1 7 1 San£li G r e ç o r ii Moralium.
2. Cor. 4. 7.
z . Cor. f. I.
Pfal 138. I
Tinea, concu-
piiccmia.
aie : Habemus thefaurum tftum in vafts ftBilibus. A vicam. Sed hæc fe indefinenter amktere nequa-
Et rurfum : Scimus quia ] i terreftris domus noftra
hujus habitations dijfolvatur, quod adificationem
ox Deo habemus, domum non manufiBam. Terre-
mim quoque fundamentum eft fubftantia carnis.
Quod in fe follicite Pfalmifta confpexerat, cum
dicebat : Non eft occultatum os meum a te, quod
feciJH in occulto, dr fubftantia mea in inferioribus
terra. Tinea autem de vefte nafeitur, & eamdem
veftem, de qua oritur, oriendo cbrrumpic. Quafi
quydam verb veftis animy caro eft: fed hyc nimi-
rum veftis habet tineam fuam; quia ab ipfa carnalis
tentatio oritur, ex qua laceratur. Quad enim
quadani fua tinea veftis noftra confumitur, cum
quam confpiciunt, dum toto defiderio curis tem-
poralibus occupantur. Quad ergo a tinea confu-
muntur, quia fine fonitu, culpa: morfüm tolerant,
quanta detrimenta vity & innocently patiantur,
dum ignorant. Unde & bene fubditur :
De mane ufque ad vefperam fuccidentur. f f f Z9'
70. A mane ufque ad vefperam peccator fucci- C aput
ditur, dum ä vity fuy exordio ufque ad terminum, XXXIX,
iniquitatis perpetratione vulneratur. Omni nam- §|f|f|||-';
que tempore reprobi per augmentuln malitiy con- ceriiporcmcn-
tra fe i£tus ingeminant,quibus fuccid in profun dum tem PermIan>
ruant. De quibus bene per Pfalmiftam dicitur:
Viri fanguinum dr doloft non dimidiabunt dies fiios. ff|| 2><
caro corruptibilis tentatioiiem gignit, &: per hanc B Dies quippe dimidiareg eft tempus vity malè in
ad interitum pervenit. Velut tinea homo confu- voluptatibus dmftum, ad poenitentiy lamenta di-
V ET. XXVIII.
Angeli doctores
(unt, qui
quamlibec
lànflri, non
lunr line culpa
MaL 7 . 1.
Philip. 3
mitur , cum de fe oritur unde conteratur. Ac d
apertè dicat : Si illi fpiritus effe ex fe incommuta-
biles nequeunt, qui nulla carnis indrmitate de-
primuntunqua temeritate fe homines in bono per-
manere conftanter exiftimant, quos in eo quod intellects
ad fumma evehit, carnalis indrmitas ag-
gravans prypedit, ut per corruptions vitiurn in,
femetipfis habeant, unde ab intima novitate ve-
terafeant ? v t ' q
69. Poffunt quoque per angelos fanefci Doctores
intelligi, dcut per Prophetam dicitur : Labia fa-
cerdotis cuftodiunt ftientiam , & legem requiruntex
ore ejus : quia ange lus Domini exercituum eft. Qui
quantalibet virtute fulgeant,efle omnino dne culpa
nequeunt, cum iter pry fends vity gradiuntur :
quia eorum nimirum greffus tangitur aut luto illi-
citi operis, aut pulvere cogitationis. Domos autem
luteas habitant, qui de illecebrofa hac vita
carnis exultant. Hanc domum luteam Paulus ha-
bitare contemferat, cùm dicebat : Noftra autem
converfatio in calls eft. Dicat ergo : Ecce qui fer-
viunt ei, nonfuntftabiles, dr in ange lis fuis regent
videre, atque hoc ad bonum ufum partiendo re-
paiaré.Sed iniqui dies fuos nequaquam dimidiant,
quia perverfam mentem nee in extremo tempore "
immutant. Quo contra bene Paulus admonet di-
cens : Redimentes tempus , quoniam dies mali funt. EPheß is.
T empus quippe redimimus, quando antea&amvi-
tam, quam lafeiviendo perdidimus, flendorepara-
mus. Sequitur:
Et quia nullus intelligit, in aternum peribunt. sbid.
