r.uilumpccca-3 j n im iw d a d ra p e r ta f u n t o c u lt s e ju s . b Inferni ve- À i f l i q u i u tn u b e s v o la n t /’Quia igitur vir ifte prophe-
mm abfcondi- fo & pcrditionis nomine,diabolum omnefque dam- tico plenus fpiritu, in hac locutione fua ad laudem
XHtbr 3 ^ nationis ejus focios defignavit. Quis vero illc fie , Dei initia nafeentis Ecclefiæ defiderat exordiri, ftu-
4 3 coram quo infernuseft tiudus, fequitur dicens: det ejus ordinem ab Apoftolörum prædicationc
Verf. y. c ) jii e x t e n d i t q u ilo n em fu p e r va cu um . narrare, qui curaverunt fummopere rudibus popu-
C a p u t 34. Aquilonts nomine, in facro eloquio appella- lis plana S c 11 capabilia, non fumma atque ardua pre- {,
XXIV. n diabolus lolec, qui ut torporis frigore gentium dicarc. Nam fi feientiam fanebam, qua hîcaqùæ
Rec. sin. corda conftnngcret, dixit : Sedebo in mon te tefia- nomine defignatur, ut bauriebant corde, itaore
m e n t i , in la te r ib u s A q u i l o n i s . Qui fuper vacuum funderent, immenfitate ejus auditores fuos oj$>ri-
extenditur : quia ilia corda poflidet, quæ divini a- merent potius quàm rigarent. Unde religata intrin.
moris gratia non replentur. Sed tamen omnipo- fecusfcientia, ut non pariter deorfum erumperet,
tenti Deo fuppetit, etiam vafa diaboli cun£tis vir- auditores fuos diftillatione verborum nutriens, nu-
tutibus vacua, fuæ «ratiæ munere implere, in eif- bes ilia loquebatur, dicens : N o n Potui lo q u i v o b i s ,
que c divini timoris foliditatem ponere, quos nulla quafifpiritalibusyfidqutfcarnalibus,tamqUampar- ! §
conipicit re&itudinis attione roborari. Unde aptè B vulis in chrijto lac vobis poturn dedi, non efcam.
iuBjungitur : Quis enim ferre potuiflet, fi raptus ad tertium c x - *.or.
Et appenditterram 6 fuper nihilum. lum, raptus in paradifum, etiam arcana verba au-
3 5 - Quid enim terre nomine, nifi fan&a Ecclefia diens, quæ loqui homini non liceret, tam immen-
X XV. defignatur * quæ dum verba prædicatioiiis fufei- 1 fos fupernæ feientiæ finus aperiret ? Aut cujus non
Gentües &PTu- HI1 fr^ uni boni operis reddit ? De qua per Moy- virtutem auditoris opprimeret, fi ea quæ intrinfe-
dæosadnihi-1 *en ^lcitur : ^ fd ia t terra verba ex ore meoy expe- eus haurire poterat, inquantum carnis lingua fuf-
ium per pecca- ttetnrficut pluvia eloqninm meum. Et quid per ni- ficerct, extrinfccùs inundans aquæ hujus immenfi-
fuidata.3^05 > nili gentiles populi defignantur ? De qui- tas emanaflet?
Deutsz.2. bus per Prophetam 6 \ d xm : 0 m n e s g e n t e s y e lu t n i - 37. Ut vero auditores rudes "non inundatione Rwj«;
îfrt. +0.17. h ilu m d r in a n e reputata f u n t . In eo ergo nihilo ter- feientiæ, fed moderata prædicationis diftillatione"*!»
ra fufpenditur , quod priùs vacuum ab Aquilone foveantur, ligat Dçus aquas in nubibus , ut non
tenebatur : quia ilia corda g^entilium repleta funt erumpant pariter deorfum : quia doctorum prædi- «
cantate Dei, quæ prefla prius fuerant torpore dia- ç cationem temperat, ut auditorum infirmitas, !di-
Vet. xTt. boli. P oteft verb Sc per hoc vacuum, Judææ infi- cbonim rore nutrita convalefcat. Quod bene in E- *
delitas, Sc per terram, ficut diximus * fàn&æ Ec- vangelio myftica deferiptione narratur, dum dici-
clefiæ fru&ificatio defignarL Vir ergo fanftus Ju- "
e dææ pereuntis cafum afpiciat,e & gentilitatis mérita
ad veniam red euntis cernât, ac dicat: W m ex -
t e n d i t ey tq u ilo n em f u p e r v a cu um , d r a p p en d it te r -
diabolus replet.
