
 
        
         
		ECclips  werking  ontrent  de  Boomen  ,  welke  op  dien  
 das  worden  geplant.  50.  . 
 Edik  te  maken,  zeer  goed,  binnen  weymge  u u ren ,' 
 -  Van Wijn ,  doo f de Wortel  van witte'Bèet.  39 5. 
 Elephanten  ten  ftrijd als woedende gemaakt,  door  t  roode  
 Zap  van  Moerbeziep.  zo .  '   .  '  " ' 
 Endivie,  hoe mén met de  zelve  moet  handelen,  om m  de  
 Winter  te  konnen  gebruyken.  490.  y  • 
 Erweten,  hoe  men  de  zelve vroeg kan bekomen. 48 5. 
 Ezelen,  van  dulle  Kervel eetende,: worden  daar door zoo  
 flaperig,  datze als dood  ter neerleggen.  Hier door  heeft  
 men  veele  deezcr  Beeften  leevendig  gevild.  Zeldzame  
 voorbeelden.  489.  - 
 Eykenboom,  zeer  langleevende.  Wanneer  men  de zelve  
 moet  ter  neervellen  ,  om  goed  hout  te  hebben.  74*  
 Onze  Voorvaderen  in  de  eerfte  Wereld  niet  anders  als  
 Eykelen  ter  fpijs  gebruykt.-  'E ykelen in  Spianje opgedicht 
  tot  Banquet.  Eykenboom  bij  de  Oude  Gne-  
 ■  ken  en  Romeynen  in  zeer, groóte eere'geweeft.  Kroo-  
 nen  van Eykenloof. 75.' 
 FErula,  word  zeer  begeerig,  en  zonder  fchaade  van  
 de  Ezelen  gegeeten  ;  maar andere  Beeften  ’t  zelve  
 nuttigende,  moeten  fter.ven.  5 71. 
 Filipendula  met  Bladeren  van  Peeterzelie,  zoo  giftig,  dat  
 ;■  een  Doctor  en Apotheeker in fl©favenhage in  een  H o f   
 de  zelve  voor  een  foort  van  Peeterzelie  neemende,  en  
 iets  daar  van  proevende*,  zeer  ellendig  ftraks  daar  na  
 '  ftierven.  577. 
 GEneverhout  word  noyt  befchadigd  door  Wormen  
 JOoden,  hare ze'ér'gfóote Liefde  tot de  Óranjebobmen;  
 •of Wormgaten.  De Trappen  in den  Tempel  van  
 Diana  te  Eph’ezén  waren  van  Geneverhout  ge-  : 
 .  maakt.  Z 2 l.  .  . 
 Gezondheyd te bewaren,  zonder in  veele  jaren  ziek te g o r den. 
   zie in de 'Blad-wijzer der  Geneesmiddelen. 
 Giftige Dieren,  Slangen,  Padden, &c. uyt  huyzen enka-  
 .meren  te  verdrijven.  16 1 .  107.  ïz o .,  1 7 1 .  189.  295.  
 298. 
 Granadille.  zie of Fajjiebloem. 
 Gras,  ’t welk  afgefneeden  zijnde  ,  een  lange  tijd kan ge-  
 i   brtiykt worden in  plaats van  een  Pluymagie,  o f  Veder-  
 bofch.  6 17. 
 HAanen, moedig te maken, om  teégeós andere te vegteti, 
   door  Vrouwenhayr.  28 5. > Door Weederdood. 
   286.  Door wilde Haanekam  579. 
 -Handen, hóe men die zou konnen waffchen  in  heet, gefmol-  
 •  ten  L o od ,  zonder  zich te verzeeren  ,  door  middel  van  
 Bingelkruyd.  y6o. 
 Hazelnpten, hoe men de zelve lang goed kan bewaren, id i .   
 Hayr-uytvalling te voorkomen;  te doen  groeyen; cfchoon  
 en  lang  te  doen  waffen  ; '  zwart  o f  andere verwejre gee-  
 ven,  &c.  z ie  in de Blad-wijzer dér' Geneesmiddelen. 
 He rt,  zoodanig  te verheugen,  dat  men  al  lagchende  zou  
 fterven,  520.  z ie ook^op  Datum. 
 Hoenderen  van  de,Pip  en Sprouw  te  geneezen.  6 3.  ztfo.  
 Van  allerley andere  ziekten. 95./302.  Hoenderen  haaft  
 vet te maken  door Boekweyt.  570.  Door grooteKrok.  
