dixifle $ S u m : Ted quia omnis erat perficiendi A tefque jubet difcere quid fie , Mifericordiatn
operis ratio explicanda j ad jec it, Toile lectum c volo qukmfacriftcium.
mum j & vade in domum mam. Primüm remilïïo-
nem tribuit p e c ca ti, dehinc virtutem refurre-
dionis oftendit, turn fublatione le&uli infirmita.
tem ac dolorem corporibus docuit * afuturum,
poftremó reditu in domum propriam iter in pa-
radifum credentibus efle redhibendum, ex quo
Adam parens univerforum peccati labe diflo-
lutus exceflerat.
dimittend
„ Publicanorum nomen ex vita eft , qui re- p
lidis Iegis operibus, gerere le ufu communi 8c
publico maluerunt. Ergo ex domo, id eft, ex
peccatis corporis , Matthäum Dominus evo- \
c a v i t , in cujus mentem ingreflus recumbit. v
H ie enim idem Evangelii iftius feriptor eft,
8c de peccati lui domo exiens, Dominum * ipfe «
fufeepit, interiore ejus habitatione illumina-
8. Vident es autem turbæ timuc runt. Opusiftud B tus , intra quern evangelicis cibis peccatoribus
admiratio potihs conlèqui, non metus debuit 5
fed manet etiam nunc ordo myfterii j ut veritati
pnefentium, futurorum fpecies a adjeda fit.
Didorum 8c fadorum Domini virtutem turbx
timent. Magni enim timoris res e f t , non di-
mifiis a Chrifto peccatis in mortem relölvi :
quia nullus fit in domum «ternam reditus, fi
cui indulta non fuerit venia delidorum. E t ho-
noriftcaverunt Deum , qui teint am de dit pot eft atem
8c publicanis convivium divite copia præpa-
ratur. Æmulatio deindeagitat Judæos, Domi- \
num publicanis 6c peccatoribus communicare.
Quibus ille operta infidelitatis velamine verba
legis expromfit, fe quidem ægrotis opem ferre (
6c medicinam egentibus præftare | eis autem, <
qui fefanos exiftimarent, neceflariam curatio-11
nem nullam elle. Sedut intelligerent , nemi- \
nem fiiorum fanum efle j admonuit ut difeerent 1
ihominibus. Conclufa lunt omnia fuo ordine, 8c C quid eft, Mifericordiam vo lo, non facrificium : le- f.
ceflante jam delperationis timore honor Deo
gem fcilicet, facrificiorum obfervatione devin.
redditur, qu6d tantam dederit hominibus po-
<ftam, opem ferre non pofle -, fed falutem uni-
teftatem: led foli hoc Chrifto erat debitum, foli
verfis in milèricordiæ indulgentia refervari.
de communione paternx lubftantia: ha:c agere
Non enim veni juft os vocare, fe d peccatores inpa-
erat familiäre. Non ergo hoc venit in admira-
nitentiam. Omnibus venerat j quomodo ergo
tionem, quod poflet ifta 5 ( quid enim non
non fe juftis veniflè dicit ? Erant ergo quibus
pofle Deus credetur ? ) alioquin laus de uno
necefle non erat ut veniret ? Sed nemo juftus
homine , non de pluribus exftitifl'et : fed de-
ex lege eft. Oftendit ergo inanem juftitiæ elfe
lati D eo honoris hinc caufa e f t , quod poteftas
jadantiam ; quia facrificiis infirmiSus ad faluhominibus
b ac via data fit per verbum ejus, D K m , mifericordia erat umverfismlewpofitis
& peccatorum remiffionis , & corporum re- necefläria. Nam fi jnftitia fuiflet ex Iege,ve.
(iirredionis, & reverfionis in cselum. nia per gratiam necefläria non fuiflet.
3. Tune acceßerunt ad eum Johannis difeipuli di- l
-------- -------------_ _ ---------------------------------------------------------------------------- Cent e s, Quare nos & Pharifeei jejunamus frequenter
, difeipuli autem tui non jejunant ? Jejunabant (
Pharilari 6c difeipuli Johannis, 6c Apoftoli non f
jejunabant. Sed iftis fpiritaliter refpondet,
fponfumque fe Johannis dilcipulis oftendit.
Johannes enim repofitam in Chrifto omnem
C A P U T IX.
