H l
B S T H E <$j C a p . X I V . X V '
V e r f îo G R Æ C A L X X - I n t e r p . C u m T r a n f la t io n e L A T I N A .
Mil um v f f t r tu p tt'Jk aov, lu? n a v r ? XhuTfim tK y n t’ A lyw fjtv . *EvttKovdov f fonstu-
Aou, «ni ihiânn ry AAH{<ji cqu,k*i rpHov r i *ivQ& m,uuv t if iuetyltu, h a (S r r t f vfxvntriuJfJ1
■ r i v r l orofM kvu» , ku) piayetriaff çiptx tuyoirrav s t w e it. Kai orxi isgfin*
^ i^J©- 'autur , on day*]©- ctuTvy fa of&XA(Mi( xvrSr.
KE 9 . ifi.
K aÏ 'E&fa i ßxafMarx wriftiyty 3t i r)v weiov , fa xyuvt Havmrov thf7UKnp/^iltl
Kxi ifihopün t x tfMTia. 7 « «Tó^nt «ut« , èveJWj» i /ix t ix sivoymeïut x«ï 7»v0o# * aai
Ne dejpieias partem tuant,quam tibi redemißt de terra otgypli; Exaudi
deprecatioriemmeam, &propitius eßo font tua, & couverte luflum no-
flrum ingaudium,ut viventes lau démit s tuum tiomeit Domine, & ne perdas
os laudautium te Domine. Et omnls lfrael clantaverunt ex fortitudine
fua, quoniammorseoruminoculiseorum.
r i aSfU ad] Se %-mruvart ffflJ'&i * x} T*vm tó-»«» «yat*i*(ix}® - «urn; KtAm** 7}*j i
* vr]«> xd]St. K«i' tƒ6170 *uff« Steg ’Io-fnüx x«i M ï . Kvf lifutb ßanAfut foSy
vv h póy& , /2o»$n<róy (Ml 79 pirf xai p i *X*ir‘f ßonSiv h pc» a » , 077 KtvJ'v/oe peu fa
%*{ipo'j. ‘EyS îtKvoy tx •fyt'iui pu%fa çoaï nttT}<«î fax, on av xveit%Kaßu rir 'lapai*
lx *ày]uv iSy i0p«k, x«î t»( Ttt7»fct{ MfAWf ix Wr7«v 7«v T^^ôp*»y àuTuy St K*ugfiroptcu> ai
y , X«/ îtoim tjï* «U7#i{ o<m i*â\tnraf. Kai r J r npxfToptr tvâWov oov , kxI vapifoiKtte n/ixt,
ySpat roit iy ^& h ipSy,£tV »v iJbÇamptV 7«f £t«f àt/rSy, «fiiofi©- h xufi*. K«/ vJv iy fiÇ‘
iv»$m**v iv •jriKfaapy <hhrlat ipSr , «'a\ ‘ I0»«tc t«'« &>' t** X«P«< Tay o• "
y xvtSv, c^ÿf<u ipiapir ç'oparit r*v Kai «9*vl«i xAn;oropf«r
afaray a* , Kai aßini fitboy oïxov o*u ^ dvnarnpi* nu , x«i attirai ripa, idrvr «< 0.
