quàm ablb-
lutus.
G en. ié .i
Lue. 1. 2
iExods 12
ï «V
i.Pet.yi
2 - 4 3
efle humanam natnram Apoftolus , ad hanc
• vivendi feientiam capeflendam. Nam cum de
charifmatum 8c munerum Dei donis docerct,
cum prim&m fermonemfepienti« pr«tuliflet,
ftatim fermonem feienti« iubjecit* Hoc eniin
feienti« poft fapienti« fequens a Deo donum
eft : quia ufus fapienti« in ufu feienti«
perfect us eit.
j. Occurrit autem in pr«fenti pfalmo etiam
ea nobis difiicultas, quod cum duos tantum
pfalmos acceperimus per litteras hebr«as con-
Icriptos, id eft, a centefimum-decimum atque
undecimum j ita ut aprima ufque vigefimam-
fecundam licteram fecundum Hebr«os ver-
fuum numerus conveniret, veriufque finguli
s a fingulorum elementorum initiis inchoaren-
tur : in hoc nunc pfalmo o&onos verfus ele-
menta fingula obtinerent. Sed cum omnia vivendi,
credendi 6c placendi Deo prcecepta
contineantur in pfalmo 5 in eo numero omnia
litterarum initia continentur, qui maxime fe-
cundum plenam 8c religiofam ejufdem numeri
virrutem , b primus omnium convenientium
in fe undique partium «qnalitate perfe&us
eft. Primum etenim per duas in fe partes ex
partibus co«qualis, turn deinde per quatuor
aque partes convenit : c ut virtutes pfalmo-
rum, qui in hoc numero vel fingulari vel mul-
tiplicato collocati fimt, doceant numeri hujus
efle fanclam 8c religiofam plenitudinem. Hie
autem numerus, etiam in lege fan&us eft; Jufl
fum enim eft, ut qui natus eflet, in o&avo
lignum circumcifionis acciperet. H«c etiam
in circumcifione Domini ratio fervata eft: 8c in
hoc dierum numero, cum ipfe circumcifione
non egeret, oblatus in templo eft, utin corpo-
re ejus human« carnis recideretur infirmitas.
Hie etiam numerus omnia genera pecudum,
ut digna facrificiis habeantur, emundat} odta-
va enim die jubentur offerri. Et in hoc numero
diluvii diebus origo rurfum human« ge-
nerationis eligitur. Confummatio igitur nunc
doctrin« 8c eruditionis noftr« fub perfecti
hujus numeri abfolutione per fingula elemen-
ta concluditur: ante quern neque munda Deo
hoftia fuit, neque in generis familia quis cef-
fiuite circumcifione fufeeptus eft, 8c ex quo
rurfum iterand« d generationis ccepit exordium.
Prim« igitur litter« hi verfus funt e.
P R I M A L I T T E R A .
Aleph.
JD E A T I immaeuhti in via,, qui am-
bulant in lege Domini. Beati qui firu-
tantur teflimonia, ejus, in toto cot de ex-
B quirunt eum. Non enim qui operantur inu
quitatem, in viis ejus afnbulaverunt. Tu
mandaßi man data tua eußodiri nimis. Vti-
nam dirigemtur vite me<e ad eußodiendas
jußificationes tuas. Tune non * confundan-
tur, cum * perfpexero in omnia mandata *.
