127 Liber IV. in Cap. III.Bead Job. 128
moresintrinfecusaudiebat, qui pravx contra Tele- A nonut poena quafi peccatoresple&eret, fed ut eos
gis verba tolerabat, dicens: Video aliam legem in
' membris me is repugnantem legi mentis men, dr cap-
tivumme ducentem in lege peccati, qua eft in membris
C aput
XXIX.
Vet.xxxi.
R E C. XXVII.
Angclici gau-
diilociusfuii-
fec. Quf Ange-
Ii lint réges &
confules.
Pfd.8.8
mcis ?Contempletur ergo vir fan&us in quanta
cordis pace requiefcerct, fi ferpentis verba fuf-
cipere homo noluiffet', Sc dicat : Nunc enim dor-
miens ftlerem, dr fimno mco rcquieftcrem, id eft,
incra fecretum a mentis ad conditoris contempla-
tionem fecederem, nil! me extra me tentationum
tumultibus b confenfus primi culpa prodidiflet.
Hujus autem quiecis gaudiis cum quibus etiam focus
perfrueretur, adjungat, dicens:
• Cum regibtts dr confulibus term.
yy.Ex rebus infenfibilibus difeimus, quid de feriin
locis rdPnotioribus quiefeentes, quia necdum
interceflio Mediatoris advenerat ,ab ingreflu reg-
ni reatusprimæ culpa: prohiberet. Unde juxtae-
jufdem Redemtoris noftri teftimonium, dives qui
apud inferos torquetur, in fmu Abrahæ requiefee-
re Lazarum contemplatur. Qui profedo ii adhuc
in imis non eflent, hos ille in tormentis pofitus non
videret. Unde &: ifdem Redemtor nofter pro nof-
træ culpædebitooccumbens,inferna pénétrât; ut
fuos, qui ei inhxferant, adcæleftia reducat. Sed
quo nunc homo redemtus afeendit, illuc profe&b
fi peccare noluifl'et, etiam fineredemtione pertin-
geret. Confideret ergo vir fandus, quia fi non pec-
caflet, illuc etiam non redemtus afeenderet, ad
fibilibus atque intelligibilibus fentiamus. T erra ® quod prædicatores fandos poft redemtionem ne-
H n . 1____ ____M - . 1 ; 1: — er— z i _____ ________ 1 _ 1_____ namque aere fecundatur, aer autem ex cadi quali- ___ ____ • -r?______ ____:
tatcdifponitur. Sic jumentishomines, hominibus
Angeli, Arch angeli verb Angelis prxfunt. Nam
quod jumentis homines prxfint, &: ufucernimus,
& verbis Pfalmiftx docemur, qui ait; Omnia, fiib-
jecifti fib pedibus ejus , oves dr boves univerfas,
infiperdr pecoracampi. Quia verb Angeli hominibus
prxfint, per Prophetam teftatur Angelus, dicens:
Princeps regni Perftirum reftittt mihi. Quod
verb Angeli a fuperiorum Angelorum poteftatibus
difpenfentur, Zacharias perhibet propheta, qui
ait: Ecce Angelus, qui loquebaturin me, egredieba-
?ur ; dr Angelus alius egrediebatur in occurfim:alms
ceffe eft cum magno labore pervenire. Et cum qui-
bus jam nunc quiefeeret, infinuet, dicens : Cum re-
gibus dr confulibustcrm. Reges quippe funt fandi
prædicatores Ecclcfiæ, qui & commiffos fibi rede
difponere, Sc fua bene regere corpora feiunt : qui
dum defideriorum in fe motus tempérant , fuper
fubjedis cpgitationibus lege virtutis regnant. Qm
bene etiam terræ confules vocantur. Reges enim.
funt, quiafibimetipfis præfident ; terræ autem confules,
quia extindis peccatoribus vitæ confultum
præbent.Reges funt,quiafemètipfos regere feiunt:
terræ funt confules, quia terrenas mentes per ex-
hortationis fuæ confilium ad cæleftia pertrahunt,
dr dixit ad eum : Curre , loquere adpuerum iftum, ^ An terræ conful non erat, qui dicebat : De virgini-
dicens : Ab (que muro habitabitur Jerujalem. Si enim bus autem pmeeptum Domini non habeo, confilium auin
ipfis officiis' fandorum fpirituum nequaquam tern do .?Et iterum : Beatior erit, ftficpermanftrit,
poteftates fummæ minimas difponerent : nullo mo- fecundum meum confilium. Bene autem fubditur :
do hoc, quod homini diceret, Angelusc ab Ange- adiftcant fibi folitudines.
lo cognoviffet. Quia igitur cundorum conditor, 57. Omnes enim, qui vel illicita appetunt, vel
omnia per femetipfum tenet,.& tarnen ad diftin- in hoc mundo videri aliquid volunt, denfis cogitaguendum
pulcræ. univerfitatis ordinem, alia aliis tionum tumultibus in corde comprimuntur : dumdifpenfantibus
regit, non immerito reges, Ange- que defideriorum turbasintra fe excitant, proftralorum
fpiritus accipimus, qui quo audori omnium
familiariùs ferviunt, eo fubjeda potiùs regunt.
