Verf is.
C a p u t
XXV.
Rec. XIV.
Remedium eft
contra mentis
ad alta cam
b
Cal. 2. 20.
Philip, i. 23.
ibid.sii;
Philip. 3. S.
&<*’
Ibid. 7.
Ibid. 9.
Ibid. 9.
Verf. id.
C a p u t
X X V I.
V s t . six.
R 1 c . 1 v ,
Jufti alii terre-
na poftîdcnt,
alii abdicant.
mirum Deus mirabiliter cunda difpenfat, & ipfe A gloria honoris exfpoliant : qui intèrnorum defide-
facit, quod malignus fpiricus injuftè facere appc- r,v‘ c* mnatWic effinnnr
tic, qui hoc fieri nonnifi juftè permittic. Sedquia
juftorum vira & per vigilias tentatione quatkur^
& per fomnium illufione facigatur ; foris corru-
ptionis fuæ moleftias tolerat, incus apud femeti-
pfim gravicer illicitas cogitationes portae : quid
eft quod faciac , ut pedem cordis à toc fcandalo-
rum laqueis evellat ? Ecce a beace v ir, quanta un-
dique premeris perturbacione cognovimus, fed
quod confilium contra hanc invenias, audiamus.
Sequitur:
Jfhiamobrem elegit fufpendium anima, rnea, dp
mortem ojfa me,
44* Quid per animam , nifi mentis intentio 5
rio per afliduitatem fe amici mceroris afficiunt,
habere de exterioribus confolationem. nolunt ; qui
intends gaudiis dum mente appropiant, vitamin
fe funditus corporex deledationis nccant. Tali-
bus namque per Paulum dicitur : cMortui enim coi:3,}.
efiis, & mita veftra ahfeondita eft cum Chrifto in
Deo. Horum vocem Pfalmifta expreflerat, cùm c
dicebat : c Concupifcit dr deficit anima me a in a- Pfal. 93.3,
tria Domini. Concupifcunt enim , fed non defi-
ciunt, qui jam quidem cxleftia appetunt, fed ad- J
hue tarn en à terrenorum deledationibus minime
laflantur. Concupifcit vero & in Dei atria deficit,
qui cùm æterna defiderat, in amore tem-
poralium non* perdurât. Hinc Pfalmifta iterum d
quid per ofla , nifi carnis forcitudo defignatur i ® dicit : De fecit d in falutari tuo anima mea. Hinc m B k'h
^ 1- 1 ' 1 ‘ 1 perfemetipfam Veritas admonet, dicens : Si quis Lucmult
Ômne autem quod fufpenditur, procul dubio ab
imis elevatur. Anima ergo fufpendium eligit, ut
ofla moriantur : quiadum mentis intentio ad alta
fe fublevat, omnem in fe fortitudinem vitæ ex-
terioris necat. Sandi etenim viri certiflimè feiunt,
quia habere inhaevita requiem nequaquam pof-
funt : & idcirco fufpendium eligunt, quia nimi-
rumdefideriaterrena deferences, adaltaanimum
tollunt. Sufpenfi autem mortem fuis offibus infe-
runt : quia amore fupernx patrix , in virtutum
ftudiis accindi, hoc quod fortes priùs in mundo
fuerant,b vinculo humilitatis infequuntur. Intue- ç quotidie e à vita fe paflionis occidit. Abfit enim
ri libet quomodo animam Paulus fufpènderat.
qui dicebat : Vimo autem jam non ego, mimit verb
in me Chriftus. Et rurfum : Deftderium habens dift
ftolmi , (ft cum Chrifto ejfe. Et : Mihi mim ere Chriftus
poft me menire , abneget femetipfum. Et rur-
fum : Ni f t quis renuntiaverit omnibus qua pofsidet, zuc. t+. S}.
non pot eft meus ejfe dift ip ulus. Horum igitur numéro
fandus v ir, divila a terrenis defideriis mente
, fe inferit, qui ait : Dejperami, nequaquam ultra
jam mimam. Jufti quippe defperare, eft prxfen-
tisvitx bona, xtemitatiseledione deferere, man-
fura quærere, &■ in rébus temporalibus fiduciam
non habere. Qui hxc agens nequaquam fe ultra
vivere aflerit : quia videlicet vivificatrice morte .
