confinât. Moriendum ergo nobis eft, & omnia A non tradas me nocentibus me. e Fecit placentia
carnis noftrx vitia conngenda cruci Domini
funt» Morimur enim fecundùm Apoftolum
cum Chrifto, & confepelimur in baptifmo. Et
hoe Propheta quamquam in fila voluntate ha-
beat : tarnen ut per mifericordiam Dei confe-
quatur expoftulat. Configi enim ex timoré
Dei carnes fuas orat, quia judicia Dei metuat.
Timet enim xterni judicii fontentiam, timet
fe non cum Chrifto configi Sc commori Sc con-
Deo opera : Sc quia fecit, ne nocentibus fe P
tradatur orat. Opus merendi antefertur : Sc l
dejiinc meriti premium poftulatur. Fit enim
primum quod placet : Sc turn dignatio ejus,
cui per opus placetur, oratur. At nos nee
operamur, nee placemus, quin etiam impiis
& irreligiofis rebus offendimus : Sc quia tales
non placemus, irafcimur. Sed dignum eft con-
tueri, qualia fint qua: Propheta faciens, ne nofepeliri
novum fe hominem, nifi vetere cum B centibus fe tradatur, orat.
o . ______ ____ ------------ SHffimSMIHHnHIH ■vitiis Sc concupifcentiis exuto, intelligens non > F r nmnia n u ^ c u m ü u e
futurum.
L I T T E R A X V I .
y Ain.
77 E C 1 judicium (& ju flit mm :
,10- J~ tradas me * perfequentibtis me. Exci-
pe fer<vum tuum in bono : non calumnien-
tur me fliperbi. Oculi mei defecerunt in fa-
lutare tuum, (ejr in eloquium juflitm tuoe.
Fac cum fer<vo tuo ficundum mifericordiam
tuamI (dfi* juflificationes tuas doce me. Ser-
3. Et omnia quæcumque quis timens Deum v
fecerit, utilia ei atque pulcra funt. Pudici-j?
tiam quis colens, glorioiùm ac nitens d for-
— denti corporis fui carni lumen invexit. Con-
temtum verô pecuniæ aflumens, liberum fe
à terrenis dominationibus e prxfèrvavit. Fru-
galitatem autem &; parfimoniam diligens, no-
bilitatem animæ cxleftis captivam ebrietati
non dereliquit. Sed hæc quamvis magna at-
non C <lue præclara fint * tarnen quia Prophetæ propria
, eique tantummodo utilia funt, non refer
untur ad meritum.
4. Sed quid fecit, ut non tradi fe nocen- Ji
tibus deprecetur ? Indicium fcilicet &jufiitiam. -J
nihil inconfultum, nihil injuftum agens : fed ii
primùm faciens judicium, omnia namque ra-
tione, modo, Sc veritate pertradans: ut id
quod in alterum agat, perpenfum antea atque
CVUS tuus fum ego: da mihi inteüeBum, * & perfpectum jam de confilii fententia exfequafeiam
mandata tua. Tempus faciendi * Do- Dtur.^Non permittit autem confilio tantum fuo
mine : dißipa.'verunt legem tuam. Idea dile- juicii fententiam.: fed facit cumjudicio jufti-
* topazm. xi mand.ita tua fuper aurum & * topazium.
O ttonarip
hoc quanta
Fropterea ad omnia mandata tua dirigebar:
omntm wiam iniquam odio habui.
E T in pfalmi exordio , Sc deinceps
frequenter meminimus, per hxc fin-
, __,, gularum litterarum quxdam quafi
elementa difeendi, dodrinanospietatis, con- E
tinentix, intelligentix, fidei Sc timoris infti-
tui: Sc ut rudern infantiam. ad loquendi feien-,
tiam, quam & agendi dodrina confequitur,
ipfis humanx vocis initiis erudiri : quod ex
prxfeptibus fextx & decimx litterx odo ver-
■ Duo mjf. fibus intelligi * licet. Propheta enim ex per-
icber« fbna fua univerfbs docet, quid veile , quid
agere, quid profiteri unumquemque pro con-
feientia infirmitatis ac naturx fux utile fit:
tiam.- Judicantis autem cum confilio hoc opus
maximum eft, ut quodjudicat juftum fit. Jufti-
tia etenim eftf amicitix concordia, unanimita-
tis vinculum, fundamentum pads, divinx atque
humanx rationis operatic. Hxc itaque
Propheta fecit : in quibus cum opus fiium
fit , tamen Sc eorum quibus judicium Sc juftitiam
fecit, utilitas eft.
