caritatis incendie. Dc qua hoftia pacificorum A mus, ne nunc quod poflumus negligamus. Scd ec-
• • ' !-----------------' ecnégocia occupant, quæ nobisinceflahter appofitâ,
à confiderandis nobifmetipfis mentis noftrsc
oculum déclinant. In iftis namque vifibilibus, qua:
intuetur cor noftrum, extra fc fpargitur : 6c quid
adipes redolent ; a quia interna novx cantatis lm-
pinguatio paccm inter nos & Deum faciens, odo-
renf de nobis fuaviflimum reddit. Quia, verb eadem
caritas in cor dibus ele&orum inextinguibilis .. „
manct, aptè illic fubditur : I g n i s e f t ifte p e rp e tu u s , de fe intrinfecùs agatur, oblivifeitur | dum extrintju
i n um q u am def c i e t d e a lta r i. Numquam profe- fecùs occuparur. Divina autem vox terribilibus
ûo de altari ignis ifte deficiet; quia etiam poft hanc fententiis fuis quafi quibufdam clavis illud pungic,
vitam eorum mentibus fervor caritatis accrefcit. ut evigilet : ut homo occulta fuper fe judicia, quæ
fiquimur,
'jertm. 3S
Æterna quippe contcmplatione agitur, ut omni- prelfus torpore difiimulat , terrore faltem pulfa-
potens Deus quo magis vifus fuerit, co ampliùs tus expavefeat. Ut enim fuperiùs diximus, ipfo ufu
diligatur. vitæ veteris mens male aflucta deprimitur, * & in f
vet. vin. 17. Qilbd autem divinis admonitionibus & præ- hæc quæ fpeftat exteriùs, quafi dormiens fopitur :
Divinis præ- ( cedentium exemplis adjuti,de hujus vitæ profundo quæ poftquam femel le ad appetenda vifibilia fo-
Sumîxîm- liberamur , bene etiam Propheta Jcremia in pu- g ras fudit, à contemplandis invifibilibus intus eva-
piis adjud i li- teum miflo fignatum eft, qui ut levetur ex puteo, nuit. Unde nunc neccflecft, ut quæ per vifibilia
benatem coa- punes a(j cum & parmi veteres deponuntur. Quid fpargitur, de invifibilibus judiciis feriatur: 6 c quia in
enim funibus, nifi præcepta Dominica figurantur i iis fe exterioribus male dele&ata proftravit, faltem
b Quæ quia nos in mala operatione pofitos , c 6 c
convinciunt, SC eripiunt, quafi ligant 6 c trahunt,
coar&ant 6 c levant. Sed ne ligatus his funibus dum
trahitur, incidatur, fimul etiam panni veteres deponuntur
: quia ne divina præcepta nos terreant,
antiquorum patrum nos exempla confortant : SC
ex eorum comparatione facere nospoffe præfumi-
mus, quod ex noftra imbccillitate rormidamus. Si
ergo levari de hoc profundo feltinamus, ligemur
funibus, id eft præceptis Dominicis adftringamur.
Interfint etiam panni veteres, cum quibus meliùs
teneantur funcs; id eft, præcedentium conforte-
mur exemplis, ne infirmos nos ac timidos præcepta
fubtilia vulnerent, dum levant. Quafi quof-
percuffa requirat, quod deferuit. Eccc autem Scri-
ptura facra terrore quodam torpentia corda trans-
figit, ne in his inhxreant, qua: exterius defluunt,
fed qua: interius jeterna perdidcrunt. Indicat quid
fententia occulta decernitur , ne immoderate a
nobis hxe publica cogitentur. Dicit quid fuper
nos agatur ae nobis , ut ab hoc publico ternpo-
ralitatis , colligamus oculum cordis ad fecretum
interna: difpofitionis. Nam poftquam multa nar-v£I,c
rata funt de poena malorum , fubito infercur oc-
cultum judicium, quod pie fuper nos jufteque difi
^ ponitur, quomodo alii perdunt quod tencre vidc-
bantur, & alii accipiunt, quod alii ex meritis perdunt.
dam pannos veteres Paulus Apoftolus fubjunge-
bat, cum levandis difeipulis fuis , præceptis lpi-
d ricalibus exempla veterum commodaret, dicens ;
nebr.1t.3a. Jufii ludibria dr verbera experti, infuper & •vincula
dr carceres : lapidati funt, fetfi funt , tentati
font, in occtftone çladii mortui font. Et paulb poft :
Hebr.12.1. Habentes it a que tantam impojitam nubem teftium,
déponentes omne pondus, & circumftans nos pecca-
turn, per patientiam curramus ad propofitum nobis
Htbr. 13.7. certameh. Et iterum : cMementote prapofttorum veftrorum,
qui v obis locuti font verbum De i s quôntin ......... ^ v .
