p. r r r . E S I A S T 1 C U S C a p .X I ' i
Verfio I LG. I. AT.
*î )ives commotus eonfirmatur ab amicis fuis s humili
autem cilm ceciderit, expelletur & a nous.
ccpto multi recupcratores: locutus eft fuperba, & j •
caverunt ilium. Humilis deceptuseft, ] , n f # W 2
; locutus eft fenfire, & non eft datus ei locus. Dives locucu.
eft, & omnes tacuerunt, & verbum ill«« ufque a d I « «
i perducent. Pauper locutus eft, 8e dicunt; Quw eft hie i at
fi offenderit, fubvertent ilium. Bona eft fubftantia, cut noi^
eft peccatum inconfcicnda: 8c nequiflima paupertas in or*
impii. Cor hominis immutat faciem illius, five »o bona,
five in mala. Veftigium cordis boni, 8c faciem bonam dir-
ficile invenies, & cum labore.
C A P . X IV .
re r ( i o G R Æ C A L X X . I n t e r p . C u n l T r a n f l a t i o n e L A T I N A
11 "LhUtfi)©- çnei{0 $ .
èwnppili* $ iJinaioi'j) dvjiv’ TTunetrbij.)ts-
W £ ■ myttinlifJM'i hviut , t ifO'tyÇdJo <rvv•«»
i8UuTtf-rSir©-.t TLhiti& >$ * *m t **h*'l>t A«*
%9 Lpr ium è»v%|di<jf %£i t5 »t0»x»»* t Uretybi * w*ur»
3ojff, cSSjtx*» ivlovJ(t)'*Y*Mi
«AÎ7Tif V fi» Ri» i * sa tn e ^ » W
„ «AA«o* TÎ «J»*0»*»1'
î a u , m Wê k àdH H ' 1x8» ÎAeifiv, t K. tv(ioti £ & C okS> J)d.Kiyt7p.*i' f$ {&)*<>**. : .
m s . a . A f * s o * m m M m
KH 4 . |A'. (a)««»7»«« (^ )kû7W».
. 1 . MK
B
//r autem cum itciderii, exfcllitiir ab am
Divili lapfo multi recupcratores; locutu H
non dicenda, & juftificaverunt ilium. Humilis
lapfus eft: & infuper arguitur: locutus eft fcnJ
fatèy & non eft datus ei locus. Dives locutus
eft, & omnes tacuerunt: &verbumejiu uftfiie
adnttbes exaltaverunt. Pauper.locutnscfl, <&■
dicuntj Qüis eft b id & , fi offendtrify flibvcr-
tunt ilium. Bona eft ffibjlaitUa^cniefpn eft pec
cat urn: & nequijfiipapaupcrtas-ip(k)pre impii
Cor heminif immutat faciem iilms?five in bona,
five in (l) fnalay.eftigtum cordis in bonis facies
bilaris: dr inyentio parabola'/nm , (m) cogita-
• '------mfianri.
1 5 Battis vir, qui non eft lapfus verbo exore fuo, & non eft ^ j f f f lS j g i» MÎ^ C/3) *v$ tU . tMeiUet©- (y) **>&Téyra h
ft mulatus in iuftitia déliât. Foelix, qui non habmt animi ( < tjà •« ta I« «» * ix*M'©- W t? :J A»<J>î
ui crifUtiam, Sf noo rtcidità^e fui. Viro citpidoâEK"
riftitiam, * non exciait a ipc tua. v « y
fine ratione eft fubftantia,«: hominiltyido ad quid au-
n ? Qui acervat ex animo fuo injuftè, aliis congregat.flf
bonis illius alius luxurubitur. Qui fibi nequam eft,
.«.ui alii bonuserit? & non jucundabitur in bonis luis. Qtji
fibiinvidet. nihil eft illo nequius, & h*c redditio eft mall
illius : Et fi bené fecerit, ignorant«, & non volens ra-
c i t : & in noviflimo mamfeftat malitiamfuam. Nequam eft
oculus lividi: & aveitens faciem* fuam, & defpiciens am-
mam fuam. Infatiabilis oculus cupidi in parte iniqmtatis *
non fatiabitur donee confumac arcfecicns ammam luam.
