tra adverfaviorum pedora fadus eft, vel candore A ilia die perfccutio magna in Ecclefia qua Jcjuftitiæ,
vel diftridi cloquii correptione. O qua-
icm hunc thefaurum in nive Sc grandine habuit,
quando ilium inter pravorum vitam pofitum , jam
tune eledum fuum Dominus latenter vidit ! O ad
quanta adveiTariornm pedora ferienda hancin manu
fua grandinem fumfit, per quam tot fibi refiften-
tia corda proftravit.
Kcmo extoila- 39. Nemo itaque de fuis operibus extollatur, nenn,
nemo def- m o defperet eos, quos adhuc frigidos videt : quia
A d ! 7.$7 . thefauros Dei in nive 6c grandine non videt. Quis
enim crederet, quöd per apoftolatus gratiam, lapi-
datum Stephanum ille præcederet, qui in morte
ejus omnium lapidantium veftimcntà fervavit i Si
rofolymis, & omnes difperfi funt per regiones Juda*
c f Samaria. Rurfumque feriptum eft : Saulus adhuc Acl
e fpirans min arum & cadis in difeipulos Domini, ac- e
cefsit adprincipem facerdotum, drpetiit ah eo epifto-
las, quas de ferret in Damaßum ad ßnagogas, ut
ß quos invenijfct hu jus via viros ac mulieres, vin-
llos deduceret in fernfaLern. Quia ergo nunc hic,
nunc illic pcrfecutio exereverat, hi qui lucem vc-
ritatis agnoverant , quafi fub ardöre divifi arftus
anhelabant.
42.. Scd quia beatum Job de occultis judiciis re- Lw(#
quifitum fuperioribus didis audivimus : oportet
ut hoc quod de fparfa luce , vel divifo arflu diergo
ad ifta dona , vel judicia occulta recurrimus, g dum eft, fubtiliùs perferutemur. Adhuc enim alta fpargiittj
nullos omnino defperantes , nec illis nos in corde
noftro præferimus, quibus pro tempore pradati Turnus
: quia etli jam videmus quantum præceffimus,
nefeimus quantum cum currcre coeperint, præceda-
mur. Bene ergo ad beatum Job dicitur : Numquid
interrogatione difeutitur, ut faltem quianefeiatdo-
ccatur , eique dicatur : Fer quam viam fpargitur
lu x , dividitur a fus fuper ter ram ? Quid enim lucis
nomine, nifi juftitia defignatur ? De qua Tcriptum
eft : Popùlus qui fedebat in tenebris, vidit luccm ma- ifi.(
ingrcjfus es thefauros nivis, aut thefauros grandinis gnam. Omne autem quod fpargitur, non continue.
afpexijli, qua praparavi in tempus hofiis, in diem
pugna & belli ?Ac fi aperte diceretur : Nulli te de
operibus tuis præferas : quia de h is, quos intueris
adhuc per culpam frigidos, a quantos operatores
jufticiæ, ôc dcfenfbres redæ fidei fim fadurus, ignoras.
Quod quia per adventum Mcdiatoris agitur,
rede fiibjungitur :
Per quam viam fpargitur lux
fed Tub quadam intermiffione jadatur. Et idcirco
Tpargi lux dicitur , quia etfi jam quædam ut funt
perfpicimus, quædam tamen ira ut videnda funt,
non videmus. Cor namque Pétri lux fparfa tenue-
rat, qui tanto fidei , tanto miraculôrum fulgore
claruerat, 6c tamen converfis gentibus dum circum-
cifionis pondus imponeret, quid redurn diceret
q nefeiebat. Lux ergo in hac vita fpargitur, quia ad
C A P U T
X X I.
40. Ipfe quippe via eft, qui ait : Ego fum via,
veritas* df vita. Per hanc ergo viam lux fpargitur,
fit c. su. quia per cjus præfentiam cunda Gentilitas illuftra-
Pcr adventum tur. Sparçitur autem convenientcr dixit, quia per
Mcdiatoris lux A a i . n ^ fparfa. Apoltoloium voces non angultata atque coardata,
^oUn. i+. <s. Ted latè fulgens lux prædicationis cmicuit. Quia
verb accepta luce converfionis, inardefeit inrrinfe-
cùs vis amoris, ut vel tranfada mala anxiè lugean-
tur, vel ventura bona flagrantiffimè rcquirantur,
competentcr adjungitur :
Dividitur afius fuper terram.
41. Sparfâ enim luce æftus fuper terram dividi-
C a p u T
XXII.
