441 W il d e W y n g a a r d u y t V T r g in ie n . W y n g a a r d v a n C a n a d a . i 4 i
pÄianngw.inmaar
toe fBe^eclaznet zcei
•liaanjch vite Salvatico di V ir'gïnïa. Deeze is
niet de regte vitüs V inifbra A mericanA Mu is
laciniatis , o f opregte Wijnftok uyt America met
gefneedene Bladeren , van welke in den aanvang des
voorigen Hotfdjluks gewag is gemaakt > en die in onze
tanden jaarlijks witte* rijpe* en fmaakelijke Druiven
voortbreÊgd ; maar een geheel andere Plant , zoo in
Hout als Bladeren zeer verfchillende.
Dit Gewas oeniind een goede , zandige, ge-
méene grond, met een weynig twee-jarige kleyn-ge-
wreevëne Koeyemift tamelijk wel voorzien ï een ope--
ne , luchtige* natuurlijk-of o ö kw e l geheel-warmé *
regt ter Zon geleegene plaats * en veel Water > o f ook
maar matige vogtigheyd. Geeft in deezfe koude G e .
wellen noyt eenige Bloemen o f Vruchten * ten zij met
zeer heete en drooge Zomers * gelijk die van het jaar
1669. was, in welkezèj eenige wèynige Troffen, hangende
aan kfcyne Takjens, vöortbragt. D e Drup-
■ ven kreegen w.el de grootte van een roode Aelbesie ,
maar echter geen regte volkomentheyd noch rijp*
heyd. ' ■
Hard en fterk is Ze van aart. Kan niet alleenlijk
Sneeuw, Hagel > Rijp , en mifiige Lugi y maar öök
fa k e Vorfl, en alle andere ongeleegentheeden des Winters,
zonder eenige fchade uytftaan. 'Werd met kley-
ne moeyte , en zeer ïpoedig aangewonnen; vermits
hare teedere Ranken, in de aarde gebogen Zijnde, noch
dien Zelven Zomer mortel Ichieten ; wéfke men in *t
volgende Voorjaar affnijdt, en mét een wallende Maan
van April verplant.
DeeZe Plant werd zoo bequaam gevonden * om daar
_ meê Boegen , Pric'clen; Zitplaatsen, Maren* en diergelijke,
te bekleeden , dat ik noyt tot zulke werken
eenige beeter ö f gevoeglijkér gezien heb. Want zij
brengt voort veelvoudige fchoon-blinkende , in v ijf
deelen gefcheydene, tamelijk groote, en met een zeer
bevallijke, aardige'groehheyd van boven (do ch onder
bleeker) vercierde Bladeren. Van de gedagte v ijf deelen
is het middelfte 't grootfte , vier vineer-leeden
lang, twee duymen breed: de twee volgende zijn wat
kortei; en fmaller; de twee ónderfte de kleynfte* doch
al te zamen voor lpits, en aan de randen een weynig ge-
bjk als gezaagd. Maakt zich daarenboven met hare
Klavertjens vaft aan alles waar ze bij gezet w o rd , ó f
ontrent kan geraken; in weynig tijds de plaats gantfeh
beflaande. Laat zich ook ieder jaar fcheeren zob men
begeerd.
K R A C H T E N .
Re Toorjgc jf ouderen en Vruchten van dreze W jn f io j
ffCl1/-- I 3 komen in kracht en werking met die dér andere
gemeehe overeen; waar van men ’t voormande
Hoofdftuk, kan nazien.
LH H O O F D S T U K .
De eze .Wqnflokjeen. beminnen u y t eygeneraart een WuMbt
goede , zandige* gemeene aarde , met twee-jarige “ n “arde
iCoeye-, en een-jarige Paerdeöiift tamelijk wel ver- bmillè
tnengd; eenopene, luchtige, vrije, wel ter Zon g e - nCn1,
Jeegene plaats; veel, en o ok weynig Water. Gééven
gemeenelijk ieder jaar, in de Maand Junius^ verfebey-
dene regt-opftaandeS&cw-tnjyc», tuilchen de Steel det
Bladeren aan korte Takjens, op de wijzé der andere
Drujven, yoortlchietende , met dertig én veel meet
kleyne* w itte , Stars-wijzegeftelde* en gem'eenelijk
u y t v i j f , doch ook wel uyt zés Bladertjens béftaande
BLoemtjem,. inwendig met groene Knopjens; welke to t Bloem*.'
