Sancti Gresorii Moralium 6 0 4
in Deo", quemadmodum ip'fe requiefcit in fe. A ut quiefcat. Eft icaque requies, lit ita dicam, fi.
^ atn vifio noftra, vel requies crit utcumque fi-
xnilis vifiorii, vel requiei illius : fed xqualis non
«ric. Ne enim jaceamus in nobis , nt ita dicam ,
concemplationis penna nosfublevat, atque a nobis
ad ilium erigimur imtuendum, raptiqae inten-
tione cordis, & dulcedine contemplationis , ali-
quo modo a nobis imus in ipfuni: & jam hoc ipfum
ire noftrum , minus eft requiefeere; & tamen fie
ire, perfe&e requiefeere eft. Et perfe&a ergo requies
eft, a quia Deus cemitur j & tamen adxquannrilis
atque diflimilis : quia quod illius requies eft,
hoc noftra imitatur. Nam ut bead atque xterni fi-
mus in xtemum, imitamur' æternum. Et magna
nobis eft æternitas,imitatio ætcrnitacis. Nec exor-.
tes fumus ejus quem imitari pofllimus : quia &
videntes b parricipamur , &c participantes imita- |
mur. Quæ nimirum vifio nunc fide inchoatur,
fed tune in fpecie perficitur, quando coætcrnam
Deo fapientiam, quam modo per ora prædicantiüm
quafi per decurrentia flumina fumimus, in ipfo fuo
da non eft requiei illius,qui non à fe inalium tranfit, B fonte biberimus.
* Ita mff.Norm. Corb. Germ.&aln non pauci, quos -fcquuntur vtt. Labent liîc , quia non-a ft.
cd. In polier. vulgatis cum Germ, pro quia Deus, legitur qua Deus k Plur. participamus.
cermtur. Ec infra quia non a fe,pto qui non'* fe. Vetercs cjuotjuc edici
U B E R D E C I M U S - N O N U S .
Ab extrema, pane Verf 21. Cap. 28. ujque ad Verf 21. fequenùs Cap. exclufve perdu ft a expofi-
tione, ‘varii fenfus non minus dofte quam piè aperiuntur ^ maxime de Chriflo & Ecclcßa.
Y et. & R. i. I . /'“‘N U i d mirum, fi æterna Dei fapientia con- C mishominibus perfuafit. Ipfi qùippe volando quafi <?««/,
V Jfpici non valet, quando ipfaquoqùe invi- fuper fe ire conati funt, quando eis dictum eft, ut
fib ilia quæ per earn condita funt, humanis oculis guftarent, & effent ficut dii. Cumque fimilitudi-
comprehendi non poffunt ? In rebus ergo creatis nem divinitatis appetunt, immortalitatis munera M it
fob z8.Verf.ix.
C ap. I.
Volucres cæli
aliquando in
ma!am partem
accipiuntur.
Matt. ij. 4.
Las. 8. s.
frlattk. 8. 20
Luc. ÿ. 38.
difeimus creatorem omnium quanta humilitate ve
neremur: utrnhac vitaufurpare fibide omriipotcn-
tis Dei fpecie mens humana nil audeat, quod fo-
lum elewis fuis prxmium in fubfequenti remune-
rarione fervat. Unde bene poftquam dictum eft:
i^ibfeondita eft ab oculis omnium viventium} illico
fubinfertur :
Volucres quoque call latet.
z. In Scriptura enim facra volucres aliquando in
malo, aliquando in bono dantur intelligi. Per voperdiderunt.
Qifi in terrain moriendo non iffent
fi fuper terram humiliter ftare voluiffent.
3. At contra in bono volucres poni folent, ficut in Allqiaab»
Evangelio Dominus cum fimilitudinem regni cx- bonam.
loftis ex grano finapis denuntiaret, dixit :Cuifimile auiiL
efregnum Dei, dr cui fimile afiimabo illud? Simile eft
grano a finafis, quod acceptum homo miftt in hortum a
fuum, dr crevit, dr fitffum eft in arhorem magnamt
& volucres c<eli requieverunt in ramis ejus. Ipfe
quippe eft granum finapis , b qui in horti fepultura b
lucres quippe nonnumquam poteftates aëreæ de- plantatus, arbor magna fiirrexit. Granum namque
fignantur, bonorum ftudiis adverfie. Unde Venta- fuit cum moreretur, arbor cum refurgeret.Granum
tis ore dicitur : Jjjjuoniam fernen quodfecus viamV> per humilitatem carnis, arbor c per potentiam ma- «
ceci dit, venerunt volucres, dr come derunt illud : quia jeftatis. Granum, quia vidimus eum, dr non erat aft jß.
