calent populus î<morabat ; folùm Decalogum A dem Scripturæ verbis, fi poffumus, oftendamus.
a tenebat in Lege, fidem Trinitatis nefdens. Men- Quis enim nefciat , quia Abraham cum Deo lo- <?«««/. f,
furatur ergo latitudo liminis portæ decern cubicis ; cutus eft ? Sc tarnen ad Moyfen Dominus dicit : &c.
durus ille populus b fubtilitatem fidei igno- Ego fum Deus Abraham , Deus ifaacI & D e u s J a - I <s.
, , mandatis ferviebat Decalogi. Menfura- cob, dr nomen meum Adonai non indicavi eis. Ec- iM. j.,
verb longitudo porta: tredecim cubitis 5 quia ce plus Moyfi quàm Abrahæ innotuerat, qui illud
quia
raus
per Teftamentum novum in corde fidelis populi de fc Moyfi indicat, quod fe Abrahæ non mdi-
c fuper mandata Decalogi quæ veriùs cuftodit,c co- caffe narrabat. Sed videamus fi Prophetæ plus
gnitkf Trinitatis crcvit. Et eo mandata Legis per- quam Moyfes divinam fcientiam apprehendere
hcit, quo Trinitatcm cffe omnipotentem Dömi- potuerunt. Certè Pfalmifta dicit : guomodo dile-Pfai.nl
num credit. x* legem tuam Domine ? tota die meditatio mea eft.
Vctcris Telia* io. Ubi Sc quæri rationabiliter poteft, cur iftam Atque fubjunxit : Sufer omnes docentes me intellexi s ibid. |\
menti patres, Iatitudinem liminis porta:, quamfuperiùs dixerat ''quia teftimonia tua meditatio mea efl. Et herum:
Tr-ftcrhim uno calamo menfurari , inferiùs fubjunxit quod Super fe ni ores intellexi. Qui ergo Legem meditari
apertè‘non decern cubitis menfuretur : ac deinde fubditur, B fe memorat, Sc fuper omnes docentes fe ac fuper fc-
l>rx<dicarunt. quod longitudo portæ tredecim fit cubitis men- niores intellexiffe teftatur, quia divinam fcientiam
furata. Unus etenim calamus , ficut jam fæpe di- plus quam Moyfes acceperat, manifeftat. Quo-
dume ft, fex cubitos habet, Sc palmum : decern modo autem oftenfuri fumus , quia plus fanât
verb cubiti jam menfuram fiiam fuper calamum Apoftoli edodi funt, quam Prophetæ ? Certe Veri-
tenent ; tredecim verb ampliùs quàm decern, tas dicit: reges dr prophète volueruntvidere qua (5l
Quid eft ergo, quod priùs uno calamo limen por- videtis, dr audire qua auditis, Jed non viderunt.
t x , poftmodum latitudo ejus decern cubitis , ad Plus ergo quam Prophetæ de divina feientia noextremum
quoque longitudo portæ tredecim verunt i quia quod illi, folo fpiritu viderunt^, ifti
etiam corporaliter viderunt. Impleta itaque eft ea,
quam fiiperius diximus, Danielis fententia: £>uia Dlt„, I2
pertranjibunt plurimi , dr multiplex erit feientia.
Menfura ergo calami, qui eft fex cubitorum Sc
, palmi , ducatur ad cubitos decern ; Sc menfura
decern cubitorum ad extremum fiirgat in trede-
cim : quia quanto mundus ad extremitatem du-
citur , tanto nobis æternæ feientiæ aditus largiùs
aperitur. Sequitur :
menfuratur : nifi quod fandi patres , quos per
fandam Scripturam ante Legem fuiffe cognofci-
mus, unutn quidem omnipotentem Deum, fan-
dam videlicet Trinitatem effe noverunt, fed eam-
dem Trinitatem quam cognoverunt^, apertè mi- ç i
Et marginem ante thalamos cubiti unius. yerf.u,
13. Sicut fæpe diximus, thalami corda eledorum apv
funt, omnipotentis Dei amore ferventia. Quid nifi Pr
nime prxdicaverunt ? Qui ejus juflionibus obe-
dientes, Sc vita: munditiam confervantes, quafi
in fex cubitis calami habuerunt perfedionem o-
peris, Sc fiepe Angelos videntes habuerunt pal-
mum contemplationis. Data autem Lege, rudis
ille Hebrxorum populus mandata Decalogi fer-
vare conatus eft, fed tarnen de cognitione fand«
Trinitatis cruditus non eft. Et quamvis hanefpi-
ritales.patres p.erfede cognoviffent, multitudo tarnenmagna
fynagoga: nec invenire myfterium Tri-
d nitatis potuit, nec quxrere d feivit.
