reif. 7-
C A T U T
XXV.
Rbc. SVX.
■ Cognofccndo
Deum nofinct
«gnofcimus, &
fcvcrius judiÎJaforali
lu-
jninc, tarn-
quans lege; ;
ancnc!S,pravun
& reft um in-
moccfeunt. L>
». lohn». 3. 2i
Pfxl.4.1. g.
te s ,* quae digne, quxve egimus indigne, penfa- A Sed quia Eliu de pravitate fingulorumfcntcn-
mus. Unde & bene fubjungitur : _ tiam protulit, illico ad ipfum pravitatis au&orem,
Qai fff manu omnium hominum fignat t utnove- per quem unumquodqùc malum oboritur, mentis
rint jinguli of era fua. oculos defledit : ut quia uno hoc verfu pravi capi-
47. Mala enim qux agunt homines, penfâre
contemnunt. Sed cum virtutem fupernx diftri-
dionis audiunt, pravorum operum hoc quod fc
deprimit, pondus agnofeunt. Prxdicationis quip-
pe verbis pulfati evigilant, ut penfent ad qua:
fupplicia fefe antiqux achonis meritum trahat.
Dum crg° iniber fortitudinis in terram defccn-
•dit, in manu uniufeujufque fignatur, ut fua-opctis
membra perftrinxerat, etiam hoc ipfum mcm-
brorum caput fub brevitate deferibat. Vel certe,
quia* fuperiuse nubium Dei virtutes intulcrat,agit * aw
nunc ut contra bonorum vitam etiam adverfarii
impugnationes innotefcat. Nam fcquitur:
/ngredietur befit a latibulum fuum , & in antro fuo
morabitur.
49. Quis alius nomine.beftix, nifi antiquus ho- c Af;l
ra feiat : quia dum virtus incomprehenfibilis ma- g ftisaccipitur, qui dcceptionem primi hominis fx- jfW
jeftatis agnofeitur, abunoquoque fubtilius fuavi
ta penfatur.
48. Quod tarnen intelligi & aliter poteft. Creator
namque omnipotens a cundis infenfibilibus ir-
1 Tationabilibufque bdiftindum rationabilem crea-
turam hominem condidit; quatenus quod egerit,
ignorare non poflit. Natura: enim lege feire com-
pellirur, feu pravum five redum fit quod operatur.
Nam ad judicium pro adione cur venit, u potuit
nefeire quod egit ? Et ipfi ergo qui prxceptisDo-
minicis erudiri contemnunt, utrum bona an mala
fint qux faciunt feiunt. Nam fi bona fc faccrc
vus impetiit, & integritatem vitx illius malè fua- V iI t l
dendo laniavit i Contra quern Prophetx vocibus
de fanda cledorum Ecclefia in antiquum ftatum trumW
reftauranda promittitur: Et mala befit a non tranfi-
bit fe r earn. Sed hxc beftia cüm f poft Rcdemto- |jpfj1
ris adventum, poft prxdicatorüm voces, quafi poft
tonitruum nubium in fine mundi ilium damnatum
hominem, qui Antichriftus vocatur, invaferit: quid
aliud quam latibulum fuum ingreditur, gut in an- %
tro proprio dcmorctur ? Vas quippe illud diaboli,
antrum ac latibulum beftix eft, ut infidians homi-
nibus viam hujus vitx carpcntibus, in illo & per
nefeiunt, cur de aliquibus fadis in oftentatione ^ figna lateat, & per malitiam occidat. Qui tarnen
glomntur ? Rurfum fi mala fc agere ignorant,
cur in eifdem fadis alienos oculos déclinant ? Ipfi
enim libi teftes funt : quia feiunt malum cfle quod
agunt , quod vidcri ab aliis verentur. Si enim
vcraciter malum elfe non crcdcrcnt, nequaquam
hoc ab aliis videri formidarent. Unde & bene per
quemdam fapientem dicitur : Cum fit timida ne-
ejuitia, dat tefiimonium condemnation!. Quia dum
de fado fuo c confcientiam pulfans timor redar-
g u it, ipfa fibi teftimonium perhibet damnabile
efle quod agit. Quo contra per Johannem dicitur:
• Si cornofirum non reprehenderit nos yfiduciam habe-
mus apud Deum. Fugiant ergo iniqui humanos oculos,
femetipfos ccrtè fugerc non polfunt. Quia
omnium reproborum corda etiam nunc priufquam
apertus appareat, pollidet : caque per occultam
malitiam quafi proprium antrum tenet, atque ad
omne b quod nocere bonis appétit, in corum fc ob- k
feuris mentibus abfeondit. An Judxorum perfe-
quentium corda , antrum hujus beftix non fue-
runt, in quorum diu confiliis latuit, fed repente
vocibuserupit clamantium : Crucifige, crucifige?Et?»*««
quia ad lacerationem mentis pcrtingcre tentando
non potuit in Rcdcmtorc noftro,' ad mortem carnis tnd.l
anhelavit. Hxc nimirum beftia ‘multa eledorum >
corda tenuit, fed hanc ab illis moriens Agnus cx-
cuffit. Unde & in Evangclio dicit : Nunc princcpsjhsu
hujus mundi ejicietur foras. Qui, miro redoque juenim
malum quod faciunt, noverunt, habent te- Ddicio dum confeflioncshumiliumilluminans fufeeftem
confcientiam, habent judieem rationem fuam.
