ïia refoiiabantA de confolatione lætitix. Quia ènim A bus corporis. Sic fie elati jufta fuerant retributionc
ad æterna gaudia redire non poffumus., nifi per
temporalia detrimenta j tota facrx Scripturx in-
tencio eft, b ut fpes inanentis lætitix nos inter h æc
tranfitorià adverfa corroborer. Unde Sc Ezechiel
propheta librum fe accepiffe teftatur, in quo feri-
ptæ crant lamentationcs , carmen, Sc væ. Quid,
enim libro hoc , nifi divina eloquia figurantur?
Qua: quia nobis lacrymas luctufque præcipiunt, la-
mentationes in eo feriptæ referuntur. Carmen quo-
que Sc væ continent : quia fie de fpe gaudium
prædicant, c ut in præfenti tamen prefifuras atque
feriendi : ut quia fuperbiendo fe hominibus prxfe-
runt, luxuriando ufquc ad jumentorum fimilitudi-
nem devolvantur. Homo quippe cùm in honore effet t P[,
non intellexit, comp nrut us efl jumentis inftpientibus,
& fimilis faffus eft illis. Quafi feientiæ enim illos
in altum penna fublevaverat ; de quibus Paulus hoc
quod Sc fuperiùs protulimus, dicebat : Jjhtia cùm nm,
cognoviffent B e a m , non fleut Deum gloriftcaverunt,
aut gratins egerunt, fed evanuerunt in cogitationi-
bus fuis. Quomodo autem. in jumentorum , aut
plufquam jumentorum voluptatem deciderint fubmguftias
indicent. Carmen Sc væ continent : quia d didit dicens : Tradidit eos Deus in defideria S cordis un.
NsBÜRB RW • ____R____ _ ____ RKikkï 0 .................. 5888.........______ ctfi illic dulcia appetimus, priùs necefTc eft, ut hîc t?_____ ____Wnflm - ’
amara toleremus. Carmen Sc væ difeipulis prædi-
Jehan. 16.33. cabat Dominus , cùm dicebat : Hac locutus fum
•,vobis , ut in. me pacem habeatis : in mundo preffu-
ram habebitis. Ac fi apertè diceret : Sit vobis de
me interiùs, quod confolando reficiat, quia erit de
mundo extcriùs, quod fæviendo graviter premat.
Quia ergo infirmus quifque cùm premitur, ab fpe
gaudii nimia pufillanimitate laffatur ; Sc dum fo-
ris adverfa tolérât, intus oblivifcitur quo gaudebat
bene dicitur : Non dixit> Xjbi eftDeus qui fecit me
qui dédit carmina in noffe ? Si enim ifta diceret
eorum, in immunditiam. Ecce caro merfit, quos fu- Carons
perba feientia fublevavit , Sc a volatu volucrum (1U0J^
ultra appetitum lapfi funt jumentorum : atque in- *
de fub fe proftrati funt , unde fuper fe ire vide-
bantur. Curandum itaque eft , Sc omni cuftodia
mens a fuperbix tumore fervanda. Non enim ante
oculos Dei vaeux tranfvolant cogitationes nof-
t r x : Sc nulla momenta temporis per animum tran-
feunt fine ftatu retributionis. Intus ergo videc
Dcus quod mentem elevat,' Sc idcirco permittit
foris invalefcere quod deponat. Intus prius extol-
litur, quod foris poftmodum luxurix corruptiovim
quam patitur, temperaret : Sc per hoc quod ^ nc feriatur. Occultam videlicet culpam fequitur
C a p u t
XVII.
Rec. XIII.
Deus nos do-
cec carnis vo-
luptates, &
Ipinrus clatio-
nem carcrc.
d
Pfal.31.fi.
manfurum intus quxreret , id quod foris tranfi-
torium fuftinet, elfe intolerabile non xftimaret.
Sequitur :
Jjhii docet nos fuper jumenta terrx , dr fuper vo-
lucres cxli erudit nos.
27. Jumenta terrx fiint, qui ufu vitx carnalis
ima appetunt : volucres vero cxli funt , qui fu-
perbx curiofitatis ftudio fiiblimia perferutantur.