_____ tur : quia per apertum juftitia prædicata, ad requi- - - ........
Ex hac luce rendum Deum cordis anxieras in virtutum exerci- D demque mentem modo h ac, modo ilia virtute ir-
£ ° tatione dilatatur, ut ifte in fermonc fapientiæ, il- radio, 6c tarnen per fparfam luccm adhuc ex parpcrfccutiouis
le in fermone feientix fulgcat : hic in curationum te aliquaeam in tentationis tenebris remanere perr2
g gracia > die in virtutum operatione convalefcat : 8c
dona fandi Spiritus dum difpariliter finguli acci-
piunt, nccefifarib fibimet jundi omnes unanimiter
V £ T. xiii. accendantur. Sed poftquam fpargi lux dicitur, po-
teft convenientcr intelligi quod per æftum perfe-
b cutio defignatur : b quia ut lux prædicationis incla-
ruic, mox à perfidorum cordibus ardor pcrfecutioibidem
omnis rei intelligentiam continua non habetur.
Dum enim aliud ficuteft comprehendimus, 6C a-
liud ignoramus, quafi fparfa luce 8c ex parte cer-
nimus, 8c in obfeuritate ex parte remanemus. Tunc
verb lux nobis fparfa jam non erit, quando mens
noftra ad Deum funditus rapta fulgefeet.
43. Et quia hxc eadem lux quibus modis hu- Qnitoi
mano cordi infinuetur ignoratur, rede f in per-
cundatione dicitur : Per quam v iam fpargitur lux?
Ac fi aperte diceretur : Die quo ordine juftitiam 1
mcam occultis finibus cordium infundo , cum &
S ger accefi’um non videor , 8c tamen vifibilia ope- \
ra hominum invifibiliter immuto, cutnunam camnjitto.
Requiraturhomonefcicns, per quam viam
fpargitur lux ; ac fi patenter dicatur : Dum dura
corda emollio , dum rigida infledo, dum afpera
mitigo, dum frigida accendo, dum debilia robo-
ro, dum vaga ftabilio, dum nutantia confirmo, .in-
tucre fi vales incorporalitcr veniens, quibus ea mea-
tibus illuftro. Hæc quippe omnia nos fada cerni-
nis exarfit. Nam quod per æftum perfccutio ex- mus: nam qualiter intrinfecus efficiantur, ignora-
primitur , Dominicus fermo teftatur, de jadatis mus. Hanc viam lucis elle nobis invifibilem, inE-
feminibus c fuper petrofam terram dicens : Sole or- vangelio Veritas oftendit, dicens : Spiritus ubi v t t lt l
to aßuaverunt omnia, & quia non habebant radi- fpirati & vocem ejus au dis, b (jy nefeis unde vendit ''
cem, aruerunt. Quod paulb poft cum expofuit, xf- E & nMk vadat.
turn perfecutionem vocavit. Sparfa igitur luce æf- 44. Scd quia cumlux fpargitur, mox ab occul-
tus fuper terram divifus eft, quia clarcfccnte vita to adverfario contra fulgentem mentem tentamen- c(
fidelium, accenfa eft crudelitas perfidorum. Divi- ta fuccrefeunt, rede fubjungitur : D i v id i tu r aflus ij
fiisnamque æftus erat, quando nunc Jcrofolymis, fuper terram. Hoftis namque callidus quosjuftitiæ cl
nunc Damafci, nunc in aliis longe regionibus per- luce enitefeere confpicic, eorum mentes illicitis de-
fecutio fæviebat. Scriptum quippe eft : Falla eßin fideriis inflammare contendic, uc plcrumque plus .
a Laud, quam per adores juflitit,.
1 Laud. Corb. Germ. Pratcl. Sc a l i i , quia enim lux . . . ir.
* V indoc. Corb. Germ. Pratel. & al. "Harm, fuper petrofa.
4 Corb. Germ. Pratcl. & Ucic. aßuaverunt omnes. ■
* Pratcl. Ucic. Sc al. Norm, infpirans minas Cf cades.
* Longip. per interrogationem dicitur. Laud, ttlfi per cunflatio-
nem.
* Laud, per afeenfum ; vitiose.
h Vindoc. Laud. & Corb. Germ .fed nefeis unde. Ita etiam Pratcl.
ac Utic.
