LX P R JE P A T I Ö.
I V. 1(£ gyatia hos conftituat deos. Neque ignorari voluit Hilarius qca ratiohe xorpoti
r,.Vc°: noftro , falva ipfius natur® veritaïe, naturam divinitatisinvehendam diceret.Qpip..
pe m Pfal.Iï8. lie. 17. n.12. mentem fuam explicat kis verbis: Vadem Domini ad illu-
minatianemfram Propheta orat. Ex majeftate enim &■ vuku midentis nos Dei lumen ac-
cipimus , fêb deflexus in nos miferitordiafua 'cultus ad gratiam fpiritalis virtutis irra-
diat. Vel certe film judicia die aderit ,Cum miftbilis in gloria paterna majeftatis ajftftet$
tunc nos faciei fra lumine illuminabit. V t enim quadam metalla atque gemma x a .t u -
s r i fulgorem in ea,qua fibi proxima fmt ,refrndmt, (Bft amulantemfpedem ex
•oicina fui fpecie prajlant; & ut May fes ex contemplatione gloria Dei lumen accepit, ita
ut honorem gloria fua contemplari populus non pojfet: f t ( f ’Propheta feryum ft Dei
confitens illuminari precatur, (§r conformts Jècundiim <Jpoflolum, effia gloria ’Dei.
s nop«! i93' H®c qui perpenderit, nullum patietur fcandalum, cum apud Hilarium va-
j S i n x r j is in j o c l s leget, Chriftum fecundüm affumtum hominem in forma , in natura,
cShÓ- j n trenere nature, in unicate natura: Dei per gioriam exfiftere, ut in ipfo Deus &
homo jam ambo mum fint; vel quod idem eft , eum per refurredtionis gioriam
J J :'" nafci ad id quod ante tempora erat, fed quod in tempore totum non erat, item,
■ H gigni ad id quod fuum f r i t , gigni ad perfeBum Deifilium , Sc pennas fuas fumere , in
»•7- Spiritum evolare , infpintalemredire naturam , totum Deum fieri. Hcc enim omnia
Tnn.n.41. cum tantum lonent plenam atque pcrtcctam , quantum homini licet, cum Deo
confenfionem; illibata human® natura: veritate abeo didtalunt. Hanc autem con-
fenfionem in eo prsfertim conftituit,utcorruptions,mortalitatis & infirmitatisloco
fuccedant incorruptio, immortalitas, virtus ac fplendor sterna claritatis; divin®
prorfus, non human® natur® proprietates. Quas ut obtinet quifque ex natujas divin
® confortio , ita etiam obtinuiflet Chriftus homo ftatim utaVerbo aflumtuseft,
nifi Verbum natur® fu® virtutem ob difpenfationis myfterium cohibuifTet. Sedhoc
expleto, laxata ( ut ita dicam) natur® divin® virtus humanam longè inferiorem ita
fuperavit, ut penitus intra ipfam abforpta, hoc eft, pradiflis proprietatibus divirfis
circumveftita, nihil pr® fe nifi divinum tulerit. Turn ceterihomines,cum propter
focietatem carnis cum Chrifto conjunch Cnt, ab eo in fe ipfos circumfluentes excipient
divinas illas qualitates r quibus eificietur, ut & ipfi glori®Chrifti conformes
fiant, & fic Deus fit omnia in omnibus. H®c tota eft Hilarii de gloria Chrifti
hominumque dodtrina, catholic® fidei nihil repugnans, etfi fingularibusloquendi
rhodis enuntiata,
aj »da ,94 Quamquam non obfcurè fignificat, lèfead hos loquendi modos Scriptura-
J'lxrai rum audtoritate ■ impullum , ac prsferdm cum verbis Johan. 13. 3i.Deus honorifica-
T?it eum in fe , turn his Phil. 2.. 11 .Dominus Jefus in gloria D ei pat n s , cx quibus lib. 9.
de Trin. n. 41. hoc conficit argumentum : Quern enim in fefe Pater glorificaoiit, in
ejut gloria confitcndus eft: @r qui in Patris gloria confitendus eft, & quern infe Pater
glorlficamt, in bis fine dubio intelligendus eB ejfe, quibus Pater eft ,• citm & in f i eum
■ glorificxverit, 0 - in gloria ejus fit confitendus. Non enim hie tantummodo in gloria
Dei eft, fed in gloria Dei patris eft ; neque glorificavit glorib exteriore ,fed glorifica-
eyit i n s i s t . In earn eum qua fua eft gioriam refumendo, (gfi earn gioriam quam apud
eum habuit, eum& apudfe glorificat in fefe. Et quafi vim hujus fententi®, Deus
honorificavit eum in f e , nondum fatis exprefliflet, hanc rurfumnum. 42. fic explicat:
In fe enim Deus glorificavit, id eft, in ea natura qua Deus eft quod eft, ut fit Deus omnia
in omnibus. Similia font qu® exaliis Johan. 17.3. verbisdeducitineodem lib. n.