ifiT«c po]aiuy, KXi âavpaâbiai ßam\ta aofxiror Sf àlSya. Mi rapaJ'Çt Kvtti 7 » 7 xÎ?t - ,
► jou 7»ï{ M« «7 /j xaï^ xatTOj-iAxTOW tr 79 vlùati ipSy,***à sfi^ty rU» ßvhlwavTui
' ivTvfrov Ji £(%*(ityov \p nuat mpaJUypàvaov. lAriâtiv KvM,yràt$mi ir 0a(4 ** •
Sv, xai ipi d-apavt' or ßaaihiu rûy i&r*r Kai ‘Tant àpy»! Ht x^tj«*rx ƒ kt AÔ^iv «f
a« (a» 6»w7 i*y 7 ocI Ktty]@"i k, ptraàtf riv aapJ'lay avn oi( pia®- tou mMpoiïtl® np*< 1
tf]i\n*r iww x«< 7»v ôptytivrar àurp. 'HpZf / à çu«i «y x« fl ffou,x«i /3oü^»7oy pu Tf piri/,i
p i SX*<rf ïngfV ßon&iy ti fa» 7 *’ xvea* vavjw yvStir ïynf.Kai oifat t j 1 ipltiiQa J'o^ay iylptry
ai ßj\*va3tp*i Kotrbjj àmtrrpff]»y Kai marif àiïioTfiou * 7U oÎJk* r i y ayayatui pu,fol ß f i* vt
airiaitptity 7n$ û-rt^npavlctf pu t \çtr Ht' rnt x*9«A»< fax âv ipiyus imjaalat p* 3 ß j'iAur-
opai xvTo uf ç$K& Ka'japurimv, Kai où fo (S àvri iy i pipai f iauyiat p u , xai ix ïp a y u
'«Ml mu TgJ.TtÇav ’hpav , x*i -ix i ƒ &£«ac ovporiaior ßaaihiuf , «ƒ* Ifor/oy ôïrov tmoyJ'Sy,
i ix ifygÿji&n i ƒ «ah 70U «ÿ‘ »ptpai ptiußthnt pv p îy u ri ySrt TIkIw' cor' 7Îi xve<i ê doit
Qçct.ip, 0 à tii foyiuv ih xirivraitiiaiKovtoy avn\ma(j9pJnyt xai puatu ip S t ix y i y t
Sv nop h; tvo/A/Joy , x«î f U7«{ f» ix Ä fißou pi
C A P . X I K
E r Eflberregina confugit ad Dominum,in àgone mortis comprebenfa. Et
déponent veßesgloria fua, indutaeß indumentis anguftia & luttas, &
pro fuperbis tmguentis, cinere & ßercore implevit cap ut fit um, & corpus
’ umiliavit valdè, & omnem locumexultationis fua implevit
•inibus' fuis. Et deprecabatur Dominum Deum lfrael, & d i
K E * .
K a! 6 ^ h5h iv 79 ipiftf. T? rglrnùf inafoafo fTteerivyoplpn, Ugie/lvaaro ra ip in a Ti
AcrtySotf, xai m&ttßaKtTo d'olap ivrns. Kai 'flu »foi tra èmparif, J5bx«A*7«/Äiij riy
r]nr 7®7H(jjt, tapiXxßo r i t J'u» aßnpt * Kai 79 (J/j' pia iïWfolJ’tro, i t Tfvft-
pevopfjfin, h ij éri^t *OTXÖA«d« k*figura rUu ïtS'unr àvrnt. Xai *U70 ipvbcxSoa ixpy x*AAc
U xai ti r^tmoror lumiKayv i t orgfafihlt , N J*t i&pJ'la mvrnt àmçtnt/jfpn i/ni 7
. Kai «<76A^«ù^a te in t r i t $ipm , Kalten ivimoy 70Ü ßxa*tut ' Kai durit iKaSnfa éfo'
êtgfyov rut ßatrtxiai «uw * xai oranv roAlw' 7Üt Zhfariai turn hrtJïJÜyH, ?A©- i'll
7 ^puCoO Kai *i$uv *oAU76A»r, xai tu? poßtgft 7poJ'&t. Kai apat j i •xgmmoy «uw mvvfoip*-
ƒôÇh , cv axf/ÿ 5u,u0uléA*4* ’ Kaiîmaty^ n ßaeihitaa Kai ptrißxKt riyjpapa «U7Üc
6KAU7H, x«i xà7txü4 tv 7Lu' «AHv 7»f »ßgoi 7« -»poToftvoplp'iif. Kai (AlTi^aAfI
St3j to 7TYiûf<x 70U ßaoihivt tit orfttinia * xai «^*w«7««, artróJ'notr èuui r ou àpôrtv, i
«AajSiv aurnv Nit rat aynihotivn ptypti « x«7trH> xai «aptxaAM «U7»y *iyo/f tiptuiiktïf
i r tv «’ut?, tI SJtv 'E&np ; i y i o iJlKpbt £*> dips», i p i àun$xvn<, foi Koiyiy r i or$pça,fpa
