É i l É I
. h
11!
! l l ! " V e r f io V U L G . L A T .
Xenia & dona excxcant oculos judicum, & quafi mucus
in ore avertit correptioneseorum. Sapientia abfconfa &
thefaurus invifus 5 qux militas in utrifque ? Melior eft qui
celât infipientiam fuam, quàm homo qui abfçondit fapi«.
entiam fuam.
r i C A P . X X I.
rili.peccâfti ? non adjicias iterûm î fed & de priftinis dea
>recare ut tibi dimittantur. Quafi à facie colubri fuge
5 ?eccata:8e fi accefferis ad ilia,fufeipient te. Dentes leonis,
4 dentes ejus, intetficientes animas hominum. Quafi rhomphxa
bis acuta omnis iniquitas, plagx illius noneftfanitas.
j Objurgatio & injuria: annullabunt fubftantiam ï &domus
qux nimis locuples eft, annullabitur fuperbiâ î fie fubftan-
6 tia fuperbi eradicabitur. Deprecatio pkuperis ex ore ufqj
ad aures ejus perveniet, & judicium feftinato adveoiet illi •
7 Qui odit correptionem, veftigium eft peccatoris : & qui
$ cimec Deum, convertetur ad cor fuum. Notus à longé po-
^ tenslinguâaudaci : & fenfatus feit labi fe ab îpfo. Qjjt
xdificat domum fuam impendiis alienis, quafi qui colligic
0 lapides fuos in hyeme. Stuppa collefta fynagoga peccan-
1 rium, 8e confummatio illorum flammaignis. Viapeccan-
tium complanata hpidibus, 9c in fine illorum inferi, 8e
î cencbrx, 9t poenx. Qui euftodit jufticiam,continebic fen-
j fum ejus. Confummatio timoris Dei, fapientia 8e fenfus.
4 Non erudietur, qui non eft fapiens in bono. Eft autem fa-
y pientia, qux abundat in malo : 8e non eft fenfus ubi eft
6 amaritudo. Scientia fapientis tanquam inundatio abunda-
7 bit, 8c confilium illius ficut fons vit* permanet. Cor fa-
tui quafi vasconfraétum, 8e omnem fapientiamnontenebit.
V e r r io G R Æ C A L X X . In t e ip . C u m T r a n l la t io n e L A T I N A
S u t et x ) $ J E T O * * 0t fttpêil , T iv
i ÎM y |rii(. tSoipi* taxfunpXvn >y SvooJJfbf
iqayfo, t r it ùychtia i* iiAforipoit -, O') Kf»î«wr iv -
)pmr& b/mnpùifioty fi f/apixv à u n , ^ » iv S p a n& aimxfvnjitv
? 0 ‘ *t-
MS.A. (fi)* Ära?yift«(»)K{W«r
T K E * . **'.
{«•V, ntMfitt -, fwnciT/, t jgjsm r
^ "I 'Ut èwn optut , p*C>* *t 3 a./Mif Ti ait
\U v y 6 , J ' i r a iQ * . Ï 'O M v t u \%on@- «i
idi/lic àu^nc, t * t'ftsfofif««*
nhnyy*v]ns ix U iv U t t i. TK«V-
»j;«3f x}3Cct( ipHft*î«n **«T«r, t U * t
« * p » f i û i 9 ^ à» tu s utîuy *vm,
t3 K e i p a i v n ^ a r sM v tw ? ) . t%i
ift*fjwx¥,*î Ô poC6/u^@-(y)nveioy êfitspH" »u nxpJ'iq,. * Tw it
5 Jtom t ir yA««p, P S 3
^)oA/£aW iifibv. t 'O oixoj'«*#/ ^ oikU v iu n iv Xfnppiriv
im ig io it r W s (•«) s ? { 7W ?* * -
\S,Twr*H*v Qjtnypivov (*) <r»«*ytyti *v i(M V,'£ » tiutTiKH*
iv jS v fx 3g 77V{Ss. t '©«Ms ii/^ T uM v ùp*Mop.irti *k al9ar,
I ^ W iy iT t i ßi*r@- c(j*- t *0 puKioMV v ip y VlittfAri*
r »»roHfwiT®* «w£>tK«J mit]%Kn* ? pbC* tutet* tnpU
I f OÙ rcu J 'M in^ ) U i* it i **»*ryU
mKfUv. t T r» fi< <np* ùf W*XKvef£lt sA«9m»8ji-
: r<l<u,itù, h ß*^ «un «« (**>(* ««
ffuiynietuft-ivov> * % **<ncv y t ä n r i y*Ttxri
oculos Japicntum : & 3
& tbcfaiirus nou confia- y
Sapientia abfçon[
F C A P- " X X f .