 7 9 1 .  Hennip.  887.  Hoenderen Eyeren  te doen leggen  
 in  de koude der Winter,  door Hennipzaad.  887. 
 Ho l te Ephezen,  waar door de  proef wierd  gendmen,  o f   
 een  dochter noch  Maagd was,  o f  niet.  44. 
 Honden  fterven  ,  als ze  drinken  van  t  \Vater,  daar wilde  
 Alpergien in  gezoden  zijn.  672. 
 Hout  der  Oranje-,  Citroen-  en  Limoenboom,  hoeda-  
 1  n>g*  ^4* 
 Ibenboom,  doodeEjk-giftig  voor Menfchen en  Beeften.  
 Evenwel niet zoo zeer in  deeze onZe Landen.  Zeldzaam-  
 heyd daar van.  49. 
 ■ Indiaanfche  Vijg,,  gegeeten  zijnde  ,  geeft  aan  ’t Water  ,  
 ’t welk  de  eeters  lóffen  ,  een  gantfch  bloedige  yerwe,  
 echter  zonder eenige ongeleegentheyd.  574.  *. 
 en  hoedanig gebruykt  in  haren  Godsdienft.  14. Houden  
 de  Oranje-appelen  voor  de  yerboodehe  Vrucht  
 in ’ t Paradijs!'ï 5'.  ''  ’  ' 
 Juca  uyt  America.  Doodelijkheyd  van  dit Gewas.  Hoe  
 echter  van  de  Americanen  zoo* wel ter fpijs  als  tot  Geneesmiddelen  
 gebruykt.  66 3. 
 KA a s ,  hoe  men  de zelve kan  bewaren voor  alle  verrotting, 
   en  ontftaning der  Maden  ,  door  middel  
 van Barkenboom.  t 3 3. 
 Karflen  ,  hoe  men  de  zelve een  geheel jaar lang  kan  goed  
 bewaren,  zonder verderf.' 37*-  
 Kalfsvoet,  zonderlinge  en  zeer aanmerkelijke zeldzaamheyd  
 aan  deeie  Plant  ;  waarlijk  een  recht  Hatuur-wonder.  
 355.  .•  - 
 Ko gel,  in  eens  Menfchen  Ligchaam  gefchooten  ,  uyt  de  
 Wonde  te  doen  komen.  33.  De  uittrekking  van  T-  
 z e r ,  Doornen y;!Beentjens,  & c. ■ uyt  de  Wonden  ,  kan  
 men  vinden  in de Blad-wijzer der  Geneesmiddelen ,  of  *t  
 Woord  Wonden. 
 K o o l ,  hoe  men  de  zelve  treffelijk  en  zeer  welfmaakentl  
 kan bekomen.  4 10.  Om  vroege  en uytfteekende heerlijke  
 Bloemkool te  winnen. 4 12 .  Hoe men  de  zelve kan  
 bewaren  voor Aardvlóyen  en Rppzen. 412 . 
 Kroonen,  oud-tijds  gevlochten  van  Peeterzelie 4:  met  
 w e lke  men de Overwinners Kroonde. Aanmerkelijk geval. 
 *  345.  Kroon  van Eykenloof,  aan welke gegeeven. 75 . 
 LAgchende  fterven ,  dopr  het  gebruyk  des  Kruyds  
 Datura.  zie  op  Datura.  Door.- Saffraan,  zie.  op  
 Hert.  ’ ’  . . . 
 Lauwer,  Laurier,  bij  de  Oude  Romeynen  gebruykt  ten  
 teeken  van  een  algemeene  blijdfchap  en  overwinning.  
 Voorbeelden  hier  van.  152 .  Wonderlijke  eygenfclap  
 van  de  Bladeren  der  kleyhe Laurier;  waarmyt  men  alt 
 i jd ’s morgens kan weeten,  met volle  zeekerheyd,  hoe  
 hard het  dien nagt gevrozen heeft;  over dag,  hoe  hard  
 het nóch  vrieft  15 6. 
 Lindenboom  ,  in  de  Oude  tijden'gebruykt  in  plaats  van  
 Schrijfpapier.  O p  wat  v o o r . wijs.  D i t , fchrift  ge-  
 '  noemt  T ilia ,  o f  Phy lira.  Boeken  , * op de Baft  deezes  
 Booms gefchreeven,genoegzaarp.onverganklijk.85.  Eenige  
 der  zelyer noch in weezed.  zie op Boek. 
