Angel;* *font enim omnia divinis teftimoniis: 8c omne 1
pienus om- Eoc vacuum quod putatur, repletum eft angelis
nwmundus. Jj njyjqUe eft quod non hxc divinorum
minifteriorum frequentia incolat»
Horum s, Horum itaque cognitionem per doftri-
dwcrrerc nam quis adeptus , fcit fe Tub teftibus vivere.
debet»pcc- Et cum natura human« infirmitatis prodivis
cat«. a<j yjcja efl- ^ refugit tarnen vel fub tefte pec-
care : quod ipfum docet nos communis con-
fuetudinis ratio. Quis enim furari fub tefte
non metuit ? Quis a3 fcelus nil! fecretum ele-
git > Quis ad aJulterium non aut folitudinem
» aut nodem optavit ? Et fia quando incalefcen-
tibus vitiis jam ad crimen animus promtus
eft, tarnen furor infanientis voluntatis occurfu
teftis coercetur: & in fefe abruptam human*
petulanti® naturam nonnumquam interceflio
repentina revocavit. Si ergo metus intercefiio-
nis jam prxfomtum animo facinus demoratur3
quid C h r i s t i a n u m hominem agere
conveniet, fcientem le tot undique fpirita- 1
Angeli vo- lium virtutum teftimoniis, non dico operum
iuncatis no- fuorum} fed ipfius tantilm voluntatis obfefliim?
ftrac tc^ei‘ Nonne cüm in aliquam turbid* affedionis vo-
luntatem infirmitatis noftr* aculeis commove-
mur, metuimus adfiftentes undique nobis chores
Angelorum , 8c plenum minifteriis cxle-
MMtth. it. ftibus mundum ? Si enim Angeli parvulorum
IO- patrem noftrum quotidie vident, qui in c*lis
eft : poflumus teftimonia eorum metuere ,
quos 8c nobifcum manere , & Deo quotidie
Diaboli vis fcimus adfiftere. Quinetiam ipfum ilium dia-
& malitia. ^ bolum , per quern ipfa ilia vitiorum noftro*
' rum incentiva pr*bentur, fuofque omnes te-
k ftes metuere debemus, b pundo temporis om.
nem amplitudinem mundi hujus obeuntem :
cui dulce eft peccare nos, ut peccatorum no-
ftrorum teftimonio glorictur. Eft enim ejus
h*c propria calliditas , inftigare ad peccan-
jpc.n.io. dum, 8c arguere peccantes. Didum eft enim,
c Aut nefcise quia adeft diabolus accufator fra-
trum veftrorum ?
Teftimonia 9. Et quia effent adverfarix nobis virtu-
cordc°'o tes fo teftiiuonio cum ceteris permanentes,
quirenda" de fandis tantum Prophetam meminifle dig-
num fuit dicentem , JBeati fcrutantes teftimonia
ejus: non aliena fcilicet, fed ilia qu* Dei funt.
Non negligentem autem teftimoniorum Dei
oportet efle fcrutationem 3 ob quod didum eft,
Jn toto corde exquirunt eum. Non pro parte ftu-
‘ dium c*lefti aodrin* adhibendum eft j fed
toto corde Dei teftimonia inquirenda funt: ut
quia funt 8c alia qu* Dei non font, ea qu*
Dei difcimus efle, non avocato in alia nego-
tia corde fcrutemur.
f. j. 10. Succedit deinde hie verfos : Non enim
Vi* mult* qui ofterantur iniquitatem > in viis ejus ambulave-
bon* & runt. In primo verfu fingulariter via comme.
