lis veto fide-
liuin fociccas
in fupplicü
cuniulum cc-
Verf.27. *
C a p . XI.
Peccatum aut
ignorantia, aut
infirmitate,aut
Audio, cjuod
gravius, per-
petratnr.
De poenit. dift.
2. can. Sciendum.
' ; ^
I. Tim. z.13.
ad fupplicii cumulum crefcit, quodunufquifque A ciendi. Qupnimirum folafuperbi x Caligin« tcnc-,Hi
coriun in Ecclcfia fidelibus admixtus , veritatem brefeunt, atque ideo non difeernunt, quia aliud cifle.J
fidei feiendo contemnit ; atque co gravior ultio eft nefeiffe , aliud feire noluifle. Nefeire enim,.tcix'
fequitar, quo per exempla rc&orum, etiam bene ignorantia eft : feire noluifle , fuperbia. Et tänto
niagis cxcufationem non poflunt habere quiane-
feiant, quanto magis eis etiam nolentibus opponi-
tur quod eognofeant. Unde per Salomonen! dici-
tur : Numquid non fttpientia clamitat , & prüden-
• tiadat vocem fiiam, in ftummis excelßfque vertici-
husfttper viam in mediis flans fimitis ? Tranfue
fortafle per viam vitx temporalis eum ejus ignorantia
poteramus , fl hxc eadem fapientia in fe-
mitx angulis conftitiflet.
30. d Inveftiganda fuerat, fl occultari voluiflet.
vivendi eos feientia comitatur. Quot enim eis modo
reëti ac fidèles fratres oftenduntur , tot in
venturo judicio teftibus impugnantur. Sciunt ergo
, quod fequi negligunt. Unde 8c apte fubjun-
gitur : v _ »
a qua f l de induftria recejferunt ab eo.
z8. Sciendum quippc eft, quöd peccatum tribus
modiscommittitur. Nam aut ignorantia, aut
infirmitate, aut ftudio perpetratur. Et graviùs qui-
dem infirmitate, quam ignorantia : fed multo graviùs
ftudio , quam infirmitate peccatur. Ignoran- g Sed poftquam incarnationis fux my fier ia publicè
■
tia Paulus peccaverat , cum dicebat : £>ui prius
fui blafphemus , dr perficutor, dr conttimeliofus :
fled mifcricordiam conßcutus flum, quia ignorans fe ci
in incredulitate. Petrus verb infirmitate pecca-
vit, quando in co omne robur fidei, quod Domino
perhibuit, una vox puellx concuflit, 8c Deum
quem corde tenuit, voce denepavit. Sed quiain-
firmitatis culpa vel ignorantix eofaciliüs tergitur,
quo non ftudio perpetratur, Paulus qux ignora-
vit feiendo correxit : 8c Petrus motam, 8c quafi
arefeentem jam radicem fidei lacrymis rigando
fblidavit. Ex induftria verb peccaverant ii , de
quibus ipfe magiftcr dicebat: Si non venifflem, dr
locutus fuijflem eis , peccatum non haberent: nunc
liud nec ama-
rc, aliud odif-
C ap. XII.
Quàm graviter
délinquant,
qui fuâ igno
rantiâ impuni-
tatem peccàn-
diquxrunt. c
Luc. i ■ +7 -
autem exeußtionern non habent de peccato fuo. Et
paulo poll : Et viderunt, dr oderunt me dr Pattern
meum. Aliud eft enim bona non facere, aliud
bonorum odifle do£lorem : ficut aliud eft prxei-
pitationc , aliud dcliberatione peccare. Sxpe e-
nim peccatum prxeipitatione committitur, quod
tarnen confilio 8c deliberatione damnatur. Ex in-
firmitatc enim plerumque folet accidere amare
bonum, fed implcre non pofle. Ex ftudio verb
peccare, eft bonum nec facere nec amare. Sicuc
ergo nonnumquam gravius eft peccatum diligere,
quam perpetrare : ita nequius eft odifle juftitiam,
quam non feciffe. Sunt ergo nonnulli in Ecclefia,
qui non fblum bona non faciunt, fed etiam perfe-^
quuntur : 8c qux ipfi facere negligunt, etiam ui
aliis deteftantur. Horum peccatum fcilicet non ex
infirmitate vel ignorantia, fed ex fblo ftudio per?-
petratur : quia videlicet fi vellent implere bona,
nec tarnen poflent, ea qux in fe negligunt, (altem
in aliis amarent. Si enim ea ipfi vel fblo vbto
appeterent, fa£la ab aliis lion odiffent fed quia
bona eadem audiendo cognofcunt, b vivendo def-
piciunt, animadvertendo perfequuntur, rede dici-
tur: fpui ex induflria recejferunt ab eo. Unde öcaptc
fubjungitur:
Et omnes vias ejus intelligere noluerunt.
