leurde, o f lijf-verwige Bloemen. . Niet lang-na dat ze
afgevallen zijn drayen de Steelen haar om, tot óp de aarde
zich'neerbuygende , gelijk hier boven van de andere
foorten is gezegt.
Hcrfft- C yc lamen bipenninüm autumnalb flore
Varkens- albo , o f Herffl-Vark^nsbrood met Bladeren van een
Bladeren*1 Hellebaard , en witte Bloemen, , fchiet ieder jaar in
vaneen Augufius en Septeptber uyt een groote, ronde, platte,
Hel cbaard aan de randen, zomtijds hier en daar wat inwaarts gaande,
BKiem*6 ° °^ geheel zwarte Mortel, veele Bladeren, een vinger
lang ; achter aan de Steel in twee deelen ingefneeden.
Hebben .gemeenelijk aan de regter zijde een voor-uyt-
fleekendPunt, ofOo r: aldaar een lid van een vinger o f
meer breed, doch voor wat fmaller, en met een fpits
punt voorzien ; zqo datze zich niet qualijk- met een
Bladeren. Hellebaard vergelijken. Aan de randen zijn ze een wey-
nig 'gedarteld; boven de aarde verheeven ; op haar
Steeltje^ ftijf ftaande; doorgaans haar vlak leggende, o f
| met de punt een weynig na beneeden hellende. Boven
in ’t midden loopt een donker-groene breede Jlreep
, gantfeh tot aan 5t eynd toe ; 'waar na rondom een
5vitte fireep v o lg t: daar na aan de randen weer een groene
, met cenige kleyne witte Jlreepjens doorvlpcnten.
Bloemen. Onder zijn ze uyt den blauwen groen. TufTchen de
zelve fchieten uyt de Wortel op veele groote, fchoo-
ne, Sneeuw-witte Bloemen: welke, eenige dagen open
; geftaan hebbende, zonder verderving., en .noch geheel
zijnde, ter aarden neervallen: waar na dan de Steeltjens
zich al drayende op de grond in het ronde neerleggen
, en svoor aan de punten een Zaadknopje bewaren.
Herfft- C yc lamen angulosum au tum nale flore
Varkens- albo , o f Herffl-Varkensbrood met hoekige Bladeren
brood mer Mi . -ni L r „ i
hoekiffe en eeK wttte heeft een groote, zwarte, plat-
Bladercn te , en bijna geheel ronde Wortel', uyt welke in *t begin
en een van de Herffi veele B lader envoorikomen , van een be-
Bfoeni vallijke aanfehouwing, doch zeer ongelijk van gedaante
; hebbende het eene aan de eene zijde een, aan de
andere zijde dikmaal twee als uytgefneedene punten,
oor en, ofdèelen; het andere aan de eene zijde tw e e ,
en aan de andere zijde drie breede en fpitze hoeken: het
derde aan de eene zijde drie, aan de andere vier hoeken:
het vierde, aan de eene, te weeten de regter zijde (daar
altijd de minfte worden gezien.) vier, aan de linker zijde
(daar men gedurig de, meefte vind) v ijf punten:
Gedaante aan de randen aardig gekarteld: achter, met de gemeld-
der Blade^ de punten, anderhalf vinger-lid , o f meer , breed ,
ren. ‘een pleyne yingef ó f daar ontrent lang; voor fmaller,
en daar uyt den breeden in een fpits punt eyndigende :
met fchoone Aderendoorlopen; boven inwendig ook
blinkende, en daar vercierd met groote witte en dbn-
ker-groene Streepen: onder uyt den blauwen-groen ;
Bloemen, en haar boven de aarde verheffende. TufTchen wcl-
t ke te zamen met de Bladeren voor den dag komen fpier-
witte Bloemen, gemeenelijk, gelijk ook al de andere,
bëftaande uyt v ijf opftaande Bladeren; onder in het
ronde alle aan malkander vaft 'houdende; en daar een
. . hollighejd-uy tmakende, waar in zich onthoud dé Zapd- -
knóp, altijd voorzien, o f niet een uytwendig hangend,
of inwendig blijvend doornachtig fpits puntje. Na eenige
dagen vallen deeze Bloemen, noch in haar geheel
zijnde, af, en hare Steelt jens, korts daar na zich omwindende,
gelijk van de andere foorten is gezegt,. buy-
gen zich ter aarden neer.
