575 S. Hilarii Epilcopi 576
a Sc fanais civibus g plena per generatioflem l'egis A ad gratulationero stdifieat* à Deo rurfum Jei a C tW»U »v.muua ^ „ X . - P I i ■ . ' J _ W M s S Ê ^Jl,r>rMrPmr nilîim VATIC fin nfimini & per generationem niiei trequentaoitur a au-
mefticis Dei & Domini noflti Jefu Chrifti, qui
eft benediflus in fæcula fæeulorum. Amen.:
P S A L M U S C X L V I .
eAllduin. Aggxi Gf Zdcbkrix.
bus ædificari antfe prædixerat. Quàd fi quîsr |
forte putabit ,. id quod in alio pialmo ita di-
ftum eft,Nifi Dominus ædificaverit domum, q,
in vanum laborant qui ædificanr eam $ nifi Do-
minus cuftodierit civitatem, in vanum vigila. «1
bit qui cuftodit eam , ■ idcirco didum fuifle, J
quia everfidnem ejus urbis , in qua templum
ædificandum effet, Propheta prtenofeeret : me.
1 miniffe hæc debet ita intelligens , eumdem
hunc Proplietam ædificationem earn , quxi
Zorobabel fecundb innovata eft, inanem 8c
caducam futuram fuiffe non ignorate potuiflèj
neque illam,1 quæ à Salomone Ccepta eft, non
à Deo conftitutam idcirco dixiffe, quia per
reuem Babyloniæ * effet deftruenda, cum poft * 1
feptuaginta deinde annos * rurfum eadem fit J
reformata s hanc verô, quæ à Zorobabel gefta ri
eft, effe ædificationem Dei prædicatam, cùm *?
3 exinde diruta 8c fine aliqua reftaurationé fit ƒ“
^ diffoluta ; 8c eam dirutam liefet renovatio fit »i
confecuta , inanem atque humanam tarnen
prædicaffe -, hanc verô quæ fine fpe reforma,
tionis accident, divini operis perpetuitate re.
novari. Hæc omnia intelligentiæ genera ftulta
atque ridicula funt.
I , 1
L AU D AT R Dominum, quomam bonus
eß pfdmus j Deo nofiro jucundu
fit Uudutio. &dific<msferufdcm Dominus,
<gf- difperßones Ifiael congregons. ßjui fa-
r not contritos covde, (ff alligot contritiones
eorum. TShimenns multitudinem fle Harum,
& omnibus eis nominu vocans. Mognus Dominus
noßer , ö? magno wirtus ejus , (jfi .
fapientix ejus non eß numerus. Sufcipicns
manßtetos Dominus: hümilions autem pec-
* Infra.: catoYes ufque od terram. * lncipite Domi-
inchoau. ^ confeßione , pfallite 'Deo noßro in ci-
• tba.ro, qui operit tolrnn nubibus, * & porot
tert- pluwiam, qui producit in monti-
busfanum, (fr herbom firvituti homimm.
* qua#. * Dot jumentis efeam ipforuw, & pullis
coryorum invocantibus eum. Kon in <viri-
* hsbtbit. bus equi yoluntotem * bobuit, nec in to-
bemoculis miri beneplacitum eß ei. Berie-
plodtum eß Domino fuper timentes cum,
* omnti qui (tf in cos * qui fperant in mifericordiam
fftrsntfr- ej us
T R A C T A T U S PSALMI .
I. Laudât autem Propheta Dominum ædi- >
ficantem jerufalem illam , quæ fecundùm
Evangelia fandi regis eft civitas Jin qua per *
D Dominum refurgentes fanfti b‘demonftrantur,
quæ invedum pullo afinx Dominum ' in fpe
landorum læta fufeepit. Corporaliter quidem «,
tali vedione illam, quæ occidit prophetas & <■
lapidat Apoftolos, Dominus ingreffus eft fei
alrerius civitatis 1 erat ilia lætitia. OKlWI
. érgo ædificationem Propheta nos advocat,di-
ccns , (Caudate Dominum , quoniam boms eß f.