Z 9 . Non enim ait: Infirmitate non intelligunt,
fed, intelligere noluerunt: quia fxpe qux facere
defpiciunt, etiam feire contemnunt. Quia e-
nim feriptum eft : Servus nefleiens voLuntatem do-
mini flui, c dr faciens digna plagis, vapulabitpau-
cis : dr flervus fiiens voluntatem domini flui , dr
non faciens juxta earn , plagis vapulabit multis:
impunitatem pcccandi exiftimant remedium nefa
Utic. Sc al. Norm, liic Sc deinccps, quia quafi de induftria ; quod
etiam hakes in yet. ed.
b Baluz. & Colb. videndo.
c Utic. & Pratel. non faciens digna, plagis vapulabit paucis. Qux
leftio non loliim recedit ab Vulgata, fed etiam contra grxeum teztum
pugnat.
d Baluz. Sc Colb. inveftiganda fuerat yf i occulta ejfe voluijfet.
oftendit, poftquam humilitatis exempla fuperbien-
tibus prxbuit, femetipfam nobis quafi tranfeunti- patent
bus in mediis femitis fixit: ut videlicet in earn,
quam quxrere nolumus , impingamus : 8c quam
tranfeuntes videre negligimus, tangamus offen-
dentes. Dicatur itaque : Et omnes vias ejus inteUi-
gere noluerunt. Via quippe eft incarnatx fapientix
oninis adio , quam temporalitcr geffit. Vix ejus
funt vivendi ordines, quos ad fe venientibus ftra-
vit. Tot itaque ad fe venientibus vias prxbuit,
quot bene vivendi exempla monftravit. Humilitatis
ejus vias Propheta afpexcrat, cum fufpira-
bat , dicens : In mandatis tuis me exercebo , dr pß,
£ confldcrabo vias tuas. Hinc rurfum de unoquoque
> r . 1 — f AAV. lli liil lU d r i e n t
l: ^t"ln prorumpcreclaniorem compellunt: ß fingula Deus judicat ficut cunda ,
1 2 - uc C|U. 1 ^Ure B K M fubjedus de vitafidi pa- virur I ’
E iboccu- ftoris immurmurct, curtcnear magiftri locum, qui
jufto dicitur, qui curat ut per Dominica exempla
gradiatur : Domino greflus hominis diriguntur,
d r viam ejus cupit nimis. Quia ergo fuperbi Vn
qui que humilitatis Dominicx fada contemnunt,
redè dicitur : Vias ejus intelligere noluerunt. Vix
enim iftx vifione defpcdx funt, fed intelledu re-
verendx. Aliud quippe eft in eis quod cernitur,
aliud quod expedatur. Quid enim in hac vita a-
liud quam dejedionem, fputa, ludibria, mortem-
que intuentium oculis oftendit ? Sed per hxc in-
fima tranfitur ad fumma : per hxc dedecora qux
prxeedunt, xterna nobis & gloriofa pollicentur.
Viderunt ergo fuperbi vias Dei, fed intelligere
noluerunt : quia dum abjeda c qux in fe illx of- «
tendunt, defpiciunt, perdiderunt ifti fublimia
qux promittunt. Vias itaque Dei intelligere , eft viuD
& humiliter tolerarc tranfitoria , & perfeveran-
ter expedare manfura , ut exemplo Domini co-
xterna quxratur gloria opprobriis temporalibus
com parata, & non quod hîc quifque tolerat, fed
in id quod expedat, intendat. Ad hxc ergo fu- '
perbi claufos oculos tenuerunt : quia dum in gloria
prxfentis vitx fuperbiunt, humilitatis Dominicx
celfitudinem non viderunt. Lumen enim in-Luma
telligentix humilitas aperit, fuperbia abfeondit.
Nam fecretum quoddam pietatis eft, & tanto mi- ^
nusadillud animus pervenit, quanto magis intu-
mefeit : quia eo ipfb foras repellitur, quo infaniùs
^ f afflatur. Sequitur : f |
Ut perventre facerent ad eum clamorem egeni,/4-
dr audifet voeem pauperum. ® ,
31. Cum enim ifti fuperbiunt, clamant ad Deum O1
hi, g qui ab ipfis fiiperbientibus opprimuntur. Vel Xlj
certè idcirco dicitur quod ad Deum fecerunt cla- R:
Irpiupt- pervemre , lIu‘a cadenti- A hocviaeHcetoftendcns, quia injuftum effc non pold
— hu- tell, quod placuic jufto. Unde 8c in vinea laboran-
n^Ies fubrogantur. Et quia hoc eomm cafu fa&iim cibus metcedem reddens, cùm quofdam opérais
eft , >pfi feciffe referumur eo v^el.cec locurid in^quales inopere^quiet m præmio, & p S
"niut ex Cafel d‘“ 5US | B Pu_ mMccdc f f l H qui hbori ampliùs I B B I
g-" A-A B H Vcl c" ce >. qula ƒ'unfta qua: Ibpe- ait : N o n n e e x d c ru r io c o n v em l i i mccum f V o lo H „ I
nus difta font, refern etiam ad redores Ecole- tern & h a ie n o v i f s im„ dare l u t & t i h i ■ m n o n l i -
fofocos poffunt, qui relido pta:àcat,oniS ftudiq,;. «r m ih i a u o d l o t i t fa c e r e /in c i .