eft, & mori lucrum. Qufgefta terrenx fortitu-
dinis ad memoriam revocans, quafi quxdam in fe
ofta numerabat, dicens : He braus ex Hebrais ,fe-
cunditm Legem Pharifteus, ftecundum amulationem
perfequens Ecclefiam Dei '. Sed fufpendio animx,
quia hxc in fe oflainterficit, protinus aflerit, qui
fubjungit : Sed qua mihi fuernnt lucra , hac arbitrants
film propter Chriftum detriment a. Qux adit
uc ofla in femetipfo infinuat vehementius ex-
tinda t cùm fubdic : Propter quern omnia detrimen•
ne vir fandus de divinx mifericordix largitate
defperet, ne greflitm cordis a profedu intimi iti-
neris fubtrahac, ne amorem conditoris deferens,
quafi ä duce deftitutus in via remaneat, cpn-
foflits gladio latrocinantisf defjperationis ruat. Sed £
ne ejus dida ad noftri intelledus arbkrium videa-
mur violenter infledere, debemus ex pofteriori-
bus prxmifla penfare. Quo enim fenfu hxc di-
xerit, ipfe protinus indicac, qui fubjungit:
Parte, mihi Domine, nihil enim funt dies met. '^jen
4<$.*eque enim duo fibi hxc Verba conveni- q u
unt, deftperaui, pane. Nam qui defperat, ne- ^XVII
quaquam jam fibi pare! poftulat: &c qui adhuc fi- Rec j-
bi pärci defiderat, profedö minime defperat. A- Job bona
turn fe c i, dp arbitror ut ftercora. Mortuis verb of-D liundeergo eft quod defperat, aliunde vero quod
fibus quam exanimis pendeat, oftendit, qui illi- ' ■ C" ^ 4 ~
co fubjungit, dicens : Ut Chriftum literifact am, &
inmeniar in illo non habens me amjuftiti am, qua ex
Lege eft, fed earn qua ex ftde eft Jefu Chrifti. Sed
quia collacis ejus teftimoniis Paulum ad alta fuf-
penfum, mundo mortuum teftati fumus , nunc
beatum Job , fi plenus eodem fpiritu, exterioris
vitx concupifcentiam fugiat, oftendamus. Sequitur
:
Dejperami, nequaquam ultra jam mimam.
4j. Sunt nonnulli juftorum, qui fic cxleftia appetunt
, ut tarnen a terrenorum fpe minime fran-
gantur. Largita divihitus patrimonia ad neceflitaparci
fibiTandus vir poftulat: quianimirumdum ^ruic^nsw-
bona vitx tranfeuntis per defperationem defer it, num manfu-
ad obtinenda qux permanent, in fpe robuftior ft eiPctiit-
exurgit. Defperando itaque melius ad fpem ve-
nix aucitur , quieocertius Ventura appetit, quo
prxfentia verius ex defperatione derelinquit. Et
notandum, quod vim nobis fui cordis infinuans,
unam quidem de fe fehtentiam protulit, fed hanc
tertio infinuando replicavit. Quod enim fuperiüs
dixerat: E legit fufpendium anirna mea s hoc repli-
cans addidic, Defperami s atque xterna concu-
pifeendo, & temporalia poftponendo, hoc poftre-
mointulit, Parce mihi : & quod fuperius dixit,
tisfubfidium poflident, honores fibi temporaliter Mortem ojfa mea : hoc nimirum fubdidit, Nequaimpenfbs
tenent, aliéna non ambiunt, fuis licitè
utuntur. Qm tamen ab eifdem rebus quas habent,
alieni funt; quia ad hxc ipfa qux poflident, ex
defiderio non tenentur. Et funt nonnulli juftorum,
qui ail comprehendendum culmen perfeftionis ac-
cinm, dum altiora interiùs appetunt, exteriùs cun-
da derelinquunt : qui rebus fe habitis nudant,
* lea mfs.Corb.Germ. Colb.Germ.Turon. Vindoc. Gcmct. fed Reg.
& nonnulli quos fcquuntur poftcriotcs edit. Ecce bcatus vir quanta un-
dique prejfus fit perturbatione cognovimus | fed quod confilium contra
hanc inventât, audiamus. Utic. utramque lcdionem habet.
b Lyr. & Bigot, jugulo humilitatis. In Utic. ita nunc legitut, cum
priùs fcriptum eftet vinculo humilitatis.
quam ultra jam mimam > hoc ultimum protulit,
Nihil enim funt dies mei. Bene autem dies fuos Vet. j
nihil efle confiderat, quia, ut paulo fuperius fx-
pe jam diximus , fandi viri quo verius fumma
cognofeunt, eo fublimiiis terrena defpiciunt : &c
idcirco prxfentis vitx dies nihil effe confpiciunt,
quia illuminatx mentis oculos in confideratione
* Pcne omnes, concupivit dp de fecit,
i Lyr. Bigot. Utic. Germ, defecit in falutare ttium.
« ius Vindoc. & Corb. a vita reparations occidit. Alter Vindoc.
a vita fe reparations occidit. Reg. quotidie hujns vitA fepajfione occidit.
f Longip. in defperationem ruat.
