lesfumus, qualcs nonnullos corrigimus -, aut tales A rus hoc quod re£tè faperet, ante innotuit quan- |'lrJ
* f ig • tùm tumerec. Sic nimirum fic arrogantium men-Rec. ,”
tes infaniunt, ut 8 c in eis quæ re&è fentiunt, ela- jjjjjjï
tionis fux tortitudine depraventur. Unde fit , üt AeriSfj
ctiam eorum re&aauditores nequaquam inftruant: foe<k '
quia profccto illos per ea quæ tumidè fentiunt,
non ad fui reverentiam, fed ad contemtum vocant.
D umque' di&is prudentibus ftultitix verba mif-
centur ; quia ftultitia ab audientc defpicitur, etiam
prudentianon tenctur. Hinc enim per Moyfen di-
citur: Fir, qui flux um fiminisfiflinet, immundus Lev
erit. Quid eft cnim fermo, nin fernen ? Qui dum
ordinatè emittitur, audientis mens quafi concipien-
tis uterus ad boni operis prolem foetatur. Si veto importune
defluit, emittentem polluens, generandi
’ virtutem perdit. c Nam fi fermo fernen non effet, e
de prædicante Paulo nequaquam Athenienfes di-
cerent : Jjhtid vidtfibifeminiverbius hic dicere ?De M_I?J
quo 8c Lucas dicit : Ipfe enim erat dux verbi. Se- aîi.^
men ergo ufui propaginis diçatum incompetenter
fluens, cetera membra coinquinat, cùm fermo,
per quem in audientium fenfibus nafci feientia de-
buit, fi inordinate prodeat, etiam quæ redè fenfe-
rit foedat. Unde Eliu quoque etiam quæ rectè po-
teft fentirc, commaculat, dum cui vel quid loqua-
tur ignorât : 8 c quafi ftuxum feminis fuftinet,f eùrn f
lino-uam utiiitati congruam, per verba vanæ locualiquando
fuimus, ctfi jam divina gratia operante
non fumus: uc tanto temperantius humili corde
corrio-amus, quanto nofmetipfos verius in his quos
cmendamus , agnofeimus. Si autem tales nec fumus
, nec fuimus, qualcs adhuc illi funt, quos c-
mendare curamus :ne cor noftrum forte fuperbiat,
8 c de ipfa innocentia pejus ruat, quorum mala corrigimus
, alia eorum bona nobis ante oculos revo-
cemus. Qua: li omnino nulla funt, ad occulta Dei
judicia recurramus : quia ficut nos mentis nullis
hoc ipfum bonum quod habemus, accepimus:
ita illos quoque poceft gratia fupernx virtutis in-
fundere, ut excitati pofterius etiam ipfa poffint bona,
qua: nos ante accepimus , prxvenire. Quis
enim crederet, quod per Apoftolatusmericum Saulus
lapidatum Stephanum prxeeffurus erat, qui in
morte ejus lapidantium veftimenta fervabat ? His
ergo prirnum cogitationibus humiliaii cor debet ,
8c tunc denium delinquentium iniquitas increpari.
Scd hunc, ut fxpe di&um eft, locutionis modum
Eliu ignorare oftenditur, qui in locutione fua ela-
* tionis3 typo , quafi potentia cujufdam audloritatis
infiatur, dicens: c ,Audi igiturjob eloquia men, dr
mnnes fermones rncos aufculta. Ecce aperni os me urn:
loquatur lingua mea in faucibus weis.
z 6 . In faucibus verb loqui, eft filenter dicere
deftiam foldm ^ non clamoribus vociferati. Quibus verbis arro- (g tionis mover. Bono autem ordine 8c fa£tum fc adgantes
intra fanctam Ecclefiam pofitos fignat. Hi e-
nim velut in faucibus loqui dicuntur, quando non
contra adverfarios extra viventes clamant : fed’
quofdam intra finum fan&x Ecclefiæ, quafi vici-
nos, aejuxtapofitosincrepant. Sxpeverö arrogantes
camdem, quam tenent, arrogantiam fe fugere
oftendunt ; 8 c dum fic cundta agunt, ut nullum la-
b teant, hæc private fingulis, quafi b latenter narrant:
quatenus non folùm defenfu intelligentix, fed de
ipfo apud homines etiam arrogantix contemtu
glorientur. Unde nunc dicitur : L o q u a tu r lin g u a
mea i n fa u c ib u s m e is . Ac fi apertè dicatur : Quæ
contra te prudenter fentio, ecce filenter narro. Aliftruit,
8c animatum. Per fpiritum faftum , 8c per
fpiraculum fe narrat animatum. Fafto quippe A-
dam , feriptum eft : Infpiravit in faciem ejus fpi• cmfi
raculum vita, & factus efl homo in animam viven-
tem. Sed hxc qux reftè adftruit, utrum refte exequatur
, audiamus. Sequitur:
Si potes, refponde mihi, & adverfus faciem meant Vrf.il
confifte.