De Matthäo puhlicano, de Pharifaorum &
d iß ip u lo x um J o h a n n is j e ju n io : d e ajfuto j. p em fpopondit 5 6c recipi a Domino difei-
p a n n o m a l , d e p r o flu v io m u l ie r i s , d e pvtli ejus adhuc eo priedicante non poterant.
f i l i a p r in c ip is ex cita ta a m o r tu i s , d e ‘ 1 1 ^ v “ "■
d u o h u s c £ c is , d e fu r d o & muto.
. 1. W \ T cum tranftret inde Jefus, vidit hominem
fedentem in teloneo Matthäum nomine,
M. J f r a i t i l l i j Sequere me, 8c reliqua. Matthäum
publicanum fedentem in teloneo lequi
Ufque in eum enim lex 6c prophetæ limt j 6c,
nifi lege finita , in fidem evangelicam eórum <
nemo concederet. Qu ód verô prælènte Ipon-1
fo jejunandi neceflitatem difcipulis non eile c
refpondet j præfentiæ fuæ gaudium, 6c facra- ï
mentura fancli cibi ed ocet, quo nemo fe præ-
fente , id e f t , in confpe&u. mentis Chriftum
continens, d indigebit. Ablato autem fejejunaa
fe jubet. Et concedens in domum convivium w
in ftru it, 6c cum eo publicanorum 6c pecca- F turos efle d ic it : quia omnes non credentes re-
torum turba difeumbit: Pharifceis difcipulos ob- furrexifle Chriftum, habituri non eflent cibum
jurgantibus, cur magiftro cum publicanis cibus vita:. * In fide enim relurredionis facramentum
eilet. Quibus refpondet, Sanis medico opus panis ca:leftis accipitur: 6c quilquis fine Chri-
non eile, led curatione a:grotos indigere: eun- fto e f t , f in vita: cibi jejuniorelinquetur.
Par. cum uno mf. Colb. adeexta, Concinnius alii libri SadjtH/t,
nimirum prater pracfencium veritatem. Deinde in aliis eciam edit;
poll verba diftorum & faciorum punCkum figebatur j cum num. 6 .
f'ucuri fpecicm in didtis explcri dicat Hilarius, non in fa&is.
b In vulgaris ,hac via. Magis placet cum quatuor mil', ac via,
maximc cum dc reverfionc ad cselum mox fcrmoUt.
« Aliquot mil', cum vulgatis, mailt.
d Sex mil. indigebat: quod non placet. Hxc quidem nihil vi-
dentur fonarc aliud, nili, quo lando cibo nemo indigebit Chrifto
prxfente: fed ex fubnexis liquet ca potius ita intelligcnda: quo
fan£bo cibo Chriftus cfficitur prsefens, eoque prxfente nemo alio
cibo indigebit.
< Ties mil', in fidem. Euchariftiam accipimut in fide refurredlionis
, dum ejus perceptionc credimus nos panem vivum , &
vivi ,non mortui, Chrifti corpus accipere. Accipimus & in fidem
rclurreClionis, dum non folûm panem vivum, fed Sc vivificantem
in ea contineri profitemiu, in qua immortalitatis fernen nobis prx-
ftari nonnulli Patres non immérité tradiderunt. Unde Athanafius
epift. 4. ad1 Scrap. T . 1. pag: j j ÿ . edit. Parif. an. Chriftum
fie loqucntcm inducit : Corf us meum, quod ojlcnditur cj> datur ffo
mundo, in cibum dabilUr, Ut ffirinUiter untcuiqut tribuatur, O'fiat
fingulis tut amen prafervatioqu* ad rrfurreSliontm vitk ettrna.
■ ‘ Latinius è mL Vatic, in vitk cibo jejunus , Hilarii montem
clariùs ita exprelfiftet, à cibo vint- jtjunus : hoc enim eft, rehn-
quttur in jejunir cibi vita'.
a , Ut autem intelligerent, non polTe fibi A cientiam addetet failitatis ^ 6c ufque in Veftium
in veteribus pofitis perfecta hæc faiutis lacra.
menta committi, comparationis pofuit exem-
plum. Pannum rudern veftimentó veteri non
adfui, quia vetuftatis infirmitatem virtus * ad-
fumenti rudis diflolvat : 6c vinum novum ve»
teribus utribus non infundi j ferventis enim
mufti calor utres veteres abriimpit : infirmas
videlicet vetuftate peccatorum 6c animas 6c
corpora, novoe gtatiæ facramenta non capere.