iiiufJoti. Il£p7^d* , $ £paf ? ^U7»v p«Cj/iv i-riSHHAV “
ivjiir £ 3 r ty , *a*noór poi. Keu èïrtyxvTtS, otfiy Cripvest ûf xjyÿoy Stii ,kj
2 <T(a pc« «ore 79 fó^« th$ ^«> *07/ Aaupcari; « xu«s, ^ tA otfammr Q* yadmr p*rbi
quoniampericulum meum in manu mea. Ego au
‘ tribu famili* mea, quid tu Domine tulißi Ifra
adjutoretn niß
divi anativitatc
el de omnibusgentibus,& patres noßros de omnibus majoribus fuis inhte-
reditatentfempitemam, & feeißi eis qua locum es. Et nunc.peccavimus W
confpettu tuo, & tradidißi nos in manus inimicis noftris, ei quodglori-
■ avtmus deos eorum, jußus es Domine. Et nunc non eis fufficit ama-
ritudine fervitntis noßri, fed pofuißi manus eorumfuper manus idoloruift
1 “J fuorum>M extollerent dtterminationtm ortS tut^ &delerent bareditatem
i J f** mam, & extingutrent gloriam domus tua, «ir alt arts ttti, eir aperirent
j U l i * m “ insgentium ad: virtutes ßultorum, & magnißcaretur rex camalis in fern-
pitemum. Ne tradat Domine feiptrum tuumbis qui non funt,&ne deri-
deant in cafu noßro, fed couverte conßlium eorum fuper eos : af qui inexpit
fuper nos'difperde. Memento Domine, upturn tefac in tempore tribulati-
noßra, & da mihi fiduciant rex gentium & omnis principatus domi-
r,. tribut fermonem compoßtum in ore meo in confpettu lconis,& tranf-
ƒer.cor iüius in odium oppugnantis nos in ptrditionem ejus it eorum qui con-
fentiunt ti. Nos autem libera in manutua,& adjwuame folitariam &
ton babentem alium adjutorem niß te, Domine, omnium feientiam babens.
ztnoßiquod odtrimgloriaminiquorum, & detefler cubile incircumcifournit
omnis dlitnigena ; tufeis ntcefßtatem me am, qùbd abominer jignu
fuptrbia mta quod eß fuper caput meumindiebus oßentationis mea : d.
teß’erillud quafipannum metißruorum, & non portemiUudin diebus filcn-
ill m»; <?«. „on comederit ancilia tua in menfa Aman, & non magnifiea-
ivium regit, neque bibtrim vinum libaminum, & non latata fit
ancilia tua a die tranßationis mea ufqut nunc. Verum in te Domine Deus
Abraam, Deus fortis fuper ormes, exaudi vocem defperantium, & libera
nos de manu malignantium, & libéra meà'
C A P , X V.
E t fattum tfi in die ttrtia ut ceffavit or ans, depofuit veflimenta luttai.
& induta efigloriafua. Etfattafplendtns,cnm invtca[fet omnium fpetta-
tortm & falvatorem,affumpfit duas famulas : & quidem fuper unamin-
iittbatur,quafi délie ata-, at altera fcquebatur levant indûment a ejus. Et
ipfa rubefattayigore pulcbritudinis fuafiâr vultüs ejus bilans quafi ama-
bllis -, at cor ejus arttatum prâ timoré. Et ingreffa omnes portas, fietit co-
7fijg*oy *u7Nf. Ka) iaràtart fufer£ e'ifa\ ^ nmpjexatus efi
VB” 3** » *3 *T*&7§» » **P- | | | l i f |
_ ttJJWAi}*ô£ dur fa , tT67tv iori ixAvVtwf àv}ns, Kai é ßanhivf tTU&wilo, x) a
l4|$ij'a7«a.«uw »ajixaA« àvrnr.