Illi vivendo fe deponunt infra quàm funt, ifti in-
quirendo fe elevant ultra quàm poffunt.41 Illos in
infimis voluptas dejicit carnis , iftos quafi in fu-
perioribus erigit libido curiofitatis. Illis per facra
eloquia dicitur \NoLite fieri fleut equus dr mulus,
quibus non eft intelleffus ; c iftorum fuperbus laaperta
percuflio, ut mal is exterioribus interiora
puniantur , Sc cor publice corruat, quod latenter
tumebat. Hinc quippe per Ofee contra Ifiae-
litas dicitur : Spiritus fornicationis in medio eo- of»s.\
rum , dr Dominum non cognoverunt. Qui ut often-
derct, quod caufa libidinis ex culpa proruperite-
lationis , mox fubdidit dicens : Et reffondebit nr- ^
rogantia ifrael in fadem ejus. Ac fi diceret: Culpa
qux per elationem mentis in occulto latuit,
per carnis luxuriam in aperto refpondit. Proinde
per humilitatis cuftodiam fervanda eft mundicia
caftitatis. Si enim pie fpiritus fub Deo premitur,
caro illicite fuper fpiritum non levatur. Haber jurtici
quippe fpiritus commifllun fibi dominium carnis, "
bor increpatur, dum dicitur : lsfltiora te ne quafie- Dfi tamen fub Domino recognofeit jura legitimx
V e t . x r i .
Superbia luxur
ix feminaris
y dr fortiora te ne ferutatus fteris. Illis dicitur:
CMorttficate membra veftra, qua funt fuper terram ,
fornicationem / immunditiam, libidinem, concupi-
feentiam malam ; iftis dicitur : Nemo vos decipiat
fer philofophiam dr inanem fallaciam. Docet igitur
nos Deus fuper jumenta terrx Sc volucres cxli: quia
dum hoc quod fumus, agnofeimus, nec carnis nos
infirmitasdejicit, necfuperbixfpiritus elevat; nec
defluendo imis fubjicimur, nec fuperbiendo de
fublimibus inflamur. Qui enim carne labitur, jumentorum
appetitu profternitur: qui verb extol-
litur mente, more volucrum quafi levitatis penna
fublevatur.
28. Sed fi vigilanter intenditur, ut Sc. mentis hu-
militas,& carnis caftimonia teneatur, citb cognof-
cimus, quiaalterum cuftoditur ex altero.Nam mul-
tis fxpe fuperbia luxurix feminarium fuit : quia
dum eos f piritus quafi in altum erexit, caro f in infimis
mernt. Hi enim prius fecreto clevantur, fed
poftmodum publice cortuunt: quia dum occultis
intumefeunt motibus cordis, apertis cadunt lapfifervitutis.
Nam fi au£torefh fuum fuperbiendo denrg«.i
contemnit, jure Sc à fubjecta carne prxlium fuf-
cipit. Unde Sc ille primus inobedièns mox ut fuperbiendo
peccavit, pudenda contexit. Quia e- cmd
nim contumeliam fpiritus Deo intulit, mox con-
tiimeliam carnis invenit. Et quia au&ori fuo efle
fubditus noluit, jus carnis fubditx quamregebat,
amifit : ut in feipfo videlicet inobedientix fux
confufio redundaret, Sc fuperatus difccret, quid
elatus amififlct.
19. Nullus ergo poftquam fuperna appetere vn
Goeperit, fi carnis voluptate profternitur , h tunc
fe viftum judicet, cùm apertè fuperatur. Si enim
plerumque virus libidinis de radice nafeitur ela- Do»»
£ tionis, tunc caro v icit, cùm fpiritus latenter intu-
muit : jam tunc anima per originem culpx in pe- h
tulantiam jumentorum cecidit, cùm efferendo fe
more volucrum , ultra quàm debuit , evolavit.
Hinc eft enim quod longa continentia repente fol*
vitur, hinc quod plerumque Sc ufque ad feniuni
virginitas fervata vitiatur. Quia enim negligitur
* Turon. de confolatione juflitU.
* A l. ut /pe mancntis, quod habet Colb.
c V indoc. ut tamen pnfentes prejjuras.
* Pracel. Sc a lii , illos in infima . . . iftos quafi in fuperiora.
* Vindoc. iftorum fuperbia increpatur.
* Ebroic. Sc alii Norm, in infima.
e tta Praccl. B.iluz. Colb. In exculis Icgitur, cordis fui.
.fc V uidoc. tunc f t juftum judicet • qux ledtio in fiipcrficic optima.
Prxftat tamen altera, cujus fènfiis eft, eos qui rarnis voluptate prof;
ternuntur, non tunc coepiue vici tantdm , quandoaperto lapfu fuperati
funt ; led prills mentis elationc , qux libidinis radix eft, futile dejeftos.