Ifx. I+. 13.
ibidem
C a p u t
tur: 0àfcendit Je fus in naviculam Petri, (jrrogavit L
ut à terra reduceret pufllum, & ita fedens predicabat
turbis. Per naVem Petri quid aliud, quàm commit
. - , - i i & Petro Ecclefia defignatur? De qua ut Dominus
ram fuper mbilum. Nam quia Judæorum corda fi- turbis confluentibus prædicet, eam à terra paulu-
de vacua _ diabolo fiint- flibdira • Annî ,funt fubdita , extendit Aqui- lnm «.Ua. Ou.«. _ 1 -
f lonem fuper vacuum. Quia verb nullis f exiftenti-
bus meritis ficut di&um eft : Pro nihilo falvos faciès
eos y fuper gentcS Dominus fundavit Eccle-
fiam fiiam, quæ per Prophetam nihilum funt vo-
catæ, apte fecutus adjungit : t^fppendit terram fitlùm
reduci jubet. Quam nec in altum duci, & tamen
à terra præcipit reinoVeri : profedo fignificans
prædicatores fuosrudibus debere populis, nec alta
nimis de cæleftibus, nec tamen terrena prædicare.
Aqua itaque ligatur in nubibus : quia prædicato-
- . 0 - u ............ j - rum fcientiainnrmorum mentibus loquens, quanp
e r n ih i lu m . Hoc verb quo ordine factum fit, mi- D turn fendre valet, docere prohibetur.
g rifica fubdens ratione contexit. Ait enim : 38. Nam plerumque f i auditorum cor verbi im- vn.w
Ttfp. t. J>>ui lig a t a q u a s in n u b ib u s g f u i s , u t non e rum- menfitate corrumpitur, lingua docentium i#dif* i"6"*1
p a n t p a r ite r deorfum. . . . cretionis k poena muldatur. Unde feriptum eft : S i ^
C aput 3^* l100 l°co aquam nifi feientiam : quid q u i s a p e ru e r it c i fe r n a n i d r f o d e r i t , d r n o n operuerit m-
XXVI. nubes, nifi prædic^ores appellat ? Nam quia in eam , c e c id e r itq u e b o s v e l a jin u s i n eam ; dominas
R e c. xiv. lacro eloquio aliquando aqua feientia dicatur,Sa- c ifte rn a r ed d e t p r e t iu m ium en to rum . Quid eft enim
nedefignadA- ?mon^ atceftance didicimus, qui ait : A q u a p r o f u n - aperirc cifternam , nifi intelledu valido Scripturæ .
poftoli & pr*- da, v erba e x ore v i r i , & to rrens r ed u n d a n t f o n s f a - facræ arcana penetrare ? Quid autem per bovem Sc
|||B gL P ™ t U . Aqua fignari feientiam David Propheta afinum, mundum fcilicet & immundum animal,
p frl.17.1x . t^ atur j dicens : T enebrofa a q u a in n u b ib u s a e r is . nifi fidelis quifque & infidelis accipitur? Qui ergo
la elt, occulta feientia in prophetis, qui ante ad- cifternam fodit, cooperiat, ne illuc bosvel afinus
ventum Pommi, dum occultis facramentis gra- ruat : id eft, qui in fa'cro eloquio jam alta intelligit,
vidi, myfteria immenfa geftarent, incuentiumocu- fublimes fenfus coram non capientibus per filen-
lis, eorum intelligentia caligabat. Nubium verb E tium tegat; ne per fcandalum mentis aut fidelem
nomine quid hoc in loco aliud , quàm prædicato- parvulum, aut infidelem, qui credere potuiftet,
res fancti, id eft Apoftoli defignantur , qui per
mundi partes circumquaque tranfmifli, & verbis
noverant plucre, &miraculiscorufcare ? Quos Ifa-
ifri. <so. s. ïas propheta longe ante intuens, dixit : f u n t
intefcimat. Ex morte enim jumentorum debet pretium
: quia illud fcilicet1 admififte convincitur, un- ;
de ad agendam pcenitentiam reus tenetur. m Ope-
rienda eft iraque cifterna : quia coram parvulis
f * Utic. & plerique autem, uti iegitux in Vulgau.
1 i Us Laud, inferi verb & perdititnis nomen.
• In vet. edit. Sc penc omnibus divini amorit, contra fidem mff. Anglic.
Norm. Laud. Corb. Germ. &c.
4 Norm. fuper nihili, Sc ita infra.
* Vindoc. & gentilitatis veniam ad merit a.
Pratell. Ebroic. & alii Norm, prteedentibus meritis.
« DecR fris in Norm. Sc Germ.
b iu* Laud, eapitalia.
* Vitióft in poderioribus edit, dotiorum rore.
L Omnes Norm, culpa.
M Vindoc. amifejfe. Ita etiam duo Laud. & Germ.