71. Nullus videlicet eorum, qui amane ufqde ad C a p . XL. I
vefperam fuccidentur.^Nullus intelligit, vel eo-Scire I
rum b qui pereunt, vel eorum qui perditos pere-
untium mores imitantur. Unde alias feriptum eft : juftos premia ■
Juftus per it, dr nemo eft qui recogitet in corde fuo,
& vin mifericordia colliguntur, quia non eft qui in- b
telligat. Iniqui ergo dum fola temporalia appe-
tunt, & quy bona ele&is in yternum maneant,
feire contemnunt; dum juftorum affliófcionem confpiciunt
, fed quy fit affli&ionis retributio non ag-
nofeunt: actionis fuy pedem in profundum por-
rigunt, quia a luce intelligently fponte fuä oculos
claudunt.c Stultis enim voluptatibus decepti, dum c
pravitatem : quanto magis hi qui habitant domos D quy vident, temporaliter diligunt, afemetipfis aluteas,
qui terrenum habent fundamentum , con-
fumentur velut tinea ? Ac fi apertè dicat : Si pry-
fentis vity viam illi fine contagio tranfire rieque-
unt, qui yterna s nuntiantes , lefe contra temporalia
accingunt : quy detrimenta illi fuftinent ,
lienati non vident ubi in yternum ruunt. Poteft
ctiam mane profperitas, vefpere hujus mundi ad-
verfitas defignari. De mane ergo ufque ad vefpe-
rum reprobi fucciduntur j quia &c per profpera la-
feivientes depereunt, & per adverfa impatientes
qui effe fe in carnalis habitationis voluptatibus ad infaniam exurgunt.Quqs de mane ufque ad vegaudent
? Qui enim ferviunt e i, non flint ftabiles :
quia cum mens ad alfa nititur, carnis fuy cogita-
tione diflipatur -, ita ut fype animus dum intimis
inhiat, dum fola cyleftia afpe&at, fubitacarna-
li deledatione perculfiis , à femetipfb feiffus ja-
eeat : & qui fe infirmitatis fuy moleftias fuperaffe
fperam nequaquam culpa fuccideret, fi vel profpera
fomentum crederent, vel adverfa fectionem
fui vulneris yftimarent.
jz . Sed quia nequaquam fic humani generis V et. wit.
multitudo deferitur, ut cunda ad interitum ten-
dere permittatur, funtnonnulli, qui pryfentisvi- beneucamut.
gaudebat , repentino vulnere proftratus gemat. ty obledamentum defpiciunt, etiam cumadfunt,
Tinea fine fonitu
damnum
quos cxln bee
damna fiia
non attenden-
Pravitas ergo & in angelis reperitur , dum ipfos
quoque qui veritatem nuntiant, nonnumquam
fubreptio vity fallacis gravat. Si ergo hi etiam
mundi hujus iniquitate feriuntur, quos contra
eum fanda intentio erigit : quibus idibus illi pe-
netrantur, quos ante ejiis jacula, ipfa infirmitatis
fuy deledatio fternit ; Qui bene velut tinea con-
fiimi deferibuntur. Tinea quippe damnum facit,
& fonitum non facit : ita iniquorum mentes, quia
damna fua confiderare negligunt, integritatem
quafi nefeientes perdunt. Amittunt namque à
corde innocentiam , ab ore veritatem , à carne
continentiam, & per acceffum temporis ab ætate
tranfitoria effe confiderant, atque hyeexamore
yternitatis calcant. Cumque in hoc primo gradu
judicii greffum ponunt,d vegetiores ad altiora per- d
veniunt, ut cunda temporalia non folüm quia ci-
tius funt amittenda, dcfpiciant, fed his irJhyre-
re non appetant, etiam fi yterna effe pötuiffent:
& a pulcrc conditis amorem fubtrahunt, quia in
ipfum audorem pulcritudinis cordis paffibus ten-
aunt. Et funt nonnulli, qui bona vity pryfentis
diligunt, fed tarnen hyc nullateniis afTcquuntur:
qui rebus temporalibus totis defideriis inhiant,
mundi gloriam quyrunt, fed adipifei nequaquam
poffunt. Hos, ut ita dixerim , cor ad mundum
is cogitantes,* In vulgat pro nuntiantes, quod eft- omnium noftrorummfs.
b In 10 Compend. Lyràn. Bigot. Ebroïc. Germ. Colb. 1
frtunt. & paulo poft, mores prauntium.
c Corb. Germ pro flultis præfcrt malts. In uno autem Reg. & in al»
tero Vindoc. nec non in cd. Barthol. & al. vet. Multis enim malis vo?
luptatibm. Al. cd. multis enim mali voluptatibus.