intuentes exitum converfotionis, imitaminiftdem.Sw^ Dciunt, timerent. Cun<ftis autem liquet, quod in ilia
periùs videlicet, dum fpiritalia præcepta loquere- extrema requifitione examen publicum fa&urus eft
tur, quafi fîmes miferat, poftmodùm verb memo- omnipotens Deus:: ut alios ad tormenta déférât,
rans exempla majorum, quafi veteres pannos ad- alios ad participationemregni cæleftis admittat. Sed
hibebat. hoc nunc fècreto judicio quotidie agitur, quod tune ^
a rebus exte- 18. Excitati ergo tôt vocibus præceptorum, ad- h publico demonftratur. Nam jufte ac mifericordi- ln;;:
rionbus ad cor juti tôt comparationibus exemplorum , ad corda ter fingulorum corda vel examinans, vel difpo- «ff«,
xedeundum. noftra redeamus, difeutiamus omne quod agimus, nens J alios in exteriora refpuit, alios ad ca qua:“005
Sc quidquid in nobis divinæ re&itudinis rcgulam
offendit, accufemus , ut apud diftri&um judicem
ipfa nos accufatio exeufet. In hoc enim mentis no-
ftræ judicio tanto citius abfolvimur, quanto nos dif-
c tridiùs reos tenemus.Nec ad hæc agendac præter-
mictenda funt tempora, quibus vacat : quia ad hæc
Ait enim:
Conteret multos & innumerabiles, & Jlarefaciet rtfA
alios pro eis.
19. Hoc quotidie agitur.Sed quia adhuc finis par- cApl
tium utrarumque non cernitur , minus timetur. yf
Numquam enim culpam fuam reprobi nifi in poena MW
cognofcunt. Et quia poena differtur, culpa defpici- Iffja
tur. Labuntur verb a ftatu juftitix, & locum vita:, il- pt^
lis cadentibus, alii fbrtiuntur. Sed eo lapfum fuum Ittir
negligunt, quo interitum, quife in xternum ma-
neat, non attendunt. Si enim ad illud quod illic paf-
furi funt, oculos fuos mitterent, hoc S quod hie fa- g
funt intrinfecùs, trahit : hos accendit interna ap- w
petcre , illos pro voluptatibus fuis deferit exte- “
riora cogitarc: horum mentem ad fuperna erigit,
1 illorum fuper biam in infimis defideriis mergit. '
Aliena autem corda humanis oculis claufa funt,
&: nefeitur qui repcllitur : k quia penetrari nequeagendapoft
hujus vitæ tempora non vacat. Vacuè ^ unt, quæ ab unoquoque cogitantur. Nam fePe
quippe non dicitur : Neque enim ultra in hominis
poteftate eft, utveniat ad Deum in judicium. Idcir-
co namque memoramur quod tunc non pofl'u-
* Norm. & Vindoc. quia interna novt vita impinguatio. Legitur ta-
mcn in Vindoc. impugnatio , manifefto antiquarii crrorc.
fc Vindoc. & Norm, qut quafi nos.
c Omncs editi quotquot confuluimus, habent, & eonvincunt, crafTo
crrorc. Nam legendum efle, ér convinciunt, ut eft in mff Utic. Sc Patel.
obfeurum efle non potefl attendenti ad inftitutam a S. Greg, com-
parationcm
Ebrok. & alii Norm, commtndaret.
* Vindoc. Ebroïc. & alii Norm, perdenda funt.
* Ebrok. Sc Pratel. quos fequuntur yet. ed. Parif. Sc Bafll. ér in hit
corde perverfb, necdum proceffit ufquc ad effe-
â:um operis , deliberatio cogitationis, 6 c adhuc i
fortafle per habitum intus aftringitur , qui jam
qua expeciat ; quod verbum non infrequenter in mlT. ufurpatiu fto,
fpeclat. In Baluz. Sc Golb. leg. ut htc qua expedat.
s Edit. Rom. Sixti V. mendose , quid hie fugiunt.
h Recent, ed. in publico. Expunximus in, fuadentibus mff. 8c vet. vV
gatis : fleque clegantids hoc membrum àlteri relpondct, hoc nuncf"
creto judicio. ' . . . " u
* lidem excufi, illorum pit fuperbiam. Abundat per, abeftque a,U1,
Vindoc. Norm. &c. nec non a vet. vulgatis.