fpexit, & corruit regina, & mutavit colorémfuüm in, diffotufïone, & re-
clinavit ft fuper caput ancilia pracedentis. Et convertit Deus fpiritutn 8
regis in manfuetudinem, & fefiinans exilivit de folio: & affumpfiteam
in ulnisfuis donee rediret, & confofabatur earn verbis pacificis : Et di
ti, Quid eft Eftber ? Ego frater tuut, confide non morieris, quoniam c,
praceptum noftrum efi. Accede, & tollens auream virgam, impofuit
( collum ejus. Et amplexatus eft earn,& dixit,Loqiwe miii. Etdt:
', Vidi te domine quafi angelum Dci, & turbatum efi cor meum pra
’..gloria tua. Quoniam mirabilis es domine, & facies tua gr at—
plena: Cum autem loquerttur ipfa, corruit pra diffoUitione fua. Et re*
K Mjlurbabatur, & omis famulatus ejus confolabatur ct
TufecilUcceluir
et quidquid cocli ambitu continet
pajeftat
V e r l ip V
(quia cccii auiDitu tunuiiciur. Domui * omnium cs,
_____ _______ _ Cunfta noftj,& fcis3quia i\on pro fuperbia & con-
;Iia, & aliqua gloria: cupiditate, fecerim fióc, ut non adorarem Aman luper-
uum, (Libenter enim pro üilute Ifraè'1 etiam vg/hgia pedum ejus deofcular:
paratus efl'em.:) Séd tiir.ui neKonoremDei mei transferrem ad hominem, & n<
quenquam adórarem, exceptb Deo meo. Et nunc Domine rex. Deus Abraham.
' ' re populi tui, quia voluht nos inimici nolhi perdere, & haeredifitem tuam de
Ne dcfpicias partem tuam, quam redemilh tibi de iEgypto. Exaudi depre
em nicam, & propitius eftoforti & funicidotuo, & converte luftum noftrun
rliimi, ut viventes laiidemus nomen tuuni Domine, & ne claudas ora te ca
, Omnis quoqüe Ifrael pari mente & obfecratione clamavit ad Dominum
îbqubdei
C A P . X IV '
L G . L A T .
F iSther quoq; regina confugit ad Domintlm, pavens periculum, quod immineb:
Oimque depofuilietveftes regias, fletibus & luftui apta indumentafiîfcepit, & pro
unguentis variisj cinere & ftercore implevit caput, & corpus fuum humiliavit jej units
: omniâqué loca, in qüibiis anted la:taritonfuev'erat,criniuqi laceratione complcvit.
Et deprecabatur Dominüm Deum Ifrael dicens : Domine mi, qui rex nofter es folus,
r , ‘ amefolitariam, & cujus præter te nullus eft auxiliatorafius. Periculum me-
i manibus meis eft. . Audivi à patre meo,qubd tu Domine tulifles Ifrael de cun-
ftis GentibusjSc patres noftros ex omnibus retro majoribus fuis, ut poflideres haeredi-
-adidiftin
: Coluii deos eorum.
Juftus es Domit
,t nunc non eis fufficit, qubd duriifima
____fed robur manum fuarum idolorum potentix députantes, Volunt tua
%nutare promifla, & delere hxreditatem tuam, & claudere ora laudandum te, atque
f:tinguere gloriam rempli & altaris tui, Ut aperiant ora Gentium, & laudent ido-
ruin fortnudinem, & prxdjcent.camalem regem in fempitemum. Ne trâdas
online feeptrum tuum bis,qui non funt,ne ridcant ad ruinam noftram : fed convene
mfilium éoruin fuper eos, & eum, qui in nos coepit fr^ire, difperde. Memento
omine,& oftende te nobis in tempore tribuktionis noftrx,& da mihi fiduciarti Do-
ine rex deoram, & univerfæ poteftatis : Tribue fermonem compoiitum in ore
eoinconfpeftuleonis, & tranffercorillius• in odium hoftis noftn, ut &ipfepe-
â*ar, & ceteri qui ei confcntiunt. Nos autem liberamanutua, Scadjuvame, nul-
aliiid auxilium habentem, nifi te, Domine, qui habes omnium fcieniîam, Et
-III quiaoderinieloriaminiquorum, & deteftercubile incircuniciforum & omnis
enigenæ. Tu feis neceflita^ntmeam', qubd abominer lignum fuperbis 8c gloria:
, quod eft fuper caput meum in diebus oftentarionis meæ,& detefter illudquaG
mm menftruatx, & non portem -in diebus fîlentii mei, Et qubd non comini
in menfa Aman, riec nuhi placuerit convivium régis, & non biberim vinum
ibaminum : Etnitnquam lxtata iitancilla tua, exquo nuc tranflata fum ufqu<
■ aefentem diem, nin in te Domine Deus Abraham. Deus fortis fuper omnes,ex;
i vocem eorum qui nullam aliam fpem habent, & libera nos de nianu iniquorum.
