ig i i Sancti G re g o r ii m E z e ch ie lem 1312
ftomm : ut hi qui multùin in Deo profeccrant, A f i adificium civitatis i quia mores Sc culpas nof-
- ejus veftigia vix potuiflent tangere cx vertice co-
gitationis. Qui ergo illic mons fuper verticem
montiuin dicitur, ipfe hîcmons excelfus nimis ef-
fe perhibetur. Sequitur :
5 ritalis dvi- 5• Super quem er at quafi adificium civitatis vercacisædifi
gentis ad CAuftrum. Notandum eft quod nondi-
emm quale fit. cicurj SUpcr quem erat ædificium, fed quafi xdi-
a ficium : ut videlicet oftenderetur, quod non a de
corporalis , fed de fpiritalis civitatis ædificio cund
a diccrentur. Qui, enim non fe ædificium, fed
quafi ædificium vidiflc perhibet, cor audientium
ad fpiritalem fabricam mittit, ficut per Pfalmif-
p/J.itr. 3. tam dicitur : Jerufalem qua adificatur ut ci vitas.
Quia ctenim ilia interna: pacis fifio ex fandorum
civium congregatione' conftruitur, Jcrufalcm cx-
leftis ut civitas ædificatur. Qua: tarnen in hac pc-
lcgrinationis terra dum flagellis pcrcutitur, tri-
bulationibus tunditur , ejus lapides quotidic qua-
drantur. Et ipfa eft civitas, fcilicct fanda Ecclc-
fia, qua: regnatura in cælo adhuc laborat in tçr-
pet. z. s. ra* Cujus civibus Petrus dicit : Et vos ùmquam
x. cor. 3.9. lapides vivi fuperadificamini. Et Paulus ait : Dei
agricultura, Dei adificatio eftis. Quæ videlicet ci-
vicas habet hîc in Sandorum moribus magnum
jam ædificium fiium. In ædificio quippe lapis la-
pidem portât, quia lapis fuper lapidem ponitur :
Ejns lapides sc & qui portât alterum, portatur ab altero. Sic ita-
portant & por- que, fie in fanda Ecclefia unufquifque SC portât
cflDtur. alterum , 8c portatur ab altero. Nam viciflim fc
proximi tolerant, ut per cos ædificium caritatis
Galat, tf. 2. furgat. Hinc enim Paulus admonet, dicens : In-
vïcem. onera veftra portate, & fie adimplebitis legem
Chrifii. Cujus legis virtutem denuntians, ait :
Rom. 1/. io. Plenitudo legis caritas. Si enim ego vos portare
negligo in moribus veftris, 8c vos me tolerarc con- !
temnitis in moribus meis, caritatis ædificium inter
nosundefiirgit, quos vicaria diledio per patien-
tiam non conjungit ? In ædificio autem, ut præ-
diximus, lapis qui portât, portatur : quia ficut ego,
jâm mores corum tolcro qui adhuc in converfatio-
ne boni operis rudes funt, ita ego quoque ab illis
toleratus fum, qui me in timoré Domini præ-
celferunt.& portaverunt, utportatus portare dif-
Portatuspor- cerem. Sed ipfî quoque à majoribus fuis portati
taxe diftat. funt. Lapides verb qui in fiimmitatc atque extre-
mitate fabricæ ponuntur , ipfi quidem portantur
ab aliis, fed alios nequaquam portant : quia 8c hi
qui in fine Ecclefiæ , id eft in extremitatc mundi
nafeituri funt, tolerantur quidem à majoribus, ut
l eorum mores b ad bona opéra componantur : fed
cùm non eos fequuntur qui per illos proficiant,
nullos fuper fe fidelis fabricæ jam lapides portant.
Nuncitaquc alii portantur à nobis, nos verb por-
Capîdum om- taci furnus ab aliis. Omne autem pondus fabricæ
niura funds- fundamcntum portât, quia mores fimul omnium
ctriftus. folus Redcmtor nofter tolérât. De quo Paulus
'1. cor. 3. h. c a i t : c Fundamentum enim aliud nemo pçteftponere
prater id quod pofitum eft, quod eft Çhriftus Jefiis.
a nemine Portât fundamcntum lapides, & à lapidibus non
porutur. portatur; quia Redcmtor nofter omnia noftra tolérât
, fed in ipfo malum non fuit quod tolcrari
debuilfet. Unde bene nunc dicitur : Dimifit me
fuper montem excelfum nimis y fuper quem er at qua-
• Laud. & Longip. de eorpqrgli .fed de fpiritali.
