, I & in Traftatu de fide orthodoxa apud eumdem Ambrofium , Cùm ho-
| v minem induere digmtus eß Cbnßus , »on übern utemmti mtuht, ut S r i r x t u m m
B S B W M W « ; Ad Hilarium noftrum ut redeamus \ mittimus quod cum nos in
f l H Chrifto Deum &'hominem, file Spintum & homnem diftmguere foleat : «t mu.
>»• Ä inquit lib. a. de Trimm. .4. Spirit* ï # H H H *fd
tacendum non eft I quod ipfe data operâ lib. 8. n. f exemphs e Scnptura adduftis
demonftrat Spiritus vocem Patti i Filio & Spiritui-fandlo effe communem. Unde
appàret, cur ilia tam ipfi quàm ceteris Patribus ad divinitatem figmficandam fami-
, . 1U“ I Quod cùm ita effet, cui ex tribus perfonis aptiùs congrueret illud Angeli,
H I Spiritusfindusfuperveniet in te , ex adjundis dijudicandum fuit. Subjunxit- verp[
1 Anaelus Et -virtus Altilfimi obumbrabit tibi : unde facile oborta eft cogitatio to-.
turn illius de Dei filio effe fermonem. Nam & Filium Dei virtutem Apoltolus
S M B , Cor. I H cognominat, & ei Altiffimi virtutem effe proprium videtur, per quern
Pater qui Altilfimus eft, univerla condidit. ■ " ■ ■ I . .
6f Intelledum hunc non mediocriter confirmabat prophetia Salomoms Prov.
« 1.'Sepientie «dificevit ßbi domum : quam cùm de Verbi corporation vulgo m-
terpretentur Patres , unum illud proferre fatis ent e celebn Leoms ad Flavianum.
u. Hfi. epiftola Ædificunte ßbi Sepientiu domum Verbum euro fadum ett, ft) hubituvit tn no-
“*•y I bu B B fi in eu curne quum ujfumfit in homine. Hilarius vero prophetiæ hujus au-
doritate convidus adeo fuit, Filium ipfum fibi Corpus formaffe arque coaptaffe,
ut propter earn ambigere fe dicat I an Chriftus fecundum fonnam ftryi formatus
■ pm à Pâtre- dici .poffit. Et nefeio I un quôd fomutus in forme fervt ed, referrt pofjit ud
■ I Putrem ,u t formutus .ub ipfi fit : Sepientiu enm ipfi «dificevit fih domum R * heb,tu-
ret in nobis. Non fie tarnen intelligenda eft hæc illius dubitano , quafi Cfinfti
corpus Pattis ac Spiritus-fandi opus effe non fentiat; fed quod illud a Filio propria
qüadam ratione, quæ in Pattern aut Spiritum-fandum non convemat, con-
ditum ac formatum effe opinetur : e.um omnino ad modum , quo Sapientiæ cognomen
uni Filio attribuimus, lice't unam effe credamus Patris , FÜ11 & Spiritus-
fandi fapientiam. Alias enim omne Filii opus opus Patris effe tanto fadei ltudio
propuenat ut eum infeparabÜia Trinitatis opera credidiffe nullum dubium lit.
H i * 1 66 At quovis loco permotus fit Hilarius , ut Spiritum .in Virgmem luperve-
I P H mentém Filium intelligent conftat certe', ei conceptionem Chrifti ex Virgine
“n“ fyn- tra£banti fynonymas frnffe Spiritus ac Verb, voces. Quod fi quis per le expenri
^ volet , conférât vicinös unius ejufdemque libri 10. locos : & ubi num ly. lêgent,
Chrifto omnis cmfn nafiendi inveSta, per Sp i r i t u m ; ejuid hoc libi vent de-
clarabit illud nura. 16. Curo non uliunic originem fumfirut quum e x V e k b o . Rur-
fum fi moveatur quod ibid, habet , Virgo enim non niß ex fuofindo Spmtu genuit
quod penult, & quod num. 17. afferat filii hominis originem ex fupcrvenicntism
Viromem fina, Spiritûs uditu j fcrupulum levabit num. 18. ubi de Chrifto affirmât
Ipfe enim corporis fui «rigo eSt, utpote , inquit , in firnem corporis nofln
toirfùtis fie poteSiute fibfißens ; vel cùm poll pauca prædicat, noftns eum carere
vitiis per osirtutem profeha e x s -e originis. .. ■ ■ . vrkiiipp
»a ; .67. Neque hie filendum eft Philippi ad Johannen» relponlum. Cum enim in
te eâT illis Hilariilib. 1. de Trin. Spiritus fundus . . . nature Je humunu curnis immi/cuit, hie
■ cipinfiim. yafphemiam cocritaret ; prudenter epift. 5. refpondit Abbas lqnge fapientior : Cum
emo diciturwel Virgo de Spiritu concepijfe , vel Chriflus curnis originem uccepife , non
inteilmtur qubd divine fibfluntio in cernem trunfierit, vel conception,s hujus cuufu mu-
midis' exfiiterit ; fid edventus ejus in Virgmem ft) mire operutio defignetur, per quum
fùSxu'’ Virgo generut, ft) ChriBus gcncretur. Rede quidem illc-fi tarnen in his, edventus
^ t ^ m s i n Virginem , Verbi, & non Spiritus-fandli adventum intellexm ■ ■
tilulI>abâii- ‘ 68. In enucleanJa Spiriîu: jin it, voce forte jam longues oratio procciiit. Sea