5. Poftulat vero ne nocentibus fe tradatur. F
Omnis enim, in quo peccati voluntas eft, Deo i
vacuus eft : Sc ubi Deus non erit, illic diaboli
locus eft : qui infidians atque obfidens, s ubi
adeundi opportunitatem habuerit, tamquam 7
vacuam domum occupet, qux ei, Deo earn de-
ferente, fit tradita. Et Propheta quidem, quia
ex perfona omnium loquebatur, ne a Deo h
tradatur orat. Ceterum Apoftolus habet jam “
id in fe fidueix, ut peccatores diabolo tradat
quid etiam metui, quid caveri, quid * emun- F ipft : cùm Corinthiis de eo qui fornicationes
dari oporteat. Beatus idem propheta, b qui
per mifericordiam Dei ipfe fibi, Sc univerfis
do&or Sc profpedor Sc emundator & judex
eft. Et certb dignitati ejus decentiflimum eft,
ut qui fpiritu Dei loquitur, ea qux humanx
Sc falutis Sc xternitatis funt eloquatur.
2. Ait enim ita : Feci judicium & jujlitiam .*
omnes fupergreffus, uxorem patris fui accepe-
rat , feribit: Ego autem abfens corpore, prx-1
fens autem fpiritu, jam judicavi tamquam prx- P
fens eum qui hoc fecit, cbngregatis vobis &0
meo fpiritu cum virtute Domini h mei Jefu, Cl
tradere iftiufmodi fatanx in interitum carnis, Cl
ut fpiritus falvus fiat in die Domini. Sed li-51
». In mlT. Reg. Vatic. & Albin, e men dari, Sc mox, emtniator.
Verbum emundo HiJario familiarius eft, quàra emendo.
b Abèft qui à mf. Mic. Mox in editis defiderabantur verba, g$>
univerfis doctor. Omittunt vero Reg. atque Albin, mff. fublequen-
tia, profpecler ( in-Vatic, legitur ,profpe£tator ) & cmendator &
judex. Partiçula &>, qua: præcedic univerfis, perinde eftac etiam.
f In mff. facie : ac dcindc in fol'o Mic'. quia ficcit.
d jDecft fordenri in prima editions Par, Ccterx autem habest,
gloriofum ac timens fordern corporis fui Sec. diffidentibus mff.
* Mff. Reg. & Albin. refervavit.
{ Ita cum antiquis editionibus quinque mff. nec debuit apud Par.
ex mf. Mic. fubftiuii, arnica concordia.
8 Pravè apud Par. ubi abeundi.
h Adjccimus mei audoritate mff. Reg. Sc Albin. Nunc in là-
cris codicibus legimus noflri.
cèc
cct Apoftolus tràdàt ; feit taïnen fe & in vir. A diäbolo& angelisejus. AbhorumigitUrfuper^
tute Chrifti , &iin fuo fpiritu traditurum. Sed. borum calumnia efle fe liberum ro?at. Cahiirfi
Supcrbi,
i diabolus
bprum rogat.Calum-
niantur enim} quia cùm ipfi peccati incerttiva
fuppeditent, calumniam nobis ante Dominum
peccati quod per eos gefTerimus intentant
Caulam namque peccati ad crimen injiciunt,
& criminis invidiam per calumniam exacerbant,
Sc in alia epiftola ait de a Phygello Sc Hermo
gene : Quos tradidi, inqnit , fatanx, ut difi.
cant nonElalphemare. Qui enim ab Ecclefix
corpore reipuuntnr, qua: Chrifti eft corpus,
tamquam peregrini Sc alieni a Dei corpore,
dominatui diaboli traduntur.
6. Sed. Propheta ne nocentibus fe tradatur
orat. Adfunt enim inimicx infeftxque virtu
Scripturâ in Apocalypfi calumniatorem
eum effe teftante.