Vrachten worden, en daar voor aan met drie zeer kley-
ne uytfteekende zwart-bruynfe^jEpjéAj voorzien. Als zé
lang géftaan hebben, Verderven ze in haar Zelvtn , én
dan ziet ffieri de Vruchten voortkomen , zeer wel gelijkende
de Gorinthifche Drujfjens. -De gemelddé
Bloemtjens Openen zich n o y t , maar blijven gedurig
gefloten :■ zijn van een wit-grauwe v e f l e **■ en ftaad
Zeer lang op hare Struyk. Hierom heeft ze de haard
van Wijngaard bekomen , alhoewel ze in alle andere
deelen' met de Zelve geen gelnk-vormigheyd
heeft. , . '
■ Zij brengen vóórt fthoone, een weyhig blinken- Ö efaa»
d e , Ontrent rónde, dikachtige en veelvoudige Blade- ‘*pr B,*de.
ren, óp de wijze van Klaver in drieè'h gefield : waarrett’
van hét bovenfte, als ‘t grootfte en róndfte, -ontrent
vier vingeren breed én lang is ; de twee ónderfte*
wat langwerpig, zijn rtryni drie vingeren brééd, en
vier lang ; zomtijds «iet eehige wéynige tandjéns1
flegts voor een gedeelte , en niet róndöm , aan
de randen voorzien. Hebben ook in het midden
een regt-doorlopende groote Ader ^ waär Uyt veel
andere kleynder 3 een weynig opwaarts f t i jf uyt-
ftaande , en genoegzaam zichtbaar , vóbrtkoinén.
Ruften op ruym een halve voet lange Steelcn , en
ftaän regt op.
Deeze WvNbAAki) v a n C a n a d a , welker Tjkkeit.'
kpn een dunne rood-grijze “Bafi vól bruyne ftippelen Karden
hebben, is hard van aart. Verdraagdmiet alleen Storno- aart‘
winden , koude Reegenen , Hagel, Sneeuw en Rijp ,
maar obk fterke Vbrfi, en andere ongeleegentheeden
des tijds Zonder eenige fchade.
O f wel deeze Stokken in Onze koude GeWeften hoyt AanWia-
■ Völkomen rijp Zaad geevéh * zoo kan men ze échter “ “ fi-
genoegzaam aanwinnen dóör hare overvloedige bij de
-Wortel uytwaflènde én de aarde dobr-booréndé jonge
Loten t welke, als Ze van zelfs bruyn-verWigé Wortelen
verkreegen hebben, in het Voorjaar, mét een
Waflende Maan van ALacrt, van de oude afgenömen
-en verplant Worden,
Deeze jonge Loten moetèn ieder jaar in April vah Waarde
oude afgeftoken en wech gedaan b f verzét wördèn ■ ^ ou'
ö f nimmermeer zoudèn zé konnèn geraken tot dè gè- w*n^i
ftalte van een kleyn Hoorntje, maar laag blijven, enbij
de grond heetten 'khiypen. Anders kan mén deeze
Wijngaard in onze Landen opqüeeken tot de hoogte
Van Zes o f zeeven voeten. w. Y N G A A R D K R A C H T E N .
van C A N A D A .
I n n a m e n . ^ eezen ’ en niijns weetêris geenérl I naam tot noch in het Neeheeten
V iT t s C anadensis , o f E-*
PIMEDIUM frutescens V ir g in ia -
~ dat is , B o om a ch t ig È pime-
L .y j 1 , RG/N,i EN > om dat het eenige geliik-
■ 3cm A r-1 n(^ ;te ™et de Bladeren van het
znll , m 5 waarvan Wij in ; t volgende W È
Mlen handelen r in het italiaanfeh V ite d i C a-
Niemand hêeft tot noch toé de Krabhtéti Vdn fentcliteti j
dit Gewas onderzocht, immers, niet bëfchree- "°.c^ °,n*
T en , ö f bekend gemaakt* derhalven.wi) ook e en *
voor dit maal géén verder berigt daar van konnen
geevèn.
O . U i t