rens, quie uttUtas tn utrifqut ? Melior epho- y
mo, qui cflat iiifiptentiam fuam}quam homo, qui
àb[cohdü fapientiam fuam.
lli, peecâfti ? ne adjicias herum : & de 1
priftinis tuis deprccaré. .Quafi afacie colu- »
bri,' fuge « pcccato : nam fi accefferis y (a)
mordebitte. Dentes leonis, dentes illius, inter- j
fiâmes animas hominttm. Quafi rompbna bis 4
acuta,omnis iniquitaS'.plagu e/usno ejtfanatip. ç
ns objurgatio & contumelia annullabunt
iam : fie domus fuperbi annullabitur.
.tio pauperis ex ore ufque ad aures ejus: f
fubfta,
& judiciu ejus feftinato advenit. Qui odit cor- 7
"eptionemyinvefitgio peccatoris : & qui timet
Dominum-, convertetur in (b) corde. Notus a î
onge potens in lingua: fenfatus autem novit,cum
Ue labitur.Qui adificat domfi fuam in pecuniis 9
alienis -, quafi qui colligit (c)lapides fuos in hy-
emem. Stuppa coUeSajynago^a peccantium:& u
confummatio illorum, fiamma ignis. Fid pec-
cantium complanata lapidibus:& in fine illius,
fovea infenu. Quicuftodit legem-, continet fen-
"urn fuum: Et confummatio timoris Domini, (d)
rapientia. Non erudietur,qui non efl aftutus: Eft
aftutia multiplicans amaritudinem.Scicntia fapientis
tanqkam inundantio abund.abit:& confilium
illius,ficut fons vita.lnteriorafatui, quafi
vas confraetum:& omnem fcienti&nonteflebit.
S S '< # » * » 0 M*'. «> * * «■ W "->ff g)"«™ * Wt«..
6
, ^ 4 o o i ^ * * . r o u . l ' ; L a i w ? \ L x x s l *
' # ^ * yo jiSLO *
u o i \ / , f i l l * . . i f t l s j eiLcL-^. v }o
à i< L x > L 0 . ) L j j u a a & Z a \2lJ c, * . v i l ?
« L o k j . ^ ? s
| i a U U & o ) * -m * , | - n X m _y.soiLS.j ( . x l ; ^ o ^ o o . k j i J >o u i o & S ç S o j ^ . }
. o i a i l l . * . « - 4 ^ C f -Jl0 ^
. ^ . . )ü s J > 01L J . v - i i ; * . jü’4 ^ o ?
, ^ o i S L o o U l l à ■ . 3*l^ lÓ ) U 4 , ’ ^ 7-*? *
301 • oiL’4 .oUÏ> O «
.^ .V i o u i i iu u i j f j i i i j l ’ 'fJu ïlA rfrJ? *
o J L - L * . ^ 4 l ^ ï ó i f j f o ilv jJk ilT o ° ^ r f *
r o* / ’ & ti v»v * •• * , • i . ° ^ •
.CSL'ikVj]) o01Q.*jü cxbCQ-j ^ Û O .)»-aûL
In fapientia occulta 8e thefaur'o abdito.quid 3
utilitatis eft in utroque i Potior eft homo 3
qui celât ftultitiam fuam,potior inquam ho-
mine qui fapientiam fuam fupprimit.
F C A P. XXI.