<juod chrlf- ii. Superveniente autem gratia per Teftamen- 4 ^ w
tianis omni- turn novum, omnis fidelis populus unum Deum itaque eft ante thalamos , fides ante ardoremca-
bus innocuit. Xrinica-tcm effe cognovit, Sc virtutem Decalogi pritatis : quia ficut dictum e ft, nifi ea qua: audis
in ejus agnitione complcvit. Prius ergo limen por- credideris, ad amorem eorum qua: audieris,nul-
tx menfuratur calamo uno, poftmodum latitudo
ejus cubitis decern, atque ad extremum longitudo
porta: cubitis tredecim : quia Sc fandis patri-
bus ante Legem adiva Sc contemplativa vita non
« defuit, Sc fub Legis Decalogo populus e divina:
fubftantix myfterium nefeiens, in mandatorum
ergo per marginem ante thalamos , nifi fides ex-blta fiJc
primitur ? quia nifi prius ipfa teneatur, nullo modopcrvcn”
ad fpiritalem amorem pertingitur. Non enim ca-
ritas fidem, fed fides caritatem prjecedit. Nemo
enim poteft amare quod non crediderit. Margo
latenus inflammaberis. Sed margo ante thalamos
cûbiti unius eft ; quia tunc fides corda audien-
tium in amore Deo copulat, quando per errores
Sc fchifmata divifa non e f t , fed in unitate perdurât
: ut videlicet margo unius cubiti audientis
animum ad thalamum perduçat, quia f cæleftis f
Varia in anti-
auis patribus
dfvinâ dóSlri-
T)x incrcmcnlatitudine
fervivit. Et nunc fub gratia , cuftoditis fponfi fpeciem quam hie pra:dicat, poftmodum
veriüs Decalogi przeeptis, omnis qui ad fidem ve- in cadeftibus demonftrat. Ubi Sc bene fubdi-
ncrit, fanda: Trinitatis myfterium cognofcit.
ii.Quain re hoc quoque nobisfciendumeft,quia
Sc perincrementa temporum crevit feientia fpirita-
lium patrum. Plus namque Moyfes, quam Abratur
:
Et cubitus unus, g finis utrinque. JL
14. Utrinque autem dicitur, ac fi dicatur utri- utriu
que , fcilicct limini Sc portæ. Per latitudinem
ham; plus Prophetæ , quàm Moyfes ; plus Apoftoli, E quippe liminis, Sc longitudinem portæ, vetus ac
quam Prophetac in omnipotentis Dei feientia eru-
did funt. Fallor fi ha:c ipfa Scriptura non loquitur
: Fertranfibunt, inquit, plurimi, dr multiplex
erit feientia. Sed hsec eadem, qux de Abraham,
Moyfe, Prophetis SC Apoftolis diximus, ex ejufnovum
Teftamentum diximus defignari. Ad extremum
verb additur, quod cubitus unus fit finis
utrinque; quia videlicet Sc Teftamentum vetu$
unum nobis Mediatorem Dei &-hominum nun-
tiavit, Sc Teftamentum novum eumdem nobis
* Edit! omnes, tenebat in fide legem Trinitatis, adverfantibus mff.
Anglic. Norm. See. imo ipfo fenfu.
fc Val-cl. cum Norm, fublimitalcm.
* Ebroi'c. cognitionem Trinitatis credit.
* Val-cl. fluduit.
* Sucflf. divine, cognitionis. Porro quod luc S. Doöor div. fijb-
flantia* myfterium appellac, Trinitas eft quam fie rcvelatam Parri-
arenis lupra docuit num. 7. ut tarnen a populo Judaico ignoratetur.
yidenum. 9. lup. Sc 19. fcq. Hinc quando nijm. 4. ait, omnes deÖos
etiam veteris Teil, ex amore Trinitatis accenibs cUe ; explican-
dus eft d'e gratia utrifqUe cleâis , per Trinitatem , etfi non explicité
cognitam ab omnibus, çollata , uc amore ferverent. Pater S. E)o-
floris mens ex verbis immediatè ièquentibus : neque enim veri J)eiim
diligerent , f i ejufdem Trinitatis que Deus eft , gratiam non accepif-
fent.