Id minime intclligcns aliquis fciolus, ablùrdumquc, imo impium ccnfens
diccre, eum qui in luxuriam labitur, pro vifto non reputandum efle,
leribendum putavit : nullus. . . tunc f t juftum ju d i c e t cxpunûa voce, vicium.
humilitas cordis, reâ:us judex defpicic etiam inte- A borum fumma calcabaf Mentes quippe fanâorum
/gTrti-tirantref:mm rc.oorrpnonrriisc:? S&r mquiaannrdlnonqiuipe pn e^rraapnecrrtrunmm mm^a.
____ n . . ___ ' o . r..L i . l : i - i
lum reprobos annuntiat, quos dudum reprobos in
occulto tolerabat. Nam qui diu fervatum bonum
fubicb per didit, apud femetipfum intus aliud malum
tenuit, aex quo aliud fubitb erupit, per quod
ab omnipotente Deo etiam tunc alienus extitit,
tranfitoria cunda defpiciunt, Sc fub fe labi quid-
quid fuperbit, quidquid prxterit, contemplantur:
Sc quafi in quodam rerum vcrtice conftitutx, tan-
to fibi omnia fubeffe confpiciunt, quanto femetip-
fas verius audori omnium fubdunt : atque indc
cunda tranfeendunt, unde creatori cundorum \
quando fe ci per munditiam corporis inhxrere ra fe humilitate fubfternunt. Dicat ergo : ,9ui domonftravit.
Quia igitur mentis clatio ad pollutio- cet nos fuper jumenta terra , dr fuper volucres call
nem pertrahit carnis, reproborum cor à vol&tu vo- erudit nos. Ac fi diceret : Infirmus pufillanimitate
lucrum ad petularitiam mergitur jumentorum. San- Vidus ifta non dixit , Sc idcirco eum d adverfitas
di autem virinc appetitu beftiali ad luxurix vora- tentationis perculit : quia tranquillitatis tempoginem
devolvantur , follicitè cogitationes mentis re hxc cunda tranfeuntia nulla perfedione fupea
fuperbix volatu cuftodiunt : ac ne in infima de- ravit. Hujus enim vitx adverfa non perhorrefeefipiendo
corruant, omne quod fublimiter fapiunt, B r e t , fi perfedionis merito, etiam fecunda calcafhumiliter
premunt. Redè itaque dicitur : jfu i docet
nos fuper jumenta terra , dr fuper volucres cali
erudit nos. Subaudis, hoequoque non dixit.
30. Hoc itaque quod jumentis ac volucribus an-
tcccllit, eum non dicit in tribulatione memorari;
: ac fi diceret : Infirmus quifque idcirco nequaquam
fe inp.erturbatione corroborât, quia Sc in tranquilli-
tate non temperat : Sc ideo nefeit adverfa tolera-
rc , quia conftitutus in profperis , cogitatione fe
non novit à volatu volucrum premere, nec carnafcr.
Sequitur:
ibi clamabunty dr non exaudiel propterfuperbiam Vtrf.12,
malorum.
32. Ibi videlicet in tribulatione, ut econtra dc C a p u t
gaudio feriptum cft ‘: Filii fervorum tuorum inha- XVIII,
bitabunt ibi. Sedvidetur incertum, utrnm dicat: Rec. xiv.
Propter fuperbiam malorum non exaudiet; an, permic-
propter fuperbiam malorum clamabunt. Intelligi ut purgemur",
autem melius poteft, f i non exaudiri potius propter & «oppreflb-
N . . 1 ----- ?-------—- malorum fuperbiam, quam clamare referantur. confummetw
les motus a jumentorum ingluvie fublevare. Sed ®*Nam quod propter malorum fuperbiam clamant, Pftti. 101,29,
hoc bcato Job tanto inconvenienter dicitur, quan- jam fupra didum eft, eo verfu quo dicitur : Pro-
to vita ejus inter alta &: infima mirabilitcr tempe- pter multitudinem <= violcntorum clamabunt. Ali- e
ratur. Quod quidem intelligi Sc alitcr poteft: Jfhii q quid ergo nobis hoc verfu innuitur, quod paulo
docet nos fhper jumenta terra, (ft fuper volucres ca- fubtilius attendatur : quia fxpc opprefli quidam
dum clamaverint, ex fe quidem merentur audiri,
fed tamen eorum defideria propter opprimentium
fuperbiam differuntur. Juftus quippe Deus Sc fuos
permittit temporaliter opprimi , Sc violentorum
malitiam ncquiter augeri : ut dum horum vita in
purgatione teritur, illorum nequitia confummctur.
