IWBoek. XXVIII. Hooftß. AMB O IN S C H E KR U Y D B O EK . 22«
tice in aqua macerato fortiterque concufo , & expli-
cato certas formant minores veftes ruffi coloris, qua-
les in Grientalibus infulis-ex eortiee Saccæ Hb.y: capï
p. defcriptæ conftruuntur. Ex hoc fabricant tunicu-
la s , qubus fe induunt, fiinmaripifcantur, acdeinit.e-
rum eluunt-j ,nqn autem fortiter eirctinivolKeindæ
funt, quum aquam reddant admodupi mucjlagio&fam,
dein iterum ficcàntur.
Hodie multum in Batavia.plantantjjr ante ædes, &
juxta viasj -ob umbtam: Ceîebes ïncoîæ 'hujus eorti»
cem macérant 'in aqua, quem contundunt, & ex quo
crafliora formant fila vulgaribùs retibus infervientia.
Prima hæc Novella in Ifort. Malàb. tom. i. pag. 51.
Fig.-19. Malabari.ce dicitur Bu-Pariti, Bracmanis VaU
li-Cari Capoefî. Ego autem aMalâbaris ipfam denomi-
nari audivi Pu-areti. cujus defcripdo ao Amboinenfi
non differt, excepto quod Maîabarica pecaliarem habest
quali tatem, a! nul lis nempe formicis, mufcis,.vel
aliis infedtis arfodi, unde & multo viridiorem gerit
coniam ÂmboinenfL quæ nunquama formicis liberal
ta e ft: Miratus inluper fum dodos iîjos Bracmanqs
tam panca de MedieinaHbus ejus virtutibus commentâtes
fiuifie, quas ‘tarnen novi Majabarîs nertas efle,
yulgarts enim nimis ufus e ft, .ejus folia ulcerationibus
inponere, quæ illis modo colligantur. Sic quoque
lion eft Âlcea,nt\ Adnotator Dr. van Syen ad illad caput
adnotat -, fed Altbcea arborefeens, a vero Abutilo
quoque 'Hbr. 6. deicripto differens.
Noftra naüo in iftîs regionibus filas fæpe voeat
Tilias Indicas, al iquando flores campanulatos : Mala-
bari étiam vetufta & flavefeentià folia eum calce
contrita contra Odontalgiam inponunt.
tenze uit dezen baß, door bet Weekeh in % water ^ fierk
klappeng en uitrekken,, zxekene kleed) et te formeer en, rot
vm coleur, gelyk men in de öofierfibe • Eilanden met
den baß van Sacca lib: $ cap. p., befibreven doet. Hief
uit makenze rokjes\ disze op Zee willen gaan vijf en j men
kanze ns^edepuitwaffen, doch niet fierk bringende, wan-
neer zy bek water heil fiymrig maken, en dan 'weder
droogen.
Hedendäägs Werdende, veel qp Batavia voor.de puizen
geplant j langs de wiegen, 'omjchadüwe te maken. De
polkeren óp Celebes 'Oofi-kufi wecken den baß in water ,
kloppen, en maken daar grof gaaren van, totßegtinptten
dienende.
‘ DeeerßeNoveMwerd in Hort. Malb. tom .ip a g .
51. Figj’yp. in ’t Maldbaars gewarnt Bu-pariti , in*t
Brommees Vaili-Cäri-Capoefi; Docb ik zelfs bèbze wan
'de Malabdren horen ndemn Pu-areti. Wiens hefibry-
ving van de Amboinfibe ‘niet verfibeejt , 'bejialven dat de
Matabaarfcbe een byzondere eigenfehap moei hebben, dat-
ze vari geen mieren, vliegen y df ander - ongedierte geißelt.
werd, en daaróm Veel jeugdiger ‘loof .draagt-^ 'daat
de Amboinfibe , als gezegb, 'fibier noii' irnder'mieren ist
Zo ben ik ook verwondert f id ß die gèleérdéBramines van
zyn medicynale kragt-eri zó weinig ópgégeevekhebben, die
ik nogtans weet de Malabaaren bekent te 'zyn -, 'want bet
een al te fiegt gebruik is , de'-bladeren, op lÜc'èrdtièn te
leggen , dewelke daar mede flegts toegebjmdèn wir dem
Zó'is bet ook geen.filceo., gelyk den Adnótator Dr. van
Syen op ’t zelve Kapittel fie lt,x maar een Althteanrbore-
Icens,- van bet ópregte Abucilon medeverfcbillMde:jvan
pns lib. 6.. befibreeven.
