plerumque intelligunt Colicam ventofam, hujus autem
non tantam habea experiençiap ac prions, uti &
vulgo in re medica non'ita notum eft.
Si teneris àe junioribus hujus arboris foliis quisma-
nus fricet, ita utipforum odore inprægnatæ fint-, in-
niunis is eric ab iétibus-venenacorum pifcium, quales
lunt lean Swangi & lean Sambilang, uque ancea quis
ab ipfis fueric i£tus, ac conteratur pars affetta hifce
fo liis, nullum percipiet dolorem.
Coftæ minorum navigiorum ex hoc quoque forman-
tur ligno, noftri vero naupegi experti fun tela vos fer-
reos non inhærere diu huic lign o , fi ficcum fit,
quum fungofum nirois fic, fefeque contrahat. - Ut autem
hoc præveniatur, dieunt incolæ, lignum hoc viri-
de adhibendum elle, cui per rubiginem ejavi magis
jnfixi hærent.
_ Hoc quoque modo Keienies illud ufurpant ad navigiorum
coftas recenter ex arboribus, neutiquam vero
nigrum vel quod in litore flu&uat. Si hoc lignum in
bacellos coqfcindatur, hique iterum coIIigantur,opti-
mas præbent faces in licoribus, quæ non facile a ven-
to exftinguuntur.
Incellexi, hoc quoque lignum reperiri in Ora Cor-
mandelenfi, ibique notum efle nomine Ebeni fourii,
ex quo ibidem fedes, cubilium pedes, ac menue for-
mantur, quæ;atramento tinguntur, pohuntur, &pro
vero venduntur Ebeno, licet multo fit levius, idem
cum Amboinenfi,noftro Salimoeri inflicui poteft. An
Cormandelenfe cum hoc conveniat, inquirendum e ft,
ego faltem dubito.
Si Ternatenfes ad quendam tendunt locum, in quern
pacem tranfferre ftudent, cantant in fuis Corre Corre,
quod figni navâlis fuftis confeclus fic ex Bali-Njawa feu
Bayn Javas .h. e. præcedenti Baru- Pantey, recepta-
culum v.ero iftius, cui infigitur ex Salimoeri, eoquod
bina hæcce ligna præftantia fint mediçamenta, ae iem-
per conjun&a inftar maris & feminæ, five con-
trita five in pultem confefta & externe illinita, ut
varios extrahant morbos, ut & intuS aifumpta. Quo
cantu fignificare volunt, ubi bina hæc ligna inveni-
untur, bina ibi adefie etficacia mediçamenta.
Macaflarenfes, in quorum litoribus nigrum vafcb
reperitur hoc lignum,illud adhibent adBaiira, h. e.
panucellium, Malaienfibus Parang diélum, ut & ad
rhombos.
E X P L I C A T I O
Tabula Septuagefima Quint*,
Quæ ramum exhibet N o vell* Nigr* , uti a Rumpbio vocatur.
Quæ vero mibi dicitur 1 pomæa fi/iisfubrotundo-acutis, m-
tegerrtmis floribu s, fruftibufaue confertis <& racemojir.
OBSERVATIO.
Hæc fpecics ni forte varietas videtur illius, quæ Ipomæa
foins cordatis, acutis.integerrimis, florbus folitariis vocatur
Prodr.p. 434. quod cft Qmunoclit
Solaiu folio, flore rofeo* Plum.page 3.
menelykverfiaan Colicam ventofam, ,mmr daar van
beb ik zo veel oniervmdmgeniet, als van’t voorigè, gelyk
W em iy d’ g'^ene m n tot meUicyne nog meejimbe-
Als men met de jonge bladeren dé bomden Jierk vryft.
datze daar m rieken, zo zal men verzoeken zyntegens’t
ttecken van venynige vijfden, gelyt daar isdenlcm
K i l m Ic“ Saabflang, maar zo men van dezelve
vanje vooren gejlooken ts , en dezelve bladeren daar op
v rm , zal men geen pyn gevoelen, . .,
enni mte] l e,n ribben in de kleine vaartuigen maakt
Z r e n kS £ 0M‘r f l Tmiméflieden hébben er■
als bet droogteen, om dat nbieet‘ ime vl oions diist, en wboantd einn,,■
krimpt: Om t welk voortekomen zéggen de Inlanders
tv lfte r r ï j l T bm S‘ hruikm ml’ W ^ ‘ ftyken
ne balf oud i s , en uit de verfebe bomen, en geenzmts
dunïTfioi™ r ' ™ '‘f t™ Strand iryft. D iï bent tot
gtfneeden , en weder t'zamen gebonden
1td fw L iz tiz r * * " * te lig,en> &
Ik verjlaa, dat dit bout ook valt op de kuft Cormandel
dermehn,tk voor my twyffel daar aai. S
y TnatanEn ioneers na toe pangayen, dharzn
den vreede brengen willen, zingenzé pp bare Carré Cor
ren, dat den vjagge ftok gemaakt zy van Bali Njawa V
Bayn Java, dat ,s , bet voorgaande Baru Pan ev Z
bet buisje, daar dieajlaat, ?an Salimoeri,^ d Z i l .
ze bouten twee groote medicynen zyn, enPhydfZmen
gevoegt werden, als manneken en wyfhm b J f Z m
vreven en tot eenpap,gemaakt, e n v a X & S e S e f r t '
m verfebe,de ziekten uittetrekken, bet zy vanfSnmin.
genomen. Willende alzo te kennen geven, dat alwaar zv
M mtr.r*“ g rm e b'ilmUdefen gekomen z T y
P e ^ i f - r e n op welkers Jiranin ’( w s lS fo a r t
valt, gebruiken bet bout tot Balira dat
U Y T L E G G I N G
Van de vyf-eu-zeventigße Plaat,
D v?Ae^ t00nt een Tak van de Novella Nigra, zo alszè
™ genaamt werd, welke ik volgens zyn geflaet
noem Ipomaa met rondachtiee fpitzen heelt ■
trosachtige bloemen en vruchten, Waden, eo
A A N M E R K I N G .
rimic nLiUm fii-l • JP0M,tA J0Uk cordatis, acutis, mtegef
nm,s, flmibus f ih tm genaamt werd van de Heer van g i .
n zyn Prodr. van de Flora Udenf.p. 410. het welk is de
JltT * ^ fi,h-fm a f è