S S iM h i f w m * ir*Ti Mi
4 Mitt 5 Î 'o n t i f p t o/n v jn Q yiiyi e^oir, f, X» •»
ü f iy t ïn ïf ipw? Tfvttirnnv ïn&*- T -O n8»Hf i l iiWTÜy^ Tlri
j«03f trot ; t § i k z & K i w i # ? '
T${A)ßdLtKaii*VT& fa r i* ** *<?» jÓ7tp®,>^ jjjHtJibj
vd&p*<f *r H ä
'■ ^fCAr. X i v . f ‘ ■
\E<ttus'ijff, qui non eft lapfus in ore fuo, &
(ift'ftinlnftit us W iriftitta deliSii. Beat us,
quern ndn condemnavit animus funs, & qui nm
excidit a fpefua. Viro minute ratiimes fubdu-
cento non tjbpuicbrd fubftantia : &bommli-
vido ad quid pccuni.e ? Qui acervat ex anima
(ua ■, aliis congrcgat: & in bonis illius alii In-
xurtabuntur,. TQu i .fib i, nequam eft ; cm
fptm. JXfLf nolt :1°tiin4fibitur in
pectihifsf^is,.' x. nibil
Ttrrodbu* t xajciaf mm. • n<fK — '—-V......B - . illo nequius : & boc eft rekdtiio tndlsiid illiiti
otltmt t a f J w ^ • iiÓMjJs • ßMomen (•)•?• facit: & i
‘ « T J L . cuf'idi
MS.A.(*)t4> J * te ; & fojuftitia mala (ft)Aefacit atfimam.
r a r 1 A C A c u m l n t e r K < c a t i o n e ,
*•• r _•••. s l_ . L ____m o ' ^ 5 î » i t * ^ .
m
SO
^
v j r e v 1—
' J ? —* •
* j l . * v ç H a u » *
* . . c a l l l ^ » L i c ^ f j j o *
, A V L J Ä « ; u 0 , o i ^ ^ b 4 a ) J o . . o ^ e , l v ^ : l ) l | ^ ^
* i r * . « L â ï l ^ J JJo . o j 4 i > ^ ^ * t ^ O J W
p B j s}ô * •CT~L i * T * , - OL*2Lf !
. 0,0 11^ " * !.* a u f r f ï& ÿ ! ” 3 ®
.OLfcaj yâe&ô *“ “ ? f - “Q .o*^^50 “?
Diviti loquenti multi funt adjutores,qui fer.
mones cjus etiam turpes pulchros afferunt.
Pauperi loquenti dicunt, Q h e : SeJijaptima
dicat, non dint bi locum.' Divite loquentc
omnes aufcultant, Sc fautores ejus ad nubes
ufque evehunt ilium. Paupere loquente di-
cunt .Quid ait i & fi impingatjtvertent eum
Bon* funt diviti* criminum expertes,& mala
eft paupertas annexa peccatis. Cor hominis
immutat vultum ipfius, five - ad bonum
five ad malum. Veftigia boni cordis vuliu
eft hilaris, & multitudo narrationum cogi
tationet fceleftorum.
cap . xiv;
ß Eat us vir quern non perturbat os fuum
8e cujus oculis non eft occultatum judicium.
Foelix vir quern propria non contem^fit ani
ma, & cujus opera omnia nonfueruht inita.
Cordi pufillo non conveniunt d iviti*,& vi-
rum cujus nequam eft oculus non decct mam.
mona. Qui fibimet fubtrahic, colligit aliis
8e bonis ipfius fructur extraneus. Qui fibi
malignus eft, cuinam benefaciet ? nec iftc
bonis fuis fruetur. Eo qui fibi malignus eft,
nihil eft pejus; idlmque retributionem ma-
lam confequetur. Quod fi cafu benefecerit,
imprudens ac per errorem facie-, & hie in fine.
Ifuo malum fuum experietur. In oculis ftultip
exigua eft pdrtio lua: qui autem ufurpat
quod proximi fui eft, perdic animamfuam.