zcf. Ecce dum narrat ordinem verx condi- q|
tionis, in faftum fubitb fuperbx elationis erum- yy|
pit , atque aliis verbis hoc idem replicat, dicens.:
• - ■ ■ • ■ - _ ' , ■ ,.•%' ■
Ecce & me ficut & te fecit Deus , dr de eodem
Into ego quoque formatus fum. Verumtamen quando autem in tantam impudentix elationem u j _ miracu- rtfii
profiliunt, ut aliis tacentibus, ipfi fblcant laudarc E) Ittm meum non te terreat, eloquentia mea non fit
quod dicunt. Unde fubjungit : tibi gravis,
yerf. 3. A Simplici corde ^ meo fermones met, dr fententiam Quid eft hoc, quod Eliu ordinem verx condipuram
labia mea loquentur. tionis agnofeit, 8c modum rettx locutionis igno-
C A p u t z 7 * Magnx virtutis laus eft fimplicitas locutio1 rat î Quid eft , quod fe bearo Job 8c conditus ex-
^ j y nis. Quam quia arrogantes non habent , habere’ xquat., 8c locuturus exaltat,nifi hoc,quod arro-
Dc fimplicita- fe haue follicitiùs aflerunt, ut fecuriùs audiantur. gantes omnes cun&is qui dem hominibus fe xqua-
tefaisôgiori- Et purè fe locuturos denuntiànt : quia dupUcitaâs ’ ’ " 3 '
fux malitiam deprehendi formidant. Sxpe autem
8c falfis vera permifeent, ut inde eorum mendacio
citiùs credatur a unde inefl'e cis aflertio veritatis
liter conditos meminerunt, fed per faftum feien-
tix auditores fuos xquales fibi vel effe, vel credere
dedignantur, eifque fe per naturx conditio-
nem conferunt, fed pertumorem feientix fuperagnofeitur.
Quia igitur Eliu 8c pure fe locuturum pohunt»? Æquales quidem (e judicant extitiffenaf
perhibuit, 8c dida fua appellando fententias favo- cendo, fed non xquales remanfiffe vivendo'. Î At- |
re prxcucurrit, eamdem jam fententiam , quam que in eo quod squales quafi vivendo jam non
promifit, adjungit, dicens: E funt, illudad majus miraculum revocant, quöa
C a p u t
XV.
Spiritus Dei fecit me, dr fpiraculum Omnipotent
tis vivifleavitme.
z8. Subditurus vera, prxmifit elata j 8c dictu-
* Ita Baluz.ColB. Norm. & vet. edit. Parif. & Bali!. Alii habent, ty-
pho. Oblêrvat noftcr MabiJIonius ad Ep. 147. S. Bcrnardi Cxpc legi
typum pro typho, in m£T. codicib. Id licpe occurrit in exemplaribus Gre-
gorianis manu exaratis. In Reg. S. Benedrfti c. '31. ubi legitur fine lypo
vel morn: Hildemarus legit fine typho , hoc eft line faftu aut arrogan-
tia : Aug. in Pf. j j . ir. 6. Invents hominem fuperbum , typho arrogan-
tijfimo. 8c deCiv. Dei 1.11. c. penult, unam fruentem Deo, alteram tu~
mentem typho.
*Plerique filenter.
* Vindoc. in tantam impudentiam elationis.
f Deeft meo in Norm.
xquales nafeendo fuerunt. Unde infiatns Eliu dicit
: Ecce & me ficut & te fecit D e u s , & d e codent
luto ego quoque formatus fum. Verumtamen miracu-
• HÎC admonct GuflanvillieiiS in mff. Vaticanis, intin: ifta verba,
virtutem perdit 8c, nam f i fermo, âttcxi quæ fcquunfur : iti Minte q<‘<p~
pe audientium. fimen fecuture. cogitationis , eft addita tqualitas i°cU~
tionis : quia dum per aurem fermo concipitur, cogitatio in mente genera-
tur. Quid fignificet, addita tqualitas locutionis, prorfus me lacet. Al-
jfumentum hoc non IcgiturinmlT. noftris, into nec inexcufis , nec |B
ipfa edit. Romana Sixti y . ad mff. cod. Vaticanos præfértim adotf
Vindoc. qui lingudm. Ita ctiam Ebroïc. Baluz. 8c Colb. Pleriquc
Norm, cut linguam.