1 Laud. & Longip. ad Lona mérita.
c Plur. fundamcntum autem. . . quod pofitum efl Çhriftus Jefus.
* Longip. abundavit ■ & Laudun. refrigefiie.
I Ljuiiuu. in affect». '
tras folus ille fuftinet, qui totam fandæ Ecclefiæ b°Kt ffli
fabricam portât. Qm per Prophetæ voeem de per-ncns-
versé adhuc viventibus dicit : Laboravi fitftinens. jerem f i
Non autem fuftinendo Dominus laborat, cujus \
divinitatis potentiam nulla fatigatio contingit : fed
verbis humanis loquens, ipfam fuam circa nospa-
tientiam, laborem vocat.
6. Et notandum, quod eamdem civitatem quam AUßa J
Propheta confpcxit , ad Auftrum vergentem vi- mm
dit. Auftcr enim ventus quia in fanôti Spiritus ty- Ji|
po poni folcat, hi qui in facro eloquio ftudiofi *
funt, recognofcunt : ficut c contrario per Aqui-
lonem fæpc diabolus defignatur; quia &: ille relaxât
in calore, ôc ifte conftringit in rrigore. Et Veritas
dicit : d K^dbundabit iniquitas , dr refrigefiet Mattb.A
caritas multorum. Propheta quoque de Judæa af- d j
ferit, dicens : Si eut frigidam facit cifterna a quant, Jerem. (J
fie frigidam fecit malitiam fiiam. Hinc enim diabolus,
Propheta codcm atteftante, dixiffe perhibetur
: Sedcbo in monte Teftamenti, in lateribus
t^dquilonis. At contra hæc civitas ad Auftralcm
partem vergit, quia torporcm mentis fan£ti Spi-
. ritus gratia relaxat. Hinc Pfalmifta ait : Couverte Pß fl J
I Domine captivitatem noftram, ficut torrens in Auf- ■
tro. Captivitas enim noftra, quæ torporis frigore
adfcquendum Deum pigra rcmanferat, percalo-
rem fanfti Spiritus relaxatur, ut currat in amorcm
Dei. Undc &: nunc dicitur, quod civitas quæ in
monte.conftituta eft, ad Auftrum vergit: quia e-
lcdorum Ecclefia cogitationcs fuas cin afflatu fan- e
Gà Spiritus aperit , atque ab omni fiiperbiæ ftiæ
vertice defeendens , in D co , qui crédit, amoris
calorcm- concipit : ut nihil ei libeat, nifi ejus gra-
tiæ fubmitti, ? dilcâionc calefieri, ejus. afflatus f
> femper munere rcplcri. Unde &: valido amorc
fucccnfus contcmplator dicebat : t^Ahima me a ex- pß. J
ultabit in Domino , & deleêlabitur fuper falutari
ejus. Qui,enim Latine falutaris,ipfe Hebraïcè Je-
fus dicitur. Propheta igitur quia vias ejus atque
miracula, redemtionis quoque noftræ myfterium
per prophetiæ fpiritum contcmplabatur, cxultarc
te in Domino ë & delcéfcari fuper Jcfu perhibet : •
quia inde gaudium in mente concepera t , unde
per amorem fortiter ardebat. Penlèmus itaque fi v«eraJ
mentes Ipiritalium patrum in illo dclcâ:atæ funtin CH
qui nccaum venerat, fed prævidebatur ; cujus mMÂ
rcatus fit ejus vias, ejus exempla, ejus monitapoft- poris ad
quamvenit, & redcmtionem exhibuit, nonama- ^ 3
re. Hæc ergo civitas ad Auftrum vcrgerc dicitur,
ac fi aperte diceretur , quod prior ilia civitas , fei-
licet fynagoga, in infidelibus fuis ad Aquiloncm
' ftetit, quæ in frigore perfidiæ b duravit. Sanfta b.
verb Ecclefia, quæ caritatcmfidei concepit, per
calorem ad Auftrum vergit, & quafî calido venta
inniticur : quia non in fui fiducia, fed in dono fpiritalis
gratiæ lætatur. Sequitur :
Et introduxit me iüuç. yerf. >. 1
7. Cælcftis civitatis ædificium ille intrat, qui in Quinamî
fanda Ecclefia bonorum vias imitando confiderat. ldtcmri
Intrarc quippe eft ædificium fuper montem, cledos
fandæ Ecclefiæ in virtutum culmine confti-
tutos, qualiter in Domino proficiant, amando con- "nst H
fiderare. Ifte enim vitam conjugio ligatam ducit,
f Solus G.ulTanvil. Iiîç addir, ad bona, opera elevari, ejus &e. Undc
hoc 'fie acccrfitum non indicat ; quapropccr refeindendum judicavi-
mus. Ibid. Laud. & SuclT. habent , ejus dclectatione.