 Look en. Boonen.  Spreekwoord  der  Oude hier van.  zie  
 .  op  spreekwoord.  Hoe  veel  aan  Knoplook  en  Ajuyn  
 verteerd  is  bij  ’t  bouwen  van  eene Egyptifche Pyrami-  
 de*  301.  zie ook op Magneet*  ~ 
 Lotusboomen worden  eenige honderden, ja bij  de duyzend  
 jaren  oud.  Voorbeelden  hier  van.  104. 
 Luyzen ‘en Neeten  te doen  fterven,  o f  gantfchelijk te  verdrijven. 
   92.  134.  18 1 .  *,2ói.  252.  280.4 3-8>i .  : 565.  
 744.  .  ■  ■ 
 Luyzen-groeying  op  de  Huyd  der  Beeften  a f  te  wee-  
 •-  ren.  .579. 
 MAan';  wat met een waffende,  wat  met  een  volle j   
 en wat met  een afneemende Maan gezaayd moet  
 worden.  5.  ,  : 
 Macerbopm doed ftervén  alle  andere  ontrent  hém  ftaahdè  
 Gewaffen.  89. 
 Magneet,  o f  Zeylfteen,  werd bedorven,  als men  de  zélve  
 met Look befirijkt.  302,  .' 
 Mankopzaad,  daar  ’t eens gezaayd is ,  zal ’t  elke  jaar weer  
 opkomen,  to t in  het  tiende  to e ,  als de  aarde  weer  geroerd  
 word.,  802.  -  ,  *  /,  ,  .  :•*'*■ * 
 Melk  te  doen  runnen,  om’er. Kaas  van  te  maken,  door  
 Walftroo.'  339. 
 Melk-beeften  Veel Melk te doen.geeven,  592. 
 Mes,  zoo gantfch  hard  te  maken,  d o o r ’t   zelve  te  ftee-  
 ken  in Water,  waar in Muysoor gekookt  is,  dat men’er  
 'Yzer en  Steen meê kan doorfnijden,  Zonder, fchaardig te  
 I  werden.  816. 
 Middel, om zeer lang te konnen  goed bewaren, Appelen. 3.’ 
 Bèeren. 
 JPeeren.  29.  32.'  Karflen.  37-.  Nooren  en Hazëlnooten.  
 4 1 .  Articiokkéh.  492.  Druyven.  239.  Kaas.  1331  
 Doornbezien.  222.  Bier. 4 3 1 .  Om  flaauwe  Boomen'  
 en  Planten  weer  kracht  te  geeyën..  12.  <J8ö.  Om   de  
 Boomen  overvloedige  Vruchten  te doen  dragen,  z^ie op  
 !'Boomen.  Om  haar  voor  allerley  Ongediert  te  bewaren. 
   z.ie  op  Ongediert.  Om  in  langdurige gezondheyd,  
 zonder  ziekten,  te blijven.  z.ie op Gezsondbeyd.  z,ie  ook^  
 op  Ouee 'én.  Roz>en,  &c+ 
 Mieren,  hoe men ze  in  hare holen  kan  doen  fterven,  door  
 de zelve  toe  te  floppen met  ’t Kruyd  Zonnewende. 6244'  
 Door Anijskruyd  uyt America.  668.  Mieren  te  verdrijf  
 ven  door de reuk  van  Orege.  742.. 
 Moerbezienboomen  in Grieken,  in vierentwintig achter een  
 volgende jaren  geen Vruchten  gedragen.  Wat ondertufc  
 fchen gebeurde,  en  daar.op  volgde,  ip . 
 Moerbezien-vlekken,  hoe weer wech  te neemen.  lp* 
 Mollen  te  verdrijven  door  Knoplook.  302.  Door  Ajuyn.  
 M o3t°t4en* ,  hoe  te  verdrijven,  datze  in  de  Kleederen  niet  
 komen*  6 1 .  146.  2 7 1 .  274.  28p.  397.  4op.  5^1.  
 708. 
 Muggen,  Vliegen,  te  verdrijven;  te  doen  fterven,  door  
 de  rook  van  Vederik.  744. 
 Muyzen  te doen  fterven,  door de reuk van  Ibenboom-tak-  
 kenl 4p.  Door Bladeren  van Oleanderboom.  185. 
 Myrtusboom  ,  in  een  zonderlinge hoogachting geweeft  bij  
 de  Oude Romeynen.  De Afgodin Venus toegeeygend»  
 Verder  aanmerkelijkheedén.  144.  O ok  bij  de Joden  in  
 een  groote waarde.  145. 