Ili mi, procul füge à pcccato ; nam fi ad
illud accefieris,nu>rdebit te. Simile dentibus
leonis eft mèndacium, 8e animas Hominum
corrumpic. Gladius duarum acierum eft me-
retrix, ncc eft ejus iâui medela. A mane ad
vefperam domicilia deftruit,8e palatia multa
evellit. Oracio pauperis eft quafi ab ore ipfi-
us ad aurcmejus, Domini, (hoc eftfillicofro-
lata fe rit aures Domini) 8e ad confpeâum i
judicis feculorum afcendic. Qui odit repre-
henfionem, homo fiagitiofuseft : at quire.
verctur Dominum, convertitur ex-animo.
Senfatus ex adverfo oculorum fuorum cog-
nofeit, 8e fceleratùm illico.experitur. Qui
xdificat domum fuam facultatiDUS amicorum
fuorum,lap ides cogic in tumulum ejus. Qua-
lis eft acclivitas arenofa pedibus hominis
grandxvi, tale eft robur iniquorum props
ignem. Et femin fcclcrofi fibi eft offendi-
culo, -quia terminus ejus fovea eft profun*
uüfima. Qui fervat legem, comprimit vo-
ftuntatem fuam. Et reverenti Deùm nihil décrit.
Intelleâus fapientis ut fons aqux exube-
rabit, 8e mens ejus ut aqux vivx. Cor impii
eft inftar cifternx ruptx, 8e canâis die-
busvitx fux fapientiam non addifeet.
L A ' T I N A
[ U ç j j+ l z i ] ^ ( \ J |
* *
1 b j j â î A juU i u x Ü J I * «â j u i U f * t J j J * 0 ' * . < £ ! .L
\ ^ * i j f ß ß * ô J o i
î ' **Ae*if '° ...u L 3^ #l1i .xi Sixxj uL.
Ex fapièntiaquam occulit qui. poffidet,
& ex thefauro abfcondito quanam per-
cipitur utiHtas ? -
0 ,
T ? m m ïW Ê& ~ -% m È Ë .--8 t& È & w të • -T->--, m 4"* UJ^lÜI y- * 0 ^ * SJ"C f f ? ^ y?*1
f i X x ^ a j ^ < X J ! J Ô Ü a Æ = Ï A j i - d ^
* J q j.1 ^ _j* e**!Ill * o l4 j| cXac iâ)tXT* » 4 ^ "
y 4Î1) ^jvsu! ( y . j y * /V“ SJ A jr fJ I J a to .
J.U« 013 Ull o J .3 * L. J .U . * ÆÛ I J - 4
. I j la p U U
>3 c y "
C A T . X X I .
P f ili ml, cave a peccato,iUudque
ievita -, quoniam fi accefferis ad illud,
mordebit te. Mèndacium enim fimile
eft faucibu* leonum, & hominum labo-
'em omninb. corrumpit. Scortüm fimile
eft gladio acuto, ejus tomento non eft
curatio, & ante mortem fuam dire ten-
tabitur. A mont ad vefperam deflruiA
habitacula, arccfque munit as dirutt
Oratio pauperis pirvenit ad aures Domini,
afcendïtque ad ades fempiternas.
Sceleratus punitlonem execratur -, qui
autem ueum timet, convertitur à pec-
cato. Sapiens procul rem cognofcit, &
probat impios ubi viderit eos. Qui
domum fuam robore amicorum extruxe-
rit, lapides coUigit in tumulum fuum.
Qua lis eft c oil is arena, quern fenex
rumma cum difficultate confcendat, ta-
Vu eft iniquorum vis & conatus tempore
animadverfionis. Via impii eft ei
offendiculo, quia finis ejus fimiliS e/t
foveaprofundiffima. Qui legem fe*‘
vare voluerit, anima fua miferetur: B
qui Deum timuertt, m lli us rei indigt
bit. Intejleilns fapientisut fons aqfii
crefceti & confilium ejus ut aquavit*
Cor impii fimile eft dfterna quaff at a
me addifeet fapientiam quandiu vise
B v i ’ .X X i l
Tio V UTTCr: L-flT.
