a g o fin is in p f a lm o e f t , h æ c * d e p e l le q d æ c o r -
r u p t io n i s f i d u c ia , h æ c e i , q u i n o s p e r m o r t em
r e d em i t , t i t u l i in f c r ip t io e f t .
z . E t q u id em t a lem p fa lm u s ip f e l e p r o f e r t :
S i v e rè u n q u e ju ftitia m lo q u im in i 3 d ireU a ju d i-
i - 3- c a te f i l i i h orriim m . * E tcn im in cordé in iq u ita te s
o p eram in i, in te tr a in iq u ita tem c om p lellu n tu r m a -
juftitîoe fer- m s >ueflroe. J u f t i t iæ le rm o c om m u n is e f t j fe d
munis ™'on ju d i c i i f tu d ium Sc c o n fu e tù d o p a u c o r um
ftuduun. e f t . S e d p l a n é tu rn v e r b q u is I o q u i ju f t i t ia m
e x i f t im a n d u s e f t , c ù m ju d i c iu m r e t in e a t v e r i -
t a t i s 3 D e o o b id n o n e lo q u ia h u m a n a , f e d
c o r d i s o p e r a , id e f t , c o g i t a t io n u m m o l it io n e s
ju d i c a n t e . S o l e t a u t em in iq u i t a s fu b p u b li cæ
Pcccatum c o n f c ie h t iæ p u d o r e n o n p e r a g i : S c id e o li-
eordis. c £ t c o n ip je x æ m a n u s n o n f in t in iq u i t a t em ,
t am e n in iq u i t a t em D e o c o r o p e r a tu r in t e r r a .
H i n c a d u l t e r iu m fo lo c o n c e p tu m c o r d e ja m
Rom. 1 . 1 6. c r im e n e f t : h in c f e c u n d ù m P a u l i E v a n g e l iu m
f e c r e t a h o m in um D e u s j u d i c a t , v o lu n t a t e s
h om in um D e o in ip f is h um a n æ n a t iv i t a t i s
Coc Deo e x o r d i i s c o n tu e n t e . N a m c ù m n a tu ræ p o t e n -
patet. . . • r n f
t is v i r tu s n o n ta rn v i l c e r u m f lo r a s , q u am a p -
b p e t i tu s m e n t is b in t r o e a t -} n e c e f t e e f t n o n p e r
m o tu s lè n fu um p e r fp i c ie n d i fum â t e x o r d iu m ,
l e d p e r n a tu ræ f e ie n t iam e t iam fu tu r o s m o tu s
fe n lu um p ræ fc ie n s a p p r e h e n d a t .
c. . 3. E t id e i r c o d e h i s , q u i c c om p le x a s m a n ipefcatinon
l?u s in iq u i t a t e s c o r d e p e r f i c i u n t , c o n t in u é
infère ne- l u b j e c i t , Alienati funt pcccatorcs ab utero3 erra-
ccfljcatcm. V eru n t % ventre , locuti funt fa lfa . S i c E l à ü a lie n a -
tu S a b u t e r o e f t , c u m m a jo r m in o r i l e r v i t u -
d r u s , e t iam d a n t e q u àm e x f i f t e r e t , n u n t ia tu r
Contra Ma- D e o fu tu ræ n o n n e f c io v o lu n t a t i s , c ù m Sc
me «os. f e rm o n is f a l f i t a s , & v i tæ e r r o r à v e n t r e e f t :
ip fo p o t iù s h o c f e i e n t e , q u àm a l iq u o a d n e -
c e l f i t a t em g e n i t o n a tu r am q u e p e c c a t i . A c n e
* uti vo- v i t iu m r e f e r r i p o f l e t a d o r i g in em * * p ræ d u r a tæ
hxiMini" *n ^ a<^ o b e e fie n d um v o lu n t a t i s c r im e n e x -
jr. p r o b r a t , d i c e n s , Furor ill is fecundùm fim ilitudinem
ferpentis, ficut ajpidis furda & obturantis
f . 6. aures fuas : * qua non exaudiet vocem incantanc
tium} e medicamenti medicati Ù fapiente. N o n
f e x c u l a t u r f q u æ d am n e c e f l î t a s n a tu r a li s i n c r i m
in e . N a m fe r p e n s in n o c e n s e l l e p o t u i l l e t ,
c u i a u r e s p e r f e u t lu rd æ f in t o b f t r u u n tu r :
v o c em q u e in c a n t a n t is n o n a u d i t , c ù m m e d ic a -
t a m e d i c am in a à fa p ie n t e n o n p e r c ip i t . N e q u e
l hîc 6 Marforum cantus Sc conlbpita vipera- »
rum fibila memorat, quia hæc eadem majore Fidei 1
cum h inertia per fidem nominis Dei virtu- |°|p|
temque torpelcunt : led illam contumacem “’j,
atque inlolentem antiqui ferpentis inobedien- sw4
tiam docet adversùm fanélorum cantus Sc me- roa|igo
dicata à fapiente medicamina obliirdefcentis •
* cùm ei quotidie, ne fallat, ne liibrepat, ne i
mordeat, etiam fub divini nominis denuntia-
tionè mandetur, Sc tamen obftruéto delævit
l auditu j ex quo non obedientes Evangelio,
k natio viperarum lunt. k
4. Sed quia poteftas ejus luorumque conteri- ïmpioi
tur, Sc omnia in his lævitiæ arma franeuntur • iill
j r hæc lubi dita iru nt, D« e us contn•v•it /de ntes beo rum in» ,nan«J i- 7.