fimbrias operatio divinaprocederet. Non enim
divifibilis 6c comprehenfibilis erat Deus , ut
corpore clauderetur4 Ipfe enim dona in Spiritu
dividit j ceterüm non dividitur in donisi Virtutem
autem ejus fides ubicumcjue confequi-
tu r : quia ubique e f t , öc nüfquam abeftt Et a f.
fumtio corporis non naturam Virtutis inclufit,
fed ad redemtionemd fuam, fragilitatem corporis
Virtus aflumfit t qua: tarn infinita, tam
Fiet enim feiflura pejor, elfiifoque vino utres B libera e f t , ut etiam e in fimbriis ejus human«
veteres peribunt. Duplex enim talium erit rea- lalutis operatio contineretur,
tus, fi præter vetuftatem peccatorum fuoruni
virtiicem novæ gratia: non fuftinebunt : atque
ideo 6c Pharifæos 6c difcipulos Johannis nova
non accepturos e lle , nifi novi nerent.
j. Hecc illo loquente > eccc princeps unus acceftît,
ÿ . adorahat eum, dicens, Domine ftlia mea modè
defuniïa eft >veni & ponc manum fuper eam, 6cc,
8. Ingreditur deinde Dominus domum prin^
cipis, fynagogam videlicet, cui in canticis legis
hymnus lu6tuum perlonabat: 6c irridetur ä
plurimis. Numquam enim llli Deum in homine
crediderunt j quin potiüs pra:dicari re-
liirredionem ex mortuis riferunt. Apprehen-
lam igitur puellam manu,aCJUIILI.ee. cjy i VH» «»—f*»*»#* yiyn vvv, —.... »c• u"jus ajpua »l*e■mors
Preces principis, fides mulieris, turbæ in domo erat lomnus, retraxit äd vitam. A tqüe ut rarus
conventus , 6c cæcorum duûm clamor, muti C hinc efle ex lege credentium eledionis nume-
’ 6c furdi 8c d«moniaci oblatio , ex fuperioribu
dictis connex« fibi intelligenri« tenent ordi.
nem. Princeps h i c , lex elfe intelligitur j qu«
Dominum b orat pro plebe , quam ipla C h r ifto
prxdicatä adventüs ejus exfpectatione nu-
triverat, ut vitam mortua: reddat. Nam nullum
principem credidifle legimus: ex quo per-
fona principis hüjus orantis meritd in typum
legis aptabitur. Cui quidem Dominus opem
rus intelligi pollet , turba omnis expulfä eft :
quam utique lalvari Dominus optaftet j fed ir-
ridendo dida geftaque ejus, refurredionis non
fuit digna conlortio. Et exeunte fama in uni-
verlam terram illam, f poft eledionis lalutem
donum Chrifti atque opera prædicantur.
t). Exeunte igitur Domino, mox cæci duö
lequuntur. Sed cæci 6c egrelTum 6c nomen D o mini
quomodo Icire potuerunt ? Quin etiam 6c
t - 17-
fpopondit, ad quam præftandam profedus eft. D filium David nuncupant, 6c lalvari fe rogänt.
6. Sed prior cum Äpoftolis peccatorum tur.
ba falvatiir. Et cfimprimfim eledionem , qu«
1 ex lege deftinabatur, vivere opörtuifletj anterior
tarnen in mulieris fpecie lalus publicanis
6c peccatoribüs redditur. Ha:c itaque ad D o mini
prxcereuntis occurfum tadu vefti$ Domini
fahäm fe de profluvio fanguinis futuram
êlTe confidit: fordibus fcilicet polluta corporis
fui, 6c interioris vitii immunditiis diffbluta
In cæcis duobus ratio totius fuperioris præfi-
guratioiiis ablolvitur. Ex his enim filia princi>
pis efle monftratur, s Pharifæi fcilicet 6c difeipuli
Johannis , qui Dominum jam fuperiùs in
commune tentaverant. His igitur nefdentibüs
à quo làlutem peterent, indicavit le x , 6c his
lalvatorem fuum in corpore ex David genere
monftravit, 8c cæcis vetere peccato , quia
Chriftum nifi admoniti non videbant, lumen
Fides ad la-
lucem pis“
limbriam veftis per fidem feftinat attingere, E mentis inferuit. Quibus Dominus, h oftendonum
v id e lic e te Spiritus-fandi, de Chrifti
corpore modo fimbriæ exeuntis, cum Apofto-
lis coftverfata contingere j fitque mox làna.
