69 S an& i G ie ç o r i i M o ra lium 696
quia nimirum cunda noftra operatio, cum qui- A dum fubruat tempeftas animarum. Nunc enim Elttc|]..
buflibet vidcatur eflc a virmcibus , folvitur , nifi bellis S c cladibus quafi quibufdam undis fua no-eufi^'
per caricatis vinculum patientia confervetur. Sua bis exordia oftendit, Sc quanto ad finem quotidie
enim bona b perdit opcrari, qui aliéna mala renuic propinquiores efficimur , tanto graviora irruerc
perpeti. Fervorc quippe iracundi fpiritus iæfus tribulationum volumina videmus. Ad extremum
quifque à diledione refilit, Sc cum fe exterius verb commotis omnibus dementis , fupernus ju-
criavari non tolerat, intus fe per amiflumc lumen dex veniens finem omnium apportât ; quia vidc-
caritatis obfeurat; nec videt jam quo tendat pe- licet tunc tempeftas fludus in cælum levât. Un-
dem bonioperis,\quioculum perdidic diledionis. de Sc dicitur : t^Adhuc mod icum , & ego movebo ^
|jj non f i l u m te r ram , fed e tiam c&lum. Quam £cili-
cet tempeftatem quia fandi viri vigilanter afpi-
ciunt quafi tumentes fuper fe quotidie flu£his ex-
pavefeunt, atque ex his tribulationibus f quæ mun- f
Sed fandi viri humerus a jundura fua non cadit:
quia videlicet ejus diledio a focialis vitas Concordia
per impatientiam non recedit. Ejufque bra-
ehium minime frangitur: quia omnis ejus operatic
C a tu t
XXII.
in conjundionc humeri, id eft'in caritatis conne- g dum feriunt, prævidcnt quæ fequantur.
xione cuftoditùr. Sed qua confideratione bona hæc 36. Bene autem fubditur : Et pondus ejus ferre
tanta eoerit, atque à malis omnibus fefe abftinue- non potui ; quoniam qui extremi judicii adventum
rit, adjungit dicens : intenta mente confiderat, profedö vider , quia JJ]
Semper enim quafi tumentes fùper me flutfus ti- tantus pavor imminet, quantum non folùm tunc cp;
mui De um, & pondus ejus ferre non potui. videre, fed fe etiam nunc prævidere pertimefcat.
3 c. A pavore tantæ fimilitudihis penfemus , fi Confideratione namque tanti terroris mecu animus
poflinnus , quanta in fando viro fucric vis timo- palpitat, Sc intentionis fua: oculos declinans , in-
ris. Fludus etenim cùm tumentes defuper im- tueri quod prævidet, recufat. Bene ergo dicitur:
minent, cumque cam quam deferunt , mortem Et pondus ejus ferre non potui s quia cùm fuper-
nulla tunc navigantibus rerum cura na: majeftatis vim ad judicium . minantur _ venientis, terrotemporalium
, nulla camis deledatio ad mentem
reducitur : ca ipfa quoque ex navi projiciunt, pro
quibus longa navigia fumferunt ; cundæ res in
remque tanti examinis confiderando animus co-
natur exquirere , mox ad femetipfum refugiens,
fefe expavefeit inveniife. Sed inter hæc penfandefpectum
mentis veniunt, amore vivendi. Quafi c dum eft, quia beatus Job ifta de fe loquitur lau-
ergo tumeptes fuper fe fludus Deum metuit, qui datus Sc flagellatus. Si igitur faltem ad meritodum
veram vitam jjefiderat, omnia defpicit, quæ
hie poflidens portât. Nam velut tempeftate de-
prehenfi pondus navis abjicimus , quando ab op-
preffa mente defideria terrena removemus. Fit—
que utd fublevata navis enatet, quæ mergebatur
onerata : quia nimirum curæ , quæ in hac vita
deprimunt, mentem in profundum trahunt. Quæ
videlicet mens tanto altius inter tentationum fludus
atcollitur, quanto fôllicitiùs ab hujus fæculi
cogitatione vacuatur. Eft verb & aliud , quod de
maris concuffionc debeat folcrtcr intueri. Temrum
profedum ira percuflus eft qui fie timuit,
quomodo feriendus eft qui contemnit ? Quomo-
do depreflura funt Dei judicia eos qui fe devant,
fi Sc illos ad tempus deprimunt, qui hæc femper in
humilitate formidant ? Quomodo pondus Dei potent
ferre qui defpicit, fi hoc &; ille in verbere per-
tulit, qui per timorem prævidit ? Unde fummoperc
formidandum nobis eft illud tantæ diftridionis examen.