*. Ebroïc. atque ideo quod equates. . . . jam fùrit.
74S L ib e r X X I I I . in C a p u t X X X IH . B e ad Job. 7 4 6
lum meum non tc terreat, dr eloquentia mea non A quomodo fiipiunt. Et fir plerumque, ut fordter difit
tibi gravis. Habent hoc ctiam arrogantes proprium
, quöd priùs quàm dicant, mira fe dicere
femper cxiftimant , 8 c locutionem fuam admi-
rando prxveniunt : quia vel in acutis fenfibusipfit
clatio quanta fit fatuitas , ignorant. Notandum
quoque eft, quod Paulus dum mire Hebrxos ad-
2. monerct, adjunxit : Rogo autem vos fratres, utfiufcant,
fed tamcn juxta ea qux dicunt, viverc ne£
ciant. Unde bene quidam lapicns dixit : C M ih i au- sap. 7 is.
tern d e t D e u s , h a c d ic e r e e x f e n t e n t ia . Sententia
quippe à fenfu vocata eft. Et re&a qux intelligic,
non ex fola feientia , fed ctiam ex fententia dicerc
appétit, qui nequaquam tantummodo feiendo
dicere, led fentiendo defiderat experiri quod dicit.
feratis verbum folatii : etenim perpaucis firipfivo- Sed mens arrogantium, diftoruin fuorum fenfuni
bis. Eliu autem inania protulit, 8c quafi confo-
lando fubjunxit; CMiraculurn meum non te terreat,
dr eloquentia mea non fit tibi gravis. Ille diârafua
verbum folatii : hic verb eloquentiam, 8c miraculum
vocat. Ecce quam diftin£ti fapores prodeunt
fiuótuum ex diveria radice cogitarionum. Ille de
non pénétrât : quia ab interno guftu, reéto judicio
c cos favores reliditur , quos foris amat. Vera veræ^cicnt x
autem Icientia afficic , non cxrollit : nec fuper- effeaus.
bientes | quos repleveric , fed lamentantes facie. *
Qua quifque cum repletus fuerit, primo loco fe
. . . . . . ^ tj ^ rc appétit; & jam fui confcius, tanto per illam
magnis humiliter fentit, ifte de minimis fe inaniter ü robuftius fapit, quanto fe infirmum in ilia verms re-
erigit. Quid cr^o inter hxc, nifi hoc folerter eft in- cognolcit; atque ampliorem viam hujus Icientix iptuendum
,3 quod 8c afeenfuriin imo fe elle confi- faei humilitasaperit: dumqueimbecillitatcm fuam
derant, & cafuri femper in prxeipiti ftant ? Salo- confpicit, ipfa ei cognitio fecrerorum fublimium
mone atceftance, qui ait: ^Ante ruinam exaltatur abfeonditos finuspandit : qua cognitione preflus,
cor, & ante giori am humiliatur. Sequitur : fubtilior redditur, d qU^ ad occulra rapiatur. Eliu A
Dixifii ergo in auribus meis , & vocem verbo- ergo in fiagellis beati Job, idcirco veracem rationem
non invenit, quia earn quxrere humiliter nef-
cit ; 8c increpare potius quam confolari paratior,
dicit :Hoc efi ergo, in quo non cs jufiificatus.
. - H | Notandum quoque eft, qubd beatus Job in Superbi Cx pc
pent , taeo arbitraius efi me immicum fibt. Eo- nervopedem fuum politum dixit, fed nequaquam ahosincrepanfuit
in nervo pedes me os , cufiodivit omnes femitas mundum fehoc modo, quo ei objicicur, abfque pec- do ’mcntiuu'
Moxque contra hxc verba , qux beatum cato, vel immaculatum, 8c fine iniquitate fuiffe
Job dixiffe narravit, fententiam fuam proferens, c memoravit. Sed Eliu, dum cum aufteritate ftuduit
increpare quæ dicta funt, mentiens addidit qux
di£ta non funt, Qm enim femper increpare appe-
tunt, 8c numquam fovere, multa plerumque in-
erepando memiuntrur. Nam ut arguere do£te vi-
deantur, fingunt nonnumquam qux redarguant;
8 c cum ipfi equino more in curfum fux oftentatio-
nis inferveant, in fubjectorum invectionibus ex fi-
£tis fibi iniquitatibus campum parant. Sciendum
prxterea eft, ficut 8c * fuperius dixi, quod arrogan- * ». 3I.
tes viri infiatis fuis fermonibus fxpe foutia di£ta
permifeent, nec confiderant aliquandoc quid vi- c
vant, fed penfanc ftudiose quid doceant. Quorum
nunc Eliu fpeciem tenet, qui non re£tè vivere appétit
, fed aocere. Quia ergo feiens, fed arrogans
rum b tuorum audivi.
