i i i i ^ i i l i æ I æ æ ^ © s æ £ s © £ æ ^ . £ Q $ s © 3æ ^ S ( 3£<22« £ æ s
S Y L L A B U S
m a n u s c r i p t o r u m . n e c n o n e d i t o r u m
codicum, ad quos exadta &C emcndata funt fane'll Hilarii Opera.
T R A C T A T Ü S SUPERPSALMOS
collati funt cum MSS.
"\T Àtiçanis tribus , x X uno Chriftinæ Suecorum reginæ, alias Mona-
fteriiS. Maximi Miciacenfis juxta Aurelianos, omnes
quotquot habemus Trattatus complettente , annorum
circiter 800. .
Reoio uno optimæ notæ , plerofque Trattatus èxhi-
bente°, feil. à ji. Pfalmo ufque ad 69. & » 119. ufque ad
13S. qui ante annos 800. exaratus fuit.
Turonenfi uno, fell. Majoris monaftcrii, à dotta manu
ab annis circiter 700. deferipto.
Regio altero, in quo non exftant nifi Trattatus Pfal.
118. 8c 14.1. ann plus minus 600.
Albinenfi , feu Abbatiæ $. Albini Andegayenfis ,ea-
dem continente, & ætatis nonnihil recentioris.
Telleriano, qui olimS. Martini Tornacenfis , nunc'
in bibliothecaîlluftriflîmi Archiepifcopi Remenfis after-
vatur. In hoc fo’la exftat Præfatio ab annis circiter
500. feripta.
i t e m c um e d i t i o n i b u s ,
Badii Afcenfii vulgata Parifiis an. 1510.
Erafmi apüd Frobenium , Bafileæ an. 1513.
Martini Lypfii ibidem excufa an. 1350.
Parifienfi ann. 1605. 8c i6ji.
Cum amem ad eafdem cdkiones recognita fintfubfequentia
Hilarii Opera | ipfarum dsinceps recenfionem pratermlttemtis.
Variantes leEtiones e laudato mf.Turon. in TraSlatus qui
jam c prelo exierant ,cum ad nos miffm eft. Sapiunt hotni-
nem doStum & diligentem , qui quotquot off endit locos min-
dofos ant obfeuros, cos fanare non fine induftria curavit. lis
tcirnrn fobri'e utendum. Qua afterifeum habent, videntur in
tcxtnm referenda. I
Pag. 74. r. bonitatein quidem tantùm( pro tantam )
non amantes.
78,-d. ad *morarn hmis,melius qudm,aA mortem famis.
80. d. in domo Dqj diverfari, quæ eft Ecclefia Dei
viventis , columna, &c. qua leSUo ex TraSt.Pfal. 64. n. 6.
& PfttLiy,. n. 2. confirmât nr. '
• 84. c. 8c qui quia Deus fit : accefftone voculaopi le-
Elio clarior efjicitur. ’
• gj. b. c. per intelligentiam v e r i, non virum : qua
liSlio veri fpeciern habet ,mn veritatem.
' 87. c. in aquae contradittionenon in aquis contra-
dittionis.
88. e. Sed * 8c funt comedehtes, adjeSlo 8c.
90. b. Namqiie * Deo magis, non nam ex Deo magis.
95. b. hoc eft ergo exfultabit, accefftone verbi eft aper-
ta fit lectio. Ad ox qua quis pro quo quis.
9j. e. ufque ad mortem crucis, »0» ufque ad crucem
mortis. Ha tamen nornimm inverfiones Hilario non funt
in. a. tutum fidnmque, protutumque.
in . 1. * fignificatæ funt ,ubi obtinuit fignificata funt.
114. a. vel cum hoc de impiis dicitur.
n o c. ad piv.tiam æternæ promifiionïs ituro. & mox
ut quo in ira , quemadmodum ex conjeStura notavimus.
Ibid e. quod nihil adversùm , non quod aliquid ad-
versum. Retinendum aliquid , fi fic legeris , non timere
quôd aliquid &c. Sed fi particulam quod cum proxmis
verbis fpeque certifllma conjunxerisrevocandum nihil.
■ 118. a. hujus mf. aubloritatc jam licet revocare manfiiri.
Ibid. c. habitaculum fcilicet corporis fui David qua
nunc eft claufus evadat. Et fperans.
119. c. dentes eorum. feutum , non arma.
130. c. quae impietatem y fine in : cut IcBioni favet hoc
mrh.11. illos interim... manet pcena ; fed refrqgaturiU
lud lib. 10. de Trinit. n. 13. ut in fufpenfam carnem dolor'
manferit.
133. a. fed confperfiones eorum, pro confperfione.