 NAgelboöm;  eygenfchap van  de  zelve.  148. D ’Ooft-  
 Indifche  Compagnie heeft  al de Nagelboomen  in  
 de  Molükkifche  Eyianden  doen  üytroyen  ;  en  
 waarom.  Kleyne  gekroonde  Nagelboomen.  Niet meer  
 dan  twee der  zelve in  geheel  Indiën.. 14P. 
 Natuurlijke  vijandfchap  tuflchen  de  Noote-  en  Eyken-  
 boomen.  40.  Tuflchen  de  Fleermuys  en  de  Platanus-  .  
 boom.  5p. 
 Natuur-wonder  ontrent  de  Plant  Kalfsvoet.  35 5.  Onder  i  
 de  Natuur-wonderen  mag  ook  gefteld worden  de krullende  
 Huyslook.  470. 
 No ten,  te grabbel geworpen  in  *t huys van Bruydegom  en  
 Bruyd;  een  gewoonte  te Atheenen in Griekenland.  Wat  
 het beteekénde.  42. 
 OFferhanden  der RöortafcheVroüwen  en Dienftnaaag*-  
 den  jaarlijks  aan  Juno  ,  onder  een  Vijgeboom.  
 Waarom.  22.  23. 
 .Olijfboomen,  ontzaglijkkeyd  der  zelve  bij  de  Oude*  
 T o t   wat  voor  een  Teèken  gebruykt.  182.  Voorbeelden  
 hier van.  183. 
 Ongediert,  Rupzen  ,  zwarte  Vliegen  ,  Slekken,  Aard-  
 vlooyen,  Mieren,  &c.  van .de Boomen  en  Planten  a f te  
 houden  ,  te doen  fterven.  6.  iö .  130.  222.  4 12 .  470.  
 680.  tf88.  837. 
 Oogen  te  bewaren  in  de  Kindarpokjens voor de  daar  op-  -  
 vallende  Zinkingen,  &c.  x.ie  in de Blad-wijz.er der  Geneesmiddelen  
 op  Oogen. 
 Qoft-Indifche Neederiandfche  Compagnie doed  al de  Nagelboomen  
 in  de Molükkifche Eyianden  üytroyen;  en  
 waarom.  14P. 
 Otteren  beminnen  de Willigeboomen  boven  maten  zeen  
 •78- 
 Ouderdom  d^r  JLotusboomen  ,  tot  bij.de  duyzend  jaren*  
 104.  D^r Tarpentijnboomen, ongelooffelijk.grpot.14p. 
 PAerden, Zwarthayrig, geheel wit van hayr te maken*  
 501.  Alsze  .op  Gewas  Paerds-yzer  treeden  ,  
 zouden  hare  Hoefyzers  terftond los  worden  ,  en  
 ^fvallen.  Doch  van Lobel anders bevonden.  1 7 1 .  Haaft  •  
 vet te maken door ’t Kruyd  opregte Medica,  593.;  en  
 gemeene Medica.  5P3.  Paerden  roode  Manen  en  Staarten  
 te maken,  door Water van Alcanne.  2 15.  T e  weeg 
 Huyd  der  Paerden  *  o f  in  hare  Zeeren  komen  zitten  i  
 andere  gebreeken  te  voorkomen  ,  o f   te  geneezen.  % i f   
 in  de  Blad-wijz>er der Geneesmiddelen op  't  woord  PaerJ 
 >  deq . 
 Palmboom*  Eygentlijke  befchrijving  daar van*  Oüd-tijds  
 de  Telgen  gebruykt  tot  Ze.ege: teeken en.  Kleederen  
 gehaakt  van  de  Bladeren  deezes Booms,  voor de Over-  
 wipners.  7©* 
 Pafliebloem.  Bloem  des  Lijdens,  vertöönende  veelerley  
 teekenen  en  afbeeldzelen  des  Lijdens  Chrifti.  584.  Dc  
 zopderlingheeden  hier  van  aa>ngeweezen*  5 8 6.  Zeld-  
 ?aamheyd  deezer Bloemen.  586"* 
 Peekeivleefch.  z,ie op  Fleefch. ' 
 Peeren,  wat te doen  ftaat,  om  de zelve lang te  konnen  bewaren, 
   eri  goed te  houden.  29. 