1 Excufi, celeftis Jpiritus. Quibus contradicunt omnes mff. noftri-
* Laud. & Löngip. finis utrumque. 'Utramque autem. forçaffeutnim-
que, pro utrorumque, ut in excufis.
nuntiat in ætérna claritàte venturum , quern jam
pro nobis cognovimus incarnatum. Cubitus ergo
a unus a finis utrorumque eft : quia &: quern Lex præ-
dixit, in carne apparuit, Sc ipfe quern nunc T e f tamentum
novum loquitur , in gloria majeftatis
apparebit. Et tunc utrorumque finis er it, cum
vifus in divinitatis fuæ potentia, omnia quæ funt
prædida compleverit. Scriptum namque eft : Fi-
■ . nis Legis ChriJlus ad jufiitiam credenti. Finis vi-
delicet, non qui confumit, fed qui perficit; Tunc
etenim Legem perfccit, cum ficut Lex prædixerat,,
incarnatus apparuit. Sed adhuc de ejus judicio
multa novum Teftamentum loquitur; adhuc mul-
ta de regno illius narrat , quæ necdum videmus
impleta. Ecce quotidie Evangelium legitur, ventura
vita prædicatur. Tunc ergo erit&r novi Tefta-
menti finis , cùm ea quæ de fe promifit, Domi-
nus compleverit.
iy. Finietur verb Teftamentum novum, quia
perficietur. Nam cum ipfe de quo loquitur vi7
Jm.quu |-us fucrjt j ejufdem Teftamenti verba ceffabunt.
Unde Sc fandæ Ecclefiæ veri luminis diem.quafi
tempus vernale præftolanti, per fponfi vocem di-
hv.io. citur: Surge, prop era, arnica mea , columba mea,
formofa mea, dr veni. jam enim hyems tranfiit,
imber ahiit & tecesfit, flores apparuerunt in terra.
Sive enim fanda Ecclefia, feu unaquæque eleda
anima, cælefti fponfo eft arnica per amorem, columba
per fpiritum, formofa per morum pulchri-
tudinem. Quæ cum jam de eorruptione carnis
educitur, ei proculdubio hyems tranfit, quia præ-
fentis vitæ torpor abfcedit.^ïmbcr quoque abit Sc
recedit : quia cum ad contemplandum in fua fub-
ftantia omnipotentem Deum educitur, jam ver-
borum guttæ neceffariæ non erunt, ut pluvia debeat
prædicationis infundi. Nam quod minus audire
potuit, ampliùs videbit. Tunc apparent flores
in terra ; quia cùm de æternæ beatitudinis vita
quædam fuavitatis primordia præguftare anima
coeperit , quafi jam in floribus odoratur exiens,
quod poftquam egreffa fu e r i t in frudu uberius
12. habebit. Unde Sc LLlic fubditur : Tempus putationis
advenif. Inputatione quippe farmenta iterilia re-
ciduntur, ut ea quæ prævalent, uberiùs frudum
ferant. Noftræ itaque putationis tempus tunc ad-
venit, quando infruduofam ac noxiam corruptio-
ncm carnis deferimus, ut ad frudum animæper-
i unius venire valeamus. Qm frud,us nobis erit uberri-
mmus mus, vifio unius. Cubitus ergo unus eft finis utrin-
». io. 4UC » quia unus eft ille qui dixit : Singulariter fum
ego donee tranfeam. Qui folus cum Patre Sc fando
f. t. Spiritu præfidet in cælo, ficut paffer unicus in æ-
dificio. Quemadmodum implcvit Legem per myfterium
incarnationis Sc perfedæ humanitatis fuæ,
ita Teftamenti novi promiffa impleturus eft per of-
tenfam gloriam claritatis fuæ.
aicfia; 16. Hunc unum nobis cubitum menfura quo-
f.tj. ‘ que arcæ locuta eft. Area enim quæ trecentis cubitis
fieri in longitudine juffa eft, fexaginta verb
in latitudine, triginta autem in altitudine, in uno
eft cubito confummata. Quid enim per arcam,
nifi fanda Ecclefia figüratur, quæ inferiùs ampla
eft, fuperiùs angufta. ? Quæ à trecentis , Sc fexaginta
, ac triginta cubitis ad unum cubitum col-
ligitur} quia ab ea latitudine quam fanda Ecclefia
in membris fuis adhuc infirmantibus habet.
