Uruccumi in Bçafilia ab mcolis diligenter coli nontan-
tum ad ufum cibarium ac Medicum, fed etiam ad ru-
bros inde formandos globulqs, quos Portugallis vena
n t qui rubrum colorem Orellana diftum histin-
«unt: Ibi quo.que fine dubio fertilior e ft, ac jucun-
diorem præb'et faporem, dum in fingulo ejus frudtu
triginca & quadraginta reperiantur olficula , quæ in
Orientali ab ofto ad diiodecim. tantum obfervantur.
H$c interne quqque affumuntur, çontra venenüm,
Diarrhæàm, febresque ardentes, ad quas radix £a-
men præftantior habetur, quam iti cibis quoque ad-
hibent ad luteum illis inbuendum colorem, ut & plu-
ribus aliis rebus, de quibus apud audlores ùltëriorfit
jnentio, quæ examinari ibi poflunt. In noftra autem
Orientali arbore, hæc nondum unit öbfervata yel, co-
gnita» /
E X P L I C A T I O
boom Uruccumi in Brafil naarflig van de Inlanders onderhouden
wert, niét Meen, tot gebruik in bun kofl, en
Medicyn, maar ook om de roode b.alletjès daar pan te maken
, en die aan de Portugeezen te verkopendie de roode
cöteur Orellana daar mede voeten te verwen: Hy moet
aldaar ook vruchtbaarder, en beter van jmaak zyn, de-
wyl men in yder vrucht.. 30. a 40. bezien Vint, daar
dé Oojl - Indijcbe maar 8* a 12. hebben. Dezelve werden
ook inwendig ingenomen tegens vergif t , buik-loop ,
en brandende koortzen, waar toe ze eèhter de wortel beter
houden, en dieze ook in haaf kofl gebruiken, om dezelve
geel te verwen, en ook andere dingen meer: (Vaar
van by dien Aütheur nader geleezen kan worden, doch'
aan onzen Opfl-Indifcben-boom is zulks niet te v in d en o f
nog onbekent. ;
Ü Y f L È G G I N G
..... 'Tabula Décima Nona,
Eihibentis ramum Bixæ, quæ Pigm en ta r ia a Rumphio
vocatur.
À. Fruiïutn apertum demonftrat, utjJTeminum fi tus coguofca-
tur.
O B S E R V A T I O N
Genus hoc Bixa a Idmueo in H . C liff. p . z u vocatur 4
clique Bixa Oviedi J . Bauh.part. 1. p . 440. & Cluf. E xot.
74 a Tournef. in inß. rei herb. p . 242. vocatur M itelia Americana
maxima tinaoria, ut & a Boerh.tnd. H .L . B . part. 1 .
p. 208. Orleana feu Orellana, folliculis lappaceis Herrn.
Cat.H. L . B . p . 464 Commel.part. i . H . A . p ..65. T . 33.
& Plukn. A lm . p. 272. Tab. 109. F. 4. Arbor finium regun-
üomraDalech. h ifi.p . 1835. Arbor Mexiocana,fruftu Cafta-
neaä coccifera C. B . P in. P. 419. & Ray. h iß . p l, p. 1771.
Ükocu Marcgr. Braß/, h iß . 61. Pifon. 65. Sloan.Catal 150.
& hiß.part. 1 , p . 52. Tab. 181. Fig. 1 . Rocu Merian Surin.
par. 44. r.,44 A ch iotl. Hemand. H iß. Mexic. p . 74. Sc D aß
Pharmacol, in ^to. p . 369. ad O r l e a n a m Officin. qui plura
hujus habet fynonyma, Sc ufus*
C A P U T V I G E S I M U M
N O N U M.
Alliaria. Caju Bawang.
HMc in ingentem ac vaftam fiepe exerefeit arbo-
rem, qute aliquando tarn crafla e ft, ut bini vix
[ eam cömplefti poifint viri: Ejus truncus eft feftus.,
ad radices parum fulcatus e ft; ramuli funt lon-
[ • gi,. virides, parum angulofi, ac fuperiUs; obfeura nbi
tati'ftriä feu iuleo, firmi,atque ad ortum fuum plani
velnodofi, in vetuftis vero arbpribiis funt breviores
( raches,'/inque ramulis copiofiores ac. irreguläres lo-
cantur, qute. folia fuftinent qüodammödo in ordines
1 pofita obliquos, fuperius autem aliquando oppofitos,
aliquando alternatos.