una^optima móratur ^ yja* jn hoc tertio plures. Ex quoin*
telligendum eft, per multas vias ad unam per-
* Editio Par. Er ft quid inealefeentibus jam ad crimen animis I
frompfum eft. -Mox in omnibus m(T. voluptatis, non voluntatis. • I
k lea Tercullianus Apologct. n. zi. Orrnis[piritus alts. Hoc I
Angeli & demones. Jgitur momento ubique funt : totus orbis illis I
loens unut eft. q^uid ubi geratnr , tarn facile feinnt qndm tnnn- ]
veniri • in qua quifque lmmaculatus II fit, hie
beatus eft* De plurimis autem viis atque unä
Jeremias paria teftatus eft, dicens , State in fa
viis, 8c interrogate vias Domini *ternales: 8c F
qu*rite qu* fit via bona. In plurimis ergo
viis ftandum eft , 8c plurim* interrogand®
funt: 8c hx quidem plures 8c Domini funt
8c xternales, 8c in his cernendum eft qu® fit
via optima. Vi® plures funt, 8c plüra Dei
mandata 4 plures prophet® per quos omnes in
, unam viam pergitur: fed in nis operarii iniquu
tatis non ambulaverunt. Nam fiin lege man^
fifient, ufque ad optimam illam fiovi Tefta-
menti viam pervenirent. Eft via per Moyfen,
eft perjefum, eft.per David, eft per Eiaiamt
eft per Jeremiam , eft per Apoftolos j 8c per
has omnes ad eum necefiTe eft pervenire qui
dixit, Ego fum via *, 8c , Nemo vadit ad Pa. fa
trem, nifi per rtie.-. Simile quiddam fub mar- im
garit® nomine didum effe intelligendum eftl
) Multarum enim margaritarum negotiätorem
efle oportet > ut unam margaritam multi pre» ^
tii confequatur. De margaritis cüm fit fermo, pml
fofficit ad honorem earum quod ma.rgarit®
font nuncupat* j una autem ilia margarita qu®
reperta eft magni efle pretii dicitur : ita &
cum de viis plurimis propheratur, quöd 8c
Domini 8c xternales fint didum eft j cüm autem
in hrs^ viis quxritur qu* fit utilis via, ea
qu® reperta eft optima pr*dicatur. Ergo
5 quamvis vel ill* vi* xternales fint, vel mar-
garitx ipfb luo nomine honorabiles fint : in
multis viis ftandum eft, ut bona via reperia-
tur j 8c vendendx omnes margarit® funt, ut
ea qux multi pretii eft reperta coematur.
11. Dehinc confequitur hie verfus: Tu man- it
dafti mandata tua cuftodiri nimis. Superiüs com*
memoravimus, aliud fignificare mandata, aliud
legem. Et de lege , quantum arbitror, Apo-
ftolus nobis teftis fuit, quia umbra fit futuro- pm
l rum, in qua fpecies veritatis tamquam corpus
in umbra deferibitur. Mandatum verb eft,
quod per obfervantiam implendum eft: utillud,
Non mcechaberis, nonoccides. Non enim in ^
eo Ipecies futur® imaginis continetur, ledprx-1,1 ]
fentem habet operations effedum. Tu manda-
fti3mandata tua eußodiri valde. Nihil igitur dif- Inft*
folutoanimo, nihil incuriolo agendum eft, fed "3
follicitos atque anxios curam mandatonim Dei ^
exfequi nos oportet: ut id quod agimus, in pro- I
fedüm fidei noftr®, cum reverentia ejus « cui (
agimus, exfequamur. Ceterum fi aliquid re-
mifla voluntate 8c occupata in res alias cogi-
tatione egerimus; oflicia quidem corporis in j
agendo occupabuntur, fed devotionis meritum
per negligentiam non confequemur.
1 2 . Viinam dirigantur via me a , ad eußodien-
das juftificationes tuas. Habemus nunc poft man.
datorum cuftodiam, etiam juftificationum obfervantiam.