A paulifper anguftata, & in altum proficiens,ad unum
tendit. Ipfa enim ratio cxigit, ut crcdamus quod
in ilia arcæ latitudine omnes befliæ, cunda qua-
drupedia atque reptilia in inferioribus fuerunt,
homines atque volatilia nimirum in fuperioribus.
Juxta fuperiorem etenim partem fcneflra fuit in
latere, de qua corvum Sc columbam dimifit homo,
ut fi jam diluvii tranfiflent aquæ, cognofce-
ret. Et quia area eadem in uno fuit cubito confummata,
homines Sc volatilia juxta cubitum fuerunt.
Rede itaque per arcam univerfa Ecclefia
defignatur, quæ adhuc in multis fuis carnalibus
lata eft, mpaucis fpiritalibus angufta. Et quia ad
unum hominem, qui eft fine peccato, collimtur,
B quafi in uno cubito confummatur. ; ° *
I Videmus etenim multçs intra ejufdem fan-- I„ a fcrtS
Ctæ Eccleliæ unum in fuperbia erigi, in carnis vo- dcorium,
luptatc diffolviacquircndis tetrenis rebus inhia-
rç , imperante avaritia maria tranfire , defervire cominemur-,
iracundiæ, jurgiis vacare, proximos, quos prævalent,
lædere. Sed quiaeos adhuc fanda Ecclefia Spirituale«
tolerat ut convertantur , quafi in arcæ latitudine furfum*
deorfum bettiæ morantur. Videmus alios jam a-
liena non quærere, illatam injuriam æquanimiter
portare, rebus propriis effe contentos, humiliter
viyere. Sed quia ifti jam pauci funt, anguftatur
area. Alios autem confpicimus etiam poffefla re-
C linquere, nullum, terrenis rebus ftudium dare, ini-
micos diligere, carnem à cundis voluptatibus do-
mare , mbtus omnes fub rationis judicio preme-
re, per cælefte defiderium contemplationis penna
fublcvari. Sed quia tales quique valde rari
funt, b jam area juxta cubitum ducitur, ubi ho- b
mines‘Sé volatilia continentur. Quæratur tarnen fi
qui?in eis effe valcat fine peccato, Sc nullus in-
venitur. Quis itaque homo fine peccato eft, nifi Nullas homf*
ille qui in peccatis conceptusnon eft ? In uno ergo num focPcc-
cubito confummatur a rca# q« a unus eft
Sc Redemtor fandæ Ecclefiæ fine peccato, ad Pcrs
quern Sc per quern omnes proficiunt, qui fe effé ptus'
Dpeccatores noverunt. Dicatur itaque de limine Sc
porta : Et cubitus unus, finis utrinque : quia cùm
unus Mediator Dei Sc hominum homo Chriftus'
Jefusin majeftate fua appartient, omnia utriufque
Teftamenti quæ prædida Sc promiffa funt, com-
plebit.
18^ Sin vero utraque hoc loco marginem ac thà- Dei vifio-fiiam
os memorat, neque hoc ab hac fententia ab- dem 6"“ > &
horret : quia cùm majeftas Redemtoris noftri no- [g utcm Pcr*
bis fuerit oftenfa, finitur fides, cùm jam coeperit
videre homo quod credidit. Et ad finem fuum
perveniunt thalami ; quia corda fidelium incom-
E parabiliter longe quàm modö funt, in amore illius
perficiuntur. Cubitus ergo unus finis utrinque
eft ; quia unius Domini & Salvatoris vifio in eledis
fuis fidem finit, Sc caritatem perficit.
19. Confiderare libet, qui nos fumus qui ifta tra- Quantilm Deo
damus. Certè ex Gentibus venimus , certè- pa- ^'cbriftiani
rentes noftri lignorum ac lapidum cultores fuerunt.
Unde ergo hoc nbbis , ut ea quæ nunc uf-
que c Hebræi nefeiunt, Ezechielis Prophetæ tarn €
profunda myfteria rimemur ? Agamus ergo gratias
uni, qui cunda quæ de eo in facro eloquio feri-
pta funt, opere implevit, ut quæ intelligi audita
non poterant, vifa panderentur. Ibi quippe in-
carnatio, ibi paflio, ibi mors, ibi refurredro ibi
^ pur. iNorm. <x. ax. pro unurumque, icguur utrinque, me ÖC bitum ducuntur.
1 it? omnes mff. à quibus cxcufi rccedcntes habent, in area juxtacu- cata, fatemur Hebræi .u'c'L5 p ^ t io ^ c ’mtlgimL1 num.T'