E
humilitatis tu
locutus eft coi
bis, & libera
c a p . x y ,
Hac quoque additareperi in editione vulgat,
iTmandavit ei ( haud dubium quin Efther Mardochxus )
iulo fiio & pro pa tria fua. Memorare ( inquit )di
quomodo nutritafis in manu mea, quia Aman fccundus à rege
cc und u
Et tuinvoca Dominum, & loquere régi pro j
t qua fubdita fuut.
item tertio depofuit veftimenta ornatus fui,& circumdata eft gloria fua. Ciinv
que regio fulgcrct habitu, & invocalfet omnium reftorem 6c falvatorem Deum,
alfumplit duas famulas, Et fuper unam quidem innitebatur, quafi præ deliciis Sc
nimia teneritudine corpus fuum ferre non fuftinens : Altera autem fainularum
fcquebatur dominam, aefluenria in humum indumenta fuftentans. Ipfa autem ro-
feo Colore vultum perfufa, & gratis ac nitentibus ociilis, triftem celabat animum, &
irnio rimore contraAum. Ingrefla igitur cunfta per ordincm oftia, ftetit contra
item, ubi file rcfidebat fuper folium regni fui,, mdutus veftibus rcgiis,aur6que
ilgêns, 8c«ptiofis lapidibus, eratque terribilis afpeftu. Ciimque elevaftet facieirt,
& ardentibus oculis furorem peftons indicaflet,regina corruit, & in pallorem colore
iutato,lalTum fuper ancillulam reclinavit caput. ConvertitqiieDeus fpiritum re-
1s in manfuetudinem,& fèftinus ac metuens exilivit de folio,& fuftentans earn ulnis
is, donee rediret ad fe, his verbis blandiebatur Quid habes Efther ? Ego fum
ater tuus, noli metuere. Non morieris : non enim pro te, fed pro omnibus hxc
lex conftituta eft. Accede igitur, & tange feeptrum. • Ciimque ilia rericerer, tulit
auream virgam,& pofuit fuper collum ei us,& ofculatus eft earn, Sc ait : Cur mihi non
loqueris ?, Quae refpondit : Vidi te domine quafi Aneelum Dei, & conturbatum
eft cor meum præ rimore gloria: tux- Valdè enim mirabilis es domine, & facies tua
plena eft grariarum. Cumqile loqueretur, rurfus corruit, Sc pxnèexaniniataeft.
Rex autem turbabatur,& opines nuniftri ejus confolabanturcam.
| C a p . X V I» t i S T H È % ---------------
____________V c r f i o G R Æ C A L X X » I n t e r p , C u n i T r a n f la t io n e L A T T N A
B atimu« ,uly*i i ^
taxi wr** }Ô 7*‘ w fo t& f& v * ” » noAA.1 79 7 Atîr9 r
j&ncivin wKv'on&y vy-if^oi, fotfynirxv, ^ « pAyoy «\î xmnTxfptrtte nph (»$*
flg.Komtéîy , 7iy 7 » KÓfor « J'uùx/^loi Çiffa , 19 tok ieutrSy IvspytTcut ‘éhyptfin (ueyarcLätu
Kol) ? cM&tts'vu/ « fxfaoy fa t *vfy*raty:,*y7itvcu(Zy]tt}x**x $ 7 oi* r xrti&yxdxy k'outoK Wag
