juftornm, va;
damnationcm
reproborum
"fitcob. 4. ff.
quia if lie expreß a éft damnatio reprobomm. Ut A
ergo peccata puliiâs -, lege quæ in hoc volumine
fcripta fiint lamenta: Scindite corda veflra, drnyn
vejtimenta veflra. Et rurfus : CMiferi efiote, & luge
te : rißt s vefierin luttum convert atur ', dr gaudium
in moerorem. Ut autem de promiffione gaudii fe-
quentis hilarefcas, cognofcc qua: in hoc volumine
fcripta funt carmina laudis æternæ : Beati qui
habitant in domo tu a Domine , in Jeculum feculi
laudabunt te. Et ficut per quemdam fapientem de
cælcfti Jerufalem dicitur : Et lapide pretiofo &
mnndo omîtes platea ejus fiernen'ur, dr per ormes
vicos efus'Alleluia cantabitur. Hoc nobis carmen
cælcftis patriæ nuntiare cives ejus vénérant, qui B
concorditer clamabant : Gloria in excelfis Deo , dr
in terra pax hominibus bona voluntatis. Sed fi ad-
huc prxfenti fcculoinente inheres, fi adhne ter-
renis voluptatibus deledaris, amare non potes gau-
dia æterna qua: audis. Cognofce ergo in hoc vo-
lûfniné væ, quod in eo feriptum eft, atque ab a-
nimo per timorem expelle quod diligis, ut poflis'
ex judicio carmen amare quod legis. Ibi quippe
fub unius damnati fpecie , multicudo omnis cx-
primitur reproborum, cum voce V eritatis dicitur :
Ligatts pedibus ejus ac manibus, mittite cumin te-
nebras exteriores i illic erit fletus dr flridor dentium: ^
Tunc etenim reprobi in exteriores tenebras ca-
dunt ; quia nunc in interioribus fua fe fponte dc-
jecêrünt, utveritatis lumen nec credendo nee bene
operando fequerentur. In quibus ligatis pedi-
bus ac manibus mitti præcipiuntür : quia nunc
dumtempus operandi atque currendi eft, habere'
manus & pedes liberos in bona adione nolue-
nine. a ibi væ reproborum feriptum eft : Vermis*
* Rbtomag. ibi de vs,. Ebro'ic. & Sag. ubi de vt.
b Corruptè in Guffahvil. fife.
eorum non mortetur, & ignis e or urn non extinguc-
tur. Ibi damnatis ac repulfis dicitur : Difiedite à
me malediffi in ignem aternum, qui parains efi diabolo
dr Angelis ejus. In hoc itaque volumine cun-
d a qua: ædificant, omnia quæ erudiunt, fcripta
continentur. Peccafti enim, &; jam te poenitet il-
licita perpetrafle , ut ad agendam pcenitentiam
docearis ; ibi invenis lamenta. b Spe* cæleftium
gaudiorum mentem relevare defideras ; ibi ad con-
folationcm tuam invenis carmen. Sin vero & mala
perperrafti, & hxc tc perpetrafle non poenitet,
fed cervicem mentis erigis, ad nullas poenitentiæ
lamentationes inclinaris, nulla cæleftium gaudiorum
expedationc corrigeris; velis nolis, ibi feriptum
auditurus es væ : ut quem nec timor adpee-
nitentiam humiliât , nec îpes ad fuperna præmia
cxaltat, damnationis fuæ jam nunc poenam profpi-
ciat, &: fine excufatione in æternum fupplicium
cadat.
3f. Quid igitur fratres, quid agendum eftmiferis
nobis, niii ut evigilemus ad hujus verba voluminis,
& mala quæ nos egifle meminimus , fletibus pu-
niamus , ut per lamenta poenitentiæ perveniamus
ad carmen vitæ ? Ne fi afHigi modo poenitendo
nolumus, væ poftmodüm line fine fentiamus. Nec
nos noftrorum vulnerum mukitudo in defperatio-
nem déprimât : quia major eft potentia medici,
quàm magnitüdo languoris noftri. Quid eft enim
quod reparare ad falutem non poflit, qui potuit
omnia ex nihito creare ? Unigenitus quippe eft omnipotent
Patri coæternus : Qm cum eo vivit &
régnât in unitate c Spiritus fandi Deus, per omnia
fecula feculorum. Amen.