I verbum fapiens quodcunque audicric feius. Uudabit, 8c
I Id fa acijiciec : audivic luxurious, 8e difplicebit illi, 8c
■ broiiciec illud poll dorfum fuum. Narracio fatui quafi
I [Lcina in via : nam in. labiis fenfiti invenietur gratia,
piprudentis quxritur in ecclefia, 8e verba illius cogita-
Eimt in cord 1 bus fuis. Tanquam domus exterminata, fie
ficuo fapientia : 8efcientia infsnfati inenarrabilia.verba,
jconipsdss in pedibus, ftulco doftrina, & quafi vincula
fnanuum Tuper manunl dexceram. Fatuus in rifu exaltac
' ocem fuam : vir aucem fapiens vix tacite ridebit. Or-
bmencum aureum prudenti doftrina, 8c quafi brachiale
in brachio dextro. Pes fatui facilis in domum proximi:
8» homo peritus confundetur à perfona potentis. Scultus
àfîneflra refpiciec in domum : vir autem eruditus foris
ftabit. Stultitia hominis aufcultare per oftium : 8e pru-
dens gravabicur contumeliâ. Labia imprudentium ftulta
narrabunt : verba autem prudentium, ftaterâ ponderabun-
tur. In ore fjtuorum cor illorum : 8c in corde fapien-
tium os illorum. Dum maledicit impius diabolum, male-
Uicit ipfe animam fuam. Sufurro coinquinabit. animam
'fuam, 8e in omnibus odietur : 8c qui curn co manferit,
Jodiûfus cric : tacitus 8e fenfatus honorabitur.
L C A P . X X I I .
;[u lapide Iuteo lapidatus eft piger, 8c omnes loquentur
tuper afpèrnationcm illius.
C L E S 1 A S T TC U S. 71
V e r lip G R ^ C A J -.XX . In t e r p . C u m T r a r i f la t i o i
TTKÄ~
8 \ho}to tsopor tiy inxtr* idnçnuuv,
h ivjbv, I àuji V I p f f p fapiensfi audie.
i_ «jc H H . ~ ». » / . » &dd fe adjicTci. AudiviiluxuïiofuS-,&dlf-
^VSrfi'H T „Kuatvo *OTf *Z plkui/illi: & rnjeclt illud poft dorfnm fuum.
feins-,laudabh illud\ 18
. .........mm " ' • ■ in labia
tr civV* Mroo (w)r veiru iumi. t ’e^nynms fw f\
»f.rlav , tail $ XMKuc Cv**™ C) yfiuf. t 2*
pCPtipL* ^mt«8 naof) ù» Inxxnalq,, t ^ unî a Sync dun ($) //*-
kob9»«-«3I iv Mpfitf. t ‘sic eïx®* npxrnquirQ-, Ztvc fUifQ
yvâitrit àauutTu,*J'it^ilaçDi A#J»/. TriiJ'ai If orosii
pgvjifflbls i t xpißfXtS'cu »iri yçsQt 3-
V }*A«*3 «xun)*sÏ U ) qtariiv d v n , t xyè( ÿ vtuupyQ- fi&A/s
îaux? ismJ'iôffi. T ,‘ftj xôrçttl&v )a§V0T? py/i/su xouJ'hu,t ri fat
Xtotàv tari ßftc/iovi tfi%i!p. t £Ii< (jutf* 7«%tî< oit oinias,
6 \iyspamt ÿ *&\v*4gft «ù^yrSnn^) ami Gj&m-rv.t ’‘hpftor ami
Svgpf sSfepiulflfy eit oinldVftàvdp 0 morsufdi/aiy®- ï^oo vnatf).
AtojS'djfitL ÀvSpixu stKgfixSl^ •aa.çfi d-'jfy.r, t ô |J ffiv/(s@-
fatfvvQist*) àvfstd,. t Xha» «AAoTfiaty iv riro/t ßxfvvOnn?),
i)S i 5 pufivifsav iv Çuyp sttbrunv?). > ’gr çéuaji fsupuv i
UfJ'lx iiflSvy t napJ'U $ (a) Qopuv put idjêiv. t ’E» TtJj
js) ko] apffSX, diTtCÎ) fi "Zitas iv, t du] i t KthJeLffi^) fi (v)ixvn
tM«AJr« fi itwn ô -^tSuutfav, t ii
inae* luarAnstj. .... MS.A.(») •
f ) cöfibinrcU * 27®/«* (-5) J‘i*vonQn<rov]cu (1) dropt* 9e
rcuHu, itj*t * x t y n u f t t (x)fi qaiviy (ß/xgufurff^fpoylptav
. KE«. *ß’.