fo b occafionc regimims , terrems negôïiis invol- exterius difponuntur, apettacauIH rationfs eft^oe
vuntur, apte lubjupgitur : V t f e r v e m r e fa c e r e n ta d culte juftitia voluntatis! Dicatur itaque ■ loTo
eum clamorem eg eu t , & and,r e t v o eem fa a p e r um : n im con cedente p u c em , n u i s e f t m i c o n d em n e d> e x
quianimitum dum ipfi cutis fecuhnbu. occupât., a h f t o n d e r i t v u l t u j f u u j , L s e f l T c m em
dl paf- ptïd.c^Qfus offidum deferunt j gregem fubdirum p l e t u r e u m ? Etquia fic^ minima fout m a x im , B
n i ie r e a r um nm n im m » -« /?.. i -r^ SBRS ^ . ‘ ndAïuiti . fie a
aptè fobjun- ■
■ '.non exercet officium. Quamvis förtaffe melius per
■’ tuniorcm potentium, fuperbia Judaeorum , & per
clamorem pauperum , defideria Gentium figuran-
tur, ficut atteftante Veritate per epulantem fplen-
i.dide divitem Judalcus populus defignatur ncöpiam
foilicet Legis non ad neceffitatem falutis ', fed ad
pompameiationis afifumens, atque in pratceptorum
verbis non femetipfom ordinäre reficiens, fod ja-
ÖW» oftendens : 4t per vujneratum Lazaruni
qui interpretatur adjutus forma populi Gentilis:
«xprimitur, quem divinum adjutorium tanto ma-
Et fuper gentem , é- fiper omnes homines.
33. Ac fi apertè admoncamur intendere , ^^_
hoc. judicium , quod foper unam gêntem d q lu!fc d i j lH C aput
B B B j
■ bicur, etiam fuper Omnes homines invifibili exa- Dcusmin*' '
mmatione celebratur : ut alius eligatur , alîus re- pwvidcr ut
pellatur occulté, fed nullus ihjùftè. Hoc
quod in maximis fieri cernimus, etiam in nobis fin- n S ! . ’ “
gulis cautc timeamus. Sic enim intenduntur divi-
na judicia fuper imam animam, ficut fuper unam
ULbem : fie fuper unam urbem, ficut fuper unam
gentem : fie fuper unam gentem , ficut fiiper uni-
verfarn generis humani multitudinem : quia & fie
g,seng,t quanto minùs de fuarum virium facul-c intendit Dominus fingulis , ac fi vacet Tcuna s rate conhdir. Om naun^r so- -nv ^ r.__i • . j - 5 .. > vaccu a cunccis. lie iimul intendit omnibus, ac fi vacet à fingulis.
Qm enim omnia adminiftrando fmplet, régit H
plendo : nec univerfis deeft, cùm difponit unum ;
nec uni deeft, c cum difponit univerfos : cun£la fcilicet
naturx fiix potentiâ quietus operatur. Quid
ergo miium , quia non anguftatur intentus , qui
operatur quietus ? Dicatur itaque, quia hoc fubtile
judicium exercet & fiiper gentem, 8c fuper omnes
homines. Quia içritur de fDecie^ rrnnfnnr-i^ nnnne r.
cate confidit.Qm pauper 8c plenus vulneribusAcfTe
deferibitur : quiaGentilitas corde.humiiis peccato- '
L u s rum fuorum aperuit confcfliones.Nam ficut in vul-
«as. nere ab internis trahitur virus in cute., ita in con-
feffione peccati , dum in publicum fëcreta pan-
duntur, quafi mali humores àvifeeribus intimis foras
prorumpunt. Ulis ergo peccantibits, pauperum
clamor auditur : quia dum JudxicontraDeuin
lùperbiunt, ad Deum vota Gentilium pervenerunt.