* Laud. Sc Longip. & delettqre.
P Longip. dltruit. Norm, cura Val-cL tnanere eieravit.
L ib e r 1 1 . Hom ilia I. 1314
propriis rebus contentus eft, aliéna non diripit, de A 11 quod per eamdem afiumtionem hümanicatis
fuo quidquid prxvalet indigentibus largitur, pec-
cata fine quibus quotidiana vita a conjugatis duci
non poteft, flere non negligit. Pro eo enim quod
ipfa ramiliaris cura animum conturbat, fefe ad la-
ciymas excitat. Ille verb jam cunda qux funt
mundi, deferuit, nil ejus habere appetit, » folius
contemplationis exercitationc pafeitur , fpe pra:-
miorum cadeftium cum fletibus Ixtatur, tranfeen-
dit ipfa ctiam , qua: haberi concefia funt, quoti-
dianum cum Domino habere fecretum quxrit, nulla
ejus animum pra:tereuntis mundi cura pertur-.
bat, mentem femper in expedationc cxleftium
gaudiorum diktat. Alius verb jam hujus mundi
cunda deferuit, ejufque mens in contcmplatio- „
ncm cxleftium fublevatur: fed tamen pro xdifica- ®
tione multorum, locum regiminis tenens, qui rebus
pra:tcreuntibus ex defidcrio non fuccumbit,
ad eas aliquando propter proximorum compaffionoftræ,
c infonuic omnibus gloria majeftatis fuæ ?• c
Et quafi afpedum æris d habet in corpore , quia. d
Deus mundo innotüit ex came. Undc & per Joli
annem dicitur : Habebat in vefiimento dp inferno- Apoe, if, m.
re fuo fir ip turn : Rex regum, dp Dominus dominant
tium. Quid enim veftimcntumcjus eft, nifi corpus
e quod aflumfit ex Virgineî Ncc tamen aliud ejus c
veftimentum eft, atque aliud ipfe. Namnoftrum
quoque veftimentum caro dicitur, fed tamen ipfi
nos fumus caro, qua veftimur. Hoc autem veftimentum
illius longé ante Ifaias afpicierts per cm-
cem paflionis, fanguinc cruentatum, dixit : gua- ißt. <sh *
re rubrum eft indumentum tuum , dp veftimenta. tua
quafi calcantium in torculari ? Cui ipfe refpondit :
Torcular calcavi fo lu s , & de gentibus non eft v ir ibid. 3.
rnecirn. Solus enim torcular in quo calcatus eft,
calcavit, qui fuâ potentiâ earn quam pertulit, paf-
fionem vicit. Nam qui ufque ad mortem crucis
nem refleditur, ut ex earum cura indigentibus mi- paflus eft, de morte cum gloria furrexit. Bene aufercatur:
verbum vita: auditoribus prxdicat, ani-
mabus fimul & corporibus neceflaria miniftrat. Et
qui propter fe a<i cxlefle defiderium jam per con-
templationem cvolar, adhuc tamen b pro provedu
utilitate proximorum in rebus temporalibus de-
fudat. Quifquis ergo in fanda Ecclefia confide-
rare fbllicitè ftudet, ut aut in bonorum conju:
corum vita, aut in arce continentium, &: omnia
tern dicitur : Et de gentibus non eft vir mecum > ibidem
quia hi pro quibus pati venerat, paflionis ejus efle
participes debebant; qui pro eo quod illo tempore
necdum crediderant, dc ipfis in paffionc queri-,
tur, cporum vitainilla paffionc quxrebatur. Per
femur verb propagatio carnis eft. Qifia ergo per
propagationem generis humani, ficut generatio-
num ordincs Matthxo vel Luca narrantibus de- Mit&- *•
quæ funt hujus mundi derelinquentium, aut ctiam feribuntur, in hunc mundum venit cx virgine, &
in prædicatorum fummitatc proficiat, jam civita- per incarnationis fuæ myfterium quia Rex effet &: c.Tv.2^
tis in monte pofitæ ædificium intravit. Nam qui Dominus , cundis ubique gentibus indicavit, in
confiderare meliorum vitam ut proficiat negligit, veftimento & femore feriptum habuit : Rex’re- Apoe. ,9.