Verfio A 1
J £ Ù y ^ Oj a - 4 * c r LiJI H t p 1 * f3
m M 1 * S i p ^ ^ c i * / y ] * 5 ® f t
Æ óif oi 4 s * i iü i e - P 1 a Us
^ s L p j ^ j * «Ll»Jî c i£ ï r i S | *
jülT % J p J ^ *JÎ r i
^ r 5 * c f ; p w
»JL ô j y /Ó " S G <iK" * ■ 'h-rê ^ ^ / * *
* s L É a <5ÜA c i l ç S j J L e t * O '"® ! ? <- * s u ' 9 ,
' iteliquum hujus capitis, cum cap
loquitur, favail homines,\i
. exomant quicquid abfurdi loquituri
Pauper autem, ciim loquitur3deridetur ji
& quantumvis relia proférât, non W
acceptas. Loquente divite omnes [mo f
helft ejus aufcultant, dr tarn ejus dinoi-\
tio, qtikm adhérentes ip ft ex to Hunt Mil
ad locum exiui. Pauper délirai, drp’P
verbo labdtur, arguunt ilium.
bon* funt diviti* fine culpis ! & qif,n\
mala paupertas cum peccatis conjun-
â» !. Cor hominis mutât vultum f/ttï
five ad bonum, five admalum. Signum
*qui bonique cordis eft vultus fplendn
dus : multitudo verb narrationum eft wl
méditât ione nefariorum.
ü l q û e a d f in e m c . 1 7 . i n e d i t i o n e P a r i f i e n f i ! u b e n t u r f u b f in e g L f c
• IL k a . i l l r l d l l m = L - ° / f - ta - c j * ^ *
c a p . x i r .
at us quern propria nonfxcrucmtl
a,nec Intuit veritas in judicio-En
vir qui fuam non afpernafur anr
__,.,dr a quo nil pracedit quod ejus dtftruat
opera. Ndn debentm divitia
guftl peCloris homini, nec opes decent
avarum. Qui parcus efiin femctipfy^
I aliis cogit,& bonis quaftuque ejus pH
tur alienus. Erga quern muni ficus ent)
qui parcus eft erga femetipfum ? hup*
modi facultatibns fuis minimi j>w'
tur. Non eft pejor illo qui fibimet eft ft1'
niciofus, & is peffima mercede com?1*'
fabitur. Quid ft contirigat eum beW?
'idetur id ab eo per errorem fig1.
Sors avidi parva eft in fua ipfi1-
ditate,& qui mutât arnicum /»»»F]
dit fuam foriem.
n A P . x i y . l E C C L E S l A S T l C U S .
Verfio VU LG. LAT.
Oculus malus admala : 8c non fatiabitur jpane, fed indi
gens & in trifticia eric fuper menfam fuam. Fili, fi ha
bes benefac tecum, 8cDeo dignas oblatioiies offer. Me
efto quoniam mors n'on tardât, & ceftamentum infe
rorum quia demonftratuirfeft tibi : teftamentum cnim huju
mundi;Morte morietur. Ante mortem benefac amjco
fccundùm vires tuas exporrigens da pauperi, ISte» defrau
deris à die bono, 8c particuli boni doni non te prxtereac
Ndnne aliis relinques dolorés & labores tup^xdivifioni
fortis?Da,«: accipe,8t juftifica animi tua»'Anvte,ojbitû till
operafe juftitiam : quoniam non eft apud inferos invenirt
j8 cibum. Omnis carq fiçut foenum veterafcet,v6C ftciit foli
up) fruftificans in arbore viridi. Alia gênsrâriqir^Sralia
dejiciuntur : fie generatio carnis fie fanguinis, aHa fini tur.
Sc alia nafeitur. Omne opus corruptibile in fine deficiet i
Sc qui illud opïraturj ibit cum illo. Ec omne opus eleiftum
uftificabitur : 8c qui operatur illud, honotabaur in illo.
Beatus vir, qui in fapientia morabitur, 8c qui in juftitia fua
meditabitur, & in fenfu cogitabit circumfpe^ionpp) Dei.
Qui excogitat vias illius In cordé fuo, & irfab(conditis
fuis intelligens, vadens poft illam quafi inveftTgatoV, 8c in
î4 viis illius confiftens : Qui refpicit per feneftras iUius, 8c in
ajjanuisilliusaudiens : Qui fequiefeit juxtadoniutB illius,
Sc inparietibus illiusfigens palum: ftatuet cafulam fuam ad
minus illius, 8c requielcent in cafula illius bona per *vunf r
6 Sratuet filiosfuos fub tegmine illius, 8c fub ramis ejus mo-
rabitur* Protegetur fub tegmine illius à fer vore,& in gloria
ejus requiefeet.
