritatem, Vera autem mater fata-
brorum dominam mentem captivam tenet. Quia git, ut ejus filius faltem apud extraneam fit & vi-
vxr fanûus fuperiora omnia fob conditione in- vat : quia coftcedunt veraces magiftri, ut ex eorum
difeipulis, alii quidem magifterii laudem habcant, fi
tamen integritatem vitx iidem difeipuli non amit-
tant. Per quæpietatis vifeera hxc eadem vera mater
agnofeitur, quia omne magifterium in examine ca-
ritaris approbatur : 8c fola recipere totum meruit,
qux quafi totum conceffit : quia fideles prxpofiti,
pro c o quod ex bonis difeipulis fois non folum a-
liis- laudem non invident, fed utilitatem eis etiam
profe£tus exorant, ipfi 8c integros & viventes filios
recipiunt, quando in fupremo examine ex eorum
vita perfe£tx reributionis gaudia confequuntur.
Hxc paucis per exceflum diximus, ut auditorum
progenies c per do&orum negligentiam quàliter
tulit, fi hæc unquam perpetraverit., fententiâ fe
maledidionis adftri^it, dicens :
Seram, dr alius comcdat, dr progenies mea eradl- ■
cetur.
ap. X. More facri eloquri ferere dicinfus, verba vi-
tæ pt^dicare. Hinc etenim prophetaait : B e a t i q u i
B o tK t f e min a tis Ju p e rom n e s a q ua s .d Sanâræ quippe Eccle-
gnedit, prxdicatores foper omues aquas feminare eon- ^
18"» fpexit, quia cundris late populis verba vitx, quafi
i opc' cæleftis panis grana , cradiderant. Comedere au-
P«. tem, eft bonis operibus fatiari. Unde per femeti-
r 4* pfam Vcritas dicit : t^ te u s c ib u s e f t , u t fa c iam v o lantatem
e j u s , q u i m iß t m e . Si ergo ea qux protuht,
facere prxpermifit, ait -.Se ram , d r a liu s come- extingukur , monftraremus : quia quifquis jiixta
dat. Ac fi aperte dicat: Quod os meum loquitur * hoc quod loquirur, non vivit; quos verbo genuit,
non ego , fed alter operetur. Prxdicator quippe, a Habilitate redtitudinis opere eveliit. Sed beatus
Xta cum Norm. Tüion. Läud. Vâl-cl. Corb. Germ. vet. edit! ; in
quibus tamen legitur oculus. . . conftriclus , pro oculos confiriitos. Re-
tc|>tiotcspoft Germ, proprio marte, fic locum Kuncmutavcrunt : conftriclus
fe per illicita dit cere, fibique famulari oculus noluit.
c Val-çl. ó> externforss. Corb. Germ. Ebroïc. ac Prat. Ó* oxiens fo i
a Prat. SanSa quippe Ecclefia pndicatores. . .feminare conjfexit.
Val-cl. per doctorum vitam.