Plerumque verb accidit, ut jufti in tribulatione de- y s x. xv,
prehenfi , fupernum folatium etiam temporaliter
percipiant, quod ramen non temporaliter implo- \
rant. Salvari enim non propter fe, fed propter ad-
verfariorum falutem concupifcunt : ut dum illos
omnipotens Deusab immenfis pcriculis fado quoli
erudit nos. Nam ficut jumentorum vocabulo fi
gnatur vita hominum carnis adhuc motibus fiib-
ditorum , ita appellatione volucrum figuratur e-
latio fpirituum fuperborum : ut per jumenta quidem
terreni homines, per volucres verb dxmonia
defignentur. 'Unde cùm femina Dominus juxta
viam diceret cecidiffe, fubjungit : Vcnerunt volucres
cali , dr comederunt ea : nimirum per voluc3.es
fignans aëreas poteftates.
31. Sandi autem viri, quia nec infima hominum
exempla appetunt, nec rurfurn dxmoniaca fubti-
. litate falluntur, & fuper jumenta terrx, Sc fuper
cxli volucres Virtute eruditionis excrefcunt. Su- Ddam miraoulo libérât, virtutem fuam ipfis etiam
per jumenta enim terrx edodi funt : quia quid- perfecutoribus innotefcat : atque inde adverfarios
quid in imis poteft ambiri , defpiciunt. Super vo- ad xternitatem redimat, unde fuos temporaliter
lucres quoque cxli eruditi funt : quia omnes b im-
mundorum fpirituum infidias comprehendunt. Super
jumenta terrx edodi funt : quia nihil in hac
^ita quod prxterit, quxrunt. Super volucres c x li
eruditi funt : quia poteftates aëreas, quas adhuc
per carnis infirmitatem tolerant, jam vitx mcritis
calcant. Paulus jam fuper jumenta terrx edodus
fuerat, diccns : cJlfulti enim ambulant. Et paulo
falvat: ficut Propheta quoque vocem Martyrum fufi
cipiens, ait: Troptcr inimicos meos eripe me. A c fi di- pfal. gs. 1
ceret: Propter me quidem cripi dc temporali tribulatione
non appeto, fed tamen eripi propter adverfarios
meos concupifco: ut dum mea vita falva-
ri mirabiliter cernitur, ipfo miraculorum vifu, ini-
micortim duritia convertatur. Sicut ergo fxpe Dominus
fuorum vitam temporaliter pro inimicorum
V f- . Jtuorumflnis interitus , quorum deus venter converfione eripit; ita fxpe fuorum voces propter
efl> & gloria in confufione ipforum, qui terrena fa- damnationem perfèquentium non exaudit ; ut vide-
f iunt. Noflra autem conyerj'atio in calis eft. Et rur- licet inde reatum fuum cumulent, unde prx valuifTe
um fuper volucres cxli eruditum fe noverat, cùm fenequiter gaudcnt.Nam qui invifibilia defpiciunt,
xebat : Ncfcitis quoniam angelos judicabimus ,«*E moveri nonnumquam vifibilibus miraculis pofljinr.
011b fe jumenta cemebat, quia videlicet i~ -1 ------------m ...:..... *
pofitus c calcabat mores hominum qui in
infimis converfintur. Et rurfurn , volatum volucrum
meritorum dignitate tranfeenderat : quia fu-
uirurus cxleftia, judicaturum fe angelos non igno-
rabat. In illis immundorum infima, in iftis fuper-
* hindoe.«* quo ad aliud.
Sed idcirco cum juftis plerumque nil mirum vifibi-
literagitur, quia eorum adverfarii illuminari invi-
fibilitcr non merentur. Dicatur ergo : ibi clamabunty
dr non exaudiet propter fuperbiam malorum.
Ac fi diceret : Reams opprimentium faudire voces
prohiber oppreflorum. Nec eripiuntur vilibiliter
b quo aaaiiuu. . . . * IInn lfuiippcerriioorriibbuuss uubbii llooccuuss hhiiee JJoobb eexxppoonniittuurr ,, pprroo,, vviioolleennttoorruumm ,, i1cc-.
lcm iratC ‘ ^nliiNorni. malignorum fpirituum infidias. Nonnulli fortaC gitur, calumniatorum. Utrainque interpretationem pari poteft Hcbraï-
fifmaljgL_a ucruuc H fcriberc, „...malignorum uuuuuiuu,, quàm , I..UU111 immundorum auuuj
, quod potiùs cuscexcus. Aliqu* verfioncs liabcnt, propter potentiam, propter violen- ïnorum quàm immundorum jprituum infidias ftrucrc.
Vindoc. Ebroic. Sc alii Norm, calcabat mentes.
Pratel. adverfttatis tentatio.
F F £ iij