Conftat autem, quia in hac vità cùm percu-
tit, fi pcrcujfionem corredio fequitur , difeipliha
patris eft, non ira judicis : amor corrigentis eft,
peftas quippe cùm oritur, priùs lenes undæ , Sc j)_non diftridio punientis. Ex ipfoergo præfentiver-
poftmodum volumina majora concitantur : ad ex- bere judicia æterna penfanda fiint. Hinc etenim
tremum fludus fe in alta crigunt , Sc navigantes perpendere fummoperc debemus, qupmodo fera-
quofque c ipfa fua altitudine fubveitunt. Sic lie ni- tur ilia quæ reprobat, fi ferri modo vix valet ejus
mirum extrema ilia properat, quæ univerfiim mun- ira quæ purgat.
? * Editi addidcrunt fuit a, quod abeft à mff. Laud. Val-d. Nojm. &c-
Germ, habec virtutibus connexa. Corb. Germ, virtutibus plena.
b Guflanv. Vatic. & al. recent, pergit operari. Sed contra S- Greg,
mentem , qui docet cejfare bona operari qui aliéna pati recufat , & contra
fidem mlT. Anglic. & Norm- necnoit Coxb. Germ. Turon. Germ.
Laud. &c. quibus confcntiunt vet. edit.
* V al-cl. lumen clantatis.
J Gemet. aliique pi. relevata navis.
* Laud. & Val-d. ipfa valitudine.
f Val-d. qua nondum feriunt.
l i b e r V I G E S I M U S - S E C U N D U S .
£)uod ßipererat Capitis 31. Libri Job explicatur > commendanturque prafertim animi demijfio &
moderatio, patientia , caritas, erga fubditos ßlhcitudo.
C a p. I. Ml. U o d à me fæpe jam didum eft, hoc me E
Ad cavendam V ^crebio repetere onerofum non eft, quia
defperatio- & pra:dicator egregius dicit : Ea d em v o b is je ribe -
ncm, licet re- r . , . . . V ° . a^à £c gefto- re m in i q u ia em b non p tg rum , v o b is autem n e c e f
rum rccordari. fiarium. Beatus Job ideirco geftas virtutes narrat, Phil. 3 .1. J ■ . ... . p „ rr ■ . quia inter increpationis verba, & pcrculfionis ver-
bera deprehenfus, à fpei fiducia mentem fuamlabefadari
confiderat. Multa quippe & egifle fe mala
ab increpantibus amicis audierat, Sc ne verbis
pariter & flagellis prclfa in defperationem mens
corruat, hanc per fuarum virtutum memoriamad
fpem reformat j ut nequaquam fe debeat in cala-
mitatc dejicere , quæ tranquillitatis fuæ tempore
fe meminerat tarn fublimia egifle. Quia igitur m-
* Recent, ed. quod ante fepe. Scquimur mff. & yet. ere. tinjæ quoque not*, nonpiguum, quod dcr.iyatur a pig*t.m
b Pratcll. codex eleganti/Gmus & cmendatidimus Utic. ac Becc. op'
697^ L ib e r X X I I . in Ç a p u t X X X I I . Beati Job. 698
tentionis'ejus .caufam diximus., reliât ut auditas A S i p u w v i a urum robur meum,} & obryzo d i x i , j i - job, SI_ y erf
virtiifês .illius fubriliter perpendamus. . , d u c iam e a . '
c 2. Hoc autem primùm feiendum eft, quia quif- 4. Obryziim dicimus d obrude aurum. Sandus ^Ap j j
- quis virtute aliqua poliere creditur , tunc vera- ergo virnec aurum robur, nec fibi elle obryzum, No^ K Jab'cn.