nimirum maligni fpiritus humanas mentes obfiden- pettus : arbor autem, ofixzfpeciofits forma praftli’is pß. #j
tes, dum cogitationesnoxias ingerunt, verbum vi- hominum. Hujus arboris rami, fanfti prædicatores v
tæ à memoria evellunt. Hinc rurfiim cuidam divi- funt. Et videamus quàm late tendantur. Quid enim
ti fuperba fapienti dicitur : Vttip es foveas habent, dr e*s dicitur ? I n omnem terram exivit fonus eorum, pß.,t.
volucrej call nidos » Jilius autem hominis non habet dr inftnes orbis terra verba eorum. In iftis ramis volu-
ubi caput fttum rechnet. Vulpes valde fraudulenta cresrequiefeunt: quiafanftæ animæ, quæ quibuf-
^ * ‘ ^ ^ ^ ^ 1 ^ dam virtutum pennis à terrena cogitadone fe fublevant,
in eorum diftis atque confolationibus ab
hujus vitæ fatigatione refiiirant. Hoc igitur in loco
poftquam de fapientia diftum eft : Abftcondita eft
ab oculis omnium viventium ; refte fubjungirur :
Volucres quoque tali latet ; quia in hac corruptibifunt
animalia, quæ in foffis, vel fpecubus fe abfeon-
dunt : cumque apparuerint, numquam reftis itine-
ribus, fed tortuofis anfraftibus currunt. V olucres verb,
ut novimus, alto volatu fe in aera fublevant. Nomine
ergo vulpium, dolofa atque fraudulenta : no-’
mine autem volucrum, hæc eadem fuperba dæmonia
defignantur. Ac fi dicat : Fraudulenta & data E h carne conftituti, naturæ ejus potentiam ipfi quodæmonia
in corde veftro, id eft in cogitadone fu-
perbiæ inveniunt habitationem fuam : filius autem
hominis, ubi caput fuum rechnet non habet ; id
eft, humilitasmea requiem in fuperba mente veftra
non invenit. Quafi enim quodam volatu volucris
ilia prima fe extulit, quæ perelatam cogitationem
dixit : In calum confcendam, ftuper aftra cali exalta-
bo folium me urn, f t de bo in monte teftamenii, in la-
teribus i^Aquitonis, aftcendam ftuper altitudinem nu~
bium, dr ero ftmilis Altiftsimo. Ecce quàm alta fu-
perbè volando petiit. Quem etiam volatum & pri-
* Norm, finapi, & ira infra.
1 Turon. quod. . . plantatum.
e Idem ptr omnipotentiam fhajeßatis.
que videndo non penetrant, qui jam per meritum
fànftæ contemplationis'volant. Ubi apte fubjun-
gitur:
Perditio dr mors dixerunt : Auribus noftris audi- ^4^
vimus famam ejus. d
4. d Qin perditionis & mortis nomine, nifi ma- Cap^
ligni fpiritus defignantur ? qui inventores mortis ^ Ecc^
&r perditionis extiterunt , ficut de ipfo eorum
principe fub miniftri ejus fpecie per Johannem
dicitur : Et nomen illi mors. Cui fubjefti omnes ^ irofi
fuperbiæ fpiritus, de hac fapientia quæ Deus dem.
1* Laud, utramquc If-
Liber XIX. in Caput XX VIII. Bead Job. 606
eft, dicunt: Auribus ndftris audivimus famrntjuss
quia nimirum vifionem illius plena beatitudine
habere nequiverunt. Videre quippe perfeâè co-
arernam Deo fapientiam, hoc eft quod habere.
Unde ad Johannem de munere vincentis dicitur:
Vabo illi catculum cmdidum , ér in cdmlo nornen
novum feriptum, quod mmo f i i t , nifi qui accipit.