ore ipforumjnolas konum confregit Dominus. * Sper- f- i.
nentur velut aqua decurrens : intendet arcum (ùum
donee infirmentur. * Sicut cera Uqucfacta auferentur: i- 9-
fupercccidit ignis , & non viderunt folem. 1 De l
peccatorum dentibus Sc molis leonum frequen- Pecca"
> ter nobis fuit ferrno, quia in his delævientis Ium“c
m.alignitatis fignificatur inftinftus. His ergo
confra&is contritilque, velut decurrens aqua
lpernentur. Omnis enim fuperfluentium aqua-
rum curfus eft otiolus , cùm unulquilque ex
his id tantùm quod fibi utile putet elïè deri-
vet, ceteris meatu tranfeurrente perituris,
cùm ad folam fui abolitionem ufque ad maria
deferantur. m Atque hujus quidem in his na- m
turæ atque contemtûs in plalmo alio memi-
) nit, cùm dicitur, Effufus lum tamquam aqua, fyt.u
Sc dilperfa funt olïa mea. Fadum eft cor «
meum tamquam cera liquefiens in medio ven- «
tris mei. Et multa quidem quæ ex folidis in «
liquida loivuntur, demutant habitum fineabo-
litione naturæ, ut ex n rigentibus Huant : cera n
autem lolo fufeepta igni fie liquefeit, ut per-
eat. Eodem mine modo creationis utriulque
in perdendis peçcatoribus pofuit exemplum :
Spernentur velut aqua decurrens s intendet arcum
fuum donee infirmentur : ficut cera liquefafla auferentur.
Primùm ergo fpernentur fine ,confi-
ftendi Ipe &; manendi, inutiliter defluentes:
dehinc arcus Domini erit donee infirmentur
intentus : infirmati autem * liquefa&i ceræ mo- BM
do auferentur. Et in areu lèveritatem judicii ^rcui \
Dei fignificari frequenter oftendimus, pecca-
torum hune Temper poenis his qui punientur
1 Excufi, depelltnda : caftigantur ex mf. Mic.
b Vacicanus codex, interroget ; vim diâis Hilarii decrahir.
. * Par. complex/! manibus.
d I11 uno è mil' Vat. ante qui/m exiret. Dcinde in Mic. nomina-
tur, non nuntiatur. Refpicitur illud Pauli Rom. 9. n. Cùm enim
nondum nati fuiffent Sc c.
* Bad. & Er. poll Reg. mf. medicament'/! medicati. Lipf. & Par.
medicamentii medicati!. Editio Hincmari , apud cjucm hic locus
laudatur de Prædcft. c. 1 ƒ. medicamentii medicata. Vatic, mf.
med/camenti meditati. Refticuimus ex Mic. medicament'/ medicati,
quomodo legit & Auguflinus, juxta caftigatiorcm l x x. editio-
nem <p«§^ux.'x'm <paçfM.xtvo/ei>v , pro quibus apud Theodoretum
ex flat <faç,/M.xSrai tpaçaawottin : quam leâionem Thcodorus
apud Corderium in Catena inlcitiz reprehendit. Hic enim •; in-
quit, fenfui eft : Similei funt afpidi, qua neque attendit voci incan-
tantium, neque medicamento quod ab ipfii medicatum eft. Medica-
tnentum vocal ipfam incantationem. jitque hoc Symmachui déclarât
manifeftiÙ!, dietns carmen incantantium.
C Lipf. & Pai.quidmi, Er. quidam : emendantur ex Bad. & mff,
K Apud Bad. morforum: mendosè. Nec mcliùs in uno mf. Vat.
fanüorum. Marfus autem apud Auguftinum , Hicronymum ac
Ruffinum in hune locum vocatur , qui afpides incarnat, & è tc-
ncbrolis cavcrnis educic ad lumen. De Marforum gente & hac
corum arte V. Leandr. Albert, delcript. Italix pag. aiy.
b Bad. enertia ex quo Eralmus confecit energta ; quod dein-
ceps etiam apud Hincmarum obtinuit contra iidem mlT. & Hi-
Urii mentem , qua vult poffe quidem alias bonam in partem in-
cclligi hanc furaitatem , cum nimirum ob fidei virtutem inanius
in cor fidelium exlcritur ars veneficorum, quam in obturatas af-
pidum aures cantus Marforum ; fed hunc lenfum modb locum
non habere.