' cicer poilet, cùm vitiisex alia parte non fubjacet. id eft rudis auri molem fiduciam crcdidit : quia tibùs divitüs,
Nam fi e■x‘■ alio' v. itiiis« fu"bd.it?ur*, n«cc .ho/c :ef't fro lti-d1 um’ , fpem e atque deledationem fuam in folius gratia'^fidSXm°
ubiftare putabatur. Unaqua:que enim virtus tanto
figens , neque de quantitate auri, ne-
minor eft , quanto defiint ceterre. Nam fepe quof-
que dë fpecie peccavit. De crêatöre quippe def-
dam pudicos quidemvidiflenos contigit, fed non
perafle fuerat, fpemincreaturapofuifle. In rebus
humiles: quofdam verb quafi humiles,fcdnonmi-
autem dübiis (pern fixerat dives ille, qui dicebat :
fericordes: quofdam quafi mifericordes, fed nequaconditoris
...... ....... ^ t ^ Anima,kabesmultabonaîrepofitàin annosplurimos, £uc.n.ip. &
quam juftos : quofdam verb quafi juftos, fed in fe requiefee , comede, bibe , epulare. Sed hunc fuper- 20f
petiùs quàm in Domino confidentes. Et certum n a vox increpat, dicens : Stulte , hac notfe animam
eft, quia nec caftitas in ejus corde vera eft, cui hu- iuarn répétant d te ; qua autem parajli, cujus emnt?
militas deeft : quippe3 quia fuperbia fe intrinfecùs Eadem enim node fiiblatus eft, qui in rerum fibi
corrumpcntc fornicatur, fi femetipfum diligens, à " abundantia multa tempora fuerat præftolatus : ut
divino recedit amore. Nec humilitas vera eft, cui fcilicet qui in longum fibi fubfidia colligendo profpiceret,
fiibfequentem diem velunum minimè vi-
mifericordia junda non eft : quia nec debet humilitas
dici, quæ ad compaflionem fraternæ miferiæ
nefeit inclinari.Nec mifericordia vera eft, quæ à
reftitudine juftitiæ exiftit aliéna : quia quæ poteft
per injuftitiam pollui, nefeit proculdubio fibimet-
ipfi mifereri: Nec juftitia vera eft, quæ fiduciam
fuam non in conditore omnium, fed in fe fortafle,
aut in rebus conditis ponit : quia dum à creatore
fpem fubrrahit, ipfe fibi principalis juftitia: ordinem defluente ? Quifquis ergo defluere devitat, fupereft
peryeitit. Uni itaque virtus fine aliis, aut omnino utquod defluit fugiat, ne per hoc quod amat, in
nulla eft, aut imperfefta. Ut enim, ficut quibuf- hoccogaturpervenire* quod vitat. Qvfienim rebus
dam vifum eft , de primis quatuor virtutibus lo- labentibus inhxret, illo videlicet trahitur, quo tOn-
quar,b prudentia,temperantia, fortitudine, atque dit quod tenet. Prius itaque curandum eft, ne quis
juftitia; tanto perfe£be funt fingula:, quanto vicif- ^ temporalia diligat, ac deinde ne in eifdem tempofimfibimet
derct. Quafi in aquis enim defluentibus fundamen-
tum ponere, eft in rebus labentibus fpei fiduciam
veile folidare. Stantc enim in perpetuum Deo, tran-
feunt omnia. 8 Quid ergo ab ftante fugcre eft, nifi g
tranfeuntibus rebus inhærere ? Quis namque um-
quarn decurrentium fluminum tumidis b vörticibus K
raprus , manere ipfe fixus potuit, deorfum unda
conjun6tæ. Disjunftæ autem, perfeôVæ
elle nequaquam pofl’unt : quia nec prudentia vera
eft, quæ jufta , temperans, & fortis non eft : nec
perfeâra tempërantia , quæ fortis, jufta, Sc prudens
non eft : nec forritudo integra, quæ prudens, temperans,
& jufta non eft : nec vera juftitia, quæ prudens,
fortis, Sc temperans non eft.
b 3. Beatus itaque Job, quod non unam fine alia,
fed conjunftas in fe virtutes habuerit, enumeran-
do lingulas jnnotefeit. Nam bona pudicitiæ infi-
nuans, dicit : S i decep tum eft. cor meum f u p e r mu-
lierem. Atque ut eidem pudicitiæ demonftraret hu-
militaris gratiam nullatenus defuifle , poft cetera
ralibus quæ non ad dele&ationem fibi, fed ad ufum.