Ibid. c. fatjirabantur : fuod apud Bad. exftare notd d.
m d. geftorumque ordinem fufeepta , non geftaque
fufeepta. ^ . . , ' -
136. b. gloriam, loco gloriae : qua leSKo f i fincera e ft,
interpmElio fic erit mutanda j tituli inferiptio pro his qui
immutabuntur adferibitur,gloriam mortis ejus.... in-
feriptione teftante.
137. d. fufeeptte fanftificationis conjeSlura fatis pro-
babili, nifi ad verba, dedifti metuentibus te fignificatio-
nem , alludi manififtum effet.
138. b. 8c ad dexteram Dei \ neque hac leBio noftra
praferenda eft notd i explicate.
' Ibid. c. Ephraem aflumtiout non femel legitur num.. 9.
non fortitudo.
139. c. parte intra, ubiex aliis mffi repofitum eft, partem
intra.
140. a. id eft * populus quern &c.
146. b. erudimur... firmamur , pro eruditur... fir-,
matur.
iji- c. * diftinguantur , ut ex conjeSlura ad marginem
adferipfirnus.
1 jj, ev quia per earn peccati lege refoluta, cum demu-
tationis gloriofe profedtu : qua leflio nnidior.
15$, c . Et quia (»0» qui,) iufeeptus eft.
157. c. nihilque in * eis aliud.
Ibid. d. caute contuendum eft : non male.
139. b. 8c fe j cvlm in tribulatione fit, exaudiat : minus
fincere.
177. c. genua diifoluta confolidamini: quod verbum ap-
titss videretur qudm confolamini , nifi in graco exftaret ■
'R^icdxe <s«Tf.
178. a .’ante luxtseia pramittitur articulus } cui latini
ab eadem mam fuperftribitur ti , ut fit quoties occurrit v o-.
cabulum graeum. quod notamus , ut pronuntiatio tunc recepta
non ignoretur.
183. a. qui pro > *<*!&*■ *$ tranftulerunt.xaieow/
autem.
Ibid. b. P$ %HuAfw. •
Ibid. f.-Propheta ( non Prophetarum) oftenderat. banc
leSlionem confirmat initium mm. n .
186. d. verba grace & latine fic enuntiantur : tS ytZraj
cn ti gi tin odon fu.
w Tn 7» tlui oj-»v av. quod alteram exemplum f i t pronuntia-
tionis olim ufitata.
191. b. c. cilm ad primam apoftolic* fidei do£trinam,
poft fubje&as his fpiritalis nequitia: poteftates exci-
difle de caelo : quod quamdam veri fpeciern poti'us pra fie
f e n , qudm veritatem.
192. c. epulantium gaudii, non gaudia.
193. c. Parato itinere apud nos, id eft: & m ox, iturus
c o r r e f t i s
corredlis æquatifque vitae femitis in corda noftra de-
feendat. , ‘ ‘
194. a. quae legi fit mortua, ut Chrifto fepoftea io-
ciaret. Ad agis placet noftra liSlto , qua & f ic poteft reddi :
idque exemplum omne ad Ecclefiam aptavit, quae legi
mortua, Chrifto fe poftea fociatura eflet.
içf6. c. Præparatam Dei ' hereditati 1 neque hac leSlio
noftra praferenda•
198. d. confiftit, efle relata poffit intelligi : & mox,
difeernit, pro difeernet.
ro o . a. finceroque ladte : minds fincere. Hilario ufitatum
eftEnceris in reSlo cafu. Legit quoque Auguftinus in Pfid.
o i. n. 3,- finceres.
201. b. capta ( non captiva ) captivitate : cui favet il-
lud mm. 20. capiens captivitatem.
204. b. verbis qui omnia in omnibus eft inferius reje-
SBs , habetur collocates , loco collocatus : minus bene.
Ibid, ^.quo antè detihebamur abfolvens,»o» abforbens.
20j. b. additur fed , ante eamdem intelligentiam.
Ibid. d. omittur & poft poteftate dominandi : & mox
verba, fecundilm illud Apoftoli, Deusfilium fiium mi-
fit & c . ufque condemnavit peccatfum, tranfponuntur poft
voces proditionis peccant.
209, b. abeft gerendorum ante operatus.
22<J. a. 8c delendi. .. non feribendique.
Ibid, f i in æternitate pcenae.
233. e. nec quod aliunde expetat dereliquit.; ,
COMMENTARIUS I N MATTHÆUM
caftigatus eft ad mlT.
Vindocinenfem, ann. 600.
Carnutenfem ,nimirum-è monafterio S. Petri in valle,
ætatis non inférions,
Michaëlinum , afin, non minùs 500.