* In editis ^èfideratur Deus, non in mff.
H o m i l i a X .
In explicatione priorum Verfuum Capitis tertii ufque ad quintum-decimum, commendat maxims
Scripturam facram 3 ejus ajjidudm leéîionem , meditationem, CT proedicatioriem.
Scriptura facra % Q O l e n t quidam , fcripta facri eloquii le- D
' & magnis & genres, cùm fublimiorcs ejusfcntentias peneparvuüs
io- t r a n t 3 minora mandata quæ infirmioribus data
funt, tumentiferifu defpicere, & ca vcllc in alium
intëllé&um permutare. Qjû fi rectè in eo alta in-
telligerent, mandata quoque minima defpeflui
non haberent : quia divina præcepta fie in quibuf-
dam loquuntur magnis, ut tamen in quibufdam
congrüant parvulis , qui per incrementa intelli-
gentiæ quafi quibufdam paflibus mentis crefcant,
atque ad majora intelligenda perveniant. Unde
nünc famfto Prophetæ dicitur :
Ezech. 3. f-r. F îli hominis, quodeumque inveneris comede. £
Quidquicf in z. Quidquid enim in facra Scriptura invenitur,.
ëdadüîü"11 ’ ^ ^ d um eft: quia & ejus parva fimplicemcom-
um' pônunt vitam , & ejus magna fubtilcm ædificant
intelligentiam. Sequitur :
ibid. é'Verf. Comede volumen ijlud, dr vadens loquere ad ji-
2- lios .Ijrael. Et aperui os meum, dr cibavit me volumine
illo.
Cibus & potus . 3. Scriptura facra cibus nofter& potus eft. Un-
nofter cft.. eCiam Dominus per Prophetam alium mina-
Ames. s . it . tu r : cJM ittam fam em in terrant, non famcm pants,
ne que Jitim aqua , fed audiendi verbum Domini.
Qui ergo lubtra&o fuo eloquio, fame ac fiti nos
dicit atteri ; quia ejus vérba & cibus nofter & potus
fint demonftrat. Sed notandum , quod ali-
quando cibus, aliquando potus flint. In rebus e-
nim obfcurioribus quæ intelligi nequeunt nifi ex-
ponantur, Scriptura facra cibus eft : quia quidquid
exponitur ut intelligatur, quafi manditur ut
glutiatur. ,In rebus verb apertioribüs potus eft.
Potum enim non mandendo glutimus. Apertiora
ergo mandata bibimus j quia etiam non expofita
intelligere valemus. Pro eo autem qubd multa
Ezechiel Propheta obfcura atque perplexa auditurus
crar, nequaquam ci de facro volumine dicitur,
bibe , fed comede. Ac fi apertè diceretur:
Pertratta & ftitellige , id eft priùs mande, &C
tune dégluti. Sed in verbis facri eloquii ifte debet
ftudii noftri ordo fervari, ut hæc ideo cognof-
camus, qùatenus de iniquitate noftra compuncfl,
cognofcentes mala quæ fecimus, vitcmus.ne alia
faciamus.
4. Et cùm jam ex magno ufii lacrymarum, de
peccatorùm remiffione coeperit efle fiducia , per
verba Dei quæ intelligimus, ad vitam quoque Sc
alios trahamus. Ad hoc enim intelligenda funt,
ut & nobis profint, & intentione fpiritali aliis con- A Unde nunc re«ftè dicitur : Venter iuus comedet, dr
vifeera tua replebuntur : quia cùm mens noftra
pabulum yeritatis acceperit, interna noftra non jam
vacua remanent, fed alimento vitæ fatiata.
y. Penfcmus, cariflimi fratres mei, quàrri fit infamieftio-
pia ifta promiflio, qua dicitur: Venter tuus comedet, ne jejuni (iimentis
vifceu
ferantur. Unde bene nunc dicitur : Comede volumen
ißud, a dr vade , loquere ad ßlios ifiael. Ac
fi ei de facro cibo diceretur : Comede & pafee :
faturare & eru&a : accipe & fparge : confortarc
& labora.