t; Editi, quia penei fare nequeunt ; quæ icnfu carent. Legend0
in m ff Vindoc. Utic. Pratel. &c. penetrari.
mente foris vagatur. Sed talis quilibet ifte tunc A fatagendum j ut illic vitetur , ubi oritur. Scriptum
a n te oculos interni judicis ceeidit, cùm ab appe- -------* n - - -• n - ■ r - ...................... -
tendis interioribus per defiderium exivit. N011-
nuniquam verb alii poft malæ operationis ufum,
ad fpem cæleftem fubito amore revivifeunt ; 6 c
qui in perverfa aftione fe fparferant , ad finum
internæ retra&ationis femetipfos increpando re-
colligunt. Hos adhuc refpicientes homines, qua-
les dudum in opere noverant, tales putant. At contra
namque eft : Omni cuftodia ferva cortuwm, quoniam prov. +. 23,
ex ipfo vita procedit. Et rurfum feriptum eft : Ex Matth, is. i t
corde exeunt cogitationes mala. Intus ergo vigilan-
dum eft , ne mens dum extollitur, cadat. Intus '
fervemus omne , quod foris agimus. Si enim femel
medullam cordis , elationis putredo confum-
ferit, citiijs corruit cortex vacua externæ vifionis.
Notandum verb eft, quia dum aliis cadentibus, ad
ftandum alii folidari perhibentur, eleólorum nu- Elc&orum nu
merus certus & definitus oftenditur. -Unde etiam &cJe'^ftus
Philadelphia: Ecclêfiæ per Angelum dicitur : Tene Apoc.TTi.
quod habes, ne alius accipiat coronarn tu am.
illi per a diftrictæ confiderationis examen, vi-
tam fuam qualem fuifle recolunt-, infequuntur :
feiturque quid fuerint, fed quid jam cceperint ef-
fe, nefeitur. In hoc ergo utroque gencre homi-
num fæpc contingit, ut Sc ii qui videntur flare o 2,1. Hac ergo fententia, qua narratur aliorum v
liumano judicio , jam in confpedu æterni judicis
jaceant : 6 c qui adhuc coram hominibus jacent,
jam in confpecfcu æterni judicis ftent. Quis enim
hominum æftimare potuiflet, Judam vivendi fbr-
tcin etiam poft minifterium Apoftolatus amittere ?
Et quis econtra latroncm crederet caufam vitæ éti-
am in ipfo articulo mortis invenire ? Occultus autem
judex præfidens, 6 c utrorumque corda dif-
cernens, alterum piè ftatuit , alterum jufte con-
fregit. Ilium diftricfcè exteriùs repulit , hunc in-
trorfus mifericorditer traxit. Unde bene etiam per
Prophetam cafuros alios paffionis fuæ tempore, arque
erigi, aliorum autem vita confringi, & fpes nu- Ec'
tritur humilium, 6 c elatio premitur fuperborum, deftinadoif/ï
dum Sc illi bona poffunt amittere , de quibus fu- reprobations,
perbiunt, 6 c ifti ea percipere, quæ quia non ha- [pue™Uinul^nc.
bebant, contemiiuntur. Formidemus igitur in his eiationcm fu-
quæ accepimus, nec eos qui ilia necdum affecuti Pcrb°rum pre-
funt,c defperemus. Quid enim fumus hodie, novi- c ‘
mus : quid autem poft paululum poflimus effe, nef-
cimus. Hi verb, quos fortafle defpiçimus, Sc tardé
poflunt incipere, Sc tamen vitam noftram ferven-
tioribus ftudiis anteire. Timendum itaque eft, ne
etiam nobis cadentibus furgat, qui à nobis ftantimeum
alios refurreifturos annuntians , a it , P o tum Q bus irridetur V quamvis ftare jam non novit, qui
cum fletu temperabam. Potus quippe ab exterioribus
interius trahitur , fletus autem ab interioribus
exterius emanat. Potum ergo Domino
cum fletu temperare , eft alios ab exterioribus in-
trorfus trahere , alios ab interioribus in exteriora
H1, reprobate. Content ergo multos & innumerabiles,
dr ftare faciet alios pro e is ..
tio 2 .0 . Sicut autem fuperius diximus, hrec contri-
usag'- tio priüs intus agitur , ut poft extrinfecüs often-
datur. Hac contritione nonnumquam adhuc quorumdam
exteriora quafi fanafunt, fed jaminte-
''zS‘ riora putruerunt. Scriptum namque eft.: C^inte rui-
'p' nam exaltafur cor. Ibi ergeyferiuntur, ubi fupernon.