retinet, fiduciam ponat : quoniam conjunct us de-
currentibus,moxftatumfuum animus perdit. Nam.
vitæ præfèntis fludus trahit querfi levât : Sc yalde
demens cft qui in unda volvitur, & plantam figere
conatur. Sed funt plerique, quietfi in rebus tranfeuntibus
fiduciam nequaquam ponunt, cùm ta-
men fibimet ad ufus neceflariôs abundè adfunt,
mente tacita lætantur. Qua in re dûbiiim non eft,
quia tanto quifque minus dolct quèd defint æterna,
quanto magis gaudetquod adfint temporalia :
Sc qui minus dolct quod defint temporalia, certiùs
expedat ut adfint æterna. Hoc itaque de terrenis
fubjungit : Si contemfi fùbire judicium cum fervo D rebus gaudium beatus Job nonfe habuifle teftifi-
meo. Qui ut humilitati fùæ oftenderet mifericor- cans, fubjungit dicens :
diam fuifle conjundam, paulo poft dicit : Si negavi Si Utatus film fuper multi s divitiis mets , dr vnf.2$;
quod volebantpauperibus. Atque ut mifericordiam quia plurima reperit manus mea.
fiiam oftenderet de juftitiæ radicc defeendere, j. Sandi quippe viri in hujus peregrinationis C ap. Ill,
paulo fupcriùs præmifit, dicens : Si ambulavi in ærumna, quoniam earn quam appetunt , adhuc v b t . m.
vanitate, & fftinavit in dolo pes meus. Atque ut creatoris fui fpeciem contcmpjari minimè finuntur, ƒ„m^rcmn°ramonftrarctur,
quàm fuerit an cunda pavidus, Sc omnem præfèntis vitæ copiam, inopiam députant : iiUm onus, aut
ad omnià circumfpedus, inferiùs aflerit, dicens : quia videlicet nil extra Deum fufficit menti, quæ ,argiendo „ • . .Ç : ^ ^ i; . . v1e racitcr Deum quær■i t : _ . • • r r '■ uuntur.aüc Sc plerumque «eis îpia iua Contemncn<fo
Scmpcr en im quafi tum en te s f u p e r m e f lu f lu s t im u i
Dominum. Qui fcilicet in profperis pofitus , atque
: abundantia rerum fultus, c fi fpem aut in fuisadl
bus, aut in circumfluentibus rebus poneret, pro- ......... ^
feci6 juftus non effet. Sed quando ifte vir fandus gentibus proximis devote partiantur , quatenus
in fe fpem pofuit, qui aperte dicit : Ec ce non e f t p dum fumitifte quod non habet, deponarille quod
r. attxilium m i h i i n me ? Quid e-r-g-o-- -n-u-n-c fru pereft L- amplius habebat :nec conviator vacuus ambulet.
nifi ut ipfas qupque divitias qua mente ,poffedeiit
innotefcat ? Ait enim :
abundantia fit vehementer onerofa, quia hoc ipfum totum depo-
graviter tolérant, quod feftinantes ad patriam in nunr‘
itinere multa portant. Un de fit, ut hæc cum indi-
nec eum, quern retar dare in via poterat, nimium
onus gravet. Eledi ergo de multa abundantia mi-
* Hîc in vatia abcunt mff. cod. In Turon. & Germ, legitur : quia
fuperbia feintririfecits corrumpente femetipfum diligens à div■ timoré for~
nicatur. Val -cl. fornicatur femetipfum dividens a div. amore. Vindoc.
fiiuetipfitm diligens a div. amore fornicatur ; quod etiam habent Norm.
& Qorb. Germ.
Corb.Gcrm.Norm. & plur. cum vet. cd. prudentia, temperantia,for-
titudo, atque juftitia, tanto perfeSt funt fingula.
? Pratcll. & alii Norm, ft Jp*m in fuis aSUbus poneret, profeefi jufus
non effet.. • ' .
* Turon. Laud. Val-cl. Norm, rude aurum. . . rudem auri molem.
* Gemet. aliique Norm, ac Turon. atque dileciionem.
f Plur. pofita. ' (
«Norm. Corb. Gam. & Germ, quid ergo nifi a ftante fügen eft, tran*
i yiadoc. quod nocet.
X X iij