pfulmus : Deo noßro juctmda fit laudatio. Non le- ^
vis gratulationis laus eft , cujus pfalmusbo-lf
E nus eft. Etpfalmusnontamvôcis',ut frequen- »
ter diximus, quàm corporeæ operàtionis offi- ™
cium fignificare folet. Deum enim non tam
fermone, quàm re 8c geftis dbedientiæ f e j
damus : ut mare 8c terra 8c cælurn Deum non
tam voce , quàm officiorum fuorum vicjffitn-'
dine atque obfervatione laudànt; Acvoat
igitur nos Propheta ad Dei laudem, quia lernt
Non coni- 1 - Ö s T primam Jerufalem fubvërfip--
turiioc • nem , tradudoque in Babyloniam po-
pfaimo JL pU]0 captivo , «dificatam rurfum eam-
j'raET dem civitatem fuifle, Sc hiltoria Regnorum Sc
idiiicruio. [jf,ri £ftjra, loquuncur. Sed bodie. eamdem nullam
eile , rerum fides edocet. Hoc idcirco
pnediximus , ne quia tranflatoribus vifum eil,
huic Sc anteriori pfalmo in Ageieum Sc Zacha-
riam titulum prarferibere, exiflimemus in illius
temporis homines prophetic hu jus prarfden-
tiam convenire. Propheta enim non ignarus
myfterii cadeftis, düm in asdificatione Dei civitatis
humanam sedificationem inanem effe
dixiflfet, chm Deo civitas nifi per ipfum a:di-
ficata xterna effe non poffet } non nos nunc
(fatums ejfï 8c optât ut hujus boni :gfalmi 1
Deo mflro fat jucunàa laudatio, fcilicet ur pk- !
P centia Deo opera noftra fint, per quæ a no-
bis geftorum noftrorüm Iaudatur oblequio.
3. Ædifitans Jerufalem Dominus , & dififfi- j
net Jfrael congregant. * Qui, fanat contritos cnit, 1
& alligat contntiones emm. * Numrans mule-1
tuiinemßellarum , ér omnibus bis rumina votant-
Reverfuris de Babylonia in Jerufalem Judaù
a In inf. Mic. flenn f er generationem f.dei, omiflis intermediis ,
quse re ïpfa inccrpolata judicabit non ncino ,'cüm generatio Icgis
ad cam Sion videatur pertinére quse propliccas occidjt , quseque
mox redni Dei fedes negata eft. Ac apud Hilariüm generatio
legis duplex hominum genus cqmpledcbatur , & corum fciliccc
qui earnaliccr, & eorum qui fpiritaliter legem implebanc. Ac ficuc
in Pfai. .144. n.' 7. horum intuitu tam generationis legis , quam
gencrationis fidei proprium efle priedicar opera Dei laudarc 5 ita
ctiam luc regni Dei fedem efle. Et contra in fl. 134.11. x i. folos
Tra&atus in CXLVL Pfaîmünl.
f b Dan° * rege edicto poceftas data eft re- A cit ènïm iii Evangeliis ^ Nolite lTiirari iftaj Jobnn. ).
I ygpcendi. Neque alibi tum , quàm in regni quoniam venit hora, inquaomnes qui fùntin l8-
M Babyloniæ finibus,detinebantur : ex qua ergo mohumentis, audient voceïn ejus, & proce-
ero' difperfione Ifrael congregatur ? Nempe de ea4 dent. Vocantur ergo , & prödient. Adeo aütem
M de^qua ait Dominus j Emittet Angelos fuos numerantur per Deum, ut capilli quoque, qui
H cuni ruba & voce magna, & congregabit ele- ïn fingülis nobis innumerabiles efle exiftiman-
clos à quatuor angulis ventorum : quorum con* tur, in numéro ïint j eodem Donlirio dicente,
ereeatio coetum fanftæ civitatis elEciet -, quas Nonne & capilli capitis vcftri nümerati funt ? Luc. n. i
Bodie per fpei & fidei opus ædificatur in no- Hoc Domino potiùs dignum^hoc in miferi-,
bis Et idcirco anterior ædificatio b congrega- cordia ejus prætereiidum, ut eos R quos çontri-
tioiieeft, quia nos ad futuræ civitatis congre- B tos corde fanaverit, quorüm alligaverit con-
gationem Dei mifericordia per gratiam jufti- tritiones, nominibus vocet, proprietate nu-
^ _ ~ . - . - .. meret, cælefti luçe clarificet.
ficationis ædificet. Geterùm fi de terrena ædi-
ficatione loqueretur, prior fuerat congregatio
prædicanda: quia non nifi congregatus Ifrael
Jerufalem ædificare poflet everfam.
| a Tenet deinde ordinem competentem j
dicens, Qui fanai contritos corde 9 & alligat con-
tritiones eorum* Çongregato enim Ifrael, &: in
unam quæ ædificatur civitatem colledo, om.
■ humanæ infirmitates & labes corporeæ au- C Deum fint nuncupatione, numéro, clantate.
ferentur. Abforpta enim corruptione, & om- Magnus eft Dominus, cùm difperfiones con-
nibus humanæ naturæ vitiis devoratis -, incor- gregat. Magna virtus ejus j cùm contrita cla-
ruptio æterna & in nullis anxietatum mortibus rificat. Innumerabilis fàpientia ejus eft, cùm
conterenda fuccedetv Venit enim Dominus * univerfa & nominibus difeernit &; numéro,
fecundùm Evangelia>fanare contritos corde, Sed qui fufeipit manfuetos, humiliât quoque
prædicare captivis remiflionem & cæcis vifiim 4 peccatores ufque ad terram. P oft meritum fan-
dimittere confrados in requiem, prædicare ditatis > impietatis poena fubjeda eft : cùm
annum Domini acceptum, & diem retributio- fufeeptis manfuetis in claritate ftellarUm, pec-
nis-. Et hæc quidem pro parte jam coepta funt 5 catores ufque ad terram humiliatid infernæ
quia per fpeculum &: in ænigmate &in ima- D legis judicio deftinantur.