»Poft tenetur, in edit. Bafil. iji4. Parif. iji8. Sc fcquent. Icgitur :
Quifquis namque ad alta feientit fluenta perveniens, cum hac apudbruta
audientium corda »on contexerit, point reus addicitur ,fi per verba ejus m
Jcandalum five munda, feu mens immundg capiatur. Qua: verba fruftr*
qua:rentur in omnibus rnff. noftris. Ablunt etiam ab cSlt. Parif 14^!-
Sc anriquioribus aliis. In ceteris è margine in texcum tranlterunt.
ItXèr. is- ' 3-
■ p’
K C|a r 11T
-XXVII.
ftïl’.XT.
In Inc vita
^■ aDcicx
I pant t : h turn
Hofciiur.
I
j-VlT. xiv.
Cm. s. i4.
¥»|Aim;cIo-
^Pinifteria
l^Wtaccogni,
nientibus tegenda eft alta feientia ,ne unde cor do- A bis lolii vultum tenet: quia quamdiu in- hac mor-
centium ad fumma attollitur, inde infirmitas, audi- tali carne fubfiftimus, qu«e quantaque fint ilia An-
torum adima dilabatur. Dicatur igitur recte: J p u i gelorum minifteria, non videmus. Et expandit fu-
ligat aquas in nubibus ,ut non erumpant pariter deor- per illud nebulam fuam : quia proculdubio & cor
rum. Pariter namque aqu* erumperent, fi coram noftrum ad quxrendum fubleyat, &c tamen occulinfirmis
auditoribus, quanta eft feientia ex ore lo- ta moderatlone agitur, ut ipfa requifitionis fux
quentis emanaret: fi fimul fe omnis plenitudo prs-
dicadonis effunderet,a Sc nil fibi cum proficientibus
refervaret. Dignum quippe eft, ut qui prsedicat, au-
dientis modum confideret: quatenus ipfa predicate
cum auditoris fui incrementis crefcat. Sic quippe
agere unufquifque predicator debet, ficut cum anguftatur. Vel certe, quia folium Dei ipfi nos fu
illo divinitus agitur , ut nequaquam cunda quse mus , vultum f£>lii fui non immerito tenere dicifentit,
immenfitate reprimatur. Unde feriptum eft : De- tJabac. 3.1
dit abyjfus vocem fuam, ab altitudine phantafie fua. .
Exclamare enim mens humana in admiratione
compellitur, dum in altitudine confiderationis in
requifitionibusfuis, eo ipfo quo latiùs extenditur,
infirmis infinuet: quia &c quoufque ipfe car- tur, dum noftra feientia progredi ad altiora prohine
mortalitatis infirmus eft, ea qua: fupema funt, betur. Super quod folium luum fuam nebulam
cunfta non fentit. Predicare ergo rudibus non de- B Deus afpergere dicitur : quia invifibilis manens ,
bet quantum cognofcit : quia &c ipfe de fupernis occulta fuper nos judicia exerit,ut &c fiat in prommyfteriis
cognofcere non valet quanta fint. Hinc tis quod videre pofllmus, Sc tamen origo fa<fti lateat
in abditis, ut cur fiat, nefeire debeamus. Unde
Sc apte fubditur:
Terminum circumdedit aquis, ufque dum fnian- Verf. w.
tur lux dr tenebra.
41- QHLa pforumque in facro eloquio , ut fupra C aput
diximus , aquarum nomine populi defignantur, XXVIII.
aquas Dominus termino circumdat: d quia huma- R ec.
• j . . . • t. X nitatis feientia,
viciliitudines alternantium temporum tranfeant, nulii tribuitur
eft enim quöd Paulus Apoftolus, poftquam myfte
riis ca:leftibus interfuit, dicit : Vidimus nunc per
Jpeculum in anigmate, tunc autem facie ad faciem.
Unde Sc cohtinuö hie fequitur :
£)ui tenet vultum filii fui ; dr expandit fuper illud
nebulam fuam.
39. In vultu fblet cognitio demonftrari. Solii
ergo ejus vultus tenetur: quia ä nobis in hac vita
regni ejus- gloria -, non quanta intrinfeeüs habetur,
agnofeitur. Super quo rede expandi nebula perfede ad cognitionem claritatis intim a: non per- *Iuamcliu
dicitur : quia ficut eft , ilia csleftis regni gloria tingat; Sin verb lucis nomine juftos accipimus, te- ™us‘
non videtur. Nam corpus quod corrumpitur, dggra- £ nebrarum verb appellatione pectatores, {unde Sc
vat animam , & deprimit terrena inhabitatio fin- Paulus dicit: Eratis aliquando tenebra, nunc autem Ephef s. s.
lux in Domino) hoc ipfum quod diximus, fentiri
nil obftat: quia perfeda xternitatis feientia niilli
tribuitur, quoufque curfus juftorum , injuftorum-
que finiatur. Sed quia mirum non eft carnales po-
pulos fuperna nefeire, fandus vir in ejufdem divi-
nx potentia: admiratione fe erigit: Sc quod ipfam
quoque Angelorum , perfedommque hominum
c feientiam tranfeat, intuetur dicens: c
Columna cxli contremifiunt, & pavent ad nutum yerf.lz;
ejus.