0tv76(, « T* otxvTX Kitrn-njd. ovTOf XH de« $ (MmTor»^y vosA<e/*C«r«7/r fatfdj^tâC J'ixluf,
n»AA«x/c 5 4 T 6»’ i^Koiait 767«jatvav r 7iri«06vT«v j«ei(jy fUtty rx or^îfuxTX
J^Xftvûix fKTÔxout (ùfMTUV *dç»»v Kÿ-lxçnoxsx, écAifiaKt 9V(ipoçsfi( xrnKtçotf, m? f kxkoh6ho(
■ m&Koy'ry.V ■ Mçy.KoyTUfAfamv, $ r fanK&iTvywy xxtçcuov lvyrot(Mafaliu. Sx»7«v
<$65211 * T07Ï 7 .V «X 7«V ITXKMOTXfUV 0»i îçüff(«V,0 J« $2t TtXgf, •xidltt V(AXf Ôx.£hTXVTC5
irooioi <wvl676A6<îK.4v*, 79 T iyxffieti J'mxcdj'ovTeiv *oi(jc'oviti. Kcù ®^7 t^ v Ht TdpÇTxJr,
Sif Ÿ /3«7 /ahV xriçsr.x™ «vSpwWt #«7’ Hfbûnt mptijôfW*' XfifjfyA rt (mJc
Scheut, t* 3 ■w®® 7s o4<r faxo/Atf* J'ixKfiyoyTtt xh pur éfanxisépat xirayTtunat. ‘Slf j«5 'A/xxv
'AfX«jÄt0« UlxiuJ'dr, ? «Am0«ca< «AA07?(©- n 7 ri6f 7»v cSfixr® , x} trohù J'ttçnKtit 'f Hfurèpat
5gHç'o-nl® y % $62«0«< i(iiy, tiv^v »{ ÏXat&J *vit orxv ïôv©- fiAxySpairixv tfanauny , »571
àyfjjidï H OTXTtpx )ÿ «Jü7Xiw5/4t'«v V23C7*V7»V, 73 J'JJrt^y m ßxntoKv Spin Tupomtoriy Six-
9 76A«»‘ iriyKut 3 ? \^»9«v/«v fotrnJ'din rnt xpynt çepSras Spcxt n ondUput-
76 Hf*47«{07 0W7HJ«. ^ fajlfyilluj M«fe/b^c£oV , . £ & Xpuf*îÿoV 7 »{ ßxaiKHo
Qfiy orxvTÏ'it^Tfom'ifoH, mAusAoxo/f (uBbJhiy orxfx\»yopio7t eùinimpâ/J® oit
dix ÿJ 3? T&mty r irm Axßu, »,u«< èfMfce«, ? r n«p7«v finxpxvunr «}{ wà UxiuJ'ôyai
cuTXT^ai. 3 ravi vm n TfiaxMvipiis vaçxAJbpitvout oit elpxmrptSy 'UuJ'afsf, cûçlm«pdp w
■ pyvi 0Vitti,d'iwtTXT0H 3 oroEirdjoiMtut v'ofuitfiyms 3 q*f ü u'4«r« pujin (ùyr® 3»«, n r
ivoyx® nyßv 7t ^ 7ois <Boyôvott iiufJ ¥ ßxri*««v èv 79 xxKKtçy dixS'arf. Kx\uf '
6 pii Toit •fort ’Aptxy ApixJkb* «wibçkaiÏot yfxpipcxn * A/* t3 xvtIv !}
liZfaoxf&JùVi'Bpit ? 2«<wv 7VAÄ/5 iraufSâat Qùv 79 orxvouU, ¥ mflxf-iav n orxy]»
3 Zfaxp*l*vJ& S*« J'iXT.xyovt Ümdfal® aurf xpioty. T3 3 «V7 i^«pav f Zhçohnt txvvk ok04v76|
(**U *xppnotdt iitr r i f ’lovdaiout Toit icurru» tipuif. Kai nwim%vfi
Jifioit’ $7mt t«< fa xÿifV dAl-l**« xvT°h, x(uiyavf) 79 TfurKÿtd'uxTif f i <A>JWt»
pdult xd'xp 79 duly Mptiftt * TXVTÜu miy]x bwxç&tty de#« xy]’ oMdpixt n ixAtx7« yiyovt
|mi»T6V*t/]oï< fajtp&fôrUu. K<ùi(ûit hfaJrfarttvù(j.oit vtffi iopTcut Mnpuy ipiifxy pii]«
..... *yflt ' «fjmt^yvy ^ ittlx ratifia nm/flx nptïy x) Toitfajitin ntf^aiç , t#*<3
hptïv imCntiAiuoi, punu’oiruuov f àjiuxtiat. n i« 3 Trihit ti Ttairoxov fo u yT! Txvra
ph m ifof, $ Tivpl xdarxtMMnJ p i f faynt* ^ « poroy ùSpùmtt £$xt® , xhhà x}
de fiait % rnlfaoit fit ¥ xrxyrx pSfiroy trfirôf r% Ka]a&.U' t—
R C A P . X V I .