.....Uuv ,uxu- o. 8v . Vuemrù cmu aemti anmu nncu inec e fxet eenxdteint dPirto Pprhoepthaeta
tes, qux fidei propofitum conturbent, quxti- B m celfiorem profedum, dicens , Oculi meide
rnorein Dei obhtterent , qua in terrenas cu- ftcenmt in falutan tuum, dr in eloquium Miti*
piditates & defideria lollicitent, qua: innnnam tux. Oculi deficiunt, ciim intentus in aliquam
corporis naturam quibufdam blandimentorum exfpedationem vifiis Iaborat. Propheta itaque
acukis in vitia commoveant. Novit & Apo. animafuxoculosin Deifalutareidefixit. Etde
ftolus hanc multitudinem dominantium virtu- falutari quid intelligjj. oporteretlTape w it . .
turn dicens, In quibus & vos aliquando am- vimiis, eum fcilicet efle Jefum, quifalvum fa
bulaftis, fecundfim principem poteftatis aSris cietnopulum fuum a peccatis. Alii» io-itur oc^
fpiritus qui nunc operatur in filiis diftidentia.’ los iuos in defideria facularia occupantibus
Fecit ergo Propheta judicium & juftitiam & in voluptates ,'rerum. prafentium tendenti-
ne tradatur nocentibus fe rogat : & hoc mo-C bus, Propheta in Dei flilutare' defixuseft fEt
do hocentibus , cum in peccatum impel luntne corporales ocuios ejus deficere fub hac
Qmenoetucr..ta
Apoc.i
f. iij.
Oculis
mends David
in Jefum
deficit.
cùm in gloriam inflant, cùm in iram acçen-
dunt, cùm in odium exacerbant, cùm ad laf.
civiam iiliciunt, cùm ad avaritiam provocant.
Sed cùm per hxc nôcere properent 5 obtinere
tamen éos qui innocentes funt, nifi fibib per
feceflionem Dei traditi fuerint, non valebunt.
7’ Dehinc fequitur : Excipe flrvum tuum in
bonum:non calumnientur me Juperbi.»0 Proficit in
contemplandi intentione exilftimaremus • non
folum in Dei falutare deficiunt, fed etiam in
eloquium juftitix.
9. Jufta itaque efle Dei eloquia confitetur.
Scit effe quxdam, qux s cum impends atque
impiis injufti eloquii habeant opinionem: ciim
Pharao cor ad contumaciam obduratur Sc
w leeret.. X iwuui ui ^peLriitiicntakciicai ceii h iirrrreeiliiggiioofixx vvoolluunnttaattiiss aalfhfiggiittuurr*:
fpes fuas Propheta, Sc celfiorem jam depreca- Dcùm ex 'duabus adhuc in utero gentibus mi-
tionis fux p-radum fcandit. Oni nravpwr nori mainr mÊ&ÊÊM ar 1 1 -
Jufta, etfi
o c c u lt a ,D e i
verba ac
gefta.
$ I Exodi 4.I1.
gradum Qui enim oraverat
ne traderetur nocentibus fe, jam ut in pro-
prietatem fervi excipiatur rogat, beatum ilium
in fe Dei dominatum ciim bona fufeeptione
fua deprecans. Et non ob levem caulain utin
bonum fufeipiatur orat, fcilicet ne eum fuper-
bi calumnientur. Et qui funt fuperbi ? Nempe
illi, quorum principem loquentem Efaias in-
tpducit ita: Dixit enim, d Virtute faciam,&;
nori major fit fervitura, Sc 1 neutra quidquam
boni promerente, fervitus uni imponitur, do-
minatus alteri donatur j aim Adam de para- 1
difo ne arborem vitx contingat expellitur:
qux homines divinx virtutis Sc bonitatis Sc
juftitix incapaces, dum intelligere non poll
funt, injufta efle conftituunt. Sed Prophetx
hujus in iftiufmodi eloquium k juftitix, oculi
-“““ J » V04- deficiunt: quia feiat nnmihnil iinnjjuuifttuumm eelfllee iinn hhiiss
lapientia mtelledus auferam fines gentium Sc E didis Dei, fed omnia adventu falutaris Dei
*3 Vviirrttuutteemm eeoorruuvmn , S&c fcnommmmnovvpehbno criivviirtoart^esc e' inplrtmm
rnnflimn... Ja o- S iHfil 1
is habitabiles, Sc omnem orbem terrx apprehen-
»3 dam manu mea ut pullos, Sc tamquam con-
>3 frada ova auferam. Hxc fiiperbientis vox eft
diaboli fcilicet., qui Sc Deo ae Domino noftro
Jefu Chrifto oftensâ terrenorum imperiorum
’• gloriâ dicere aufuseft, Omnia hxc tibidabo,
fi procidens adoraveris me. Non effe autem
hunc folitariijm, fed plures ei adeflè fpirita.
