enim in multitudine mifericordia: beneplacitum P
eft tempus, cum in.fe univerfbrum hominum
vitam Deus miferans , uc miferator Deus vi-
a cam d iet largicurus ex mortuis. * Sed quia
fuavem hanc fibi effe D e i mifericordiam te-
ftabatur , fufcepta: tamen infirmitatis noftne
ir. is. follicitudinem non relaxac, dicens, N e a ver-
ta s fa ciem tuam d puero tuo : quoniam tribulor3
ir.19. velociter exau d i me. * Jntende anim a me a , ^
libera earn : propter inirnicos meos eripe me. Omnia
ut homo 6c patitur 6c loquitur. Nam ex ]
fufceptione carnis 6c puer e f t , fecundum il-
£ƒ.(/. 41. i. lud , Ecce puer metis quern e le g i, dile&us
» metis in quo complacuit anima: mea; j 6c ci-
tum auxiiium tribulationi fua: orat , 6c in ten-
di in animam ftiam rogat : ut per id qu6d in
earn intendit D e u s , digna fit liberari. Et ha:c
ggajB f f l qtiidem, ut homo nofter, obediens ufque ad
nonfua1 mortem crucis precatur. Sed cum eripi fe
causa pre- propter inirnicos fiios rogat , confuetudinem
cac“ k humane 6c lpei b 6c moris excedit. Nemo i
enim falvus aliqua magis quam' falutis fuse
causa vult effe : 6c a malis quis eripi fe ob
id necefle e f t , ne malis afficiatur, optabit. A t
vero nunc eripi fe non fua causa , led propter
inirnicos fuo s ex his quibus afficitur depofcit:
quia hi inimici dehoneftandi in fe patiente,
& triumphandi cum fiducia in fe ex mortuis
refurgente mox effent.
Nilfuacau- ’ 17. Denique nihil fe fua caufii agere ac
sa agit aut paci confequentibus docet , dicens , Tu enim '.
m fit s improperium & confufionem & yerecundiam
■ f. a . me am : * in confpeftu tuo fiin t ifmncs tribulantes
me. Improperium ex fp efta v it cor meum & mifie-
riam. Superior non difpar profeflio eft , cum
d ic it , D eu s tu f iis infipientiam meam3 & d e lift a
mea d te non fu n t abfionfa. Contra humana:
c enim opinionis e errorem, foli D eo affumta
magis hxc ab eo infirmitas , quam naturalis
Ad pafllo- e fie , erat nota. Et quia propter inirnicos fuos
ncm anhc- |3a>c perpetienda fibi fuerant , per qua: humana:
faluti atque zeternitati confulebat j hu-
ju$ beneplaciti temporis teftatur affe&um ,
dicens , Improperium ex fp efta v it cor meum & m i-
feriam i defideratas fibi effe hujus temporis
Sacramcn- fignificans paffioncs , fecundum illud divina;
tum divine Communionis Sacramentum, Defiderio cupivi
nionis!U" hoc d manducare : quia in his paffionis fua;
d defideriis beneplaciti temporis confiftebat ef~
Luc. n . i j . f e(cj.u s ^
Msercntis 18. Sed pati ad profectum noftra: falutis ex- !
fidcsnoftia fpe<^ans j alterius quoque exfpe&ationis defiderio
detentus eft. Sequitur enim , E t fuftin u i
commarentem 3 & non fu it j & confolantem 3 &
non inveni. Commasrentis 6C confolantis non
folatium , fed fidem quaerit : ut fi quis ve-
niens ex lege , 6c harum omnium paffionum
intelligens prophetiam , fecum tamquam in
\ Ita Reg. mf. ubi in editis, fed qui fuavem.
b Sola edicio Par. & mortis.Mox in vnlg alia magis,loco aliqua.