Et mandata jam fuperiüs ' qu*
tiant: velocitasdivinitascreditur. V. Trail. PHal. tf7.11.14.
c Duo mlT. qitid eft diabolus V cum quibus mox magis placet
quia efftnt, quam cum vulgaris & quia ha funt.
i Bad. cujus. Oeihde ab Eraimoaddita vox , negotiant, ia alii*
edicis reteun eft : abfquc ulla auitoriute mlf.
jtufti#1'
lio,H^cl
249 Trad, in CX VIII. Pfal. Littera L 250
elle exiftiirtarèmüs s oftendimus. Juftificatio- A Sed dired® hujus cOnfellionis ea caula eft ^
Mandata
nes autem font plures atque diverf® in obfer*
vandis fingulis ofliciorum generibus temperan-
d® t ad quorum cuftodiam, nifi à Deo diriga-
mur infirmes a per naturam noftram erimus,
A d ju v a n d i igitur per gratiam ejus, dirigendi-
que fumus, ut præceptarum juftificationum
ordinem confequamur. Eft nobis juftificatio
circa b ferviim diftributa, eft circa filium, eft
circa patrehi, eft circa fratres eft circa nde--
qu® confequehti verlu continetur : In eo quàd
didici ju d iiia ju ftitia tu a . Primùm igitur ora-
vit, ut ad cuftodieridas juftificationes dired®
Vi* ipfius fièrent. Secundo in nullo confun-
dendum fe eflè fubjecitj cum in omnia Dei
mandata refpicerett Tertio qüoque in dire-
dione cordis Deo fo confefliirum fpopondit
ob id, quia judicia juftitiæ ejus didicifletj.
per dodrinam fcilicet diredi cordis côgnitæles
vires, eft circa Ecclefi® principes, eft cir- B que juftiti®, laudem Deo reddens. Sed jufti-
ca Angelos i eft circa Deum ac Dominumno- tix cognit® hie frudus eft^ ut juftificatio-
ftrum unigenitum Dei Verbum. In fingulis nes Dei retineantur: 8c idcirco fubjecit, luftiergo
quibufque generibus atque nominibus ju- ftcationes tuas cuftodiam. Qui enim didiciffejudi-
......— • •/* 1 cia-Del frudus eft , nifi ftificatiortis ratio fervanda eft t quia nifi h®c cognitionem noftram
omnia ex comparibus devot® voluntatis offi-
ciis retineantur,e juftificationem Dei non te~
nebimus* Religiofos in patrem , fi oderit filium
, modum juftificationis ami fit. Religiolus
in fratrem, fi oderit fervum, d perdidit juftijuftificationum
obièrvantia confequatur ?
Juftiti*
Orandiis
15. Sed meminifle debemus, licet cognitio
præftanda à Deo fit, tarnen efle femper oran-
dum, ut his qu® in cuftodiendis juftificatio-
nibus jfliis cuftodire volumus faveac : feientes
in tentatio*
nc dclctac.
ficationis Dei ordinem. Religiofos in Domi- C quidem frequenter nos ab eo ob tentationes
hum, fi oderit iacerdotem , e rteqüaquam juftificationis
obfervantiam in religione Dei
explevit, odia ill ipfa minifteria divin® juftificationis
exercens. Jam verb f in ipfa fidei
veritace, id eft, de Dei patris 8c Domini in-
telligentia , per quam maxime juftificatio nobis
erit probata, quanta opus eft nobis Dei
gratia, ut reda fapiamus , ut ex* propheticis
atque evangelicis audoritatibus unum idemderelinqui,
ut per eas fides nöftra probabilis
fiati Verumtameil fecündùm Prophetam ne
nos penitus derelinquat deprecandus eft : ait
enim , Non me derelinquas ufquequaque nimis^
Quod 8c in dominie® orationis ordine continetur,
cüm dicitur, Non derelinquas nös 1 * in Aiatth.i.ij.
tentatione quam ferre non poffimusi Seit Apo- 1
ftolus derelinqui öös ad tentandum i fed novit
8c ttienfhram infirmitatis noftr® Deum nolle,
que teneamus j ne in uno aut altere opinio D dicens, Fidelis eft Deus, qui non permittat i- cor.
noftra 8c fermo diffideat,. s fed ad univerlas
nos tentari fuper quàm poflumus. Job Deus
Dei juftificationes ®qua ac pari operum ac do.
tentadoni permittens, “ à jure diaboli pote- ‘
drinæ obfèrvantiâ dirigamur.