 Peeterzelie,  van  de Oude Grieken  gehouden  voor een  teeken  
 en  vóorteeken  van  Overwinning.  Zpnderlihgzeld-  
 Zaam  geval  hier  ontrent.  345.  Peeterzelie  fpqedig  te  
 doen  waffen  door afch  van  Bo.onfteelen. 486. 
 Philetas  ,  een  Poet  onder  de  Oudé,  zoo mager  en  lig t ,  
 dat  hij  groote Ringen  van  Lood aan  zijne voeten moeft  
 doen  ,  om  door  de Wind  niet  wechgenomen,  o f  om  
 yerre gefmeeten  te worden.  85. 
 Pip der Hoenderen  te geneezen.  z>ie op Hoenderen. 
 Populierboöm.  Der  zelver  fchaduw  de  Oude zoo  aangenaam  
 geweeft,  dat Ze  daar  Onder  gingen  zitten  :  ook  
 van  de  takken Kroonen  vlochten;  welke gedragen wier-  
 den  van  verliefde Vrijers,  öm  in  der Vrijfteren  gunft  te  
 geraken.  73.  Welke Populierboomen alleenlijk tot  Ar„t-  
 zenijen dienftig  zijn.  72. 
 QUeeen, hoe men  de zelve èen  langen  tijd kan  góed  
 bewaren.  Hoedanig in  te leggen,  datze een  geheel  
 jaar lang fmaaklijk-blijven.  32.  Van  de  Oude  
 genoemd  de Vrucht der  Liefde.  Hoe gebruykt  tuf-  
 fchen  een Jongman en  jonge  Dochter.  3 3. 
 Ri e t ;  hoe men Gragten  en Sloöten  van  ’t  zelve  kari  
 zuyveren.  3 66. 
 Roozen,  hoe men  de  zelve  lang góed  kan bewaren,  
 ip 7-  Waar toe in  Oude  tijden gebruykt.  De Afgodiri  
 Venus  toegeeygend,  en waarom.  Eén  teeken  yan  yer-  
 zweegenhey.d.  Jt Spreekwoord,  ’t is onder de Roos  ge-  
 zeyd,  waarvan  daan gekomen.  198.  Voorbeelden  van  
 perfonen  ,  welke  geen  reuk  van  Roozen  konden  verdragen. 
   ip p . 
 SAffraan,   welke  de  befte  isj  en  zonderlinge  werking  
 der zelve.  520.  521. 
 Schrift  te  fchrijven  ,,  ’t  welk niet dan  teegens  ’t Vuur'  
 kan  geleezen worden*  13.  376. 
 Seldzaamheyd ,  zeer  zonderling  ,  van  ’t hout  des Ègypti-  
 fchen  Vijgebooms.  25.  Van  de  Bananienbpom.  28.  
 Van  de  Sorbenboom  ,  ontrent  perfonen  van  een  dolle  
 Hond  gebeeten,  en weer  geneezen  zijnde.  84.  Van  dé  
 Macerboom,  die  a]le  andere  Gewaffen  ontrent  hem  
 ftaande,  doed  fterven.  88.  Van  de  Beukenboom *  
 die een Adder,  alleen met een  zijner  Takjens aangeraakt  
 zijnde,   de  magt  beneemt,  om  een Menfch te  befcha-  
 .  digen.  93.  Van  de Effcheboom  ,  zoo  dat  geen  Slang,  
 o f  ander  giftig Dier  daar ontrent  kan  komen.  Derhal-  
 ven  van  de  Oude voor  hare  huyzen  geplant.  Andere  
 aanmerkelijkheyd  aan  deezè Boomen.  94.  Aan  de  Ka-  
 neelboom,  uyt wiens Wortel de Campher  voortkomt,  
 koud  en  droog  töt,in  den  derden  graad;  waar  teegens  
 de Baft des Booms heet en  droog is in  den  derden  graad.  
 122.  Aan  de,Bppm  der Kuysheyd,  wechneemende  alle  
 luft  tQt  .de  bijflaping«  ^oorbeelden,  ié 'y .  Aan  de  
 Huift,  welke  in  de Winter veel  groener  ftaat  als jn  de  
 Zomer.  Hoe  ftrengér koude  ;  hoe  blinkender  groen*  
 1 66.  Aan  de  jafmijn  uyt  Perzien.  228.  |  Ontrent  de  
 Wijngaarden  ;  en  hare  diepë  booring  onder de  aarde  ,  
 om  bij  een  Wel  te  komen  met  de  Wortel  i  met  een  
 X  x x   Zonder