Confitebor tibi in dire Eltone cor dis, in eo
qubd didici * jußitiam tuam. Jußificatio-
C nes tu-as eußodiam : non me derelinquas
I* ■ j E A T1 immaculati in via3 qui ambu, )
■ lant in lege Domini. * Beati qui ferutan- >
tur teftimonia ejus3 in toto corde exqui-
runt eum. Di&orum ordo non negligendus 1
eft : qui fi non diligenter a nobis Cognofci- ®
tur, ne difpofit« quidem beatitudinis ordi- F
nem confequimur. Non enim.primfim, Beati
Dferutantes teftimonia Dei } fed primum , Beati
immaculati in via. Prius enim eft, confirma-
tis moribus 8c f in innocenti« ftudium ex com-
muni probitatis honeftate compofitis, viam
veritatis ingredi j fequens deinde eft, ferutari
Dei teftimonia, 8c expurgato emundatoque
animo ad inveftiganda adefle. Ordinis autem
hujus & alius propheta non immemor
eft, dicens, Serite in juftitia vofmetipfos, & t
metite vos in frudu vit«, 8c illuminate vos c
E in lumine feienti«. Non illuminatio primuni, <
fed fatio noftra pr«cepta eft : ut cum antea
nofmetipfos, id eft, vit« noftr« ufum in fpem
fru&uum s feverimus , deinde citm qu« fata
funt meffuerimus, tunc nos lumine feienti«
illuminemus. Tenendus igitur hie ordo eft,
fationis, meflis, 8c illuminationis. Plures enim
noftrum illuminari fe priüs quam ferere ac
metere feftinant; cum fatio atque meflis qu«-
dam confequendi luminis pr«paratio fit.
F 2. Prima igitur h«c beatitudo eft , bea- '
tos efle qui immaculati in via lint: fed non I
in via fortuita 8c in incerta 5c in erratica, fed ü
in via in qua in lege Domini ambulatur.
* Editi & duo Md. centeßmum undecimum atque duodecimum.
Veriüs Mic. & Yaticani, CX. atque X I. qui aiio Plalmi apud
Hcbra:os per fingula hemiftichia fingulis alphabeti litteris diftin-
guuiuur, uti etiam obfervat vulgatus Hieronymus in prardiftos
Pfalmos n o . & in . ciijus hare in ccnccfimum-dccimum verba
funt : Pfalmus ifte primus feemdum ordincm feribitur litterarum:
licit multi vigeßmum quoque quartum ér trigeßmum-fextum feriptum
patent in hebrao [ecunditm ordinem litterarum : fed in illis vel de-
funt aliqua litter*, vel fuperfunt. V. Ambrof. Prol. in Pfal. n8.
b Apud Par. expun£ta eft vox primus, refragantibus aliis editis
& feriptis.
* Ita MU. Reg. & Albin. At in vulgaris Ö* loco ut, & roox
potent, pro doceant.
4 Mfi Mic. cum prima editione Par. regenerationis.
e Hsec verba in prius vulgatis ftatim cxcipiebat primus dum-
taxat verfus , Beati immaculati in via , ac poft exquirunt eum
fubjicicbatur, Dittorum ordo & c. ut eft infri, abfquc ullo ticulo,
quern fupplemus ex mlT. Reg. & Albin. in quibus neque hie, neque
deinceps ufquam premittitur oAonarius integer. Neque hie
repetendum quod ea de re in Admouitione praefati fumus. Tantum
monemus letftorem, nos primum hunc otftonarium apud Par.
ex Miciaccnfi mf. Prologo fuperiori prxpofitum, h\ic tamquamin
aptiorem locum-retulilTe.
f Excufi , in innocentia ftudiis: emendantur ex mff.
5 Duo mir. feruerimus .• mox cum iifdem magis placet illumi-
nemus, qu&m cum vulgatis, illuminemur. Prophetie quippe verba
habenc} illuminate vet, non illuminamini.
245' Trad, in C X V III. Pfal. Littera I. 246
P lu r e s etenim utilem 8c neceflariam viam fefe A feriptum nufquam eft , fcilicet ut futurorum
in^reffos exiftimant : fed immaculati in via
non erunt, quia non in lege Domini ambulant.