— ________ (£) («)
_________!____!___ Verfio_S.
Verfio GR.ÆCA. LXX. Interp. Cunjt TranliatidneL A’l 'l K A
orttnpit tpSortfif »■*’ xJ ‘»AMwiir tmï f tpai^
nteivfb. tT*x»«i>,Kot-3-»j
tB&fpofiît xjjpitj) QpSiMjt. t M»n«foT/ ors &Î¥etT& i
pgovim, t xj Jïtt&nnn <(,Pu $x 'ia-tJ'tiqßn m . t flfî» <rt lihds-
riî<r<u lvriiei fU<j» , s%y9'Q* jtilRtoà.1$ J*bf aura.
tMi) *lfUÇtç{l<Tl)f(, )ipn (Uflf cmSv/Aicts àfxiSn#
(Aïi tro (/)T«efï(9«7w. t OOvlU)éT*f$> x*7<£A*<4»« «v) tô-
7K\i xSiruf ^ Ao{ >$ hdCt,
A b > ei-mtsnonv 9 -^w^il» ru, t^Orx vx ïsiv ir (») aPu Ç»t«ve«
5 t rient okjiÇ i fuir ta»- ora.Keuüj) ' t'H gSl Aeflwxs
«. >àm3»»ÿ. t«f 0uaào» deAXo» tvl J'*»^*
t T*£' icetleC*tMW, v<?^« ^ ^ 27»«
menfam fuqot. Fill, fient babes,benefac
& Domino (lignas oblationcs offer. Memor efto, 1
quoniam mort non tardât : & teftamentum hi-
fisrorum non eft demonftr at urn tibi. Ante mortem ,
benefac-amito;& fecundùmvirestuas ponigens
attpnif 1$ eufAXT©",^ îpp? nhd/rX, «T*fe 5 n «» ïf^»
;o ôT»#o*V)«» SeA*fc»«i f'i£ • ifÿa^'otJfJ& ài/lb pur
r*j).lA.ctnâex&‘ ttrüp os l» t*\dijbr», t >$ oç tv avviri
iv-fi >t(f)cO m f SJ'if iv'l'ni \v â*{-
d f f *û*Â,-tj£ t» r«/ ( ^toKfvfoit dt/lnt (r) »«»9hvO- ^
osritm tivfüc i(\y>Jbr)iç, 11$ t» ^ {fftîrôJbtt divine ittdpdit.
Ï^O na&xjj'tfay J)à rüvfiÀir divine j t.j$ fer? r Sugapubmi
Ÿ - -^’O xai}éL\vant rvnyyvt r oik« «tu]îîf,
’' t . (o)>rfi%4nâaMKwi»7*i*^(q)7bI^o|{ ii/lnt. • ,T ( j r n c f 9
<xüaiï*vm >ip yót&M ifln s', T >$ K*l*\vr{ Ir KÔ}a.Mfiait
xykQuV. -t (^) 9nr^-T* vixm «utS t (--}.)»» 7^ « Iti) <tvTn(:
-r-fuper
1. Noji defraudes a die bono : & pars boni
defiderii non te pràtereat. Nonne àlii relinques
dblor.es,ttios, & labored tuos in divifionim fior-
tis? Da, & accipe, & (e) fidlle animamtuam :
Quoniam non eft àpud inferos qùarere (fi) delist
as. OniriiS earn, ficuifivefliS, veterafeit: Te-
'lamentUm cnim it JeculO',Morte morietur. Stcut
foliumgermhtans tn arbore denfia: Alia quidem
dejicit,ali4f autem general : Sic generatio camis
fanguinis ; alia quidem finitur-, alia verb
nafeitur. Omne opus corruptibik deficit:çt qui
lludoperatur, abibit cum illo. Beàtus vir, qui
'n fapicnija (p ’morietuf:»• et fib).qui injenfu
fiio 'differed, ; Qitt excogitat viai •illius in corde
fuo, it in, dbfcbndftis èjjis inteiliget. Made poll
■ illam qudfi invcftigator , ct in ingtifiibut ejus
infidiare. Qjii refpicit per feneftras illius ; et
in janiiis- illius audiet. Qui requiefeit jiixta
domum illius, et inparietibus illius figet palum.