0 Folia haec brevibus infiderit petiolis Vulgaris for-
j Lanfii föliis quodammodö fimilia,fed magisglaora
ac latiora, fuperius acuminata, atque liic apex
in vetuftis foliis eft incurvüs, retro flexüs, fuperiore
auteni. parte funt glabra , ex öbfCure viridi colore
Ipleridentia, - fnferius multas exhibeht parallelas laterales
coftas ad digiti circiter diftantiam, atque prd
peculiari nota habent, uflam inferiorem folii partem
: multo ,änguftiorem ac breviorem fiiperiore elfe, ita
utmagmispervus nondirefte pei'medium tranfeurrat
rohuin, alteraque folii pars ad petiolum longior ex-
W » Uti in oolani foliis'i
^ lox ad növem^pollices funt longa, tres^ quatu-
T a n de negentiende P la a t,
Verbeeldende een Tak van. de Bixa, dewelkePigmentaria
van Rumphius genaamt wert..
A. Vertoont de geopende Vrugt, op dat de fchikking en
plaatfing der zaaden gezien wert,
A A N M E R K I N G E , ;
Dit geflagt wert Bixa .van Lim aus genaamt in de Hortus
Cliffbrt.pag. 211. en is dë Bixa van Öviedus by J . Bauhin.
in zyh eer(te deelpag. 440. én by Cluf. in exotic.pag. 74. van.
Toumefoht in de inftitutien van de .Kruydkunde/<zg. 242. wert-
ze genaamt M itella Americana maüirna tin&oria , als mede.
van Boer have in de Index H . L . B a ti eer(le deel pag. 208.,
en Orleana of Orellana follicülis Lappaceis van Herman
in de Catal. van de Leidfè tuyn. pag. 464. en by Commel. iii
het eerfie deel van de Am fierd■ tuyn. pag. 65. Tab. 33. en by.
Plukn. in zyn Abnag. pag. 272. Tab. 209. Fig. 4. A rbor.fi-
nium regundorum van palecbampi in zyn hiflorie der planten ',
pag. 1835. en Arbor Mexiocana fruólu Caflanea, Coccifera
van Cajp. Èdüh. Pin. pag. 419. en by Ray h ifi. p l. p . 1771,
Urucu by Marcgrav. h ifio t. v&n B ra zilp . 6r. en by Pifb
pag. 6$. als mede by Sloan inde Catal. van de Jamaife planten
pag. ifó . en in de Hiflorie van Jamaica z-d eel pag. 5 2. Tab.
181. Fig. u Rocu wertze by Merian over de Surinaamfe in-
feöen genaamt pag. 44. en Tab. 44. verheelt, als mede by
HeYnandes iri zyn Hiftorie van Mexico pag. 74. en Orleana
by Sam. D ’d lê, in zyn Phormat, in 4to, die verders zyn gé*
bruik en meer Schryvers opgeeft.
XXIX. H O O F T S T U E ,
Look - Boom.
Dit wert een grbote en booge boom, zomty'dszodikddl
hem pas twee mannen omvademen komen: Den
ftam is rest, aan de wortelen beeft by wat vleugels9
dè ryskens zyn lang, gr dén, een weinig gehoekt,: en boven
met een donkere vèoie, Jlyf, by harén odrfpronk
Wat plat of met een knie doch aan dè óudè .boomén zyn-
ze korter, en fiddn aan dè takskéns vry veèt, én- zondét
brdere achter malkander, daar aan flaan ie bladeren ,
eenigzints in rygen tegens over malkanderèn, doch aan de
oudé hoornen flaan zommige 'Qnametttlyk de Voorfle) tegenf
malkander over,-en zommige verwijfelt., of ver-
jchilléndé op kórte Jleeltjès. :
Zy zyn van een gemeen fatioett, de Lariffè bladeren
eenigzints gélyk i doch gladder èn brleeder, èn. Voor uit
met een merkelyke fpits, dewelke aan de oude bladeren
krom en'achterwaarts gebogen flaan , aan dê boveriflezy-*
de zynze glat, uit den Jwart-groenén glimmende, van
onderen verioonenze véele evénwydigé zyde-ribben, omtrent
een vinger van malkander ftaande', en tot een byzonder
merkteeken hebbende, dat dé acblèrfle belftmerkelykjmal-
der en korter is dan de voorfle, zó dat dè gfooté zenuwè
niét regt midden door 't blat gaat, en, dé voorfle helft
aan dertfleel ook langer i s , gelyk aan de nagt-febaduwe.
Zy zyn van 6. tot 9. duimen lank, 3. en 4. dwers'