39. ubi ait, Glorifica ojerbme apud te, non idem eft quod Glorificame. Non enim fe met-
ipfum glorificari tantum ita, ut fibi aliquid fit proprium gloria, rogat; fed apud Jemet-
ipjum Patrem glorificari abeo precatur, See. Ex aliis verbis Pauli, v. g. Rejurget corpus
Jpiritale, Abjorpta eft mors, ut fit Deus omnia in omnibus , Sc ftmihbus expreft® hint
Hilarii de gloria Chrifti hominumvc locutiones.
J.V1.
P R AE F A T I 0.
i. vi.
De regno Chrifli a regno Dei Patris diftntfo.
L X )
f. v i.'
CHRIST!
AC D E I
19;. / ^ lU M ad gioriam Chrifti pertineat regnum ipfius, ficque de eo loquatur
1 j Hilarius, ut difficultates non defint;imperfe&amerito videreturfuperior Sd®«Éa
difputatio, nifi eas confequenter in his pr;eludiis complanare aut faltem prsmonftrare
conaremur. Porro Chriftum,pro duplicinatura, duplici etiam ratione regnantem
confiderat. Etde diyinaquidem ipfius natura ubi dixit in Pfal. 6j. n. 12. Ilia utfemper
eft dominant,ita & dominabiturfemperj num. 13. de humana fubjicit,Vnigenitus Deifilius
etfi regnawit femper, non tarnen femper regnawit in corpore. Neque dehoc fempiterno
Chrifti regno ulla eft difceptandicaufa. Ubi enim Hilarius unam Dei unigenfti cum
Patre gioriam, virtutem, poteftatem ac naturam efle demonftrat, nullum in utriuf-
que regno diferimen ponendum e(Te pro certo conftituit. Inftituta igitur qusftio tota
eft de regno, quod Chrifto homini in tempore obvenit. Ut autem dignofeatur quan-
do in Scripturis de temporario Chrifti regno fermo fit; hanc in eodem Traftatu tradit
regulam; Vbi defignati & tamquamdemonftrati faculi dominatio continetur, tempus illud
oftenditur, quo glorificato in gioriam Dei corpori & nomen Dei donatur & regnum. Unde
intelligere eft,Chriftum in corporeregnare turn ccepiffe, cum in corpore gioriam
accepit. De hoc Chrifti regno tria prsferdm qusrenda : primo quomodo illud
Hilarius a regno Dei diftinguat: deinde quï Millenariorum aliorumque eis affinium
non faveat errori: poftremo qua in re velit cum Dei turn Chrifti regna fita eflè.
Unde eum a recepta Ecclefi® fide de fandlorum hinc migrantium beatitudine non
alienum eflè conficietur.
I. Quomodo Hilarius regnum Chrifti a regno rDei diftinguat.
196. Utrumque illud regnum dilcernere videtur temporibus, locis, nominibus, ,aC Utriutqiie
beatitudinis gradu. Et Chrifti quidem regno non aliud attribuit tempus , quam pS? "m
quod a morte c.ujulque jufti ad diem judicii excürrit. Inde autem incipit regnum
Dei juftis concedere. Itaque regnum Chrifti eft in animas juftorum corporibus lo-
lutas, regnum vero Dei in eofdem juftos refurredtionis gloria donatos. His, ut in
Pfal. 148- n. 7.: declarat, non in hoc faculo, neque in aëre , f d in frperioribus locis fedes i°cu* >
beati illius regni eft conftituta. Atregno Chrifti (puto quia lolis animabus conftat, quibus
non congruat locus corporeus) corporeum locum non ita dilèrtè adferibit. Nifi
forte verbis Traci. Pfal. 120. n. 16. quibus Sancii regno Chrifti gaudentes traduntur
in finu interim <sAbraha collocati ,qub adire impios inter}eBum chaos inhibet, corporeum
locum intelhgendum ièntiamus. Longè magis animas corporum expertes is decet,
in quo alias fitum eife docet Domini regnum: ut pax & unanimitas fandorum fit
locus, in quo feliciter requiefcant. Quia, inquit in Pfal. 147. n. 2. Domini noftri regnum
in pace & unammitate SanBorum eft, (lit faBus eft in pace locus ejus s ) conmentus
ille beatorum , qui Dei(redtius Domini) regnum eft , ferufalem tamquam cinitas pads
eft diBus. Neque negaverit quifquam h®c ad regnum Chrifti referenda eflè, cum
de ea Jerufalem fint dicta , qu® per refurredtionem nondum confummata fit , de
quanimirum proxime fubjicitur, Civitatem ojerh hanewivis,utaitApoftolm,lapidibus
exfiruBam SanBorum ccetus confirmis gloria Dei ex refurreBione conjummat.
197* Quod ad nomina attinet, regnum Dei patris a Filii regno duobus pr®ler-
tim adjundtis diftinguit; aut enim illud calefte regnum , cum fitum ipfius refpicit,
auc cum *vum i aternum cognominat. Quippe quod in Pfal. 144. n. 16. .Sc in Pfal.
!48. n. 8. regnum aternum , in Plal. 120. n. 16. regnum calefte, regnum calorum, aternum
ft) heatumregnum, Sc prologo iaPfalterium n. u.fanBa ciwitatjs & caleftts jerufalem
tempora nuncupari audis, ad unum Dei regnum haud dubiè pertinet. Regnum autem
q