, ---------------- laium iu J./C1
hxc eloquia Sc confummanda Sc intelliorenda
efle 1 juftitix. Procedit autem per hanc inten-
tam ufque ad defedionem oculorum exfpeda-
tionem, ut aliquid ultra precari audeat.
10. Confeffus itaque eloquium juftitix, hxc
fubdidit : Fac cum feruo tuo fecundilm mifericordiam
tuam, & juftificationes tuas doce me. Info-
lens forte vox exiftimaretur, qux diceret, Fac
cum fervo Quod dicitur,Fac-tamf.
114.
Fiducia David
unde.
,1V.U JJ1UA3 ci auciic qurica- jeruo tuo. v^uoa enim cucitur, Fac • tarn-
hum nequitiarum miniftros , per eum doce- F quam ex fiducia aliqua præfumtio eftulurpata
mur qm ait , Difcedite à me maledidti in pofeendi. Sed non impudenter id diceret qui
ignem æternum, quem præparavir Pater meus judicium & juftitiam feciflèt, qui fe excipi in
* Rcgius codexcum Albin. Fileto. Subfequentia autem verba t.
Tim. i. a o. habentur de Hymeneo & Alexandro, r.onde Fileto
auc Phygcllo', fiçut nec de Hermogene. Hymeneum Vero fini
^ FWletum refert Apoftolus x. Tira. i . 17. à fidedefeciffe :
1 ngcllietiam 8c Hcrmogenis à fide defeftionem narrat i . Tim.
*• tj- a^ utroque loco fatanæ traditionem tacec : ut hîc Hilarius ex
raemona locutus videatur. •
... m*- Mic. qui nocentes funt, nifi fibi Sec. .Tum in tribus
y/'d* ^‘ r conce"$onem P e‘ - Rccincndum effe fer fecejfionem fuadec
■ 11 um. j . Diabolus tamquam vacuam domum occupet. qua ei
«.taon hoc T ra a . H M H mm. 8.
ejolatto ejus idcirco traditio eft, quia pticatores obtinere diabolus. nifi
tteo ab his abfcedente,, non poterit. *
ft I » codex cum Reg. & Albin, profecit in fpe fua.
a,- ” ?**• ^ cg- &- Albin, virtutem faciam & ftpientiam intelle-
>• uferam Sec. Se mox omittîtur appréhendai» manu mea ut
pullos, & tamquam confirait*
* Vox inhabitabiles non ne£j
. .... 1... (ènàc, intelligehda'ÿik
: ; maxime.cum in græco exftet, kscvixx/O/mk. Ex quo colligi-
---- inhabitabiles hic perinde cflè ac habitabiles, puta à verbo in—
habita, quod fiepe idem eft atque habito.
ƒ In prius-vulgatis, ne per corporates ocuios eum deficere.
8 Id eft , fecundilm imperitos. Ea enim apud Hilarium vis eft
præpofitionis cum, uci jam luperiùs oblervatum eft. Mox ubi in
editis Pharaonis cor, auâoritate mff. reftitutum eft Pharao , liçèc
gignendi cafu accipiatur , de qua vide annotata in Pf.
67. num. x$.
f Apud Par. rtligioft.
1 In vulgaris , neutro. Reétiùs in mff. neutrâ, Ici), gente.
k Editi yjufle : emendantur ex mff. .
VSubaudiendum hîc ,.ut re ipfa fu n t, eloquia. Paulo antè. in
aoftris mff. Salvatoris, loco falutaris.