adhuc extra fabricam flat. Et fi honorem quem gum , dr Dominus dominantium. Unde enim in Predicate
jam Janda Ecclefia in mundo h a b e t admiratur, mundo innotüit, ibi de fe ledionis f feientiam in- c,usficrf ca
fixit. Prædicatio ergo ejus ex came , quafi qui-, cx*k.°U
dam fonitus ex ære eft. Dicatur 'igitur rede : Cu- £
jus fpecies quafi fpecies aris. Sequitur :
Et funiculus lineus in manu ejus. ibidem
10. In Septuaginta interpretibus funiculus li- c*idi« «Pfiquafi
ædificium foris confpicit, & obftupefcit. Et
quia exterioribus foiis intentuseft, intus ingreftus
non eft. Sequitur :
Et ecce vir, cujus cratfpecies quafi fpecies arts.
8. Ipfe fignatür in viro, qui figuratiir in monte.
Vir-autem ifte metiri ædificium dicitur. Et redè pneus non habetur', fed funiculus ë umentariorum. ariapid«func
Dominus per virum fignatur , &c montem : quia
& ipfe omnia intra fandam Ecclefiam judicando
difponit, & ipfe eamdem fandam Ecclefiam por-
tat, & portando ad cxleftia fublevat. Sic in fan-
do quoque Evangelio idem Redemtor noftcr loquitur
, dicens : Jt>ui intrat per ofhum; paftor eft
ovium. Et paulo poft: Ego fum oftium. Atque herum
poll pauca fubjungit : Ego fum paftor bonus.
Si igitur ipfe Paftor, Sc ipfe oftium, & intrat Paf-
Quorum fi in hoc verfu tranflationem ad expo- j? <Juir
nendum tenemus, quid aliud çæmcntarios, quàm tur. ^onatl"
fàndos dodores accipimus, qui loquendo fpirita- S
lia, ad cælefte ædificium vivos lapides, ideft eledorum
animas compönunt ? Quidquid enim antiqui
patres, quidquid Prophetæ, quidquid Apoftoli
, quidquid Apoftolorum fuccefforcs locuti
funt, quid aliud fuit quàm compofitio lapidumin
hac quæ quotidie conftruitur fabrica Sandorum ?
tor per oftium; cur non hoc loco. & ipfe mons, & In funiculo autem exmentariorum hoc agi folet *
ipfe vir intcliigitur , qui xdificium mcticur in ut cognofci xqualitas vel reditudo furgencis pa-
nionte ? rietis valeat: Sc fi lapis intus eft, foras ejiciatur; fi
S>. Sed quxrcndum nobis eft cur dc hoc viro di- exterius prominet , interius revocetur. Et certe
citur, Cujus fpecies erat quafi fpecies arts l Cun- quotidie hoc agit prxdicatio dodorum, ut unadi
autem novimus, fratres, metallum xris valdc E quxque anima, cui regiminis oncra fufeipere for-
effe durabile , atque omnimodo fonorum. Quid taffe non expedit, ctiamfi foris apparere appetat,
eft ergo quod afpedus Mediatoris Dei Sc homi-
num , fpeciei comparatur æris , nifi hoc quod a-
perte novimus, quia unigenitus Filins formam
fervi accipicns , fragilitatem carnis humanx per
refurredionis fuæ gloriam vertit in æternitatem,
quia in eo caro fada eft jam fine fine durabilis ?
Nam Jurgens à mortuis jam non moritur, mors ei
ultra non dominabitur. Quid eft autem, quod ipfa
ejus incarnatio fonoro métallo comparatur, ni-
* Laudun. folius contemplatione pafeitur.
* La Laud. SuelT Longip. Val-cb Ldiri.omifcruntpro, ad coraplcn-
*um fenfuin ncceflariuin.
.'Laud. & Longip. infomit omnibus gloriam.
interiüs revocetur. Et rurfum , qua: latere vult,
& fui tantummodo curam gerere , fi fibi ac
mulcis efle utilis poteft, ctiam cum latere defide-
rat, exterius producatur, ut appareat.. Sicque fit,
ut fändorum lapidum ordo teneatur , dum fxpe
Sc volens ad honorem venire , rcpellitur; & ho- Pr*dicat-o Lc-
norem fugiens , in fäcri ordinis arce fublevatur. gis > carnaiis
Sed quia, ut per Interpretern noftrum didicimus,
Hebrxorum hiftoria non habet camentariorum, U *
* Al. habet ex corpore, quod exhibent vülgati.
* Laud. Longip. Lyr. quod affumfit. ,
f Sucfl! leciionis fententtarn.
* In Laud. Icmpcr legi tur , cimentariorum.