937 Liber X X IX . in Caput X X X V I I I . Bead Job. 938
fe urgeri tentarionibus fentiant, quàm tunc cum A de dit vehementifsimo imbri curfum ?
lucis internx radios non videbant. Unde &C Ifraeli-
i x poftquam vocati funt, contra Moyfena & Aaron
' de excrefcente labore conqueruntur , dicentes t
yideat Dominus dr judicet, quoniam festere feeißis
odor cm nofirum coram Pharaone dr firvis cjus, dr
p u b u i f i i s ei gladium, ut interßeeret nos. Volenti-
bus quippe ex^Egypto difccderc, Pharao paleas
fubtraxerat, 8c tamen ejufdem menfurx b opera
requirebat. Quafi ergo contra legem mens fub-
mmmurat, poft cujus cognitioncm tentationum
ftimulos acriorcs portat: 8c cum fibi labores cref-
ccrc confpicit, in eo quod adverfario difplicet,
quafi feetere fe in oculis Pharaonis dolet. Poft lu-
47. Si vero, üt * fupcriùs diximns, divifi æftus no- C aput
mine ilia in Judææ regionibus perfccutio defigna- XXIII,
cur, quia ipfa perfecutionis afperitas prædicatores VfiT. xv.
fandos fuperno munere adjutos, à prædicationis perfuse
irtiniftcrio nullo timoré compefcuit, apte fub- fecucionc, a ç -
jungit : J2nis dédit vehementifsimo imbri curfum ? vn APofiol°"
A % j- *7 ^— . r T-v r J CL r rum ôc Sancto. A c ii diceret, nili ego. Diviio enim æltu, curium rum pr*di-
vehementiffimo imbri dediffe, eft inter ipfas per- «torum ar-
fècutionis anguftias prædicationis impetum robo- . r.
rafle :b ut tanto magis virtus prædicantium crefce- h
ret, quanto magis perfequentium crudelitas ob-
viaret : quatenus arentia corda audientium pluviæ
guttis infunderent, 8c ficcitatem perfidiæ uberiùs
c em ergo æftus fequitur, quia poft illuminationem g irrigarent ; ut quamvis contra èos fævitiæ æftus
divini muneris, tentationis certamen augetur.
4j. Redè vero ctiam dividi æftus dicitur ; quia
nimirum non finguli omnibus, fed quibufdam vieillis
ac juxca pofitis vitiis fatigantur. Priùs enim
confpcrfionem uniufcujufque antiquus adverfarius
perfpicic, 8c tune tentationis laqueos apponit. Alius
namque lætis, alius triftibus, alius timidis, alius
clatis moribus exiftit. Quo ergo occultus adverfarius
facile capiat, vicinas c confperfionibus decc-
ptiones parat. Quia etenim lætitiæ voiuptas juxta
eft, lætis moribus luxuriam proponit. Et quia tri-
ftitia in iram facile labitur, triftibus poculum dif-
cordiæ porrigit. Quia timidi fîipplicia formidant.
candefccret, per eos tamen vox gracia: non tacc-
rct. Hunc perfecutionis æftum Paulus 8c tolerabat
8c irrigabat, cùm diceret : Laboro ufque ad vincula,z- Tim- -•
quafi male operans : fed verbum Dei non efl alliga-
tum. De hoc imbre alias dicitur : Mandabo nubi- JfM-u 6-
bus ne pluant fuper cam imbrem. De hoc curfu imbris
qui in eledoium cordibus agitur, Pfalmifta
teftatur, dicens : Velociier currit fermo ejus. Pie- I’fabl*7-iu
rumque verb imber eft, 8c curfiim non habet:
quia prædicatio ad aures venir , fed ceflante interna
gratia, ad corda audientium non pertranfit.
De cujus prædicationis verbis propter eleftos di- Prædicatio,
citur : Etenim fagitta tua pertranfierunt. Sagittæ ^a'aco/non
paventibus terrpres intentât. Et quia elatos eçcolli ç quippe Dei pertranfeunt, quando verba præaica- tranfii
îaudibus confpicit, eos ad quæquc voluerit blandis
fayoribus trahit. Singulis igitur liominibus vitiis
conveniencibus infidiatur. Neque enim facile ca-
ptivaret, fi aut luxuriofis præmia, aut avaris feorta
proponerct, fi aut voraces de abftinentiæ gloria,
aut abftinentes de gulæ imbecillitate pulfaret, fi
mites perftudium certaminis, aut iracundos cape-
1 re d per pavorem formidinis- quærjeret. Quia ergo
in tentationis ardore callidè fingulis inlidians, vici-
nos moribus laqueos abfcondit, retftè dicitur : Dividitur
afius fuper terram.
j. 46. Séd cùm præmittitur : Per quam viam fpar-
r>gilier lux. Statimquc fubjungitur : Dividitur afius
tionis ejus ab auribus ad corda defeendunt. Quod WM lÿ '
quia folo divino munere agitur, imbri curfum Do-
minus fe dediffe teftatur.