æternitatis figunt. De qua dum ad fe redeunt, quid
fe efle nifi pulverem agnofeuntj &infirmitatis fuæ
confcii, diftriftè judicari metuunt ; Cümque vim
tanti vigoris afpiciunt, trepidant examinafi quod
funt. Unde &: adhuc apté fubjungitur :
£>uid eft homo, quia magniftcas eum ? » out quid
apponis erga eum cor tuum ?
l-APUT 47-.H ominem Deus magnificat : quialargitate
XXVIII» ration!s ^fefuflone gratix vifitat, honore col-
[anfti fuam latx virtutis exaltat. Cùmque per femetipfum ni-
piitatem, ac hil fit , efle tamen cum cognitionis fux participem,
keni§nitatis munere concedit. Sed erga eumdem
iciconlidc- magnificatum hominem cor'fuum Dominus appo-
'• nit : quia poft dona judicium exeric, mérita fubtiliter
penfat, vitx pondéra vehementer examinaEt
& tanto ab eo poft diftridiùs pcenas exigit, quan*
hunc impenfo munere largiùs prxvenit. Vir igitur
fandus immenfitatem fupernx majeftatis afpiciat,
atque ad infirmitatem propriam confiderationis
oculum ijpducat. Vidcat, quia caro capere non valet
hoc,quodb de femetipfa Veritas per fpiritum
docet. Videat, quia etiam fublevatus hominisfpi-
ritus judicium tolerare non fufficit,quod Deusfub
examine diftridx retributionis intendit, & dicat :
£>uid eft homo, quia magniftcas eum faut quid apponis
erga eum cor tuum ? Acfi apertè cxclamet, dicens
: Magnificatur homo fpiritali munere, fed tamen
caro eft : & vias ejus poft mimera diftridè con-
fideras ; fed tàmen fi remota pietate judicetur,pondus
quod de tua c fubtilitate imminet, ferre nec
fublevatus ad juftitiam fpiritüs valet: quia etfi
hunc ultrafetua dona dilatant, ad inquilitionem
tamen tui diftridi examinisfuainfirmitas anguftat.
Unde & adhuc apte fubjungitur:
Vifttas eum diluculo, & fubitb probas ilium.
48.Quis noftrumnefciat,quiardiluculum dicitur,
y Y t Y cùm jam nodurna tempora in claritatem lucis mu-
a 1 a . cantur ? Nos itaque nodis tenebris premimur, cum
dori”’ ' perpetratione iniquitatis obfeuramur. Sed nox in
: Deus, lucem vertitur, cum erroris noftri obfeuritas, vc-
ombus rit;atis cognitione irradiatur. Nox in lucem vertitur
, cùm corda noftra juftitix fulgor illuminât,
qux excitas culpx deprimebat.Hoc diluculum dif-
cipulorum mentibus oriri Paulus afpexerat, cùm
3.12. dicebat : Nox pracefsit, dies autem appropinquamit.
Diluculo ergo nos Dominus vifitat: quia erroris noftri
tenebras,luce füx cognicionis illuftrat, contem-
plationis munere fublevat, in arcem virtutis exaltat:
Sed notandum, quod Deus poftquam diluculo
vifitat, fujbito hominem probat : quia & acce-
dendo corda noftra ad virtutes provehit, & rece-
dendo concuti tentatione pe..r.m....i.t.t.i.c...8 S i. .e.n..i.m. poft
M S an tC virtllcum munera, nulla tentatione concutitur, has
nt‘ fe habere animus ex femetipfo gloriatur. Ut er<j0
& firmitatis dona habeat, & infirmitatem fuam
humiliter agnofcat,per acceflum gratix ad alta fuf-
tollitur, & per receflum quid ex femetipfo fit, pro-
l- s.te. ^ Quod bene nobis ex hiftoria facrx ledionis
innuicur, qua Salomon & divinitus accepiffe fa-
pientiani, & tamen poft acceptam eamdem fa-
pientiam, meretricum ftatim pulfatus quxftione
Rtundu- memoratur. Mox enim ut tantx revelationis gra-
C!am af cepicj certamenturpiummulierum pertu-
L lls !ur’ lit: quia nimirum fxpe cum mentem noftram con-
A ceffls virtutibus refpedus intimx Iargitatis illuminât
, hanc protinus etiam lubricx cogicationes tur-
bant > ut qux fublevata immenfo munere exultât,
etiam tentatione pulfata, quid fit, inveniat. Sic E- fnègi i9. 3.
lias& vifitatus diluculo 5 fermone cxlos aperuit, ■
&r tamen probatus fubico, infirmus per deferta fu-
giensjunammuliercm expavit. Sic Paulus ad ter- 2. cor.12.2.