Sed via hæc non folùm ineunda eft, fed
etiam a pergenda. Nemo enim dum in via
eft id ad quod per viam tendit obtinuit j
b fecundùm quod beatus Paulus ait, Non
. quod aliquid acceperim , aut jam perfedus
fim : fequor autem fi apprehendam, in quo
Sc apprehenfus fum à Chrifto. Ergo adhuc
umbra fit aut juftificatio, aut teftimonia , aut
mandata : led tantum id legi proprium eft,
ut Apoftolus in plurimis docet, non lecun-
dhm fitter« intelligentiam Legem efle tradan.
dam, fed fecundhm Ipiritalem dodrinam futurorum
in ea umbram efle nofeendam. Ait
enim, Non obturabis os bovis triturantis. Et
adjecit, Numquid pecudum Deo cura eft?
An non propter nos dida feriptaque lunt?
I. Cor. 9 .9 .
Ibid. 10.
file pergebat : c fed pergebat ea qu« retro B Et rurfum : Legem legentes non r 1 I 1.;^ ---- ^ ■ audiftis, quod Gal- a 1— 1____j__ SSHraHH *.»i Ac.
fihxo.Hl4
»Dci
& ®p«-
funt oblivifeens, his autem qu« in priora funt
fe ex tendens. Itaque viam hanc agens beatus
eft, qui cum oblivione præteritorum in
futurorum Ipern extenditur. Et qu« via fit in
qua unulquilque ambulans beatus fit , Domi-
, nus docet dicens, Ego fum via. Quifquis igitur
in præceptis ejus inftiterit, hie beatus eft :
Abraham duos fiKbs habuit, unum ex ancilla,
&unum ex libera? Sed qui ex ancilla, fecun- 4
dùm carnem natus eft j qui autem ex libera, 1
fecundùm repromiflionem. Et quia lex futurorum
umbraefletj adjecit, Qu* lunt t aile- J
gorumena } hæc enim lunt duo Teftamenta. 4
Ergo quæcumque dodrinarum fpiritalium
h umbram complexa funt, hæc lex efle dicen-
da eft} quia lex 8c Ipiritalis eft, 8c umbrafu- 1
dum vida carnis coercet, dum animi petulan-
tiam edomat, dum avariti« famem vincit,dum
terrenorum honorum gloriam évitât. Qui in C turorum.
his ergo manferit, hie eft immaculatus in via,
& in lege Domini ambulans.
3. Adjedio autem ea, qua didum eft, in
leg e D om in i, non eftotiofa. Eft enim 8c pec-
cati lex, de qua ait beatus Apoftolus, Video
aliam legem in membris meis contramilitan-
tem legi mentis me«,d 6c captivum me du-
centem in legem peccati. Ergo quia 8c lex
peccati eflet, idcirco lex Domini dida eft.
6. Mandatum autem Domini eft , in quo
obfervatio præceptorum 8c cuftodia contine-
tur j ut illud, Non occides, non mcechabe-
ris, 6c cetera horum limilia. Et quia hæc fim-
plicia 6c fplendida lunt, nofque in verum lumen
per obfervantiam fui dirigentia ; idcirco
ita didum eft, Præceptum Domini lucidum
illuminans oculos. De lege autem non conve-
nerat ifta dixiffe, quæper umbram futurorum
Mandatum
rf. is.
N i f i e n im 6c l e x e f l e t e x t e r i o r , n o n c um a d - D 1 & n d a e f t , 6c a n im a s p e r fu tu r o r u m c o g n i -
jedione proprietatis legem Domini propheti-
eus fermo efixiflet.
4. Sequens deinde verfus eft prim« litter« :
B e a ti q u i feru ta n tu r te fiim o n ia e ju s , & in to to
corde ex q u iru n t eum . In primo verfu eft, Q u i
am bulant in leg e D om in i : in fecun do, Q u i J cru -
ta n tu r te ftim o n ia eju s 5 in quarto, quia tertius
fupplementum dédit fecundo , de mandatis
ait dicens , T u m a n d a jti m a n d a ta tu a cu fio d iri
1 - « • t io n em c o n v e r t e n s } m a n d a t u m a u t em
p e r o b f e r v a n t ia m fu i i llum in a n s .