Atque eamdem vocem fubjungens, ait : cMun-
dus fum ego , dr abfque delielo immaculatus , dr
; efi iniquitas in me. ££uia querelas in me re-
Hoc efi ergo , in quo non es. jufiificatus.
IUT 30. Profe&b beatus Job veraciter dixerat, quod
jE abfque culpa fuerit fiagellatus. Hoc enim ipfe de
magis > quod de illo ad diabolum Dominus dixit :
mfola m e adverfus eum , ut affligerem ilium
m01~frufira. Sed Eliu non credidit, ceflantç culpa, po-
tuiffe eum etiam pro gratia fiagellari. Nefciebat
enim, fiagellis ejus non deleri vitium, fed meri-
tum augeri, 8 c pro eo quod fine deli&o fc dixerat
flagellatum,hac eum fententia increpat, dicens:
Hoc ejl ergo, in quo non es jufiificatus. Habent e-
nim hoc arrogantes proptium, ut pius arguere ap-
petant, quam confolari : 8 c quxque hominibus
«venire cognofcunt , ex folis eveniffe iniquitati- D loquitur, raceamus jam quid tumidum vivit, &
bus arbitrentur. Nefciunt quippe occulta judicia
fubtiliter quxrere, atque id quod non intelligunt,
humiliter perlcrutari : quia eos fæpé à fecretis in-
veftigationibus judiciorum Dei, ipfa feientix fux
elatio dejicit, dum extollit.
1 31. Obftaculum namque veritatis eft tumor
mentis : quia dum inflat, obnubilât. Qui 8 c fi quando
feientiam videntur adipifei, quafi de quadam
rerum cortice, 8 c non de fccretx dulcedinis medulla
pafeuntur ; micantibufque ingeniis fxpe ex-
tenora tantummodo attingunt, fed interni guf-
tum faporis ignorant : videlicet foris acuti, fed intus
exei func. Neque id de Deo fentiunt, quod
diamusquid lolidum dicit. Poll: totitaque elationis
verba, tandem feientiam fuam oftendere in-
choans, ait:
Refpondebo tibi y quod major fit Deus homine. yerf 12.
33. Dicatur forraffe ab aliquo: Quis iftud vel cum C aput
non audit ignorat ? Scd nimirum hxc fententia vilis XVIII.
creditur, finon ex ipfa intentionis fux radice pen- Q«o<H Deo
fetur. Flagellato videlicet loquebatur: qui 8 c per- nob,smcll.°" /r* • 1 1 - l . r patimur, ml— culiioms verbera acceperat, 8 c caufas verberum fum crcdaUs.
nefciebat, Idcirco ergo intulit : Refpondebo tibi, v e T. xvuu
quod major fit Deus homine: ut fiagellatus homo
confiderans, quia illo major eft Deus , in omne
quod paritur, ejus judicio fe poftponat, * quo fe f
dulcc mterius fapiac, fed quod excuflum exteriùs.E minorem eflenon dubitats & quod à m'eliorcpa-
•"net. Qm eefi fecreta quædam incclligendo per- titurjuftum credat, etiam fi ejufdemjuftitiæ cau-
apiunt, eorum dulcedinem experiri non poflunt : fas ignorat. Quifquis etiam pro peccato percutitur,
rnoverunt quomodo funt. ignorant, fit dixi, nifi murmirrando renitatur, eo ipfo jam juflus ef-
* Ebroïc. & alii Norm, quod & afeenfura... & cafura. Baluz. af-
fu!r r* " ’ car'oraf emPer *n praceptis ftant, corrupto & contrario
'pitiis afee»fura. . . . & cafura femper in prtcipitis ( forcé præcim
& Ê tuorum, à Baluz. Colb. & plur.
Bah» r ’li” eos f^otes redigttur Prælucentibus mff. Anglic. Norm,
fenf ' ? ° . * c‘ niutavimus redigitur, in reliditur ; ex quo exquilitior
mus lequitur. Significatur enim arrogantium mentem ad humanos
favores quibus inhiat tamquam ad fcopulum allidi.
. d V indoc Baluz. Colb. & plur. Norm, qui ad occulta capiatur, obfeu.
ro , ne dicam, nullö lenlu.
' Recent, cd. quid juvent, quod fenfu caret. Melius in mff. An»l.
Norm. Vindoc. Baluz. &c. quid vivant, hoc eft qua ratione vitam
componanc & inftituant; quod etiam habent vet. ed.
f Ita melids mff. quam, cut fe minorem, ut legitur in cd.