tium cxlum ducitur, paradifi penetrans fecreta
confiderat ; &: tamen ad femetipfum rediens, con- Rom. 7.21
tra carnis bellum laborat, legem aliam in mém-
bns fuftmet, cujus in fe rebellion facigari fpiricus
legem dolet. Diluculo ergo Deus vifitat, fed fu-
bitö poft vifitationem probat: quia &collato mu-
nere fublevat, & abftrado ad paululum , ipfem
B fibi hominem denionftrat. Quod eoufque procul
dubio patimur, quo deterfa funditus labe peccati,
ad promiflx incorruptionis fubftanciam reforme-
mur. Unde adhuc apte fubditur :
Ufquequo non parcis mihi , nec dimittis me, ut Vcrf ,9.
- glutiamJalimam me am ?
49. Saliva in os ex capite labitur, ab ore verb ad C a p u t
ventrem ducitur cum glutitur. Quid itaque eft ca- X X X .
put noftrum, nifi divinicas ? per quam exiftendi rET‘ xxi*
prmcipium fumimus, ut creatura fimus, Paulo at-
teltante, qui aie -. Caput miri Chriftus , caput autem tionis
Chrifti Deus. Quid autem venter nofter eft , nifi j| § § [ fe
mens ? qux dum cibum fuum, fupernum videli- '• or. ,i. 3.
cet mtelledum fufcipic, refera procul dubio omnium
membra a&ionum regie. Nifi enim facra elo-
Q aliquando mentem nomine ventris exprime-
rent , Salomon utique non dixiflet : Lucerna Domi- Pwj. « z7
ni fpiraculum hominis, qua inmeftigat omnia fecreta
mentris: quia nimirum dum nos gratia fuperni re-
fpeâius illuminât, cuncla etiam mentis noftrx no-
.^abfcon.fa fïianifeftat. Quid ergo falivx nomine,
nifi fajDor intimx contemplationis accipitur ? qux
ad os a capite defluit, quia de claritate conditoris
adhuc in hac vita nos pofitos, vix d guftu revelatio- d
nis tangit. Unde & Redemtor veniens falivam lu- J0^ . 9. a.
to mifeuit, &: exei nati oculos reparavit: quia fu-
perna gratia carrialem cogitationem noftram per
admixtionem fux contemplationis irradiat, &: ab
originalicxcitate hominem ad intelle£lum reformat.
Nam quia a paridifi gaudiis expulfum, in hoc
Djam exilio natura edidit, quafi à nativitate homo
fine oculis proceflit. Sed ficut fandus vir infinuat,
hxc faliva ad os quidem labitur , ut verb ad ventrem
ufque perveniat, non glutitur : quia divini-
tatis contemplatio fenfum tangit, fed plenè meutern
non reficit : quoniam perredè animus confpi-
cere non valet, quod adhuc quia caligo corruptio-
nis prxpedic, raptim vider.
50. Ecce enim eledorum mens jam terrena de- Utemofc ,
lideria lubjicit, jam cunda qux confiderat, prx- corporisprcC.
retire tranfeendit, jam ab exteriorum d e l e f t a -^ f e L
none fufpenditur, & quæ fint bona invifibilia ri-™u™iv.l=Ä
matur, atque hæc agens, pierumque in dulce-
dinem fupernæ contemplationis rapitur ; jamque
de intim is aliquid quafi per caliginem confpicit,
& ardenti defiderio interefle fpiritalibus Angelor
rum minifteriis conatur; guftu incircumfcripti lu-
minis pafeitur, & ultra fe eveda, adfemetipfam
relabi dedignatur : fed quia adhuc corpus quod $at
corrumpitur, aggravat animam, inhxrere diuluh
/? CrLm‘ x* RcS- Germ.aut qitiaponis, luc & infra. femetipfa veritas fpiritum docet. In omnibus autem noftris mis Ic<*i-
Aarot u “d° C‘ & C° rb,I Gcrm' 1uod perfemetipfam ver,tas fpiritum tur,^fpiritum , non addito Jancium, ut in excufis. ' °
titr!' , f TW UC nunJcJeg 'tur in Utic- & in marginc al. de feme- ‘ Ebroic. de tua fiMmitate.
Vindoc’ f enf etiPf-*m vert tails fpiritu docet. Reg. quodfe- « Sic mfl". A t edit, vctull. gutta, Coccius & poftcr. -rufius Gemet co.
meupfam ventatis fptntus docet. Alter Reg. cum Germ. & Colb, quod de , dex vix gufi0 revel. Sc ubiepe habet gufio pr0 guftu.1
R iij