<*‘Ferè omnes habent, vegetatiores.
pertrahit, mundus a ad cor repellit. Nam fype À dr non in fapientid. A c fi dicetet : hi quos dixiquf
contingit, ut ipfis fuis adverfitatibus fradi ad mentem
redeant, &: in femetipfis reverfi confiderent.
quam fintinania quy quy rebant, fefeque pro tarn
ftulto defiderio protinus ad lamentum vertant ; Sc
tanto valentiùs yterna defiderent, quanto fe ftul-
tiùs laboraffe pro temporalibus dolent. Unde bene
deferiptis reprobis fubditur :
Jgui autem reliqui fuerint, auferentur ex iis.
72, Quos alios reliqüos, nifi hujus mundi defpe-
dos accipimus ? Quos dum pryfens fyculum ad
Xu*, nullius gloriy ufiim eligit, quafi minimos indig
o s mundus gnofque derelinquit. Sed mundi reliquos auferre
|picit,Deus J^ominus dicitur : quia defpedos hujus fyculi elinon
intelligentes in yternum peribunt, procul dubio
non in fapientiamorientur. Sedhunc efTe nonnumquam
morem facri eloquii meliùs oftende-,
mus, fi ex eo aliquam hujus rei fimilitudinem
proferamüs. Paulus namque apoftolus cùm dile-
dum difcipulum de inftituendis Ecclefiy officiis
admoneret, ne quos force ad facros Ordines inor-
dinatè proveheret, dixit : Manus cito nemini im- 1. Tin
pofiieris, neque communicaveris peccatis alienis, te
ipfum caftum cuftodi. Qm ad infirmitatem ejus corporis
protinus verba eonvértens ait : Noli adhuc a- ibid, 2
quam bibere, fed modico vino utere propter ftorna-
chum tuum dr frequentes tuas inftrmitates. Statimo
ere dio-natur, Paulo atteftante qui a it; Non multi g que fubjungit, dicens : guorumdam hominumpec- ihid.
fapientesf febcruunwdrluiiwmi craavrnneenmt , nwonnn nmiuuLlttii pEontteennttee(s., nnoonn Cat:a m a n t fe fh/i fimt Hint tir.praccdentia fraa.anti/i. a/adjudicium, L iaa.ir.iuvn c c sum quorumdam
.
multi nobiles ; fed.qua Jlulta funt mundi e legit
autem dr fiibfequuntur. Q uid ergo ad il-
Deus , ut confundat fapientes : & infrma mundi
ludpertinet, quodab infirmo bibi aquam prohi-
% elegit Deus, ut confundat fortia. Quod bene inli-
buit, hoc quod de peccatis abfeonditis quorumdam
bris Regum, iEgyptio pueroin via laffefcentefi-
hominum manifeftifque fubjunxit ? nifi qubd
gnatur, quern Amalecita ygrotum in itinere defe-
interpofita de ejus infirmitate fententia, ad hoc in
rit, David verb invenit, cibo reficit, ducem fui
extremo rediit, quod fuperiüs dixit; Manus cito
itineris fa c it; Amalecitam perfequitur, epulan-
nemini impofueris, neque communicaveris peccatis
tem reperit, &: funditus extinguit. Quid eft enim
alienis. Ut enim hyc eadem peccata quanta folli*
quodiEgyptius Amalecity puer in itinere laffatur,
citudine perquirenda effent, oftenderet, d interpofita
nifi quod amator pryfentis fyculi peccatifui nigre-
contra infirmitatis moleftiam diferetionis
dine opertus, fype ab eodem fyculo infirmus de-
admonitione, protinus intulit, qubd in aliis patef-
fpedufque relinquitur, ut cum eo currere nequacatamanifefta
Cerent, in aliislaterent, dicens: Quorumdamhoquam
valeatjfed fraflusadverfitatetorpefcat ? Sed _ minum peccata manifefta funt gracedentia ad ju *
hunc David invenit: quia Redemtor nofter vera- ^ did urn, quorumdam autem dr fubfequuntur. Sicut
citer manu fortis, nonnumquam quos defpeftos
à mundi gloria reperit, b in flium amorem convertit.
Cibo pafeit : quiaverbifcientia reficit. Ducem
itineris eligit : quiafuum etiam prydicatorem facit.
Etqui Amalecitam fequinon valuir, dux David
efficitur : quia is, quern indignum mundus
deferuit, non folum converfus in fuas mentes Do-
mmumrecipit, fed prydicando hunc etiam ufque
ad aliéna corda perducit. Quo videlicet duce David
Amalecitam convivantem invenit & extinguit:
quia ipfis Chriftus prydicantibus mundi lytitiam
deftruit, quos mundus comités habere defpexit.