ftantem novit irridere. Hunc autem fuper-
norum judiciorum metum Paulus Apoftolus dif-
cipulorum cordibus incutiens, ait: J>ui fe ex ifti- r. cor. 10,12.
mat ftare, videat ne cadat. Quod autem dicen s:Con-
terit multos, illico adjunxit, Innumerabiles i vel innumerabi[c«
multitudincm exprimerc ftuduit reproborum, quæ funt reprobi.
humanæ rationis numerum tranfit : vel certè indicare
voluit, quod omncs qui pereunt, intra ele-
ftorum numerum non habentur : ut eo fint innumerabiles,
quo extra numerum currant. Unde Propheta
intuens tantos hoc Ecclêfiæ tempore fpecie-
tenus credere , quantos nimirum certum ell ele-
clorum numerum fummamque tranfire, ait -.Mu l- pfd.so . a
biunt. Unde feriptum eft : Contrivi cor eorum for- D tiplicati f u n t fuper numerum. Ac fi diceret : raultis
nicans dr recedens à me. Interius enim fornicari,
eft exteriùs vetitis deledfari. Magna autem contri-
tio cordis eft hæc cadem elatio fuperbientis. Eo
quippe ipfo ab integritate falutis corruit, quo ja-
clantia cujuflibet virtutis intumefeit. Superbien-
tes enim Deum defpiciunt, & reli&a creatoris fui
gloria, propriam quærunt. Quibus jam hoc ipfum
cecidifle, eft amifla fuperioris fui potentia in fe ve-
nifle, Conteruntur etiam, quia reli&is cæleftibus
terram quærunt. Quæ autem major poterie efle
contritib, quàm deferto creatore creaturam quæ-
Ecclefiam intrantibus, etiam hi ad fidem fpecie-
tenus veniunt,qui à numero regni cçleftis excludun-
tur : quia eletlorum fiimmam fua videlicetd multi- d
plicitate tranfeendunt. Unde &: per Jeremiam prophetam
dicitur : JEdiftcabitur civitas Domino a tur- fen
re t^Ananehel ufque ad portam anguli , dr exibit
ultra normam menfnre. Civitatem quippe efle Domini
fanflam Ecclefiam nullus ignorât. Ananehel
verb , 'Dei gratia interpretatur. In angulo autem
duplex paries jungitur. Civitas ergo Domini àtur-
re Anariehel ufque ad portam anguli ædificari perrere
; defertis fupernis gaudiis, infimis rebus inhia- hibetur : quia fancta Ecclefia à celfitudine fuper
næ gratiæ inchoans, ufque ad ingreflum fufeeptio-
nemque conftruitur utrorumque populorum, Ju-
da'ici videlicet atque Gentilis. Sed quia in ea cref-
centc multitudine etiam reprobi colliguntur, aptè
fubditur : Et exibit ultra normam menfon : quia
ufque ad eos quoque extenditur, qui normam ju-
flitiæ tranfeurites, intra menfiuæ cæleftis numerum
ejnon funt. Unde per Ifaiam quoque eidem Ec- c
clefiæ dicitur : t^fd dexteram enim & ad lav am ^ ^
dilataberis , d r femen tuumgentes hereditabit. ^ In £
tanta quippe multitudine gentium ad dexteram
îfi ^I l n i l ^ b p iv » r>i=*t* P r o n b i-C - im d i r i f i i i - ■LTtiwti 1 i ■*-* n i» n-Mri-p i n r l i n o n c • re ? Unde bene per Prophetam dicitur: Humiliat n l r i l l i “ f iiL p r ir i n .
' autem peccatores ufque ad terram. Amiflis enim c x -
b leftibus , terrenum eft omne b quod fitiunt : Sc
dum plus videri conantur, minus eft quod appe-
tunt. De quibus re£le per Jeremiam diftum eft :
[. Recedentes a te , in terra feribentur: At contra de
cle&is dicitur : Gaudete, quia nomina veftra feripta
funt in edis. Ifta ergo contritio prius ferpit in
mente, ut poftmodum procedat in opere : prius
fundamentacogitationis concucit, uc poftmodum
fabricam operationis allidat. Unde fumma eft cura
^Ebroic.&alii, diflriett converfationis. defperemus,
Longip. quod fentiunt. _ 11 Vindoc .multitudine.
•c Ita Baluz. Colb. Longip. Norm, ac vet. edit. In recentioribus Ic- * Vindoc. Ebroic. & alii Norm.»«» tenentur.
gitur, defpidamus. Guflanvillxus hanc variam Ieftioncm exhibet, quam f Turon. Longip. Norm, intrante quippe multitudine.
Wide promferit ignoramus; nec de his cos qui ilia necdum afecuri funt,