7. Ergo quia beati funt ferutantes teftimonia
Dei , 6c aliud legem , aliud mandatum
aliud teftimonium efle ficut cetera diximus •
qu« h«c Dei fint teftimonia, nofeendum eft.
Legis enim totius liber fub teftimoniis datus
eft. C«lum namque 6c terram Moyfes Iibrum
Teftamenti tradituru’s in teftimonium advoca-
nimis : in quinto de juftifïcatione, Vtinam di- E vit. Et funt plurima in caufam teftimoniorum
Teftimonit
Dei qux &
quàm mulrigantur
via mea ad eußodiendas jußificationes
tuas : in f e x t o ru r fum d e m a n d a to rU m e f l è d i -
b u s , Non confundar3 cùm rejpicio in e omnia man-
data tua .* in f e p t im o d e ju d i c i i s , Confitebor
tibi Domine in direHione cordis 3 in eo qubd didici
judicia tua : in o é t a v o d e j u f t i f i c a t io n e ,
Iußificationes tuas f eußodiam , non me derelinquas
ufquequaque nimis. S i e r g o a l iu d l e x , a l iu d
p ræ c e p tum , a l iu d j u d i c iu m , a l iu d ju f t i f ic a t io ,
conftituta, cum Jacob ait, Teftimonium erit
vobis collis ifte, 6c teftimonium erit lapis ifte.
Et in Jefu feriptum eft , Duodecim lapides
efièrte, ut fint hi in teftimonium filiis veftris.
Curato etiam leprofo Dominusait, Offer mu-
nus tuum in teftimonium , quod conftituit
Moyfes illis. Apoftolus plura ad Timotheum
per epiftolam loquens denuntiat fub teftibus
dicens, In confpe&u multorum teftium denun.
Gen.il. g i.
hr 4. s- &
aliud teftimonium}neceflàrium eft ab eo, qui F ci° tibi, 6cin confpeduDeivivificantisomnia,
E1 «ml-
[nitutorur
h«c omnia conftituit 6c qondidit, intelligent!«
gratiam nos 6c munus orare. Totum hoc au-.
tem in commune lex dicitur. Sed eft quiddam
in his fpeciale, quod propriam in fe habet legis
nuncupationem.
5. Quid ergo eft lex ? Umbra fcilicet ,• ut
8c Jefu Chrifti, 8c ele&orum Angelorum , ut <
hæc cuftodias. Plura igitur 6c innumerabilia
funt Dei teftimonia, qu« fi quis ferutari per
cognitionem Legis, Prophetarum, Evangelio-
rum, Apoftolorum vellet, in beatitudine permanent}
neque velut vacuo 6c folitario orbe
Apoftolus ait , futurorum : quod de ceteris vivens, feiret fe nifi fub tefte peccare. Plena
* Sic mil’, ubi
vioe , pergenda ve
rantiam dcclarac.
I In vulgatisdefideratur hie ,[ecunditm quod, & mox vocabu-
. m , cujus lodo apud Bad. Er. & Lipf. éxftat particula
ifi , per agenda. ' V erbum ineunda ingreflum
ogrefium & indeficientcm in ca pcrfevc-
Reg. mf. captivam duemtem. Paulo ancà in Mic. repugnanttm t
non conrramilitantem.
e Dccrat in vulgaris vox omnia , quam conlenriente Scriptura,
habent rnff.
* Expunximus htc , Domini, auCloritacc mil. & Scripcurse.
8 Vtrbum allegorumena'omilerant Bad. Er'. & Lipf. Hujus loco
apud Par. fubftitutum crar allegorica, renitentibus mfi*.
b Ira niff. At excufi, umbra complexa, eft. .
1 Excufi auCla eft emendantur ex mil. Relpicitur quippe illud.
Plal. 18. Lex Domini immaculata, leu fanSa.
QJj