‘ Par. ex Mic. mf. cui & quotidie.
k Apud Bad. Er. Hincmarum, necnon in mlT. Vatic. & Reg.
nati viperarum: quod maxime arridcret , nifi in Plal. 16. n. 4.
& in Pfal. $9. n. 4. &c. conftanter przfcrretur, natio: quod
hie etiam habet Mic. mf.
1 In mf Mic. de peccatoribus dentibus. De his nonnihil habetur
Tradlatu {uperiori n. ƒ. At de molis leonum nihildum occurrit,
ficut Sc de judicii feveritate per arcurn fignificata, quod tamen
jam frequenter oftenfum proximo memorabitur.
m In duobus mfl’. Vatic, aqua hujus.
» Apud Bad. agentibus: quod retinens Erafmus ad marginem
adferipfit, forte algenttbus. IIlo audacior Lipfius fubftituit forna-
cibus: nec vox ilia in poilerum mutata eft. Verids mlT. ex rigen-
tibut, hoc e ft, edm prids cflent rigencia & non liquida. Relpici-
tur hie ccra quz igni admota cvancLcit, non quz liqqefit in vafis.
intentum. Et lànè intênto areu, igné judicii A guinis ablutas continebit. Idipfum pfalmo
ïmpii
eos ut liquefaftam ceram auferendos lequens
fe rm o declarat: Supercecidit ign is 3 & non v id c-
runt folem. Superje&us erg o ignis eos auferet,
ne folem juftitia: contemplentur 5 indigni enim
funt, qui fint coheredes «terni luminis.
j-. a Ac ne id ,qu6d tamquam cera Iiquefa-
fta auferentur, igne fuper eos ne folem vi-
deant decidente, abolitionem eorum potius
quampeenam fignificaret} adjecit, P riu s q u hn
alio teftatus eft, cùm dicit, Odio habui con- pfal. i;. s-
gregatioilem màlignorum, Sc cum impiis non 6-
fedebo :Tavabo inter innocentes manus meas, cc
Et commemoratis innocentiæ officiis, adjeçit,
Ne perdas cum impiis 6 animam meam, Sc cum W.4, ?•
viris fanguinum vitam meam. In peccatorum s
feilicet languine manus ille abluec inter innocentes.
Adeo autem hi viri lànguinum liint,
ut omnium ab Abel ufque ad Zachariam in- Matth. i j .
producatJpinas v efiras rhamnus 3 ficu t v iv en tes 3 fie B terfectorum ab his fanguis lit repofeendus,
rbforbet vos. Rhamnus fentium genus Sc abluente manus fuas Pilato, fuper fe liiof
jAmus. eft, quod plures ex le condenfafque Ibinas
modo rubi eifert : florefeit autem cum ceteris
vere confotum. Ergo ante quam rhamnus pec-
c catorum fpinas producat, e ut viventes eos
jMaiiPf ignis in ira ablorbet. Neque enim fulpenlo
t8- adhuc judicii tempore quiefeere peccatores
fine poena erat dignum : viventes itaque eos,
cum poena: feilicet fenfu, ablorbet ignis etiam
e#»' excita;
quid
pSvque
elfe jufti fanguinem fint profdli.
7. Sed manus fuas lavante jufto atque Iæ-
tante, dieet homo, An fruElus erit juf o ? Et urique
eum elfe dicit, quia Deus fic in terra eos
judicans. Dicens ergo homo, anfruHus fit ju-/
fto 3 non ambigitür exfpeftare judicium jjufto
tamen h jam in terris, quia per Angelos in
Abrahæ finum dedudus lit, judicato, lècun-
14 - & *sante
quàm refurgant. Corporum enim refur- C dùm illud, Qui crédit in me, non judicatur,
rectio fignificatur in rhamno, d quæ iplà in fed tranfit de morte in vitam • qui autem non
fe fpinas, quibus compungenda funt, exhi- crédit, jam judicatus eft. Cùm erço là n élus
bebunt : aliis fruclus æterni floris habituris , non judicandus fit, qui in vitam fit tranfiturus
his verô tantùm ad efferendos in fe modo ex morte, Sc infidelis jam judicatus ad poenam
rhamnorum fpinarum aculeos excitandis. Pec- fit : intelligitur in eos reliquum elF: juaicium ,
catorum autem vim Sc dolorem fignificari me- qui pro geftorum qualitate inter peccata fi-
minimus in Ipina, cùm dicitur, In ærumnam demquefintjudicandi,perDominum noftrum
e incidi, dum configitur Ipina : quia ufque ad Jelum Chriftum, qui eft benediétus in læcula
mortem humiliatus de peccato condemnavit læculorum. Amen,
peccatum in carne, velut cùm configens Ipina D
configitur. Et unufquifque, fecundùm Apofto.
johan. j. iS.é1 t.9.