' 1 nfJktMptyip oi/vtCknâv oKvnpof, 1 x} t x ( tr.avetôi
lu i r y dvptx *wî.
•Narratio fatui, quafi farci»,
anten.I fenfati invent et ur gratta. Os prude1
quaretur inEccle.fia:& verbd illi us fejeog/tabit
in corde. Tanquam domus exterminata-,fie fatuo
fapientia : & feientia infenfati, non veftigabitia
verba, compedes in pedibus ftultis doRrinàj &
quafivincula manuum fuper manum dexterafn.
s vix tacite fubridcbit.Sicnt ornament um
m prudenti doitrina,& quafi brachiale tn
■ àcbio dextro. P es fatui velox in domum: ho-
0 autem perims confundetur a (f) perfona.
S tullus à januarefpicitin domum : ytr autem
eruditus fions flabii. Stultitia hominis,aufctll-
t-areper oftium: prudtns autemgravabitur (g)
ontumeliâ. Labia (h) alienor,tint irt bis grava-
ukiitrï verba autem prudentium ftaterâ ponde-
abuntur. In ore f atuorum, cor illorum: cor au-
em fapientum, os eorum.Dum maledicit impiui
iabolum-, maledicit ipfe animam fuam. Sufprro
coinquinat animam fuam, & (i)in cohabitait
one odietur.
f t ) x a ,7* f * r a ô $ dnfilsi ( r )
L CAP. X Xl l .
Apidi cou [pur cato comparât us eft piger;
imnis exibilabit in ignominiam illius.
V e r l îo S r< R 1 J C XLA.
\ x i a * u o , c 2 L x o o . î s o oià*o ' . { . x u a . » o l S * *
* 0 Ÿ i, g ^ .. V V m s7 . .® ® »9 • m V «i.* ■ • !
_ 6 ) I S » j b N O l i ^ i u O I Q N o
OLiO C^ I # : ) I o â ^
j L ' k a C i . l i o a a l u c t |'r ^ o f , v o o i ^ > . . m , i o L ^ 3 . 3 a ^ o . ) j . - i a
] l k t a i u o i o . ^ ^ . 3 1 ° i N r » i c o l 4^.3 * ■ 1 3 1 . 4 ° ^ ^ » ‘ t * !
a j j } | i k s j i ^ . } ô | t - . 3 o a ^ . l a e i ; ; | . , r » V e i o i j j f * . 4 » ^
j l k oe * . u a à s f c ^ j k . , 3 L a i p j u o t a ^ ^ , *
. s i ) L o ^ a oe * V i tL x i jô ç » o i v o . [ o . | È > * a a ^ k } a . j L ç » i a . j ü o
■L m V 0 tn 9 V n>‘ /u * <1* . 9 9 9 9 .9 9 9 9
| S o u l 2 u i J . i Q J u a s — û l - x i S u y i o ü o o S * . o i g ^ j Ja d | . b a j . a j ^ o , | . ^ . ) L I | j ? V -a - ^ >
•iâum fapientis audit fapiens, laudat illud.
C auâius reddit : ftultus aucem idem atidi.