Ex mognus Artaxerxes bis qui ab India ufqugad çÆihioptam m-
turn vtgtnii feptem S atrapis regionum principes funt, & bis qui nofira fa .
.psuntyValere., Multi plurima eorum qui benefaciunt bonitate freqner
bonorati, magisfuperbierunt, «!r non folum fubjettoS nobls quaruut -u..
’gereydr- ubertatem non patentes ferre, & in fuos benefattores conantu
maebmart. ' Et gratùudinem non folum ab bominibus aufcreates, fedé $
inexpcrientta bonorum elaiionibus elevati, ejus qui omia cernit, fempe
Del odtof un arbitrantur fiigere poffe fententiam. Sapé autem & multo.
ex bis qui m pot efiatibits confit tui i funt, qui credit i funt gubemare ami
eorum res, folatiumparticipes fanguine inno centum confittuens,induit ca
?!ü!.lat™US, ‘Mf^dicabilibus, pravitatismtndacio fraude decipitntium
Verfîo VU
Exemplar epifioU regis -4rtaxerxis, quam pro Induis ad totas regni fui provincias mi fît
quoi c” ipfum in Hebraico v alumine non habetur.
R e maenus Artaxerxes ab India ufque Æthiopiam, centum viginrifepten. r _ _
un ducibus ac prtncipibus,qui noftræ juffioni obediunt,falutem dicit. Multi
eprincipum, & honore qui in eos collatus eft, abufi funt in fuperbiam :
Et non folùm fubjeftos regibus rutuntur opprimere, fed datamfibi gloriam non fe-
entes, inipfos, quidederunt, moliunturuilîdias. Nec contenti mnt gratias non
igcrc bcncficiis, & humanitatis in fe jura violate, fed Dei quoque cunfta ce mentis
iroitranturfe poffe fiigere fententiam. Et in tantum vefanix proruperunt, ut cos,
qui crédita fibi officia diligenter obfervant,. 8c ita cunfta agunt ut omnium laude
digni fint, mcndaciorum cuniculis conentur fubvertere, Dum aures principum
fi nplices, & ex fua natura alios æftimantes , callida fraude decipiunt. Quxres&
veteribus probatur hiftoriis,& ex his qux gerunturquoridie, quo modo nialis quo-
rundam fuggeftionibus reguin ftudia depraventur. Unde proridendum eft paci ;
datum. Nec putare debetis, fi diverfa jubeamus, ex animi noftril
fed pro qualitate & neceflitate temporum,'ut veipublicx pofeit uti-
litas, fèrre fententiam. Et ut nianifeftiùs, quod dicinius, intelligatis ; Aman filius
Amadathi, & animo & gente Macedo, alienûfque à Perfarum fanguine, &pietatem
eorum qui dominantur fimplicem benevolentiam. Confiderare autem lice
non tantum ex veteribus, ut tradidimus bifloriis,qua funt prope vos qua
rentes inique confummaia, eorum qui indigné dominantur pefte : Etat-
tendere ad ea qua pofi bac, ita ut regnum fine turbatione omnibus bomini-
«ƒ c«w pace prabcamus. Utentifque mutaiionibus, ea autem qua at 7
onjptttum vemunt difeementes femper cum manfueta obviatione. Ui ~
mm Aman Amadathu Macedo, veritatibus aliénas de Perfarum fangui-
•■ e, & multum di fiant i nofira benignitate, & bofpitetus ü nobis, confe
utus quam habemus ad omnem gentembumanitatemin tantum, utvoca
etur no fier pater eSr- adora, et ur ab omnibus, fecundam rtgii throni perfo
tamgerens : non ferens autem fuperbiam, nixus efi principatu privar,
joj ch jpiritu. Et nofirum falvatorem & in omibus benefattorem Mar-
doebaum, & imprehenfibilem regni confortem Efther cum omni borum gen-