Àafùlâm fuam ad (i) manus illius , et
requiefeet in cafula bonorum. Statuet filiosfuos
fub tegmine illius^ etfnb ramis tjus. morabitur.
Protegetur. fub ta, afervore, et in gloria ejus
requiefept.
>$xanTif KKxPsf àvjnt àuKt&hctf). t ^M#*&nrt^(,v)'itr
^ lu t â/in xavfA*^^,*i$ ir rîf J'b^tpdillni x*l*.?iVff{; 1
MS.A. 0^X9f (8-) ràivlbr,C)ni*ifftfi(.i)metpij9t7vi (*) vnspti{\)S'i<u{%at xXipav j C#*) *<ioreraa»*(v)*J'ji
IrMtt^nerO* (t);0^ois (w)»a<o«(f)*TuX«iî Cjs-»9'? (x )K<<* (4) t» rnory ( • ) ,»< j
i V « T IT ^ T i V jT rio.70ïh
m 4 - & - ? y f * . J i o k a l i f t i J L a i o | ^ a  . i S * ^ î x S : E S S * * * • ■ 1 i
projicit fuper mfcnfam. ' Siquidhabes
tuiipfius ufum verte : 8c fi quid hamitlitr
ÿ 0 0 . 0 9 e v s ' V ' i * 9 9 . m 9 9 »'.• ------- r -----------
l] )L o .b o q - 'b > l î y | \ j o » i^a S L I üb. to ta l bés, ti bi me; benefacito. Ec memento quoc
• * * J r •• 0 •<> ' y V* <* » k V ' ' ^ ‘ ûeaiij mortem-non videris, 8e feotencia
I
i ^ h . e ? * . « i « s .
g y g y V » V 9 * « * - V 9 ; ' ■ >* 1 V 0 " V •• 4» V ' • .0 liâûins « facilitates nias; & laborem tuun
.. «Ql i lm ’. l n 0 4 0 0 Û O I * ■ jig> IiV^vT r ,>s> ‘11 ^ L oU O «là. * ,y f iru ta^U K fortes ja cent i bus.' Da,&acc ipe,& nutrite.
' y . , . . -iÜ*. N ' V - V . -, *1* ' y** - - * “ ipfum: Ec quifiquidhoncftum eft fa&uco.
e .9 « 0 9 «• • 2L***7 y " . /ft »*. . .T : 0 ,*•» . **J neradones proculdubib moritur*. QualL
çi^bkCiO ^ jîlVO ll )» S l ^ ^ xXibQjO ^j. . funtarborum folia, quorum qu*dam labun
: m m m ^ * *® 00' 0 * 9 ~ m 0 *.<
uO)or ^ - x \ o o # . j S o Ä s J » p v - ? 0 I f S a o j J,2 v O i J .-h o c
tur, aliaenafeuntur, taies.funt generationc:
» N-j carnis 8c fanguinis : generatio una moritur;
Him ^ . . . . y • 8c alia procreatur', Et cujuflibet opéra ex^
*... • y - - * « • 0 0 . . m .* «i* « «fc,,»*" L k ~ t ‘/ " r •» | * ’ i entiam cogitât, 8e prudendam meditatur
cm . \ . ^ ab*m*a)of \ \ | .X ^ -> 1 # )Z.OJ iX^a£X £CO P •>>—J j .jOOUJ Ut ad vias ejus animum fuum adjiciar, &fe-
, > . . . .. . . . ï i . ‘ > .’ »* » * '< n * < # * * F M W H f cH r * | B W B T r
J « x y * I . . j f è m Io o l j o i A a a V o
b * • sS * 5 • * 9 99 ,* Q ^ t-1 *® |V • f ’. f ' C ' • * oC V januas ejus aufcultet : Circa domum illius
24 CÄ.CLQJ OL_*XDj.OO )'r Â- , ° # j JOOLJ OL*.^.1L XàwO • ^->00 ^30 O L x ^ ^ habitet, fie pariedbus ejus infigat paxillo:
. O .* . . y ' 9 p v p vVV * ••* ** 0 • 9 ‘9 . ' m *<n * •• v /* fuos. 1s enim in optimo diveriorio con
5 rqlS.^91 en ^ 1 .^^\pitQi-j.aQ.JO J -b o jJ Î [ .j ^ JLX U )ÿJB,JO * .uO Q .Û .X O morabitqr -, quia manus fuas /acabit fup<