In hac enim vita fare aliquid, vel videre pofliimus,
etiam quodnon aecepimusj a habere verb nomen
novum in calculo leriptum , eft in aitenio pra:—
mio notitiam Dei humanis fenfibus inuftcatam,
quam feire non pored nifi qui accipit , habere.
Quia icaque, ut diximus, videre Dcum, hoc eft
quod habere ; ideo iniqui ipiritus hanc fapientiam
non vident , quia repuifi per fuperbiam nequa-
quam earn habere potuerunt. Ad lucem quippe
ejus ciauferunt oculos cordis , fuperfufis ejus ra-
diis répugnantes , ficut intelligi etiam de eifdem
malignis fpiritibus poteft, quod feriptum eft : ipfi
rebellesfueruntb lumini. Famam ergo fapientiæ ma-
Jignis i’piriubus audifTe , fed eamdem fapientiam
nonvidiile , eft & ejus potentiam ex virtute illius
cognovifle, & tamen fub ea humiliter ftare noluif-
fe. Unde & Veritacis voce de ipfo malignorum fpi-
ntuum capite dicitur : Ille homicida erat ab initio,
in veritate non ftetit. Sequitur :
Ileus intelligit viam ejus , & ipfe novit locum
illius. ' 1 -v1; ■
^ ;. Hæc eoartema Deo fapientia aliter viam habet
, atque aliter locum. Locum verb fi quis in-
telligar, non localem. Nam teneri corporaliter
non poteft Deus : fed ut diflum eft, locus intelfigi-
tur non localis. Locus fapientiæ Pater eft , locus
Patris fapientia. ficut ipfa Sapientia atteftante di-
Cltur : Ego in Patre , & Pater in me. Aliter ergo
ipla fapientia habet viam, atque aliter locum. Viam
pei.Iiumanitatis tranfitum, locum verb per ftaturn
divinitatis. Jude enim non tranfit, < unde æterna eft:
led mde tranfit, unde propter nos apparuic temporalis.
Sic namque in Evangelio feriptum eft: M a
• egrediens ab Jericho. Dominus tranfebat : duo autem
ceci fedentes juxta viam, clamaverunt, dicentes :
Domine miferere noftri fili David. Ad quorum vo-
cem, ficut illic feriptum eft, ftetit Jefus, & lumen
reddidit. Qujd eft autem tranfeundo audire,
ltando lumen reftituere, nifi quod per humanita-
tem fuam nobis mifertus eft, qui per divinitatis fuæ
potentiam, à nobis mentis noftræ tenebras exclufitï
Quod enim propter nos natus & paffus eft, quod
telurrexit, afeenditin cælum, quafi tranfit Jeliis :
fima hæc nimirum adio temporalis eft. Sed ftans
cos cetigic & illuminavit! quia non ficut ilia difpen-
latio temporalis, ita verbi acternitas tranfit, quæ
m le manens innovât omnia. Stare enim De i, eft
mcommucabili cogitadone mutabilia cunftadifpo-
ae. Qrn ergo voces petentium tranfiens audivic,
ans lumen reddidit : quia etfi propter nos tem-
a >incle ram“ nobis'lucem tribuit,
Me habere mutabilitads tranfitum nefeit. Quia
g ut quando per catnem appareret hominibusm-
M O i l corruptum in editis & pteifquc mit mffirai™,
lnedi: «olk.T r j!uoruln Ebroic. Gomtc. Prattll. Bccctnf Otic. Sag.
m,„ S T "c. kguur:7<W»»«»>»»«. tutm. Nommaim.
re. Qui“ ^>re • nif i i n hanc etiam acccferit habtfonflönin
& i f T 111“ ' P° “ ft « X ™ " “ m™ P™' omne, «
fcaioni i S aZ™ T l ^ F»ic videtor htiic
V i H H P H I B ^ '“ O. & obdis coniiaos.
v" ''d . Bafd i 'T ' “ '?»"!• .pts&aèrcpiaticncaiic
0110,1 Aie. • * ** Pari*> IJI8. nifi quod pro eft, in iis lepitur id */2
J crimen ad cvcrtendum fcnfuin fuiScic. ^ ^ *
A cercum fu it , rede nunc dicitur : Deus intelltgit
viam ejus, dr ipfe novit locum illius. Ac fiapertc
diceretur : Humanæ cogitationi occulta funt, vel
quando per camem ad homines fapientia veniat
vel quomodo apud Patrem invifibilis, etiam cum
roris apparuerit, perfiftat.