_ Onze Nakie in die Landen noemtze zomtyds Ooft-ïn-
difche Ondè^boomen, ^owifydj'Klokjes-blóemeri: De
■ Malabaaren leggen de pude geeldcbtige bladeren , ‘met kalk
gevreven, op'ae Ttind-pyn,\ "
Tabula Septuagefima Tertia
Äamum exhibet NovePa, uti a Rumpbio voc?tur, ubi Litt.
A . tenerum dénotât fofctm acuminatum & crenatum., jjnde
multum a vetuftioribus ramorum foliis differt.
Db drie-en-Jèventig/le Plaat
Vertoont een tak van de Nieuw-biad-boom, 20 al«ze van
■ Rumphius genaamt 'Werd, alwaar Letter A. aanw.yft een
jong blad, dat. geranten gehoekt is, en daar door veel van
de :oudere bladen verfchiTdt.
O B S E R V A I ' IO.
Quum hæc arbor in variis occurrat .regionibus , a .vari is
etiam denominata fuit & deferipta audtoribus, quos in The-
fauro Zeyl. pag■ 136. collegi ., ubi vocatiir Ketmia Zeyla-
nica , Temper virens & dorens , Tiliæ folio, flore luteo. Hart,
eatal. femm. Eftque arbor fobs Indica , major feu Alcea
Indica arborea , major Tiliæ folio, floribus Ketmiæ epheme-
ris, fmftihus orbicmatis^fulcays, fuccum Guttæ Gambæ fîmi-
lem fundentibüs. Herrn. Muß. Zeyl. pag. 4 5. Ketmia Indica
Tiliæ folio. Plum, eatal. pi. Amer, p .i ut & Ketmia Indica,
Populi folio , fruélu orbiculato compreflo. Teumef. Infi. pag,
too. & Àlthæa arboréa , Indica j Popiili folio flore Eph'emero.
Herrn. H. Laigd Bat. pag. 12. & Alcea arborea' Indica maxima
, Populi folio ».flore majore flavelçente Breyn. Prodr. x.p.
10. 6r Alcea Indica arborefeens, folio Populi vel cordiformi,
flore ephemero ex albo flavefeente Amm. H, Bojtan. pqg. 6.
8cc.
Hibiscus a recentioribus hoc genus jam vocatum eft, hujus-
que altera varietas a Royeno. in Fl. Leidenf. Prodr. pag. 532,.
yocatur Hibiscus caule arboreo, foliis cordato fubrotundis,
acuminatis, crenatis, qu* denominatio huic ©prime itidem
quadrat fpeciei*
a a n m e r k i n g .
W*1 dezeboom in verfcheid e geweften voortkomt .zo’heeft
ze ook yericheide benamingen :gekregen, welke ik in myn
Thef Zeyl. pag. 13«?. b.y een verzamelt heb , alwaarzegenaairft
-werd*Zeylonfche Ketmia. altyd groen zynde en bloeyende
.met het blad van .een Lindeboom , en een geelè bloem zó
alsze van Hartog in zyn Cataioge genaamt werd, en is de
Ooftindifche Zonneboom Óf groote boomachtige Althéa met
het bladt van de Lindeboom, en een dagduurendebloemen-
met ronde gevoorende vrachten die een zop geven als de Gutta
Gamba van Herman in zyn Muf Zeyl,pag. 45. en de Ooftindifche
Kefmia met het bladt van de Lindeboom , van Flum
in zyri Catalpag i . als mede Indifche Ketmia met' Populier
bladj met ronde gedrukte vruchten van Tovrnefor. pag. ico.
in ïvn-ïriftititüte; en deboomachtige Altbasamet een Populier
'bladt en een bloem . die.maareendag duurt, van Herman, in de
Catal. van de Leidze ïbuin pag i i . en boomachtige Alcea
met een Populier blad en een geelè bloem van Breynius m zyn
tweede Prodr.pag. 10. en van Amman in de Hortus Bofianus
pag. 6.
Htbiscus is dit geflagt van de nieuwe Kruydkendersgenaamt,
en van deze zoort wert een diergelyke by de Prafejf. van Ro.
yen in zyn Flor. Leidens. Prodr. pag. 532. genaamt Hibifcus
met een boömachtige ftengel, met ronde hartvormige blaa-
den,.lpits en getant zynde, welke benaminge aan deze plant
ook toekomt.