In peccato igitur quod committunt, prius contra
fe judicium lux rationis inveniunt,.& poll ad di-
ftridioncm xterni examinis perducuntur. Et hoc
eft fortalfe quod per Pfalmiftam dicitur : ^fbyfius
abyjfum invocat in voce catara.6la.rum tuarum. Quia
dum miro ordine dilpofitionis occultx malum non
permittitur nefeiri quod agitur, & fuo fe jam ju-
dicio peccator in confcientia condemnat, & poft
condemnationem propriam ad xterni judicis fen-
d tentiam properat. d Abyfl’um ergo abyflum invoca-
re, eft de judicio ad judicium pervenire. Eant ergo
prxdicatores fan£ti, redarguant fafta peccantium,
auditores autem pravi contcmnant verba juftorum,
pit , fuperborum oculos deferens claufit. Unde ci
per Pfalmiftam dicitur: Eofuifii tenebras, & faftapJf^
efinox, in if fa fertranfibunt omne s befiia filvarum:
catuli leonum rugientes utrapianty & quarant a Deo
efiamfibi. Tenebras quippeDominus ponit,cum
peccatis judicia rependens, lumen fux intelligentix
fubtrahit. Et nox efficitur : quia pravorum mens
ignorantix fux erroribus cxcatur. In qua omnes
beftix filvx pertranfeunt, dum maligni fpiritus fub
opacitate fraudis latentes , in reproborum corda,
pravitates fuas cxplendo, percurrunt. In qua &
catuli leonum rugiunt: quia nequilfimarum, fed
tamen eminentium poteftatum miniftri fpiritus im-
portunis tencationibus infurgunt. Qifi tamen a Deo
defendant quantum voluerint pravitates fuas, at- E efcam expetunt : quia nimirum caperc animas ne
que impudenter geftas, impudentiùs defendendo queunt, nifi jufto judicio prxvalere divinitus per
mukiplicent ; certè ipfi fibi in confcientia teftes mittantur. Ubi &: aptè fubjungitur : Ortus efifol
funt, quia excufabilcs non fimt. Eo enim iplo quo & congiegati funt, & in cubilibus fuis fe colloca
rationabilem creaturam Deus hominem condidit, verunt. Quia veritatis lumine per carnem appa
in manu omnium hominum fignat, ut noverint rente, afidelium mentibus excufli, quafi ad cubi
finguli opera fua. lia fua re verfi funt, dum Iblainfidelium cordate
• Pratcl. & alii Norman, tjus. egimus indigrii, omiflb « , que. digne
; nee immerito : ham urgente timoré extremi judicii mala opera
£ otitis fquàm reftè fafta mend occurrunt, &c. Rctinuimus tamen
ànc left, quæ eft excuforum omnium.
k Ita cum Turon. & plur. m/T. antiquiorib. excufis. At recent, habent
cum Utic. Sc Pratel. diftinctam.
* Turon. confcientia fulfan
* Longip. nivem Dei virtutes, fortafle pro, nivium Dei, ic. Apo-
ftolorum, quos nivibus comparavit hunc locum Job cxplanans:
preceptt ntvt ut defeendat in terram.
1 Omittitur, poft Redemforis adv. in Vindoc.
* Ebroi'c. Vindoc. &c. & in antro fuo demoratur.
h Vindoc. quo nocere.
Pratcl. Utic. Ebroic. multa & eledorum, quod majorem vimki-
* Ebroïc. Si alii Norm. Abyffo ergo niyjf. invocare, eft de jud. &c. bet : ibi enim, & , fignificac, etiam,
Liber X X V I I . in Caput X X X V I I . Beati Job.