Golbertinum, ætatis paulô recentioris,
Beccenfem ,
unum è Monafterio B. Mariæ de Silva-majori,
Miciacenfem, è Bibliotheca Reginæ Suecorum nobis
fubmini ftratum,
Vaticanum.
L1BRI DE TRINITATE RECOGNITI
lunt ad mfT.
Vaticanæ bafilicæ, qui nimirum in Archive bafilicæ
S. Petri de Urbe afiervatur, fieculo fexto ineunte exaratus.
Hujus exemplarisvariæ le&iones primîim Latini
Latinii , rum Petri Ciaconii, ac demum]ohannis-Bapti-
flæ Bandini recenfione annotatæ ad nos miflæ fuerunt.
Colbert, aliàs Abbatiæ S. Dionyfii in Francia,omnium
maxime fincerumjideoquefuperiori æquandum,autetiam
anteponendum , annos circiter 1000. præ fe ferentem.
Martinianum, feil. infignis ecclefiæ S. Martini Tu-
. ron. fuperiori fiupparem, ne dicam antiquiorem. Hic
codex fex tantùm poftetiores libros, eofque non iem-
per integros compledtitur.
Carnutenfis ecclefiæ,antiquitatis non longé remotioris,
Corbeienfem, nunc Germ, eum, uti videtur, quem
Hincmarus à Felice Urgelitano , corrupto Aquiigra-
nenfis bibliothecæ præfeûo , adulteratum conqueftus
eft, annorum fete 900.
Colbert, altcrum, aliàs Monafterii Floriac. quem ufi.
que ad lib. S. ex laudato Carnutenfis ecclefiæ codice
deferiptum obfervavimus , relidtis leûionibus primæ
manus , quoties occutrebant fecundis curis annotatæ,
ann. non minùs 700. .
Remigianum ejufdem ætatis,
German, ann. circiter 700.
Colbert, alium afin. 600.
Faur. nuncilluftriffimi Archiepifcopi Remenfis, non
longé inferioris ævi,
Vfiidocin. ann. 300. 8c ampliùs,
Pratellenlem ætatis non remotioris ,
Vi&orin. ann. ampliùs 400.
Colbert, ejufdem ævi, ex quo aut fimili primùm vulgati
funt hi libri,
Remig. alterum circa idem tempus feriptum,
T heoderic.
Monafterii Silvae-majoris.
Elnonenlem , vulgo S. Amandi , nunc illuftriflimi
Archiepifcopi Remenfis,
Ciftercienfem,
Vati canos tres,
Sorbonic. unum, ut 8c fupeciores ann. plus minus 400.
Sorbon. alterum ann. 300.
LIBER DE SYNODIS CASTIGATUS
eft ope mfE
Vatican^ bafilic®,
Carnutenfis,
Corbeienfis,
Germanenfis,
Pratellenfis,
Silva:-majoris,
Faur.
Elnonenfis,
Sorbonici,
Remigiani,
Theodericenfis.
D e quibus jam fuprd actum ad libros de Trinitate.
Item duorum Colbertin. quos ibid, priore loco recen-
fiiimus: necnon tertii minfts antiqui,
Carnutenfis alterius, recentioris ®vi,
Michaelini an. ampVius 400.
Demum unius e bibliotheca reginre Chriftinas.
EPISTOLAM AD ABRAM CUM
hymno fublequente recenfuimus ad mlL
Colbertinos tres,
German- unum ,
. Boherianum,
Vaticanum,
Ottobonianum.
LIBELLI DUO AD CONSTANTIUM
collati funt cum mfiC
Vatic, baf.
Theodcric.
Remig.
Michaelin.
Sorbon.
Carriut.
Silv. ,
Elnon.
L I B E R IN C O N S T A N T IUM
- exactus eft -•
Ad otto prsdittos mlT. necnon ad unum Colberti-
num prob® not® ann. circiter 600. & ad alterum infignis
eedefi® S.Martini'Turon. ann. plus minvts 800.
LIBER ADVERSUS AUXENTIUM
Recognitus eft 8c collatns cum iifdem m(T. cum quibus
collati funt libelli ad Conftantium, Sc prsterea cum mf.
Carnutenfis ecclefi® ann. circiter 900. 8c Colbertino
ann. 700.
F R AGM- ENT A
Contulimus cum apographo quo ufus eft Nicolaus
Faber-, in Colbertina bibliotheca fervato , necnon cum
Pithasano exemplari quod v. c. Francifcus Defmares
nobis perhumanc commodavit.
A P P E ND I X .
Carmen in Genefim emendavimus ad m(T. Laudg-
nenfis ecclefi®, Vittorinum , 8c Colbertinum.
X X x x