Ita alteri lalus, dum alii defertür, eft reddita.
Cujus fidem 8c conftantiam Dominus mox lau-
davit : quia quod Ifraeli parabatur, plebs gentium
occupavit.
y. Eft autem in fimplici intelligentia, magna
virtutis dominicæ admiratio : cum pote-
ftas intra corpus manens rebus caducis elfi- F
a Sic Bad. Er. & Lipf. faventibus Par. & quatuor mff. in qui-
ï>us *d[umti. In aliiS mff. adfuti.
b Editi, orat plots , qmm ipfa Chrifli pradicatio adventus Bcc.
emendanmr ex mit
c Spiritus fanCli vocabulo Vcrbi divinitatem figmficari, liquidé
patet ex fubnexis. Quid cftim hîc fibi vulr Spiritus-fan&i donum
modo fimbrit exeuntis, nifi quod infrà operatio divina ujque in ve-
ftium fimbrias proccdens, feu quod poteftas intra corpus manens rébus
Inducts ejficientiarn addens fanitatis. Sed non minùs manifeftum eft
Virtutis nomen mox ad eumdcm fignificatum aflnmi. Divinitas
autem Chrifti-de corpore exiit > cùm fe per opera divina manife-
ftavic. Nec immérité memoratur exifle . qua corpore non dau-
debatur.
4 Illud fuam Aon ad virtutem, fed ad corpus refertur: corporis
âutem vocabulo hominùm natura intelligitur. Hoc igitur fibi vult :
nominum naturam infirmait) ad eorum redemtionem ailumfit'.
* ^pud Bad. Er. Lipf. Sc in aliquot mff. defidcrantUr poftrema
fnijus numeri verba : fed corum loco plura eX numero fubfcqhcnti
mferta fuot, ut moxdicemus.
dens non ex lalute fidem , fed per fidem làlutem
exlpectandam, ( cæci enim quiâ credi-
derant v ia e run t, non quia viderarit credidé-
runt : èx quo intelligendum eft fide merendum
elle quod petitur , non ex impetratis fidem
elle furtiendam,)' fi credidiflent, vilum pollr-
Cetur, 6c credentibuspræftat, 6c filentium im-
perat : quia Apoftolorum erat proprium præ-
dicare.
io. Qiiin etiam poll hæ c , in muto 8c fiirdô
I f Editi cxcepto Par. in eledionis falutem. RcCtiùs alii libri,
\poft eledionis falutem, hoc eft , poft quàm fànata eft clefta portio
Judxorum in filia principis adumbrata. Quippe Me:, ut paulô àn-
cç , &• initio num. 6. eledionem Hilarius tiuncupat judxos, quibus
lâlus à Deo deftinata eft , ad imitationem feil. Pauli Rom. it . ƒ.
& 7. Reliquie, fecunditm eledionem gratisfalytt fade fu i t .. .Quod
querebat ijrael, hoc non eft confecutus : eledio autem confecuta eft:
Sc rurfum p. 18. Secundum Evangelium quidem inimici propter
vos, fecundttm eledionem autem carijfimi pfoptèr patres.
8 Bcccenfis codex > Turonenfi fccundis curis cum eo confen-
tiente, Pharifeis fcilicet & difcipulis johannis. N il videcur immu-
tandum. Superiùs princeps filia; pater, lex ; filia, plebs legi fub-
dita intclleda eft ; adcoquc in filia principis pharifsci & difeipuli
Johannis monftrantur ut legis filii, per fe caret, led legis mini-
ftetio Chriftum difeentes fervatbrem.
1» Sex Vcrfus confequentes, feil, ufque fi credidiffent, in antiquis
editionibus Sc feptem mff. hîc ohiiffi , numeri 8. fiiiem corificie-
bant. Longé melifts’hîc apud Par. & in qüàtuor mff. locum ob-
tiiicnt : nifi fortè cx margine in tejetum irrepfiffc quis fulpicetur.
S f iij