ns, déridée illud, 8i ad altcrum è laceribus
fuis abjicit. Narrationes impii funt tanquam
farcina gravis in itinere : omnis autem fer-
3 jufli jucunditas. Os fapientis expetitur
confilio,8e ad fermonemejusquifqueani-
jm adjicit. Inftar . careens eft fapientia
llulto, 8e ftolidô intelleflus inftar carbonum
ignis. Recis inftar eft difeiplina pedibus ftul-
,8e quafi vincula fuper dexteram ejus. Stub
as in rifu voeem extollit -, vir àùccm fapi-
ns tacitè fubridet. Velue torques aureus eft
fapientia prudenti, 8e velut gemma fuper
manum ipfius dexceram. Pedes ftulci prxci-
pites intra domum ingrediuntur; vir aucem
cordatus vultura demittit. Infipiens ab ja-
nua in domum introfpicic i ac decentia vir
eft ut ftec foris 8e loquatur. Imprudentia eft
homini ad oftium aufcultare, 8e fapicnci
gravis eft fuiipfius ignominia. Os impii in
fuiipfius corpus obloquitur ; fapiens autem
cutri pondéré loquitur. Os ftulti eft cor ejus;
‘ aucem fapientis in corde ipfius eft. Cùm
m m H /g * o 9 m l » ’ *9 . ..09 *r -T m? * • oS autem fapientis
eum qui in fe miaimè pcc-
execratur animam.. Triftis
ifs OLNo q S o .O l S ^ X Q.jOO) JÜLaxOÎ OUλQ.Si * . j j é u &M |execratur ftultus eu
* • * 9 9 * mm 9 9 j« v it , ipfe fuam es
. . « î . 1 4 - / , ^ . . * . « L ^ a * * " ’ qui‘
. o à . ( j b ô v y . ’ o u i a j * 1
.. (Ia»a l ÿ ï j l I ^ J * ***“ * * (Quilts eft .^»„fpurcatus in pl.tca
w ~ ^= . ‘-iao’ •• c 4 “
* b î i f s * * ! / u f c i
fß , ~ • 4 ^ 9 r* -» „ ^ ’ t , - . i s, ^ 0 i j ^ «, tus verb audit illudJeridctque,& ad aljg
S 4 L - t ^ O J J . L J I g ^ i r t i b w ^ . I i ^ k ÿ ! ....h é | | | é | m m
„ b k ; /w * J ÿ / ^ V
pi.aJi £yX! ( 3 ^^La-JI /O-mj ^ÀîbwJ) cX*X^ pAxJf^
/VAÂfiji) ^ J 3 UJI5 |^l /\J js sD JjsL£-| ^ /iXXJ i 3
lil! *Q^pXC. J ^ âcXJ! ^ ^ cÜ ) bcXj J ^ L
# /vu»! J .^ ] | ^ ^
pâ f /vXS^MwJ.CJLdUIl pi * pXSra^i cXÙwl 1 /
IjîU » , 0 .1 1 j J lil * /Ulli (î, p-récakl p ij * Axb
* K j ) \ ( \ j ( J l i Ê b p À x J V v / y * -, / iX J y d J ^ U J ! ^ K*uiU
i3 blft-lll âsuÜ d W *
* ^ lx J| ^Lf>=3- KLjo cXûU'XJ» J Jd É I J l ^ l IcXi * L^AJ
laterumfuorÜ abjicit.Sermo impii
:ft ut grave pondus in viti,- atomne juftt
cloquium eft mifericordia,gratia,uiilitas
& confilium. Sapiente indigtt congrega-
tio,& fermonem ejus inteüigunt fuis cor-
dibits. Sapientia apud ftultum eft vilut
vinculum, & doftrina apud ftolidum eft
velut ignis.Tanquamrete in alicujuspc-
de eft doftrina apud dementem, tanquam
lorum in dexter a ipfius. Demensvo
attollit dum ridet,prudens au t émeu
deratione-Sapientia eordatp efl infigi
milia aurea, & ornament i fuper manum
ejus dcxteram.Stnltus précipitai intr, '
tum in domum alicnam,gt firmo prédit
judicip cùm ad alicujus oftium advei
rit,caput fuum demittit.Quitus etiam ab '■
dlicujus oftio in domum ejus tntrofpi
honeftai autem viri eft ut ad oftium
nens loquatur. Et quidem infipientiaeft l7
ft arè quempii ad oftium hominü aufcul-
tandi gratta femmes eorum.Quà/ngra-
ve eft fapienti fuiipfius opprobrium l Os 18
impii perdet ac dehoriefiabit eum, pru-
dens autem cum pondéré loquitur. Qs ftul-
ti eft libido tordis ejus, os autemfàpien-
tis incorde ipfius. càm ftultus maledicit 3<
ci qui non téfit ipfum,fibi ipfi Ht iledïcit.
Prudentis animus defpondet ,ac mtsret
propter ftiiltùm, quia nefeii qua rationc
agendum fit
'refugiunt, eodem modo 0
homines a Quito recerfunt.