Cum régibus ergo dormiret : quia nimirum jam
cum Angelis homo quiefeeret, fi perfuaforis lin-
guam fequi noluiffet. Qm bene etiam confules vocantur
: quia fpiritali reipublicæ confulunt, dum
tarn mentem pede miferæfrequentationis calcant.
Alius namque juri fe luxuriæ fubdidit, atque ante
mentis oculos fchemata turpium perpetrationum
fingit : Sc cum effedus non tribuitur operis , hoc
crebriùs agitur intentione cogitationis. Voluptatis
perfedio quæritur, &£oncuffus enerviter animus
nos fibi ad regnum focios jungunt. Bene confules D hinc inde Sc fbllicitus Sc cæcatus, occafionem ne-
VET. XXXII.
Sanfti ante
Çhriftum inferno
detine-
bantur, nunc
cxium petunc.
vocantur : quia dum ipfis nuntfentibus voluntatem
conditorisagnofeimus, in eis procul dubio confultum
ab hac anguftia noftræ tribulationis inveni-
mus.
j^.Sed quia beatusjob famfto æternitatis fpiritu
impletur, &,fuiffc, vel futurum efTe æternitas non
habet, cui nimirum, nec præterita tranfeunt, nec
quæ futura funt, veniunt : quia cundta per præfens
videt : poteftfuturos prædicatores Ecclefiæ in præ-
fentia fpiritus contemplari, qui poftquam de cor-
poribustranfeunt, nequaquam per morarum fpa-
tia, ficut antiqui patres, a cæleftispatriæ perception
e differuntur. Mox quippe ut à carnis colliga-
tione exeunt, in cælefti federequiefeunt, Paulo
atteftante, qui ait : Scimus quoniam f t ierreftris do-
mus nofitra hujus habitationis dijfolvatur, quod n-
dificationem ex Deo habemus domum non manufa-
clam, aternam in calls. Prius autem quam Redemtor
nofter morte fua humani generis pcenam folve-
ret, eos etiam qui cæleftis patriæ Vias fe&ati funt,
poft egreffum carnis fnferni clauftra renuerunt :
* iu* Remig. cum uno Reg. a conditoris contemplations non feetdturn-
b Sic mlT. Editi verô confenfits prims, culpa..
c In mill Norm- Sc nonnuliis angslus angelo nuntiant.
quifïimæ expletionis rimatur. Mens iraque hæc
quafi quemdam populum patitur , quæ infolenti
cogitationum cumulai vaftatur. Alius iræ fe domi-
nio ftravit : & quid in corde, nifi jurgia, etiam quæ
défunt, peragit? Hic fæpe præfentes non videt,
abfentibus contradicit, intra femetipfum contu-
melias profert & recipit, receptis autem duriùs ref-
pondet: & cùm qui obviet, nullus adfit, magnis
clamoribus rixas in corde componit. Turbam ita-
que hic intus fuftinet, quem pondus vehemens in-
flammatæ cogitationis premit. Alius juri fe avari-
tiæ tradidit, & faftidiens propria, aliéna concupif.
cit. Hic plerumque concupita adipifei non valens,
diem quidem in otium, no£tem verb in cogitatio-
^ nem verfat : torpet ab utili opéré, quia fatigatur
illicita cogitatione: confilia multiplicat, &nnum
mentis cogitationum d inventionibus latius expandit
: pervenire ad concupita fatagit, atque ad ob-
tinendahæc quofdam fecretiflimos caufarum meatus
quærit. Qui, mox ut in caufà aliquid fubtile in-
veniffe fe æftimat, jam fe obtinuiffe quod concu-
A Unus è Remig. & Norm, quos fcquuncur Bartliol. & aliæ vetuft.
ediciones immenfitaùbui.