Herfft- ‘ C y c lamen bipenninüm autumnale • flore
Varkens- carneo , o f Herffl-Varkensbrood met Bladeren van
met 13la- een Hellebaard, en een lijf-verwige. Bloem, krijgt uyt
deren van eën.grööte, ronde, platte, en gantfeh zwarte Wortel in
een Helle- den Herffi ziens-waardige Bladeren, eèn geheele vinger
U^-verwi- ° ^ aar °ptrent, lang; een kleyne maat-duym breed. Heb-
ge Bloem, benvóbr een punt , en achter' bij deSteehweegevleugelde,
breede, doch fpits toegaande deelen; zomtijds eeven groot; 'i
zomtijds weer de eëne wat kleyner als de andere ; in ge-
Bladeren. daante een Hellebaard gantfeh g elijk: aan de randen
-een weynig getand: ftaande fteevig op hare Steeltjens
boven de aarde, doch doorgaans met de punt na de zel-
we neerwaarts hellende; boven in het midden aardig
voorzien met donker-groene, blinkende, ter zijden van
deeze met lange en breede witte plekken: onder u yt den
blauwen groenachtig van verwe. TufTchen'welke Bla- R,
deren opfehieten de Bloemen , witachtig , vermengt mcn‘
met purpur. Na verloop van agt o f tien dagen vallen
ze ter aarden neer. Dan aan hare Steeltjens op
, yerfcheydene manieren zich omdrayende , krommen ze
zich neerwaarts, eeven als de voorgaande foorten.
Het C yclamen au tumnale r ad ic e anemones, Herfft
o f Herffl-Varkensbrood, mét een Wortel van Anemone, Varkens,
heeft een bruyn-verwige, lang-werpige , oneffene, ^rootl ||i
knobbelige Wortel, voorzien met veele lange hier, en ^1°
, gintfeh uytfchietende Takfen\ ook met veele Veelei- Anemone,
wortelt jens, U y t wiens bovenfte punten in de Maand
i Augufius voortkomen veelvoudige Bladeren, ruftende
op purpure, en gemeenelijk krom-gebogene
Jens. Deeze-zijn rondachtig van aart ; twee vinger-
leeden , wat meer o f minder, lang en breed, doch
, voor wat fmaller, en met een punt voorzien , zul-
ker wijs, datze als de gedaante van een Hert vertoornen.
Staan doorgaans een-zijdig gedrayd, o f leggen Bladeren,
. in verfcheydene bochten, gekeerd. Zijn aan de tanden
een weynig gekarteld', onder aangenaam glad, en don-
ker-rood van verwe; boven fchoon donkergroen, en
zeer blinkende; begaaft met eenige weynige wit-groene
plekken en ftreepen ; ook met zeeven groote. -dderen, Bloemen,
uyt welke ter zijden veel andere kleyner vloeyen; op
een aardige wijze. TufTchen deeze Bladeren komen te
voorfchijn zeer aangenaam riekende purpure Bloemen:
welke afgevaUen. zijnde, de Steelen haar, .gelijk die
van de andere y na de aarde omdrayen, en in Au-
gHpHs des volgalden jaars eên volkomen rijp Zaad na- Zaad;
laten.
C y c lamen vernum pur pur eum , o f Varkens- Varkens.'
brood, in Aïay^maand bloeyende met purpure Bloemen ,
geeft ieder Voorjaar in April uyt een kleyne, bruyn-ver- yende.m«
wige, hoekachtig-rondc, en onder regt in het midden purpure
met eenige Veekelen voorziene Wortel, geen groote, ^oeraen'
doch yan gedaante Herts-wijz^e gevormde Bladeren,
hol van malkander gefield; van binnen met.fchoone
groote en kleyne Aderen doorlopen. Zijn achter een Bladeren,
vinger-lid, wat min o f meerder, breed,' doch wel zoo
lang;- voor in eèn punt eyndigende; aan de randen aardig
en grofgetand^ ónder paarfchachtig-groen; boven
in ’t midden met een groote wit-groene plekL begaaft;
en om de zelve tot aan de randen ,donker-groen van yer-
,we. Wafïèn op hare teedere Steeltjens niet regt-op
ftaande, maar gemeenelijk haar een-zijdig krommende
en drayende. TufTchen deeze Bladeren fchieten uyt Bloemen,
de Wortel in de Maanden April en May de Bloemt jent
op ; lijf-yerwig, o f purpur-rood met- incarnaat doormengt;
beftaande uyt v ijf fmalle gemeenelijk krom-
geboogene .Bladertjens, Deeze afgevallen zijnde ,
drayen ook de Z a a d k n op jen sgelijk die van de andere
foorten , zich in malkander neerwaarts tot op de
aarde.
. C yc lam en vernum album .odoratum majus, GrV°.e’
o f groot welriekend wit Varkensbrood, in ’t Voorjaar j^'wit
bloeyende, is een aardig Gewas, en niet veel in deeze varken^
Gew.eften gezien. Krijgt in April, uyt een groote ,
ronde, bruyn-verwige, en met veele Veez,elwortelt.jens j,iQcyen-
bnder en ter zijden voorziene Wortel, groote Bladeren, de. .
.hebbende cfo gedaante van een Hert. De .grootfte zijn
een vinger, wat min o f meer, lang, en breed; achter
bij de Steel gefcheyden in ,twee groote, rond-toegaan-
,de deelen.; voor Herts-wijz,e in een punt eyndigende :
vercierd met .een ftay-gekerfde, rand. Onder zijn ze Blader60*
bleek-groen van verwe ; boven .drpevig-donker, of
zwart-groen : ook flegts met eenige weynige teedere
wit-groene Steelen begaaft:' in *t midden doorlopen met
v ijf fterke en breede Aderen, uyt welke veel andere
kleyner