6 t t Z e e p o r c e llew - H ondjesdraf. S childdracende H edysarum. Ó2 2
Ciarftenmeel ?;«»• « f Garftenmeel vveerrmmpennagrld ,. e»nn . op de Wonde» gelegt, n » - .
jj. neemt’erdeïwtofwijTvan wech, en doed dat'hr’ r Zuur niet roeflaat. Gelegt op de roode Qogcn, ’t uv/r Puur,
fomf earntd, eeren dVee rbhiiattned dveadne wn edcehs. Ligchaaflis, drijft’er dé
firn. l*°- Dc zelve Bladeren gefloten, en met Zout óf Honig
(^.eodem. vermengd , zijn zeer dienftig teegens het Podagra,
bvrearznadc hvtaenn ded e “verharde Zeenttwen; verminderen de Poos.
Het uytgeparftte Zap der Bladerenloof het gediftil-
leerde water van de zelve, hebben de zelve kracht.
. CCXLIX HOOFDS TUK. ZEEPORCELLEIN. % Et deeze naam in het Neederlandftch
mg . bekend, word in het Latijn gehee-
, ten PoRTULACA MARINA , of H a -
l im u s i in -het Hoogduytjch IMe e r -
, p o r t u l a c 5 en in het Itaüaanfch
■ Booraach- I tig Zee-
| porcellein.
Pingf*
U. | ,
p*(/oa, in
derHlijikeer yloano ttzeijnn, malisj : in haren aart bekend drie veranL
. H a l im u s ' a r b o r e s c e n s , o £, Bitomachtig Zee-
porcêllpin. II. V ö l g a r i s l a t i f ó l iu s , o f gemeene
breed-bladerige Zeeporcellein. III. A n g u s t i f o l iu s , 'of fmal-gebladerde Zeeporcellein. Niet alle zijn ze van
eeven de zelve Bomving en Waarneeming.
Echter beminnen ze al te zanten, een goede, gemee-
ne, zandige, en matig gemeftte' grond; een wel ter
-Zon geleegene plaats, en niet te veel vochtigheyd.
Konnen reedelijk koude en andere ongeleegentheeden
der Winter uytftaan. Geeven zelden , o f.n o y t,in
deeze Geweften eeni'g Zaad. Worden echter genoegzaam
aangewonnen en vermteenigvuldigd door hare op
de aarde leggende W e Scheutjens: 'welke gemeenelijk,
met een weynig aarde bedekt zijnde, Wortel vatten.
Mgeento emeenn v, oellne Mvearpalna nint. April worden ze’van de oude afHet
H a l im u s a r b o r e s c e n s , of Boomachtig Zeeporcellein,
is teederder van aart. Vrieftook; buyteh
traande, in de Winter lichtelijk dood. Moet derhal-
ven, met een Aprilfche wallende Maan in een Pot
gezet zijnde , teegens de Winter binnens huys ge-
bragt, met lauwgemaakt Reegenwater onderhouden,
fetne ldn iewt ovrdoeonr. in het begin van April weer buyten ge-
Blijft-, gelijk de andere foorten , ook altijd groen.
Geeft nimmermeer Zaad. Word eevenwel aangewonnen
en -vermeenipjuldtgd, niet alleen door hare bij de
Wortel uytwaflende en van zelfs Wortelen fchietende
jonge Looten, maar ook dpor afgefneedene Takjens , wetke men met een volle Maan van April in een Poré
een kleyne vinger lengte fteekt; in een donkere plaats
bewaard, en gedurende de tijd van zés of zeeven wee-
«boneg zzaoammt ijds met Water begiet, zoo krijgen ze ge Wortelen. 6
K R A C H T E N .
Zeeporcellein , of Halimus ,
warm van
aart , doch met eenige
niengd.
windigheyd verfluykte
De Bladeren rauw in een Salade gegeeten ; ook
gezoden j of in Edik gelegt, gelijk de Agurken en
'. ^PPere» zijn aangenaam en JiefFelijk van fmaak. Verwarmen
ook , en verfterken.de Maag. Verwekken
doen gemakkelijk Mater Jofen; verdrijvèn
f f ) krimping en andere fmert en des liuyks.