Quia igitur plerumque quos mundus relinquit,
ergo per hanc fententiam Paulus non eifdem verbis
congruit, quibus earn loquens de Timothei infirmitate
fubjunxit 5 fed ad ülud rediit, quod fu-
periùs intermittendo narravit : ica hoc loco Eli-
phazcùm de eledis diceret : Jgui reliqui fuerint,
auferentur ex eis ,• illico adjungens : Morientur, dr
non in fapientia : ad illud protinus recurrit, quod
fuperiùs de reprobis protulit, dicens. Et quia nullus
intelligit, in aternum peribunt.
7% Idcirco autem reprobi eledos defpiciunt, v t t . x«.
qima ad vitam invifibilem per vifibilem mortem Moriunmrrc-
tendunt. De quibus bene nunc dicitur : Morien- hun'ifpientia!
tur, dr non in fapientia. A c fi apertè diceretur: illiiu infipieu-
Dominus eligit, redè nunc dicitur : £)ui reliqui D Mortem quidem & fapientiam pariter fugiunt ;
3 A P U T
jXLII.
fripturæmos,
i quid
fed fapientiam penitus deferunt, mortis autem la-
queos non evadunt. Et quia quandoque morituri
vivere moriendo potuerant, dum mortem quy
procul dubio ventura eft metuunt, &: vitam fi-
mul &c fapientiam perdunt. At contra jufti in fapientia
moriuntur : quia mortem quam devitare
funditus nequeunt, cum pro veritate imminet,
differre contemnunt •, eamque dum yquanimiter
ferunt, pcenam propaginis vertunt in inftrumen-
tum virtutis : ut inde debeat vita recipi, unde
per primy culpy meritumcogiturfiniri. Sed quia
hyc Eliphaz contra iniquos veraciter protulit,
auferentur ex eis. Sequitur:
Morientur, dr non in fapientia.
74. Quid eft qubdfuperiusreproborum interi-'
turn protulit, dicens: Jpuia nullus intelligit, in a-
ternumperibunt: &c de electis Dei illico adjunxit:
£)ui reliqui fuerint, auferentur ex eis : & hoe pro-
|tcrpomtpc- tinus quod eifdem eleèlis non conveniat, fubdit
pxadtrafta- dicens: Mortentur, & non tnfapientia r oi emma
brcic™Cn" rePro^^s divinitus auferuntur, quo pa61o mori non
eat‘ in fapientia dicuntur ? Sed nimirum facry Scriptu-
ry confuetudo eft,utcum aliquid narrat, interpofita
alterius caufy fententia, ad fuperiora promox
tinus redeat. Nam poftquam dixit : Et quia nullus _ beatum Job . reprehenfibilem yftimans, de fa-
eft qui intellipat, in aternum peribunt : electorum ** ftu fe fapientiy inflavit. Unde &C poftprydicamenfuerint,
fortem fubintulit, dicens : £)ui autem reliqui
fuerint , auferentur ex eis. Et rurfum fententiæ
fuy oculum in eum, quem prydixerat, interitum
reproborum mittens, fubitb adjunxit : Morientur,
a Unus Compend. & Longlp. mundus a corde repellit. Prxfercnda
eft leftio quam tetmuimus, & confirmatur ex mox fcquentibus
ad mentem redeant, & in femetipfis reverfi confiderent See.
b Duo Compend. Corb. Colb. Germ. Reg. Remig. & nonnulli, in
fuo amore convertit.
e In Vindocin. & plerifque tjuofdam autem & fubfequuntur ; quod
infra adhuc repetitur. At in Corb. Germ. Colb. i. Reg. quorumdam,
licet inferids in Corb. Sc Reg. quofdam.
ta tanty re£titudinis, irrifionis verba fubjungit,
dicens :
Voca ergo, f i eft qui tibi réfpondeat. fob s. verf. rt
76. Omnipotens enim Deus fype ejus precem ç a p u t
XLIII.
* Mirahfcmfs. & edit, diverfitas. In mfs. Reg. Germ. Norm. & Rec. xxx.
pl'ur. legitur, interpofita continuo infirmitatis moleftia. Unus Vindoc. in- yocare Deum
terpofita infirmitate molefiie. diferetionis admonitionem protinus intulit. ' quid fit , quid
Vetused. Parif. 14??. interpofita continua infir mit. moleftia, diferetionis Dei refponde-
admonitionem protinus intulit. Edit. Bafil. IJ14. interpofitam contra in- K%
firmi tat is moleftiam, diferetionis admonitionem prot. intulit. Eadem eft le-
dio Barthol. & cd. Parif. 151S. cam prætulimus quam preferent mfs.
Corb. Germ. & Colb.