te,multiolicibus viarum deceptionibus cxpeiens in perditioncm : per enim
modos tfios exlfiinavit accipiens nos defertos, Perfarumdomtnium in
Macedonas transferre. NoSvero ab exitiali traditos inneeem Judaos 10
malefattores exiftentes,- jufiiffimis verb dtgentes legibus,
emfilios altijfimi ma xi mi viventis Dei, qui dirigitnobif
exiften
zr mmagenttoribus noftris regnum in optima difpofitione. Be-
•rgo facile non ut entes bis qua ab Aman Amadaibu miffia fuerunt litt-
Propicrea quèdhic qui hac pperatus efi, ante Sufarum portas appen-
Jus efiCumom ifamllia, dignum po qui omnium dommator Deovelociter
reddente ei judicium. At exemplàr eptftola bu jus praponentes in omni lo«
co, cum hbertate dimittatis Judaos uti fuis legibus, Et adjuvetiseos j ut :
eos qui intempus tribulaiionis impofiti erant eis, ulcifcintur ttrtia décima
duodeetmi menfis Adar eadem aie : banc enim omnium Dominalor Deus
pro perdition« elettigeneris fecit eis gaudium. Et vos ergo in infigni-
bus vefiris feftivltatibus inpÿiemdiem cum omni latitia ducite : ut &
nunc & pofi bac falus nobis & benevolis Perfis, bis verè qui nobis infidt-
antur, memoriale perditionis. Omnis autem civitasvel regio ornnino qua :
\a bac non fecerit, lancea & igni confumetur cum ira, & non folum ho-
| P !nv,a>f ’d et beftiis & volatilïbus in omne tempus inimic/Jfimdque
noftram fua crudelitate commaculans, peregri
tain infe expertus humanitärem,ut pater nofteri
poft regem fecundus : Qui in tantum arrogan
private nos niteretur & fpintu. Nam Mardochx
su. --igni noftri Efthèi
nobis fufeeptus eft : Et
tur, <Sc adoraretur ab omnibus
morem fublatus eft,
rujus fide & beneficiis
quibufdam atque inaudi-
rismachinis expetivit. _____ erfeftis, infidiaretur
noftrx folitudini, & regnum Perfarum transferret in Macedonia. _____ H I
peffimo mortaliumjudxos neci deftinatos,in nulla penitus culpa reperimus,fed econ-
trarib juftis utentes legibus, Et filios altiffimi & maxinii,fempirque viventis Dei,
cujus beneficio & patribus noftris & nobis regnum eft rraditum, Sc ufque hodie cu- i
ftoditur. Undeeaslitteras, quas fub nomine noftroilledirexerat,fdatis efle irri- '
tas. Pro quo fcelere ante portas hujus urbis, ideftSufan, &ipfequimachinatu!
eft, Sc omnis cognatio ejus pendet inpatibulis : non nobis, fed Deo reddente cl
quod meruitHoc autem ediftum, quod nunc mittimus, incunftis urbibus pro-
pomtur, ut liceat Judxis uti legibus fuis. Qaibus debetis effeadminiculo, ut eos,
qui fe ad necem eorum paraveranr, poffint interficere tertiadectma die menfis duo-
decimi, qui vocaturAdar. Hanc enim diem, Deus omnipotent, moeroris & lu-
ftiM, eis vertit in gaudiuni. Unde & vos, inter ceteros feftos dies, hanc habeto-
te dicm, & celebrate earn cum onini Ixtitia, ut & in pofterum cognofcatur, Omnes,
qiii fidehter Perfis obediunt, dignam pro fide recipere mercedem: qui autem infidi-
antur regno eorum, perire pro fcelere. Omnis aiitem provincia & civitas, quxno-
luent follemnir.itis hujus effe particcps, gladio & igne pereat, & fic dele:
non folum hominibus, fed etiam beftiis invia fit in in fempitemum,fempicer
pro exemplo conl
tCJliptU5,& ‘
i i l
mm I
1 1 1 1
I f i l
KSE- iIli
H