4 1 . Quid aliud columnas c x l i , quam vel fan- C aput
dos Angelos , vel fummos Ecclefia: predicatores x X IX
appellat ? Super quos in cxleftibus crefcens uni- r
fum multa cogitantem. A videndo ergo • eo nebula
afpergimur : quia ipfa noftræ ignorantiæ obfeuri-
tace caligamus. Unde rede per Pfalmiftam dicitur
: Caligo fub pedibus ejus , dr afeendit fuper
Cherubim y dr volavit, volavit fuperpennas vento-
rum, dr pofuit tenebras latibulum fuum. Caligo nam-
que eft ei fub pedibus, quia non b in ea claritate ab
inferioribus cemitur, qua in fuperioribus domina-
tur. Afeendit enim fuper Cherubim, Sc volavit.
Cherubim quippe plenitudo feientiæ dicitur. Pro-
inde fuper pleninidinem feientiæ afeendifle perhi-
betur, Sc volafle ; quia majeftatis ejus celfitudinem
feientia nulla comprehendit. Volavit igitur : quia
longe in" altum ab intelledu noftro fe rapuit. Vola-Dyerfa fpiritalis fabricæ ftrudura furrexit ; ficut Column* cxvit
fuper pennas ventorum : quia feientiam tranf-
' cendit animarum. Qui pofuit tenebras latibulum
fuum : quia dum caligine noftræ infirmitatis obfeu-
ramur, per ignorantiam noftram nobis abfcondi-
tiir, ne à nobis modo in ætema & intima claritate
videatur. Unde ei Sc in Canticis canticorum
à fponfa dicitur : F u g e d i le t t e m i , f u g e . Fugit
nos, dicimus, quoties menti noftræ id quod re-
nunifei volumus , non occurrit. Æ Fugit nos , dici—
mus, quando id quod volumus memoriâ non te-
nemus. Sanda ergo Ecclefia poftquam mortem ac
refurredionem Domini, afcenfionemque deferi-
bit, clamat ei prophetico plena fpiritu : F u g e dialiàs
fanda Scriptura teftatur , dicens : Js>ui 'vdfbm-
cerit y faciam ilium columnam in templo Dei mei. mi Écdcfe
Nam quifquis in Dei opere reda intentione fir- Prædicatorcî'
matur, columna in ftrudura fabricæ fpiritalis eri- ^ tc‘ 3,12'
gitur : ut in hoc templo , quod eft Ecclefia, po-
ntus, Sc utilitati fit Sc decori. Eos verb Job columnas
cæli, quos Apoftolus columnas vocat Ecclefia:
, dicens : Petrus , d r Jacobus, d r Johannes, Galat. 2.9.
qui videbantut columna ejfe, dextras dederuntmihi.
43. Poflfumus etiam columnas cæli Sc ipfas Eccle- vd etiam Ec-
fias non inconvenienter accipere, quæ multæ unam C,efianp£c.
catholicam faciunt toto terrarum .orbe difïufàm.
x 4 x „ Unde Sc feptem Eccïefiis feribit Johannes Apofto- r 4 ^
le Pie mi ,fuge. Ac fi dicefct : T u qui ex carne com- p lus , ut unam catholicam feptiformis gratiæ pie- z .x 9. .
prehenfibilis fadus es, ex divinitate tua intelligen- nam fpiritu defignaret. Et de Domino novimus
dixifle Salomonem : Sapientia adijtcavit f o i do- Prov.9.1.
mum, ex ci dit columnas feptem. Qui, uc id de feptem
Eccïefiis fe dixifle innotefeeret, fecutus etiam ,
facramenta ipfa, diligenter inferuit, dicens : Im - ibidem
molavit vitfimas, mifeuitvinum, & propofuit men>-
tiam noftri fenfus excede, &: in tejpfo nobis incom-
prehenfibilis permane. Tenet ergo vultum folii fui,
quia majeftatis fuæpotentia mortalibus abfcondit.
40-Sed fi ejus folium angelicas vircutes accipi-
mus, ipfis quippe velut fediregiæ præfidet, fuino-
* ius Laud. & nilfi proficientibus refervant.
®erin. & Corb. Germ, norxea claritate.
* Ita reftituimus ex omnibus mff. edm prids legeretur in ed. fugit
7101 > dicimus, quoties id quod rtmimfn volumus memoria &c.
41. Laud, quia humanum genus ita feientia moderatur.
c In porter, vulgxtisfeientia tranfeat; quod videtur Icnfu carere. Loin
liunc correximus ex mff prxlcrtim Germ. Corb. Germ. Sc Nor