Auftri. Qui? jgicur inccriori Auftri fól fdrvendor j ib „ !p t I ftl trum Deitix aicitur.
yo. Notandum verö magnopere xftimo, quod
beftia hxc non foliim antrum fuum ingredi, fed in
eo etiam morari perhibetur. Aliquando namque
- »etiam bonorum mentes ingreditur, illicita fugge-
rir, tentationibus fatigar, reditudinem fpiritus ad
delectationem carnis defledere conatur,deledatiotenct,
d in Arduro vero curfum omnimodo non tioncin paflu*.
habet; intcriorum nomine plcbs Judaica, Arduri ^ 9‘ 9%
autem vocabulo, hoc in loco populus Gcntilis ex-
primitur. Hi^cnim qui unum atque invifibilem
Deum noverant, ejufdcmque Legi faltem carnali-
tcr ferviebant, quafi fub meridiano lole ferventes
in ^dei ^calore tenebantur. Gentiles autem quia
ncm quoque ad confcnfum perducerc nititur: fed nullam feientiam fupernx cognitionis attiVerant
tamen refiftente fuperno adjutorio prxvalere pro- velut fine foie frigidi fub Aquilonc remanebant!
hibetur. Intrarc ergo in mentes bonorum poteft, Quia verö tempeftas impcllit, frigus autem torfed
in eis morari non poteft : quia cor jufti hujus pore opprimit, rede nunc diciturl ^ interioribeftix
antrum non eft. Quos enim quafi proprium bus egredietur tempefias, & ab Arfturo frirus A c
antrum polfidet, eorum mentes propuldubio im- fi aperte diceretur : A Judxis furgit malitia perfemorans
tenet : quia & prius in cis cogitationes uf- B quens, & à Gentilibus poteftas premens. Nequc
que ad ^iniqua defideria, & poft iniqua deiideria enim miracula fieri Legis prxeepta vetuerant 8c
ufque ad nequiflima opera perducit. Neque enim
ftudent reprobi fuggeftiones ejus reda judicii manu
repellere,b cujus voluncatibus appetunt, fubdi-
ta deledatione 1er vire. Cumque in eorum corditamen
Judxi pro eifdem miraculis interimerc hu-
mani generis Redemtorem quxrebant. Undecx-^w.xr.^.
plcre hoc quod cceperantnon valentcs, adPilatif»^». ts.zt
prxtorilim concurrerunt, ut ipfe hunc perimeret
bus pravum quid orituf, mox per ftudium dcleda- quern injuftè I perimentém lex nulla cohiberet. Ab
in n - r i^ n K cionis enutritur 5 &: cüm fibi minimè refifticur, pro- n c Am A . L A „ n___ c ■
tinus ex confenfu roboratur, ftatimque confenfus
ad opus perducitur, opus verö etiam confiietudinc
gravatur. Rede ergo in antro fuo morari hxc beftia
dicitur, qux tamdiu cogitationes reproborum
tenet, quoufquc corum vitam etiam aculeo pravi
operis perforct. Unde bene ad Judxam Dominus
per Prophetam dicit : Jjhtoufque morabuntur in te
interioribus ergo tempeftas, atque ab Arduro frigus
prodiit, dum quod Judxa ex invidia petiic,
hoc Gentilis judex ex Romana audoritate perpe-
travit. Unde bene contra hanc eamdem invidiam
adhuc fubditur:
Flante Deo concrefeit gelu. yerf. 10.
ya. Quia quo fidelium cordibus Spiritus fandus C a p u t
x . . a -V v.j ........................... _ afpiravit, quomajora virtutummiracula contulit X XV III
cogitationes noxta?-Ndqucemm reprehendit, cur ^ f Co in infidelium mentibus gravioribus invidix vet. M '
veniant, fed cur morentur. Et in bona enim corda torpor excrcvit, atque inde contra Deum plebs Jud*orumcor*
cogitationes illicitx veniqnt, fed tamen morari infidelis obduruit, unde humilis populus anteadam Ä S “
duritiam, qua fc adftrinxerat, cmollivit. Deo enim f .
flante in gelu verfi fuerant, qui vifis miraculis in-
videntes dicebant : Ecce totus mundus Zpofi eurn Johan, xz. ig,
abiit. Conlpiciebant figna, cernebant per mini- S
ftros ejus miracula, totum jam mundum fccutuprohibentur
: quia redi quique ne captivandam
domum confcientix prxbeant, ab ipfo cordis limine
hoftem fugant. Qui,te. fi quando repentinis fug-
geftionibus ufque ad primum veftibulum fubri-
puerit, ad confenfus tamen januam non pertingit.