129 Liber IV. in Caput III. Bead Job.
pierat, exultât : jam quid etiam adeptæ reiadjun- A lere, & una intentione ætefnæ patriæ in amorem
gat, excogitat, atque ut in meliori ftatu debeat ex-
coli, pertractat. Quam quia jam quafi poflidet, Sc
quafi ad meliorem fpeciem adducit; mox infidias
invidentium confiderat,&: quid contra fe jurgiimo-
veatur, penfat : exquirit quid refpondeat, Sc cum
rem nullam teneat, jam in defenfîone rei quam appétit
, vacuus litigator elaborat. Quamvis ergo nihil
de concupita ré ceperit ; habet tamen in corde
jam fru&um concupifcentiæ, laborem rixæ. Gravi
itaque populo premitur , qui inftigantis avaritiæ
tumultu vaftatur. Alius fe tyrannidi fuperbiæ fub-
jecit ; &: cor miferum, dum contra homines erigit,
vitio fubfternit. Honor um fublimium infulas appétit
, exaltari fucceffibus exquirit, totumque quod
die defiderat, fibi apud femetipfum in cogitationi-
busjdepingit -.jam quafi tribunalipræfidet, jam fibi
parère obfequia lubjedorum videt, jam ceteris
eminet, jam aliis mala irrogat, aliis quia irroga-
Verint, recompenfat. Jam apud femetipfum ftipa-
tus cuneis ad publicum procedit, jam quibiis obfe-
quiis fulciatur, confpicit ; qui tamen hæc cogitans
a folus repit : jam alia conculcat, alia fublevat :
jam de conculcatis fatisfacit odiis, jam de fuble-
vatis recipit favores. Qm igitur tot phantafmata
cordi imprimit, quid iftealiud , quam fomnium
vigilans videt? Quia ergo tot rerum caufas, quas
fingit, tolerat, nimirumintrinfeciis natas ex defi-
• deriis turbas portât. Alius jam illicita refugit, fed
tamen bonis mundi carere pertimefeit : concefla
tener&appetit, videri inter homines minor erubef-
c it ,& curatfummopere ne inopsin domo fît, ne
defpedus in publico. Exquirit quid fibi fufficiat,
quid neceffitas fubjedorum petat; atque utfuffi-
cienter jura patronatûs fubditis expleat > patronos
quærit, quibus ipfe famuletur : fed his dum fami-
liariter jungitur, eorum procul dubio caufis impli-
catur, quibus fæpe confentit in illicitis, Sc mala
quæ propter femetipfum non appétit, committit
propter alia quæ non dereliquit. Nam fæpe dum
honorem fuum in hoc mundo imminui trépidât,
«a apud majores perfonas approbat, quæ jam per
proprium judicium damnat. Isdumfollicite cogiintimæ
quietis anlïelare. An non cundos à fe co-
gitationum tumultus expulerat, qui dicebat \V- pfil. zc. 4.
nam petit k Domino , banc requiram , ut inhabi-
tem in domo Dominic ? A frequentia quippe ter- c
renorum defideriorum fugerat, d ad magnam vi- d
delicet folitudinem femetipfum j ubi eo tutius nihil
extraneum confpiceret, quo incompetens nihil
amareti A tumultu rerum c temporalium ma- c
gnum quemdam feceflum f petierat quietam men- £ ,
tem, in quatantopurius Deum cerneret, quanto
hunc cumfe fblo folum invenirct.
59. Bene autem h i , qui fibi folitudines con- Etvérè-confu-
ftruunt, etiam confides vocantur : quia fic in fe Jes funt,
f__ol_it ud, inem m... entis ædi. ficant . ut rt a\ men in• q-1 uo confi!lcf^ prævalent , aliis per cantatem conlulere minimen nonqeuftiinc.
defiftant. Hunc ergo 7 quèm modè prætulimus
confulem, paulo fubtilius perpendamus, quomo-
do ad præbenda vitæ fublimioris exempla , fub- %
jedis populorum cuneis, virtutum calculos fpar-
gat. Ecce ad infinuandam retributionem boni pro
malo, de femetipfo fatetur, dicens : Si reddidi re- pM-7-S'-
tribuentibus mihi mala, decidam meritb ab inimi-
cis meis tnanis. Ad diledionem conditoris ex-
citandam infinuat, dicens 2 Mihi autem adhære re Pfal. 72.28.