y. Et notandum qubd Propheta fubjungit, dicens
: Et aperui os meum & cibavit me volumine tibi. Multi etenim legunt, & ¥ab ipfa le&ione je- repicac.
illo. Os in corde efle , alius Propheta teftatur , juni funt. Multi vocem prædicationis audiunt, fed
dicens : Labia dolofa in corde, dr corde b locuti funt poft vocem vacui rccedunt. Quorum etfi venter
1 mala. Os ergo aperimus, quando fenfum ad in- comedit, vifeera non replcntur : quia etfi mente
telligentiam facri verbi præparamus. Itaque ad vo- intclleiftum facri verbi percipiunt, oblivifeendo
cem Domini Propheta os aperit ; quia ad fpira- B & non fervando quæ audierint, hæc in cordis
mentum Dominici præcepti cordis noftri defide- vifeeribus non reponunt. Hinc eft enim quod per
riainhiant, ut de cibo vitæ aliquid fumant. Sed Prophetam aliiim quofdam Dominus increpat ,
>, nof- tarnen hoc ipfum fumere, noftrarum virium non diccns : Ponite corda vejbra fuper vias vejlras. Se- u a
-vinum eft, nifiipfe cibaverit , qui ut comedatur juflit. minaßis multum , dr intulißis parum : comedißis, ' ' '
Ille etenim cibatur, qui per fe edere non poteft. dr non eßis fatiati : bibifiis, dr non efiis inebriati.
Et quia ad capienda verba cæleftia idonea noftra Multum c cordi fuo feminat, fed parum infert, c
infirmitas non eft,. ipfc nos cibat, qui nobis in tern- qui de mandatis cæleftibus vel legendo, vel etiam
pore menfuram tritici temperat : quatenus in fa- aüdiendo multa cognofcit, fed negligentcr ope-
cro verbo dum hodic intelligimus, quod hefter- rando pauca fruftificat. Comedit non fatiatur,
no die nefciebamus, eras quoque comprehenda- qui verba Dei audiens , lucra vel gloriam feculi
mus quod hodic nefcimus 5 per divinæ difpenfa- concupifcit. Bene autem nón fatiari dicitur 5 quia spiumaluc-
tionis gratiam quotidiano alimento nutriamur.Om- aliud mandit, & aliud efurit. Bibit & non ine- briccas quid
nipotens etenim Deus quafi toties ad os cordis nof- ç briatur , qui àd vocem prædicationis aurem in- “c‘
tri manum porrigit, quoties nobis intellcdum a- cl inat, fed mentem non mutât. Solet enim per
ebrietatem bibentium fenfus mutari. Qui, ergo ad
cognofcendum Dei verbum devotus eft , fed ea
quæ funt hujus feculi adipifci defiderat, bibit, f f
■ debriatus non.eft. Si enim debriatus effet, pro-
culdubio mentem mutaflet : ut jam terrena non
quæreret, jam vana & tranfitoria quæ amaverat,
non amaret. De ele&is namque per .Pfalmiftam
dicitur : Inebriabuntur ab ubertate domus ttu. Quia.' pfil, 3s. ff.
tanto omnipotentis Dei amore repleti funt, ut
mutata mente fibimetipfis extranei efle videan-
tur, ïmplentes quod fcriptum eft : £>ui vult p o f Mauh.vs.24,
me venire , abneget femetipfitm. Semctipfum ab- ver* converperit,
&: cibum facri eloquii in noftris fenfibiis mit-
tit. Cibat ergo nos volumine, cùm fenfum nobis
Scripturæ facræ difpenfando aperit, & ejus dul-
ccdine noftras cogitationes replet. Unde & fub-
ditiir :
. Et dixit ad me : Fili hominis, venter tuus comedet,
dr vifeera tua replebuntur volumine ißo quod
ego do tibi.