’• Huic nimirum beftix, impulfu fubitx formidinis
vidus, januam cordis Petrus negando aperuit, fed
citius cognofccndo reftitit, flendo claufit. Quia verb
antiquus hoftisperfecutorum corda nonlolüm
intrando tenuit, fed etiam tenendo poflfcdit, dica-
tur rede: Ingredietur befiia latibulum fuum, & in
antro fuo morabitur. Quantum namquec in Judxorum
fidei prxdicamenta prxvidebant : & tamen
qquuoo ffaanncchhiiss SSppiirriittuuss mmuunndduuim repleverat, eo illo- s*p. r. 7.
rum mentes ardiùs invidix malitia ligabat. Aqua
ergo in gelu verfafuerat, dumeunte poft Deum
mundo , Judxa in invidia pigra remanebat. Sed
quia fupernx poteftati fuppetiit, etiam tantx cru-
- j— ' 1U.JMU*'w‘ n ^c^tac's folvcrc, atque ad amandum fe
rum mentibus demorata fit difeimus, cùm illorum*-' corda infidelium liquate, poll hoc gelu mox bene
confilia atteftatione Evangclicx narrationis audi- fubditur :
mus. In ilia namque deferibitur, cùm Redemtorem Et rurfum Utifimx funduntur taut au,m
noltrum vivificare mortuos «rnbrent, in mortem Poft gelu quippe Dominus lariflimas aquas C a p u t
ejus quanta anxietate crudeutatisinianirent, quot fiidit : quia poftquam Judxorum fxviriam ufque X X I X .
cxplere contra ilium prava deiideria ardenter vel- ad mortem pertulit, corum corda protinus ab in-
lent, fed tamen populum rimèrent : quot occafio- fidelitatis duritia amoris fui afpiratione liquefecit • P5*?“ 0'1';
nes occidendi quxrercnt, & invenirp non poifent : ut tanto poft defiderabilius ad obediendum outre- îm» liyuM.’
quot ad votum fux fxvitix alienigenarum mani- rent, quanto prxeeptis illius priùs obftinatiùs rebus
ufi funt : quia eum quem legaliter interimerc ftitiifcnt. Unde bene pet quemdam fapientem di-
plmon potcrant, fericndum gentibus tradiderunt citur : SkutgUoUs in ferme-, fit refilrtrntur tecuta
cx iolapoteltateRoinanusprxfesageret, quod tua. Ab hoc frigidi torporis gelu folvi Prophcta
cx lola malitia ut agi debuiflet, ipfi anhelarenr. defideraverat, cum diccbat : Convene Domine ca- pfd.us.*-.
« c & apte fubjungitur. ptivitatem nofiram, ficut torrens in Aufiro. Dc his
interioribus egredietur tempefias ab t^ir- E aquis, id eft ad Deum concurrentibus populis ,
uro jngus. v _ rurfium dicitur : verbum fuum,& liquefaciet pfal.ia7. rsplj
cuptura facrà cum contra Arclurum inte- ea , b fiabit fpiritus ejus, & fluent aqua. Aqux de 1,
jora memorat, diverfam Aquilonis partibus Auftri* gelu currunt : quia pleriquc ex duris pcrfccutoribus
magni prxdicatores fiunc. Gelu igitur in aqua
liquatur, cum torpor interni ffigoris ad irrigatio-
- ptagam defignat. Unde in hoc codeni libro ferij^-
' Cur • facit t^Arffurum, & Orionas, & interiora
* Vindoc. Ebroic. & alii ,etiam eledorum.
p ,rj f 1C ^udat' codices; & quidein optimo fenfa. Vetcres tamen edit.
habent1488' Bafib IJ ° 3‘ Gilot. IJ71. Sc CuiSmv. &c.
«v- \CUJH.S WsÊBÊSÈl
Vindoc. in eorum, fc. perfecutorom.
• Pratch in drdurtm.
* Recent, perimere, xnutata leiflione turn mff. tum vctcrum cxcufb-«
urn.
* Particula in , deed in n e u fs , non autem ia mflC
* Pratel. Utic. Sc plur. poft eum vadit.
* 2idem codices, fiavit.