V. Trail.
Pful.i.n.iq.
lum,five bona five mala percipiet in carne: cùm
ipfam materiam ac fenfum, in qua compun-
gatur, habiturus fit peccator. Ante relurre-
élionem carnis, id eft, ante-quàm fpinasfuas
rhamnus emittat} vivens abforbetur ad poe-
. nam anima éjus, fecundùm divitem efange-
licum punienda quæ vivens fit.
PSALMUS LVIII.
In finem , ne dijker das , David in tituli
infiriptione, epuando mißt Saüly & eufio-
divit domum ejus, ut interficeret eum.
• Z7 RIPE me de inimicis mets, * & ab 1
6. Sed inter hæc jufti cujulque, tamquam
Lazari in finu Abrahæ requiefeentis, lætitia E
monftratur. Sequitur enim : JLatabitur juftus
cùm vident vindillam, manus (ùas lavubit in
infitrgentibus in me libera me. Eripé ‘
fanguine peccatoris. * Et dicet, Si utique erit
me de operantibus iniquitatem, Csf de vins
■ fruclus jufio t Vtique eft Deus judicans eos in terra, fanguinum libéra me : quia * ccce captave-
, Lætitia jufti eft cum viderit vindiélam j quia runt animam meam , inruerunt in me 1
peccatoribus pumendis, dedudum fe per An- f ones N meiL \
gelos in æternam requiem lætatur : f manus J " *. « .3 * . { * .
luas non peccatorum languine abluens j fed cat:um meum Domine, fine imquitate eu-
cùm peccatores in fanguine fint, quia rei fan- currt » direxi. Exjurge in occurfim
guinum funt, manus üle ab omni reatu fan- F mihi} (efi v i d e & tu Domine Deus <vir-
* Bad. Er. LipC ac poftretna editio Par. cum mf. Rcg.Tam-
quam ccra autem liquefaila auferentur. Mox apud Bad. Sc in mf.
Rcg. dcccdcnte & ut àbolitionem. In aliis edit, pro decedentt , pofium
eft defeendente. Ex his conficicbatur lentencia S. Doétoris menti
promis oppofita. Gcnuinam exhibemus ex Romanis mfl'. Mic. Sc
Vatic, a quibus tamen an abfinc particule ut ante abolitionem ,
non notarunt qui Roms prsediftis codicibus recognofcendis opc-
ram dcdcrunt. Veiùm cas aut abefle dcbcrc, aut in aliud, v. g. in
velut, mutandas elle manifeftum eft. V. Traö . Pfal. i n. i ƒ.
Lipf. & Par. hie Sc deinceps abforbebit: quibus Bad. Sc Er.
tantum inferids confentiunt. Verids , uc ex fubnexis liquet in
mil. conftanter legitur abforbet in piselehti.
e Particulam ut cx mf. Reg. hue revocamus. Mox in Vatic.1 *
tnterea ( pro, in ira ) abforbet.
corpoVraat. icanus codex, quande ipfas. Ill.ude quua ipfa refertur ad
* Ba^'. Er- Lipf. & Regius codex , meidet. Tum iidem, ex-
cepto Lipl, dum confringitur fpina. Fru'ftra hunc unum locum,
quem Chrifti paflioni aptat , adduccrct Hilarius, ut in Ipina
peccatorum vim Sc dolorem fignificari probarct, fi dolorem in
Chriftum non cceidiflc lenfiflet.
f Q.ui apud Hicronymum auftor enarrationis Plklmorum,
fcqucntia ab Hilario mutuatur ciim hac laudis prxfationc : gju/a
difficilis eft hie verficuius ad intelligendum ; ipfa verba qua anteriores
trattavtrunt educam. Hilarius beatus antiftes ut ita dicam
, inter procellas mundi magnus J'uftentator Ecclefia j ita de eo
dicit: See.
s In vulgaris hie additur Deus qua: vox abeft a Reg. mf uc
Sc agrzeo.
h Difcrtc hie ait Hilarius juftos ante extremum judicium ju-
dicari : idque probat ex beata forte illis jam conccfla. Idipfum de
iniquis ex alia to Johannis loco (atis innuit : quod Sc ipfius in
multis imitator vulgatus Hieronymus illuftrac in eumdem locum
diccns, tlli ante judicium finis in hac terra judicantur, de qu/buf
fuper/its dixir/ms, Qui non crediderit, jam judicatus eft.