[pro 6. In tranflatione veteri non habetur , Venter
im‘Jcnstuus comedet, fed, ©r tuum comedet, dr vifeera tua
!cclpi replebuntur. Os enim noftrum comedit, dum verbum
Dei legimus : vifeera vero noftra complentur,
cùm intelligimus atque fervamusea, in qui- j^negat, qui mutatur ad meliora , & incipit efle defini-
Ajjjl- 1---- 1-1----------— t— _ - — quod non erat, & definit efle quod erat.
8. Sæpc autem quofdam videmus ad vocem Frurtra rci;-
prædicationis quafi ex converfione compunctos ,
habitum non animum mutaffe, ita ut religiofam vit;a „1^“'
veftem fumerent, fed antca&a vitia non calca- quantur.
rent ; % vex ftimulis immaniter agitari, malitiæ dô- g
lore in proximi læfionem fervefeere, de oftenfis
quibufdam bonis ante humanos oculos fuperbi-
re, præfentis riiundi lucra inhiantcr quærere, &:
de folo exteriùs habitu qüem fumferunt, fandi-
tatis fiduciam habere. Quibus quid aliud diccn-
dum eft, nifi hoc quod 11 magifter egregius qui- h •
bufdam Legis exteriora fervantibus loquitur, dicens
: Jpuia in Chrißo Jefu ne que circumcißo ali- Gal. s. f.
quid valet i ne que preputi um -,fed nova creatura ?
Ucri_ bus legendo laboramus. In pofteriori autem tran-
' * flationc quam & vcraciorem crcdimus, fcriptum
c eft : Venter tuus comedet, c dr vifiera tua replebuntur.
In facro verb eloquio nonnumquam venter
pro mente poni confuevit. Unde per Jeremiam
ij. dicitur : Ventrem meum , tventrem meum doleo.
Quod quia de fpiritali & non corporeo ventre
dixerat , adjunxit : Senfiis cordis mei conturbati
funt. Neque pnim ad falutem populi pertinebat,
fi Propheta ventrem corporeum fe dolere prædi-
i caret. d Sed ventrem doluit, qui mentis afflidio-
nem fenfit. Sed cur exemplum Prophetæ profe-
rimus, cùm teftimonium Domini apertius habea-
mus ? Et ncceffe eft, ut cùm per femetipfam Veritas,
loquitur , Propheta taceat : quia lucerna cia-
7-}t- ritatem non habet in foie. Ait enim : Jpai credit E Non enim magni eft meriti, fi quid foris erga nos
in me, ficut dicit Scriptura, flumina de ventre ejus
fluent aqua viva. Quia enim de mente fidelium
fanda: prxdicätiones defluunt-, quafi de ventre
credentium aqua: viva: flumina decurrunt. Ven-
tris autem vifeera quid funt aliud nifi mentis interna
, id eft reda intentio, fandum defiderium,
humilis ad Deum , pia ad proximum voluntas J
agatur in corpore: fed magnoperc penfandum eft
quid agatur in mente.
9. Nam prasfentem mundum defpicere , trän- Qu* fit nor«
fitoria non amare, mentem mcdullitus in hum'ili-
tape Deo & proximo fternere, contra illatas con-
tumelias patientiam fervare, & cuftodita patien-
tia, dolorem malitia: a cordc rcpellcre, egenis pro-
. * Ed. Parifi içiS. Sc al. fcq. & vadens loquere. Ita etiam habent
C. Germ. & alii in prima hujus conrexüis prolationc, fed non
dcinceps. ■
b Norm, locuta fiint.
* Longip. & Val-cl. addunt, fid ér 05 tiium comedet & vifeera.
^Ebfpic. Bccc. Lyr. fid ventre doluit.
*Ita C. Germ cui confeutiunc editi omnes. In Norman, tamen
& in plerifque mlT. legitur, in corde.
f Vulgati o* inebriatus. Inhærcmus mff. C. Germ. Norman. Val-
cl. &c. ;• ' •
* Excufi, ire, ftimulis inaniter. Gorriguntur ex mlT. Anglic. Norm.;
Germ. &c.
6 Vulgaci, do8or.