Deo, bonum eft. Ad formam fândæ humilitatis im-
primendam , fecreta cordis fui indicat, dicens :
Domine non eft exaltqtum cor meum , ne que elati Pfal. 130.1.
pint oculi mei. Ad imitandam zeli reditudinem g
1 exemplo fuo nos excitât, dicens : ?, Nonne qui te 22-
ode runt, Dé us, oderam eos, dr fuper inimicos tuos
tabeftebam $ Perfcffo odio oderam illos, inimici fa-
€ti funt mihi. Ad æternæ nobis patriæ defiderium
fuccendendum, vitæ præfentis longitudinem de- j,
plorat, dicens : Heu fl mihi, quod incola tus meus Pf«1- s.
prolongatus eft. Largitate nimirum 1 confulatûs e- i
micuit, qui exemplo converfationis propriæ , tot
nobis virtutum calculos fpargit.
6 0 . Sed k ifte conful an fibi etiam folitudinem V et. xxxy.
ædificet, narret. Ait enim -.Ecce clongavi fugiens, pf*i-s+8>
dr manft in folitudinc. Fugiens elongat ; quia à *
turba defideriorum temporalium in altaDeicon-
templatione fe fublevat. Manet verb in folituditat,
quid patronis debeat, quid fubjedis; quidfi- D ne v qü;a perfèverat in remota mentis intentione.
bi augeat, b quid affedibus profit, quafi tanta frequentia
turbarum premitur, quanta curarum im-
portunitate laceratur.
oiifec 58. At contrafandiviri, quia nihil hujus mun-
I I d i a p p e t u n t , n u l l i s procul dubio in corde tumultibus
premuntur : omnes quippe inordinatos defideriorum
motus à cubili cordis, manu fandæ
confiderationis ejiciunt : Sc quia tranfitoria cunda
defpiciunt,ex hisnafcentescogitationum infolcn-
tias non patiuntur. Solam namque æternam pa-
triam appetunt : Sc quia nulla hujus mundi dili-
gunt, magna mentis tranquillitate perfruuntur.
Unde Sc redè dicitur : J>ui ædificant fibi folitudines.
Solitudines quippe ædificare, eft à fecreto
cordis terrenorum defideriorum tumultus jxpel-
* Ita Corb. Germ. Rem. Remie. Alii habefttfolus repetit, aut recipit.
Prætulimus priorem left, quæ nobiliorcm feoTum exhibée. Secunda ta-
uicn fèufu non caret.
b In quibufdam mff. effeftibus.
* Subjiciunt hîc cd. omnib. dieb. vit a me a ; quod abeft à melioribus
hiir.
d In vulgatis ad magnam videlicet folitudinem femetipfum contu-
lerat; quo depravatur lenfus S. Gregorii non aliam nobis folitudinem
oflendentis quam nolmeciplbs, non alium lècelïum quam mentera
quictam, ut paulo poft Icgitur.
« Edit, corporalium. At mff. temporalium; ibid, magnum quoddam fe.
ceßum, legitur in mlT pro magnum quemdam : vide quæ duinius fupra
De qua bene fblitudine Domino Jèremias aimAfi™™-*1?-
facie manus tiu folus fidebam, quoniam commina-
tione rcplefti me. Facies quippe manus D e i , eft
ilia pereuflio jufti judicii, qua fuperbientem hominem
à paradifb repulit, Sc in hac cæcitate 1 ï
præfentis exilii exclu fit. Comminatio verb ejus,
eft terror adhuc fupplicii fequentis. Poft fadem
igitur manus adhuc nos minæ terri ficant : quia
per experimentum judicii jam nos Sc poena præfentis
exilii perculit, Sc fi peccare non defiftimus,
æternis adhuc fuppliciis addicit. Confideret ergo
vir fan&us, projedushue,unde homoceciderit,
. atque hunc poft ifta peccantem, quo adhuc juf«
' titia judicantis rapit : Sc cundas à fe defideriorum
temporalium turbas ejiciat, feque inniagnamenf
xus Rem. & unus Remig. quietam fcilicel mentem. Alii quieter» men- ,
its. Reg, inquiet am mentem.
* Ea. nonne qui 0 der unite, Domine, oderam.
b Vindoc. Compcnd. $. Albin, foc. heu me quod.
1 Vet cd. cum antiq. Rem. & Germ, conßlatus ; neque verô infre-
quens eft librariis antiquioribus 0 pro u depingere.
k Sic reftituimus ad ndem omnium penè mit. cùm in vet. ed .& in aliis
deinceps legeretur : fed ifte aliis confulens, quomodo fibi. Occafionem er-«-
tori fbrfitan præbuit mfi Reg. in quo habetur :fed ifte confulens.
1 Rem. Remig. uno excepto, Norm. Reg. Germ. Compend. Lon-
gip. s. Albin. Turon. Val-cl. lia habent non, inçlufit, ut in yet, ed*
Sc aliis deinceps.