Unde 8c mox hxc ipfa immenfa ad profunda judicia
perhorrefeens, non ea curat ratione difcutêre, -
fed admiratione venerari, atque ait :
y. Ipfo enim concedente pacem , quis eft qui condemns?
ex quo abftonderit vultum fluum f quis eft
qui contempletur eum ? D
[put 3z. Neino ergo difeutiat, cur ftante Judaïco
IV. populo, dudum in infidelitate Gentilitas jacuitj
fusvo- ^ fidem Gentilitate fiirgente -, Judaicum
P '.raha- P°Pulum a infidelitatis culpa proftravit. Nemo dif-
K cut*ac ? cur alius trahatur ex dono , alius repel-
fcùiijt, J.atur cx merito. Si enim Gentilitatem miraris af-
a hirntam, ipfi concedente pacem, quis eft qui con-
dmnet ? Si Judxam obftupefcis perditam , ex
quo abftonderit vultum fluim , quis eft qui contempletur
eum ? Itaque confiiium fummx & occultx
Ita Ebroi'c. Sc alii Norm. Vindoc. Baluz. Colbert. In vet. ed. b-
gitur: quia dum abjecta qua in fe Hie o/lendit, defpiciunt, perdiderunt
i promtttuntur. At recent, fublin. perdiderunt jufte fublirmaq"*tr,m
Quia igicur de fpecie d tranfivit ad genus, rec. xiy.
nunc de genere fe convertit ad fpeciem, 8c quid d -
Judæa propriè mereatur, oftendit dicens :
• £>ui regn are facit hominem hypocritam propter Verf 3o.
peccata populi.' 1
34. Verum namque regem fuper fe Judxa régna- C aput
re noluit, & idcirco cxigentibus meritis hypocri- XVI
tarn accepit} ficut ipfa quoque Veritas in Evangc- vet. t-t.
I10 dicit : Ego vent in nomine Patris mei, dr non ac- Qh* ma,is
cepiftisme : f t alius venerit innomine fuo \ ilium ac- S i H
cipietts. Et licut Paulus ait : Pro eo quod caritatem cu,p* tribu-
veriutisnon rccepennt, mfaM feront, idco mittet Su
tp s Deus Operationen errons , ut'eredamm cn d a c io r t f .? ,.
In eo ergo quod dicicur : guiregnarc facit hominem
hypocritam prop ter peccata poprdii poteft ipfom
omnium hypocmamni caput Antichriftus defigna-
ri. s Seductor quippe ilie .tune fänaitatem-fimukt, .
ut ad iniquitatem trahat. Sed proptet peccata po- Proprapecca.
Pl!ll..rc§nare Permll:ritur : quia nimirum tune ipfi tapopulomm
* I . „ . ^ v, „ fubiliius.reg;iminc prxordinanmr nni rinc dnmi «gpaturu*
t ibm lZ “ M m s hxc à -prüden- E niodigni ante fzcula przfciuntut.qui pcccaiisfob- ^,AmicluiC'
mox f arv,,Us\ Iu t ““ r- Atque fequeticibus exigunt,ut fobiüö fjudiciiiptecurren- *
a ratlonem qnamdam abfconfioms ac tibus difpqnantur. Qubd ergo tune Antichriftus foperimpios
regnar, non eft ex injuftitia judicantis,
fed ex culpa patientis : quamvis plerique 8c princi-
patum illius non viderunt, 8c tarnen ejus principa-
tui peccatorum fuorumconditione defèrviunt: quia
8c quem dominantem fibi minime confpiciunt, cum
proculdubio perverse vivendo venerantur. An non
vircutis, fatisfaûio fit apertx rationis. Unde & in
Evangelio Dominus, cum de hujüs rei caufa lo-
!-*s. querctur, ait : Confite or tibi pater Domine cali dr
f Longip. & Pratel. aliique Norm. 1
* Pratel. qui ipfis fiiperbientibus.
----- . j • >..ioiac AA A vjUAUlUaiU dUlLUUHUlllS at,
tcvelationis adjungens, ait : ^ u i a f i e f u i tp la c i tu m
“ ’f i e te. Qmbusnimirum verbis exempla humilita-.
fo accipimus, ne temerè difeutere fuperna confiÜa
oc aliorum vocatione, aliorum vero repulfione prx-
taamus. Cùm enim intuliflet utrumque , non
m°xrationem reddidit, fed fie Deo placitum dixit,
l & nonnu^‘ Norm, in infidelitatis culpa. v
c / " '‘‘Oc. Ebroic. & alii Norm', que. exterïus exponùntur.
verto Jtla C'Um df i onit univerfllm- Bal ‘ * "
1 a • • • • cum difponit tmiverfum. Tom. I.
i In Turon. tranfitur ad gern
0 In Turon. deeft ,fedutlor.
Baluz. induits.
I
1
E E .