c ' heterodoxas noftra atate celebratiffimus , primos Ecclefiæ Patres, in multis
lUudj- 1 erralle,
erralle , ac nbminatim Filium & Spiritum-fandum lolere confundere aficruent )DE CON-
noftris obfervationibus nonnihil neceffarib adjiciendum eft , ne quis iis confir-
mari putet tam imprudentem illius affertioncm. Aliud certè e ft, primos Patres
ad enuntiandam lecundamac tertiam Trinitatis perfonam eo vocabulo indifferenter
uti, quod temporis procelfii tertiæ proprium fadum eft :aliud, eos perlonales
utriufque proprietates confundere. Decurfis quidem aliquot fieculis tertiæ perlonæ
proprium habitum eft Spiritus fundi vocabulum, quod primis audierat toti Trini-
-tati commune : at nufquam apud Patres reperirC' eft confulks & non diftindas
Filii & Spiritus-fandi perlbnas ; ut vèrbi gratia illud Evangelii, in nomine Tetris ft)
Eiliitg) Spiritus - fundi interprétantes, Filium & Spiritum-landumconfuderint, nec
fiibfillendi ratione diftinxerint. Quod autem hæc Spiritus fundus fiperveniet in te,
,& alia hujufinodi , quæ nunc ad Spiritum-fandum referuntur , retulerint ad Fi-
lium ; citra errorem & ablque ullo fidei periculo fadum eft. Iis enim verbis aut
perfona quæ corpus à Ver bo allumtum condidit, aut quæ illud allumfit,fignifi-
catur : fi quæ condidit, integra erit fides ad quamlibet referantur ; fin autem quæ
aflïimfit, ad Hilarii aliorumque Patrum interpretationem erit redeundum. Itaque
abfque ulla divinarum perfonarum confufione dixit Hilarius, d e i Sp i r i t u m ,
Dei -virtutem , Dei fupientiem , Dei filium ef unigenitum Deum , ud remijfionem pec-
cuti condemnutionemque peccuti legis , hominem nutum ejfe : cùm variis illis cognomi-
nibus unicum Dei filium intellexerit. Submoto igitur hoc lcrupulo, qui Johanni
leandalomaximo fuerat, quid alios etiam moverit,ut Hilarium fenfiffe dicerent,
Chriftum ex Maria nihil accepiflè , paucis expediamus.
III. Aliquot loci, in quibus HiUrius chrifli cernem ex metre fimtum negure
vifis eß, explenuntur.
69. Cùm nulla eilet de Chrifti ex carne Virginis generatione controverfia ;non
multùm laboravit Hilarius, ut earn comprobaret. Immo cùm hanc ultra concede- ‘■“"»»m
, rent adverlarii, atque ex ejus humilitate Chrifti divinitatem extenuare & infirma- n i « ha-
re contenderent; hoc ei maxime enitendum erat , ut in Chrifto , præter huma- Smîja'r-
nam naturam, etiam divinam effe demonftraret ; argumentumque dilueret,quod tr™“ F'"
. ex humili illius de Maria generatione conficiebatur. Quod ut præftet, oftendit
. Mariam virginem nequaquam virtute naturali , led præter legem communem,
.Chriftum peperilîè; landum verb Spiritum,hoc eft iplummet Dei filium,in earn
lupervenientem , divina virtute fua corpus luum ex virginis carne efformallè atque
allumfiflê.
70. Qui hæc obfervaverit, illud libri 10. n. 16. quod Johannem tantoperecom-
movit Non enim{ Erafinüs obnitentibus mff adihdit ex fe) corporiMûrie originem de- mdichri-
dit, nullo negotio percipiet ita diélum, quod videlicet Maria corpori Chrifti originem r jorigFn°m
atque principium naturali lua virtute non dederit : ut quiu, inquit Leo laudatâ ad Fia- "°“ iediir''
vianum epiftola c. v.. conceptus Virginis divini fierit operis ,non de neturu concipientis
fuerit curo concept',. Nec cum Johanne Hilarium lècum pugnantemcenlèbit, lèd
in conceptione Chrifti quid Dei, quid matris fit accurate diftinguentem fulpiciet,
cùm poll allata verba , Non enim Mûrie corpori originem dédit, continué legerit, h -
cèt udincrementu purtumque corporis omne quod fexus fil eß prefiiterit. Aut fi hæc pu-
. gnant; pugnet & illud Leonis mox memorato loco, ubi iplam Hilarii fententiam aliis
dumtaxat verbis videtur exprimere, Fecunditutem enim Virgini Spiritus-fundus dédit,
vérités uutem corporis fimtu de corpore eß, pugnet & quod Gregorius Naz. Or. 36. n.
93. lcribit, Mariam eflè Chrifti matrem juxte legem (èjr non juxte legem generetionis,
hum <c il ifiq yenltricif ; vel quod epift. 1. ad Cledonium défendit, Chriftum fcili-
cet in Maria divino modo, quiu ab J que vin operu, Cèfi humuno , quiu procreetionis lege,
formutum ejfe ; lècum denique pugnet hæc de mirabili ejufdem Virginis conce- ut.j,,»,-
ptione Tertulliani lèntentia , Peperit, (§r non peperit : peperit enim , que ex f ie