•* - **<• 9 m m tll' y p i l ..J ramos ejus, fie inter yirgulta ipfips habita-
)SotJ h J x r t * * ° f^ * - r ^ * '
n x
k> (jjjuts ^L- dJ iylr ol iS-11>* mXjU ! J £ _ *
j j j . L J j i l , J o f i S ^ - d h / f S ë j j * ( î û j a - î ç S U & l y p * 0 ^ 5 * «&*»■ <
çyj. il, (-i,cXs d) cAjg-fl ^ <^-J| cXj-
LfXg. i u p id j* Asujdl 5J4-J!} p A %* dM "
vJ~ju "Vj # «î L - r j 3 £ . o j j *
J l» * y * 0 ) A LusXJI tjlàd} * CJjilJ ^ U l ÇU*. Ci i * *Ul
sfo-p^ s y « I J ÏÎO- - < -» *^J».*.îîy^ O . s ^ îê
u d a ^ ( j f tL à i * pCXJI^ p & i O U a l ifU cX j * ^ a |
x>4o. s ^ . 1 « •» o s y -* ft ^ ^ 1 1^ * l i f e * * " * ”fe îîS j i4^é=a.J J ^ J l^-L# pg-AAÀJ pAJÜ-J 1*5 * Aï QjâLb gAeÂJ
•Ig ll" 2 ' tllT IjX) * j^éÂ-Mÿ *■»)!< 4 ^ - 1 ^
j s„rt---- ^ - 'A l - ^ ^ \ 'i *® a «•? ^ >Â 1 " t i ^ ■ *'**•'' * I4/4XW (X^àJyp nf™ 9
* l#àUaÀ5L ^ b>|»5 f * Lys-XJ Ij&cXx* c^d vi*^5 ^
1» >• 9, j a j 1.0 -P,^ . .1 . ^ Ct ^ ns -9^ > fi? - 1 ^ t .*» ,< 1^*1 ® ^
» L y Ä a , 3 ( i l b Ju » cXÆ L k ,U . * WkU
* Lj^liUs 3 Hik*
Oculus avidus multiplient panem,& fit
cum projicit fuper menfam. 0 filîmi.
fac uitat es babperis, iis ânimam n
juva: & fi fueris locupleS, amicis •
prodefto.Et feiat te bucufque mortem
vidijfe,uec altijjimi Domini decifibili
tedefeëndiffe. Quare antemortem n
bcnefdc amico tuo,&fi poflisjiemini r.
t alluma te petenti qüicquam dëneges:Ei 14
ne prives tcipfum commodis quotidyi
cayeas autem a cupidi täte obfetfna.
fbias arment a tua aliis te relifitur....
laborémque tuum bis qui fortibus divi\
\furi funt eum. Da, & accipeteipfün
fuftenta. Et ncqutd agas, nifi e i placih
Dei eicëlfi. Omnes enim homines cor
iptïorte córrumpendi finit, & feçul
atates morte montur*. Quemadmodun
foliorum arborum qu*dam labuntur, alit
nafcuntttr ; ita atatum camis & fan-
guinfspofieri tas una moritur, &pofteri-
tas oUigeneratur : Éi omnes iUarum
atlioncs apert* fitnt ei y & quod gefeint
manuS earum,fequetur illas. Beatiit
vir cujus mens & côgitatio vetfatur cir-
lafapientiam <& imelligcntiam, quiqut
prudentiâ <& intelligenttfi dekStatur-,
Ut animum ad vias e jui admoveat, &
ad [emit as ejus dirigatur ; exit adpei
qu trend am earn velut inyefiigator,& [e-
mitam ejus obfervqt ; Pfofpeüat ill,
è feneftriS,pr*bet dures ad jantias eji
uufctfltdtqur,Prope babitaculum ejus &
fuos ad parietes ejus pangit, franqu,
Unique degit babitationem. Çiim ent
poffederit illam, mappm ÿtqë.ad ramos
ejui extendet % înterque yirgulta eju
habitabit. Sub illius tegmine mariebit
itjue dé collo proteÙus ifi tKùatutii
i i i i :