~c in uno codice Vatic, terrorem: male. Tum foli Deo refertur ad
y!<l Unus c mff. Vat. manducare fafeha, quomodo leg!cur in Pf.
fi..n. 4. H'ic pro fafeha pore ft fubintelligi facramentum divina
fT v 3 ulum gefomm abeft a Reg. n)f. & ab intcipolatoreadconfummatione
ipfius legis affilieret -, ut poftea
Paulus adimplens paffiones Jefu Chrifti } & c«u.J
confepultus in baptifino, Chriftum finem effe 1
feit legis. Nam ad confummationem humana.
rum paffionum propheticorumque didorum ,
qui e geftorum Futurus finis erat, idem eft 8c e j
querelarum. Id enim fequitur , Et dederunt in i- u. j
efiam me am fiel 3 & in fiti mea potayerunt me
aceto. Hxc.- enim ita, ut feripta leguntur, ex-
pleta funt. Nam 6c fel ingeftum ei, 6c aceto
, potatum Evangelia teftantur. Oblatum qui-
dem fecundtim Matthäum fel renuens : fed ««iJ
fecundtun Johannem } ut acetum potaret, fi_ 5+-
tivit. Locus autem ipfe his verbis eft di&us: 'i&fji
Poft liiec Jefus feiens , quoniam omnia con- c<
fummata liint, ut impleretur Scriptura, ait, «
Sitio : 6c erat concha pofita aceto plena. « 1
Spongiam igitur plenam aceto hyffopo admif, «
centes, obtulerunt ori ejus. Cum ergo acce- «
piflet Jefus acetum, dixit, Confummatum eft. «
^ Venerat ad oves perditas domus Ifrael, 6c ex-
fpedans confolantem commxrentemque non
habuit : non quod confolatione eguit volens
pati atque mori , fed qui fecum fuper totius
populi impietate m^reret, 6c qui fe ipfum
ipsa mxrentis fecum falute confolaretur : ut
omnibus tanto fcelere perfun&is folatium in
his faltem qui falvi fierent acciperet, fecundum
illud, Et in fervis fuis confblabitur: quia
non credente Ifrael , gentes f in eum client f
) crediturie. Verum prophetice non fitifle feri-
bitur, fed ut implerentur omnia , fitifle fe dixit
: quia cun eta; noftra: qua: in eo fuerunt
infirmitates, 6 non naturales funt, fed aflumta:. g |
Dehinc ut fatisfecifle Scriptura; prophetica:
nofeeretur , potato aceto omnia confummata
efie teftatus eft: ut plenitudo legis 6c prophe-
tarum, qui legem 6c prophetas confummabat,
exfifteret.
19. Jam verb quia intra confummationem
l oblati fellis 6c potandi aceti, confummanda
quoque erat paffionis totius prophetiaj ad ea
qua; poftea impietatem tanti facinoris confe-
cuta funt fermo fe retulit, dicens, Fiat menfa ^
eorum coram ipfis in laqueum} & in captionem3
& in retributionem 3 & in fiandalum. * Ob feu-
rentur oculi eorum ne videant 3 & dorfim eorum
perpetud incurva. Efie menfam facrificiorum ,
ut de lege, qua: in fe futuri eft fpeciem com. :
plexa , taceamus, Apoftolus teftatus eft , di-
< cens , Non poteftis menfe Domini h partici- 1
pes efie , 6c menfie dxmoniorum. Sed efie
menfam feientix, cum nonnullis locis cogni- Menfi
tum fit, tum etiam in his ipfis di&is intel- ‘CKII"t
ligi oportere, idem beatus Apoftolus ad Ro- ^ 11
manos feribens interpres eft: cbm eos obca;- &
catos efie ne quid intelligerent teftatur. Ha:c
ergo menfa, unde cibus vita fpiritalis accipitur,
je&um fufpicamur.
* Reg. mf. ei efjent creditor*. Vera prophetia non Sec.
S Erafmo hie qusercnci, Quomodo non naturah:, qui naturam
affumfit! faciiis eft refponfio : Quia- natura afluinta eft, etiam
cetera, quz naturam confequuntur , aflumta funt. Ut enim ait
Auguft. in Plal. 5j. n. 19. fictrifiitiamaffumfit, quomodo caniem,
quam feil, non habuit natura, led difpenfatione.
k Mf. Reg. participare.