ftatem anim® ejus excerpfit , 8c fecündùm
13. Quod cüm confequemur, turn diëere
modum infirmitatis human® tentandi jus de-
id quod confeqüenti verfo continetur licebit:
reliquit. Infirmitatis fox igitur Propheta con-
Tunc non confundart) càm refjticio in omnia man-
feius orat, ne valde derelinquatur : ut imbe-
data tua. Nifi enim attend in omnibus man-
cillitatem ejus, tamquam Petri" demergendi
1 datis ejus erimus , h ac diverfabimur , erunt-
fludibus , DominUs aflumat : ut quamquam
que alia præterita., alia pro voluntate obfer.
ad tentandum fefe relidurus fit, non tamen
mm
|R e ö | c o r - I ‘4ms
tiacMlo: Dem.k
vara 3 juftificationis ordinem non tenebimus. È uf y uequaque 6 ^ v a ld e , fcilicet ne ufque ad
Ceterum fi 1 diredis viis noftris erit par in om* animx 8c fidei pearicülum dereliiiquat.
nibus xqualifque cuftodia 3 nullo oblivionis vel '_________
negligenti* pudore confufi , confidenter omnium
mandatorum obfervatione gaudebimus»
14» Sequitur deinde hie feptimus verfus *
Confitebor tibi in direUione cordis 3 in eo qudd didici
judicia juftitia tua. Iuftificationes tuas cufto-
diam. Abjicienda ergo eft omnis animx per-
verfitas , 8c diredo atque fc in nullam a.
liam partem deflexo corde eft confitendum: F
L I T T E R A 11
3 Beth*
T N quo corrigit * junior *viam fuam ?
-L In cuftodiendo fermones tuos. In toto
ne decedat animus in fxculi curam, ne ex Corde meo exquifi'vi te : ne repellas me
illis dodrinx Dei femitis in devla evagetur. k mandatis tuis. In corde meo abfeondi
Regius codex cum Albin. per naturam etimus. Adjuvandi igi-
Per gratiatn ejufdem fumus.
Apud Par. fervum hebrsum , abundat Vox hebr&um.
* 5 U0 mfl- m juftificatione bei non tenebimur.
Par .perdidit juftificationes. Editior.es a li* , predicts jufiificu-
ns ordinem dereliquit; quod & habet unus c niff. Vatic. Ho-
n altcrum fequimur Regio & Albincnft cOnfcntientcm.
F p C r ' cxcu^ > quam, loco nequaquam.
Excufi, in ipfnm fidei vtritatem, id eft, bei patris ($• Domini
. . 1 His priferimus-rnff.
cafti antur ^ un‘^-er^ai ’ ac deinde dirignmus , pro dirigamur:
h Bad. Er. & Lipf. fuerintque alia preterita< Par. ac diverfdbi-
mut eruntque &c. Rcftituimus cx toff, diverfabimur : quod ver-
um eamdem vim hie habet ac frcqucntaiiYuiu Ycrbi divtrto.-
j & ante illud fubinttlligitur particula ft , puta nifi attenti erimus,
& (i hac illacque divertemus, eruntque &c.
1 Tres mff. indeftexis vitiis: Forcé pro indeftexis viis.
x Mff. Reg. & Albin. in nullam rnalam partem : quod laris arri fir.
1 Sic mff. Edict vero in tentationem , qùam ferre non poftumus •
qux poftrema verba ut ad orationem dominicam pqrtinere credan>
us j indueimur ex S e rin . S4. Appcndicis Auguftini n. 4. nection
ex lib. apud Am b ro fium j . dc Sacram. c. 4 . unde p r x d iilu s Ser-
mo dclcriptus eft. Utrobique en im eadem verb a tamqua'm ex ora-
tionc Domini memorantur.
*■ Duo mil. ac juri diaboli : quod ad permitietis non malè re&-
” Ita mff. EditiVero, detnergentis. Rclpicitur ad Verba Matth:
» Addimus & valde cx mil'.
Q jij