I N s e q u e n t e m l i b r u m a d m o n i t i o ,
q u a nonnulla de libris aliis ad C o n ftan tium p ræ lib an tu r.
Libroumi fc 1 É ' R E S librosfubfiqtientes 3 quo eos ad manum haberequifque vàle At y ab ivivi-
cium°oidö! JL cem non fipwmus : qmmvis or do temporum poflularet, 3 ut curum primus libro
de Synodis pr&poneretur. In illis tarnen inter fe ordinandi s habita eß temporum ratio y
qua prius neglecia fuerat.
Anaiiqui II. Arnbigi poßit fxn plures, quàm qui nunc exßant 3fup iifdem titulis ab Hilarïo
Conftan- fcripti ßnt. Namque poß Sulpicium Se<verum Fortunatus teflatur3 ipfum 3 dam Confian-
tinopoli oppertretur regis volrntatem 3 tribus libellis régis audientiam popofcijfe : nec jam
nobis fupereft nifiunicus Conftantinopoli editus 3 quo audientia poftuletur. 'Deinde in nullet
librorum fequentium reperire eß fragmentum 3 quod Hilarii nomine ut jeribentis ad Coni
fîantium Imperatorem in Concilia laudavit Caleßinus ‘Tapa I. Arnobius lib. i. de con-
fliSlu cum Serapione inferuit. Foßremb Hieronymus librum Hilarii in Confiantium jam
vitâ funEtum memorat : cum vivo Çonfiantio très ifios feriptos fuijfe conßantißimum fît.
III. Qua licet itafint 3, alios tarnen ab his minime defîderandos arbitràmur : (dp For-
tunatum quidem à. Suipkio deceptum ejfè j hune verb nimio brevitatis fludio très libros y
quos habemus 3fub titulo eorum uni âumtaxat convenience comprehendijfe3 autpotius 3fîcut
& multa alia 3 confudijfîe. Neque ullum fere dubium eß 3 quin Hieronymus librum , qui
tertio loco exhibetur3 contra Confiantium vitâ funfôum dixerit. Fragmentum autem a Ca-
leHino (èfî Arnobio memoratum cum ultro recipiamus 3 ut Hilarii calamo (&r ïngenio pror-
fus confentaneum 3 neque falsb inferiptum put emus 3facile tarnen opinamur 3 îlludadeam
primi libelli partem pertinère 3 qua manifeße mutila atque truncata eß.
Ebroaii° IV. Nonnulla enim in hocprimo libro deeße jamadverterunt eruditi, ôf perfpicuum eß
quid deed, vel ex his num. 7. Moveret enim ablolutionem ejus (çfîc. qua cum ad Athanafîum referri
necefîe fît 3 inanimum inducunt fîrmonem de fanBo illo vivo ante a habitum defîderari. Rur-
fum num. 8. Nicana fîdei mentio jam fada, memoratur s quamvis nullum in fuperioribus
An aiiquid de ipfd verbum occurrat. Aliqui etiam dubitarunt, an non huic libello aliunde adfuta
aiiundc ad- ßnt 3 q u a à num. fuperfunt. Nam neque cum fuperioribus 3 neque interfîe fatis coharere
utum- videntur : nufquam ab hinc ad Imperatorem convertitur oratio : traSlandi autem ratio
magnam affînitatem habet cum iis qua in Fragmentis hißoria Ariminenßs Concilii dijjerun-
tur. Quocirca non fatis certam putant Baromi opinionem 3 hune librum anno 3S$.fîriptum
non aliunde probantis 3 quam qubd Hilarius num. 8. de Eufebii Vercellenfîs exfîlio locu-
turus3 rem recëns gefiam aggredi f î pradicet. Sed ft) ei opponunt Fragments I. n. 6.
verba 3 ubißnodi Arelatenfis afta fix fieptemve pbß amis narraturus 3 ea tarnen dicat
pr oximè gefta.
i?npcus°fit ~ V. Recens non eß libelli hujus plaga 3 quam neque ex codice S. Tetri de Vrbe faculo
quinto ineunte exarato refarcire licuit. cAt cum in vetußo illo exemplari non folhm in
fronte exßet 3 Incipic ejuldem ad Conftantium ; fed (d) ad calcem adferibatur 3 Explicit
liber I. S. Hilari ad Conftantium. Incipit lib. IL ejufdem ad eumdem, quem &
Conftantinopoli iple tradidit : non videtur facile dandum 3 aliunde quidquam adfutum
ejfe. Certe utraque pars eafdem deflet calamitates 3 eadem ratione perfiringit Arianorum
violentiam. Et neutram quidem ante annum 3fS• firiptam ejfe liquet : non pofiremam3 qua
non modo Paulinus ex Arelatenfîßnodo an. 3S+ fed (dfî ex Mediolanenfi an. 3jy. Eufe-
bius ac Dionyfîus in exfîliwn ejcEli narrantur 3 neque etiam primam 3 qua egregiorum fa-
cerdotum ab exfîlio redit us fuppliciter poßulatur. Non enim ante pradiclas Jy nodos fà-
cerdotum fuorum exßlia novit Occidens 3 cujus prafèrtïm malts Hilarium hic commoveri
qui s non ajfentiatur? Neque minus confiât 3 hune libellum ab eo ante explium ipfîus firi-
ptum ejfe. Nam prater quam qubd in lis y quos exful firipfit 3 tacere non folet expliumy
ccrtè non fatis idoneus effet exful 3 qui aliorum ab exfîlio reditum deprecaretur. Cum
autem
autetnßib mni 356. initium relegaMs fit:ad "Baronii fententiam redeundum.