6. Quamvis hoc intelligi Sc aliter poteft. Nam Ejufd™ »)-
via ejus non mconvenienter aceipimr hoc ipfum ■ w h fefe?c nobis intrinf« a s « p g j . Locus vero ejus fit cor, ad quod veniens norantur.
permanec. De hac quippe via illius dicitur -.Vox W f e
clamantts wdeferto, parate 4 viam Domino : id eft, d
in corde veftro yenienti Sapientiæ aditum refera-
t=, ficut alias dicitur : Iter facile e i, qui afiendit Pfal.ar.t.
Juper occaftum. Super occafum fuit afcenderc ip-
B fam mortem quam pertulerat, refurgendo fupe-
Kine. Ait ergo : Ei qui afiendit fuper occafum, iter
jacite ; id eft, refurgenti Domino in veftris cordi-
bus per fidem viam præbete. Hinc Johanni per
lpintum dicitur : Preibis ante faciem Domini para- luc.i. , f
re vias ejus. Quifquis etenim prædicando à fbrdi-
bus vitiorum corda audientium mundac, venienti
lapientiæ viam præparat. Habet ergo viamifta fapientia,
habet ôc locum : Viam qua venir, locum
quo manet, ficut ipfa ait : Si quis diligit me,firmo s
nem meum firvabit : & Pater meus diliget eum 3 dr ifS
ad eum veniemus, & manfionem apud eum faciemus.
Via eft igitur qua venir, locus quo manet. * Sed e
quo venir, quæ ubique eft? An venire eft fapien-
tiæ, per illuminationem mentis noftræ indicare
præfentiam majeftatis fuæ ? Et quia hominibus
incerqum eft vel in cujus cor veniat , vel in quo
poftquam venerit, permanendo requiefcat, redè
nunc dicitur: Deus intelligit viam ejus , dr i f f
novit locum illius : quia folius divinæ vifionis eft
cernere ,velquibus modis intelle&us fapientiæ ad
cor hominis veniat, yel cujus mens intelleaum
vitæ, quem perceperit, mortiferis cogitationibus
non amittat. Et quia hæc eadem fapientia per hu-
manitatis gratiam manifeftata , in-cundis mundi
partibus, eleaorurn fuerat corda repletura, rc£fcè
fubditur :
Ipfe enim fines mundi intuctur, dr omnia qua vtrf.t.^
fub Calo funt refipicit.
D 7 * Refpicere quippe De i, eft ea quæ amiflà ac q a p. IV
perdita fuerant, ad fuam gratiamreformare. Un- vet. iv.
de feriptum eft : Rex qui J'edet in folio judicii, dift ^e.us nos Nt
, ftp at omne malum intuitu fuo. Refpicicndo nam- gia^r^fot-
que levitatis noftræ mala coercuic, & magna me- mac-
rita maturitaris dedit. Unde adhuc fubditur ; Prov' 20’ 3‘
J%ui fecit ventis pondus. y-erft is.
8. Velocitate enim ac fubtilitate ventorum in C ap.V.
Scriptura facra folent animæ defignari, ficut per Rec. iv.
Pfalmiftam de Deo dicitur : f g u i ambulat f t p e r ^ f ^ l^
pennas ventorum ; id eft, qui tranfgreditur virtUteS rate donat.
animarum. Fecit ergo ventis pondus : quia dum rfal.ies.s,
fuperna fapientia replet animas , eas g macuricace g
E indita graves reddit ; non ilia gravitate qua dicitur
: Filii hominum ufquequo b gravi corde ? Aliud rftl.
. namque eft gravem eile per confilium, aliud per b
fc Germ. ius Laud. & Corb. Germ, luminis.
' r Gcmet. unde comma eft.
A Germ. 8c zus Laud, viam Domini.
* Ita mlT. Ac in porter, editis, fed quando vent/ qui ubique eft. At
præfcrcnda eft noftra leftio, nam quando non ad locum led ad tenions
pertinet; lue verb dc loco agitur.
f Gcmet. qui ambulas.
* r. Laud, maturitate folita graves. Alter Laud, piaturilate vel indi-
tatagraves.
h Laud. 8c Gzita. graves corde.