^ ez t ;.odgegeeten' geneezenze
De Bladeren gekneufd, en gelegt op Wonden, vermatig
Lo^en, en de Schmfthcyd, bcydc van heeften A M .
en menjehen, heden en verdrijven de zelve. Met Zee-1 17-e. n
mei gekookt, en zoo warm gedaan op het Podagra ,
veroorzaakt door koude, verzacht zeer de fmerten. Ï R
Een Drachrna van het Poeder der gedroogde Worte- ai’.
WfflttWijo of Honig-water ingenomen , dóed veel 1
Melb. in der Vrouwen Borften komen. Verzacht de S" m’ ‘‘
rboinmnmene ling en pijn des Lijft. Geneeft de geene die van gefcheurt3 oïgeejuetfl zijn.
WiEjne ng eDdrraocnhkrenna, vWane hrkett hZeat azedl vgee.pulvcrifeert, en met
ccl H o o f d s t u k . H O N D J E S D R A F. Y veele wel bekend, en dus genoemt Namen,
ggb m ,hrt Neederlandftch, in het Latijn ■ ,
§ geheeten H e d e r a T e r r e s t r i s , o f
% C o r o n a t er r a s : in het Hoogdttytfch
G ü n d e l r a b e n . o f G r u n d r e b e n j
*n h et Ita lia a n fch H e d e r a t e r -
RESTRE.
Deeze Plant bemind een gemeene, flegte, ook Grond, een welgemeftte grond : ’ liever een donkere of fcha-
duwachtige, als een vrije, welgeleegene plaats; en veel
Water. Blijft eenige jaren in ’t Ieeven. Bloeyd vroeg
m t: Voorjaar-, en geeft rijp Zaad. Verdraagd fterke
koude, en andere ongeleegentheeden der Winter. Laat
noyt al de "Bladeren vallen. Word aangewonnen, niet Aanwip
alleen door haar Zaad, ’t welk met een waflende Maan nin£*
van Maert of'April, niet diep, in dé aarde moet ge-
legt Zijn ; maar ook door hare voortkruypende en van
zelfs Wortelen krijgende Scheut jens ■. die men zoo wel
miné dne e Zn ovmereprl,a naltse nin. de Maert o f de Herfft, mag opnee-
k r a c h t e n .
H Ondjesdraf, of Hedera terreftris, is heet en Aart en
droog van aart, zeer bitter van fmaak. - grta-uyk.
In Wijn gezoden, en daar van eèn Roemertje Blaft. l. *.
gedronken, of een halve Drachrna, of geheel Scrupel c- ,x6-
van het Pulver der gedroogde Bladeren, eenme dagen Gn" *■ *'
achter malkander met Wijn gebruykt, verdrijft de
Geelzucht: opend de verftoptheyd van Leever en Milt. 337.
Helpt de geene, die van de Heupenpijn worden ge-
plaagd. Drijft af het Graveel, de Maandftonden ;
alk vergif, als 'men’er op zweet; en doed wel Water
kinHge, t dhoicerh vnaine tg zeodoif tkilrlaeecrhdtieg W. ater heeft de zelve werDit
zelve Kruyd met. wat Diptamnus, Betonie., Burmm Gulde-roede, Pyrola, en Wortelen van Mee in Wijn bift.TLmt.
gezoden, dan daar van een Roemertje vol’s m o rg e n s 111'
en 's avonds (warm gemaakt, en met Zuyker of Roo-
zen-honig verzoet zijnde) gedronken, geneeft zeer wel
alle inwendige quetz,uren en wonden. Is ook zeer dienftig
teegens het Podagra, en de Steen der Hier en.
Het uytgeparftte Zap op de Wennen en Wratten ge- M, „ h , , ■
legt, doed ze verdwijnen, en afv'allen. Is daarenboven r. i)S. ’ ’ goed teegens de Tandpijn. Met roeft van Koper vermengd,
geneeft de holle viortettende zaeren, navoeren , en gaten, daar op gelekt.
Het zelve Zap met Rijs gekookt, en met doyeren
van Eyeren vermengt; dan zoo gegeeten, verfterkt de
■ Maag; flopt ook de Buyk- en roode Loop.
De Bladeren in Wijn gezoden, en daar mee gewaf» Trams 1%, fchen , ook gegorgeld , 'geneeft de gezwellen derf.8^
fo e i i van de Mondt van de heymlijke Leeden : en de
Schttrftheyd.
CCLI