coram ip fis in la q u eum & in cap tion em & in -
retribu tion em ô* in fia n d a lu m fafta eft i cbm vel
præfcripta legis vel pröphetarum voces ab Ec-
clefiæ viris ad revelationem divini confilii tra-
ftantur, cbm ad afliimendæ carnis fidem uni-
genitus Deus in hominis fpecie 6c ab Abra-
|a ham a adoratus 6c cum Jacob colluftatus often-
ditur, cbm exjuda princeps veniens idem ex-
fpeftatio gentium nuntiatur, cbm in Abraham
aJL. femine omnes patriæ gentium benedicendæ
funt, cbm ex David utèro æterni regni Do- ]
Efir 7- minus prædicatur, cbm , fècundbm Efaiam ,
Dominus tamquam ovis ad o.ccifionem duftus,
nec maxillas ab alapis nec faciem avertit à
fputis , cbm, fecundùm Jeremiam, hic Deus
nofter eft , qui dijfciplinis omnibus Ifrael di-
lefto fuo traditis, poftea in terris vifus fit, 6c
inter homines converfatus fit, cbm denique
de adventu ejus omnium prophetarum dicta
conveniunt. Hæc itaque do&rinæ menfà, vel
hic vitalis cibi fermo, 6c Iaqueus 6c captio 6c (
retributio 6c feandalum eft j cbm à nobis Deus
Jacob elle, qui ab his fit crucifixus , oftendi-
tur. Ha:c enim eft retributio tantæ impietatis,
ut quod nobis eft Dei virtus , his feandalum
Juliet- fit- Nam cbm illaqueati captique fint feri-
citw per- pris , intelligentiæ tamen carent fenfu : 6c
cu4 ideo obfcurati funt oculis n e v id e a n t, id eft,
ne lumen intelligentiæ contuerentur j ( quia
. M# ij- fecundùm Evangelium, Omni habenti dabi-
l9'\ tur j qui autem non habet, etiam quod habet I
Salonerc auferetur ab eo : ) indigni videlicet, qui in-
!||tM telligentiæ fenfum ac lumen acciperent ■ 8c
H ideo evangelicæ libertatis feientiam non ade-
pti, perpetuo adhuc legis onere deprimuntur ,
ut ferant quod fuftinere non pofïunt. Id enim
in incurvando dorfb per corporalium operum
fpeciem fignificatur.
.> 2.0. Sed hanç eorum obcæcati cordis b infeientiam
alia etiam debitæ ultionis poena con-
f-h - fequitur : E ffu n d e fiip e r eos iram tu am 3 & a n i- I
f . t f m a tio ir a tu a com prehendat eo s. * F ia t h a b ita -
tio eorum d e fir ta 3 & in ta b em a cu lis eorum non
irifki. fi* qûi in h a b it et. In ira Dei poenæ conftitutio-
v.maci. nem, non motum animi ad ultionis volunta-
ï/.|» ié. tem exardefeentis fignificari fæpe traftavimus :
quam non fubito punituru.s intenderet, fed in
: quam * poenâ dignus incideret. Manfit autem
mm hæc à prophetis omnibus huic .genti impiæ de-
nuntiata damnatio. Nam e versa mox ac diru-
tâ civitate deled funt , gloriofiffimo illo tem- ]
pli cultu deleto, ornatuque detrafto. Et ideo
habitatione deferta , in tabemaculis eorum
■ c nulluse habitavit.
^Wc°iiU'v 21 ' Verbm adhuc, fècundbm impietatis in-
paLcâu- crementa, pröphetia quoque poenæ 6c ultio-
u. ; nis extenditur : Q u o n iam q u em tu p ercu .ffîfii p er -
H 7' f ic u ti fie n t3 & fiu p er dolorem vu ln em m m eo rum a d -
* In vülgatis, adoratur : mendosè. t
Ex codicc Mic. prxfcrtur infeietuiam, ut vox Hilario fami-
liÂjor, quàm qu* in aliis obtinct, puta infeitiam. Sic in Pfal. 6 j . |
° ' 1 V contradidtontm infeientit.
a il1 ,y^Sat's > habitabit. Concinniùs in mif habitavit.
Edm, & ilia pereuffie impi a fit. Vcrior vide tur ledtio quam
damusexmf Mic.