VI. Torrn libelli hujus ficribendi ex Conflanüi litteris mita videtur occafio. Cum ot£1*'
enim anno 3JS- tefie Arnnna.no lib. iS. frequentes ejfent in Gallias barbarorum in-
curfits, propter quos reprimendos Juüanns eodem anno exemte Cxfar creatus efl; <vcrißmik
eß , Conßantium Gallomm dißidia <gr feditiones veritum ad eofdem firipfijfc, quh
eos in officio contineret. Immo comtnotx feditionis JhJpicionem jamfibi ab improbis fiijurro.
mbus injeBam eum Gallis fignificaffi inntmnt hac num. 2. Non quifquam perverfus aut
invidus maligna loquatur : nulla quidem fufpicio eft, non modo feditionis fed necafl
per* obmurmurationis. Quieta funt omnia &■ verecurida. Hane igitur opportunitatem
naSlus Hilarius , plus ab Arianis timendum refenbit, a quibus perturbantur omnia: (dp
ab iis ill at a Bcclcfits mala enixe deprecatur.
V II . Hieronymus libelli hujus non meminit: qui primus infiribitur, non qubd cum fe- cutprinw.
ctmdo connexus ,fid qubd prior editus. Ilium epifloU nomine libenter donaremus, f i cum di‘|““.r-
auRoritate liceret. Quod autem in eo edijferit japientiffimus Prajul ad libertatem fidei fi,ta l,b“ -
commendandam, non it a intelligendum eß,u t hareticos ad profitendam fidemweram cage~
re numquam Heere exißimarit. Ham lib. de Synodis Orientales laudat, quibus fuffecic
poll blafphemi* voluncatem , coaft* faltem fidei fubferiptio: qua licet in multis fiu-
fpetta ipfi meritb mdeatur, gratulandum tarnen putat, faltem aliquem ex his lulcipi p*-
nitentem. Sed diffiadet licentiam, qua haretici catholicos cogunt, ut awita (dp apofiolica
fide defend , commenta nuper inoienta ampleRantur. Cogunt nempe 3 inquit num. S,
non ut Chriftianiomnes fint, fed ut Ariani Quamquam epifiopalcm confideransanimum
quem ad clementiam femper pronum ejfe, ac vieram (dp non fiftam populorum fidem qua.
rere decent; ipfi conwenientiffimum ejfe pradicat,ut ne ad veram quidem fidem, <vim earn
quam Ariani per maria tormenta catholicis inferebant, adhiberi patiatur.
'dtfhiii-ï' ’iVA’je r 'üMadi'
S AN C T I HILARI I
P I C T A V E N S I S EPISCOPI
A D CONSTANTIUM ' A U G U S T UM
L I B E R * P R I M U S.
I EcclcGar nc
’ fiattibus
ENtGNiFicA natura tua, domine
beatiflime Augufte , cum
benigna voluntate concordat. Et
quoniam de fonte paterne pieta-
cis tuæ mifericordia largiter profluit
j quod rogamus, facilè nos impetrare pof-
fe confidimus. Non folùm verbis, fed etiam
lacrymis deprecamur, ne diutiùs catholicæ
Ecclefiæ graviflimis injuriis afliciantur, & in-
A tolerabiles fiiftineant b perlecutiones &- con-
tumelias, & quod eft nefarium, à fratribus no-
ftris. Provideat & decernat dementia tua, uc
omnes *fe ubique judices , quibus provincia- >
rum adminiftrationes creditæ funt , ad quos 1
* Ibla cura & follicitudo publicorum negotiorum
pertinere debet, à religiolà fe obier- j
vantia abftineant : neque pofthac præfumant <
atque ufurpent, & putent fe caufas cognofce- c
* Dcefi Align ft um in codice Vatican* bafilicx : in quo uno
deinde , uc in vulgatis, fubjicitur benigrttfica: cum in ceteris mfl.
habeatur benign».
b In (ex mlT. pajfiones. Arianis etiam in catholicos crudeliter
fsevientibus dulce frarrum nomen non denegat Hilarius Qua
tatione Gregorius Naz. Or. 53 n. 17. Ft»tres, inquit, adhuc vos
»ppello, tametfi partem frattrno erg» nos fit is animo. Sozomcnus
autem lib. 4. c. z 6. fimilem memorans perfecutionem , narrat
cam propter infamiam prudentibus vifam efle tanto accrbiorem,
yuim qua; iub cthnicis Imperatoribus graflata fuerat, quod is
quiperfiequebatnr, faille qui perfecutionem fufiinebat, ambo de Ec-
clefia erant.. ■ dim tarnen divina lex prohibeat, ne adversits extraneet
ejufmodi animo fimus. Propterea hie adjecic Hilarius , quod eft
c Tcllerianus mf. ad quos foies: c o lenfu poceft admitti, ut fic-
utfoli caufas fxculares , iiafoli epifeopi caufas cognolcanc ec*
clefiafticas. Ex Hat 1. n . de cpifcopis & ciericis cod. Theod.
lex Confiantii, qua vetac ne epifeoporum caulk apud alios jtldi-
centur quim apudcpifcopos. Baroniusadan. ) f j . n. 78. cam his
Hilarii prccibus hoc anuo dataln arbitracur.
M B