gine futurorum fecundùm Apoftolum demora- ^ n,‘‘ niiai ramf
mur. Sed tarnen nondum nobis ejus temporis
frudus eft, quo fecundùm Prophetam dicere
adeptâ fpei confummatione poflimus, Con^
> vertere anima mea in requiem tuam i quia Do-
> minus bênefecitc tibi* Qpia eripuit animam
j meam dè morte, oculos meos à Iacrymis, pe-
3 des meos à lapfu ^ placebo Domino in regione
vivorum. Sanata enim omni cordis contritione,
6. Ob quæ miràbilia ejus atqüe præclara
ait: Magnus Dominus noßer, & magna vir tus f- s-
ejus, & fapientia ejus non eß numerus. * Sufci- i- 6-
f iens manfuetos Dominus, humilians autem pecca-
tores ufijùe adterram. Hoc enim manfüetorum
proprium eft, ( quia , fecundùm Evangelia, Matth.s4
manfueti pofîidebunt terram, ) ut dighi apud
7. Ob quas hos, tamquam cundantes &
hxfitantes, Propheta cohortatur ad laüdem,
dicens, Inchoate Domino in confejjione , pfallite f. 71
Dconofiro in citharat * qui opent calum nubibus, ir. 9.
qui parat terra pluviam, qui producit in monti-
bus fcenumy * qui dat jumentis efcam ipforum, & f- $■
pullis corvorum invocantibus eum. Frequenter ad- Non alius
inohet propheticus fermo, ut eum uriiverfita* ^nium,
^ ___________________ tis hujus effe Dominum credaihus, quern omnis alms legis
■ & ne pêrpëmö'rurfum fubeat aliigata , his E !exDeum locuta eft, quife nuncupari Deum Dcuï-
I omnibus humanarum paflionum infirmitatibus ifrael volüerit : ut mine in eodem ho,c pfalmo
f liberati, placebimus Deo in regione vivorum > cum dixiflet, JEdificans lèrufalem 3 & congregans
[ anima noftra in requiem fiiam , ex qua per difperfiones Ifrael? & ad laudem ejus cohortatus,
Lf. tranfgreffionem primi parentis fui Ad* ejeda adjecit, Qtü operit calum nubibusqui parat terra
rn.n.1. eft revertente. pluviam : ut non alius atque alius legis lat« &
j. Sed poft pnedicationem fanati cordis , creatiónis iftius Deus poflet intelligi. Ita autem
I ctiam id ad prjeconium divinas bonitatis adje- temperata dodrin« iftius ratio eft,ut ea creatio-
I ctum eft *. Numerans multitudinem ftellartm, & nis enumerate 8c nomina commemorarentur &
H, id omnibus his nomina vocans. Si laus Deo ob «di- genera, qux cüm creatorem Deum efle lat«
ficatam corporaliter Jerufalem defertur j quid F legis oftenderent, flgnificationem tarnen in fe
E l Mc numerus ftellarum & omnibus his nomina —
tamquam ad prxcipuam divini operis lauda-
tionem proferuntur ? Aut numquid laudabilius
Deo eft numerafle & nuncupafle ftellas, quam
creafle j ci\m creatio &c numerum fecerit, &;
nomina impofuerit, & vocabuhs nomina nume-
rumque dilcreverit ? Sed numerantur hic ftel-
1*, quas Abraham contuitus in caflo eft, quas
Ifäac accepit in femine, quas Paulus difereinftitutionis
typicæ ôc propheticæ continerent.
Et nunc confiteri Deum ob id admonemur,quia
operit calum nubibus, quia parat terra pluviam ,
quia producit in montibus foenum3 quia dat ju-
mentis efcam ip forum 3 & herb am fervituti hominum
3 & pullis corvorum invocantibus eum. In his
enim omnibus Dei & provideritia fignificatur,
& bonitas : ut fubtedo nubibus cælo terris
pluvias infundat, ut vertices colliumfoeno vevit
in glom. Quod autem nominibus fuis vo-G ftiat, jumentis pabulum pr«beat, &; avibus ci.
centur, audiamus eum qui vocaturus eft. Di- bos pr«ftet, quia ab eo alimoniam univerfa
* Hæc poteftas ptimùm à Cyro faôa eft i. Efdræ
deinde à Dario illius fucceflbre confirmata i. Efdræ 6.
b Editi, congregatio non ofi : caftigantur fubfldio mf
* Sic mf. Editi vero, mihi.
d Editi, excepto Par. interna legis.
O o