I * Par.' fi4»* : repugnant ibus fummo confenfu j
«lus lions. Hîc alluditur ad id Num. 16. 57. ubi de thuribulis'
l diderunt. * Appone iniqnitatem fuper iniquitatem if. 18.
ipforum3 <& non intrent in jufiitiam tuam. * De- f. 19.
leantur de lihro viventium 3 & cum jufiis non
ficribantur. Caufam apponendæ iniquitatis fuper
iniquitatem ipforum, 6c repellendi eos ne
in juftitiam intrarent , 6c delendis de viventium
Iibro non fcribendifque cum juftis
earn eflè demonftrans , quod quem Deus
percuflèrit, hi perfecuti nuit, 6c fuper dolorem
vulnerum fuorum addiderunt quod do-
I Ieret.
22. Et fôrtè nonirijuftè, quem Deus per- An oereuf-
cuflèrit, perfecuti effe videantur. Ac de nis, fus a. Pco
quæ percuflaàDeo fint, quid fentiri oporteat percucia-^
ante tradandum eft : ut quatenus 6c hæc per- tur-
euffio fàlutaris , d 6c ilia percufïï perfecutio d
impia fit, poffit intelligi. Percuflït Dominus Gen. 19.i+.
Sodomam 6c Gomorrha ultimis feeleribus pol-
Iutas 6c abominatas : 6c invenio his ad miferi- Percuflïo
cordiæ reconciliationem id quód pereuffæ funt Dei mi&"
) profecifie } cbm tolerabilius his in diejudicii mS . i 0.
fit futurum, quàm his civitatibus , in quibus u-
de Apoftolorum pedibus pulvis excuffiis fit.
Percuflam quoque fynagogam Dathan 6c Abi- N/im-16•
ron plagâ digniffimâ cognitum eft : fed in 3Î"
animis eorum ea , quibus maximè peccave-
rant, e fàndificata funt opera. Et ne per fin- c
gula quæ funt multa difeurram, cbm 6c Apo- i.cor.j.g.
ftoliis in jnteritum carnis ad falutem fpiritûs
tradatj Dominus ipfè quid .percutiens profî-
) ciat, oftendit dicens j Videte , videte quia Deut. 31.
ego fum, 6c non eft Deus præter me. Ego in-
terimam, 6c ego vivificabo 5 percutiam , 6c ce
ego fanabo ut percutiendi caufam proficifçi
. ex caufà fimationis oftenderet.
23. Percuffus ergo eft Dominus, peccata Percuflus à
noftra fufeipiens, 6c pro nobis dolens : ut in {^s° chri"
eo ufque ad infirmitatem crucis mortifque per.
cuflo, fanitas nobis per refurreclionem ex mortuis
redderetur. Percufium autem fe ipfe te-
. ftatus eft, commonefaciens difeipulos dicti hujus
: Percutiam paftorem, 6c difpergentur oves Matth, n.
gregis. Sed 6c Apoftolus di&i hujus fi<mifica- iz«ch.1}.7.
tionem haud difîîmiliter confirmât , dicens, Rom. s. )i.
Qui filio fuo dilecto non pepercit. Non pe-
percit itaque dileclo filio fuo : quem 6c colo- Matth, n.
nis vineæ , non ignarus quod occifuri eum 57-
effent, deftinavit. Non peperceratautem primo
illi de terræ limo Adæ, quem de paradifo
poft culpam, ne lignum vitæ attingens in æter.
' nitatem poenæ maneret , ejecit : ut naturam Cur.
corporis ejus Adam è cælis fecund us affu-
mens, parique morte percufTus, earn rurfus in
vitam æternam jam fine poenæ æternitate re-
vocaret. Hunc igitur ita à Deo percuffum Pcrcutitut
perfecuti funt, fuper dolorem vulnerum do- & àJud*'*-
Iorem perfecutionis hujus addentes. Pro no- Efu n- 4-
bis enim fècundbm prophetam dolet • 6c id-
Core &c. teftatur Deus, Sanftificata funt in mortibuspeccatorsim.
Grac. autem , itt r'paoctd ongäet i.uotfne\üt de räfc^ox^ «v&J'.
Sie Nadab & Abiu ob idem nefas igne confumris Levic, 3.10.
ait Dominus , Sanftificabor in eis qui afpropinqumt mihi. Quem
locum relpiciens Sidonius lib. 8. epift. 14. quod nofter Hilarius
de Dathan & Abiron innuit, hoc de Nadab Sc, Abiu difertiùs ait > Quorum quamljbet interemtorum credamut abfolvtndas animas, pu-
nisas tam*» fcimttt effe perfonat.