48. Sed notandum video, quod eumdem im- Vcrbi divînt
brem non vehementem, fed veh ement i flimum vo- f-ua^ndSonj'-
cat.Imber vehemens eft vis magna : imber verb ve- nia rciînqueic,
hementiffimus, vis immenfa prædicationis. Vehe- °™lia tolc~-
mens namque imber crat, cùm prædicatores fan£ti
4 credere gaudia ærerna fuadebanr. Imber autem i
vehementiffimüs, quando propter fpem admone-
bant rem deferi, cundta vifibilia propter invifibilia
contemni, 8C propter audita gaudia, kpræfentis ^
fèculi pcenas cruciatufque tolerari. Sed cùm fide ,
. fuper terram. Nimirum per eamdem viam , per j-j cognita, farviente jeftu perfecutionis, tot ele£H pof-
—:— —: j:-: j: j:----- fefTa rcliqucrunt, 1 carnalis affe&üs obliti funt, 8c ‘
prx gaudio fpiritus in cruciatibus membra pofuc-
runt: quid aliud Dominus fecit, nifi etiam vehe-
mentiffimo imbri curfum priebuit, qui ufque ad
cxequenda fumma priecepta per verba corporis
invifibilia cordis irrigavit ? Ubi 8c apte fubjungitur;
• m Et viam fonanti tonitrui. ibidem'
49. Quid enim per tonitruum, nifi pra:dicatio fu- C aput
perni terroris accipitur? Quem terrorem dum per- XXIV
lux fpargitur , etiam dividi æftus indicatur.
Alta quippe atque incomprehenfibilis Spiritus fandi
gratia cum luce fua noftras mentes irradiat,
ctiam tentationes adverfarii difpenfando modifi-
cat, ut fimul multæ non veniant, aut ipfæ ran-
tummodo quæ ferri poffunt, illuftratam jam à
Deo animam tangant ; ut cùm tadus fui ardorc
nos cruciant, perfedionis incendio non exurant ;
Paulo atteftante qui ait : Fidelis autem De us, qui
: non patietur vos tent art ^ftipra id quod potefiis,fed' cipiunt humana corda, quatiuntur. Aliquando ve-vet. xvi.
f faciet cum tent at lone b etiam exitum, u t p o f s i t i s fu- rb in tonitruo ipfe incarnatus Dominus figuratur, Tonitmo .Wnc
ftinere. Hunc ergo xllum aliter dividit callidus qui ex antiquorum patrum conveniente prophetia, c iciur'
; 8 fupplantator, aliter mifcricors conditor. Ille di- ad notitiam noftram quafi ex nubium concurfione
vidit ut per ilium ciciüs interimat, ifte ut cum to- p prolatus eft. Qm inter rios vifibiliter apparens, ea
lerabilem reddat. Et quia cum tentatione fatiga- ^ quie fuper nos erant, terribiliter fonuit. Unde 8c
mur, non folum interno Dei fpiritu inftjuimur, ipfi firncti Apoftoli dc ejus gratia generati, Boaner- Marc- ‘ 7 -
fed ctiam exterioribus prxdicantium verbis adju- ges, id eft filii tonitrui funt vocati. Aliquando au-
vamur, rede poft divifum arftum fubditur: ten1} ficut didum eft, tonitruus ipfa ejus prxdicaquam
* Dwft, & Aaron, in Corb. Germ. Vindoc. Laud. Pratel. See.
Lbroic. aliique Norman, ac Vindoc. lateres req.
* Intelligit corporis Sc aninuc varies habitus. Vide lib. 3. Dialog, c. 6.
In edit. Bafil. ryi^. Parif. 1518. G ib t . Vatic. Guffany. per fitvorem
formidinis ; manifefto errorc, quern curavimus emendave ope
•nff. Anglic. Norman- Corb. Germ. Laudun. &c. Sc vet. edit. Parif.
*488. &149J. ac Bafil. 1503.
* Laudun. & Corb. German, ftepra quam potefiis.
Vuidoc. Pratcl. Sc al. Norman, etiam proventum, yel, prtveclum.
is prtd. crefceret, tanto. . . . crude-r
6 Laudun. tentator.
h Laudun. ut quanto t>
litas obvsaret.
1 Vindoc. Norm. Sc Corb. Germ, credi.
k Corb. German. Vindoc. Pratel. &c. pnfentes poenas.
1 Corb. Germ. ■ Ebroïc. Sc alii Norm, carnales affectas.
m In aliis editis, & viam fonantis ; fcquimur mff. Norm, ubi legitur,
fonanti; Sc quidem convenicncids ad ilia qua: prxeedunt : quis dedit. . . . f
imbri curfum, & viam fonanti tonitrui. Dativus eft hîc, tonitrui.
N N n iij