crementa defîcerent ; ïit* hominum interi- A qui benedixit nos in omni benediâione fpiri.
F» lib. 9. de
Trin.n. 44-
rent, fi fabbati lege virtutum conftitutio otia.
retur. Sed requies nulla eft > 5c curfus idem
eft , 6c ut fèx diebus , ita Sc fabbato elemen-
torum omnium continentur officia. Ergo omni
in tempore per hsc. Pater operatur j ope-
ratur autem in Filio, quia ex eo eft : 8c per
quern omnia , hsc opus ejus funt, a qui ifta
in fe operetur operante: 8c mini ft erii opus, in
opus refertur audoris. Itaque Filius in paratali
in cæleftibus in Chrifto, in quo el.egit nos ,
ante mundi conftitutionem in ipfo , ut fimus {
fandi Sc immaculati in confpedu ejus in ca- c
ritate : qui ante prædeftinavit nos in adoptio. t
nem per Chriftum in ipfo j quia Verbum caro
fadum eft j quia ctim aliquando eflemus alie.
nati SC inimici fensûs ejus in fadis malis,
nunc autem reconciliati fumus corpore carnis
ejus. Ergo per conjundionem carnis aflumts
lytico, ut in ceteris , operatus in fabbato eft : B minus in Chrifto : Sc hoc eft facramentum
6c per Filium opus Patris in fabbato eft
que ita non eft in die Dei requies, cùm dies
Deo nulla fine opere fit.
8. Quia ergo opera Dei exftant b quæ fit
ejus quærenda eft. Dei itaque opus , opus
Chrifti eft : quia ita omnia, quæ Dei funt,
in eo vera funt, ut his Pater quiefcat, Perfe-
dus enim à perfedo eft, quia, ut Apoftolus
• ait, omnia ipfi confiant. Et ficut de fe ipfo
Coloff. a
frov.S. 17
Ibid. jo .
f bilip. 3.1
Ibid. i.
Dei abfconditum a fsculis Sc generationibus
in Deo, quod nunc revelatiim eft fandis ejus,
efle nos coheredes Sc concorporales 6c com-
participes pollicitationis ejus in Chrifto. Pa. (
tete ergo univerfis aditus in Chrifto per con- *
jundionem carnis , fi exuant veterem hominem
, 6c cruci ejus affigant, Sc ab his , qus
antè geller unt, in baptifmo ejus confepelian-
tur ad vitam : Sc ut in confortium Chrifti
teftatus eft , Sicut habet Pater vitam in fe- C carnis iritroeant, carnem cum vitiis 6c concur
metipfo, ita 6c Filio dedit habere vitam in fe.
. metipfo j Sc rurfurp Apoftolus ait , Quia in
ipfo inhabitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter.
Itaque quod in eo eft, c vel quod
ipfo, perfedum eft, neque jam quod fubfiftit
ac manet , eget atque exfpedat aliunde , fed
caritate Patris atque virtute d. Ita 8c in filio
vita eft, ut licet fit natus ex Patre, tarnen in
ea vita, in qua 6c Pater vivit, exfiftat. Nam
pifeentiis affigant. Iftiufmodi enim corpora
configurabit in transformatione corporis fui,
Sc horum humilitatem in gloriam carnis fus
transferet, qui contundentes omnes cupidita-
tum aculeos, Sc voluptatum fordes abluentes
per novs nativitatis facramentum, memine-
rint fe non fuam carnem habere, fed Chrifti.
io. Eft autem hoc perfedum fabbatum,
hsc vera requies, cui more fabbati fscularis
6c in eo univerforum, quæ deinceps crearen- D omnià vitæ neceflaria pridie præparare prætur
I principia conftiterunt } Sc in eo univer-
fa contemplans, confummatis per eum omnibus
deledatus eft : cum Sc in Filio creatore
quiefeeret, 6c in .his quæ digna diledionis filio
eflent creata gauderet. Hinc illud eft in
Proverbiis, Cùm pararet cælum, aderam illic.
Et, Ego eram apud eum difponens : mihi ag-
gaudebat cùm lætaretur opere perfedo. Hæc
requies, in qua lætatur Pater, quam etiam
cipimur. Judæi enim fecundùm præceptum *
legis , die quæ anterior fabbato erit, omnia 1
quæ fabbato finit neceflaria parant, f 6c ci-
bus omnis ac potus antè jprovidendus, paran-
dus, recondendus eft j non intelligentes in eo
umbram futuræ veritatis oftendi. Ut enim ad
otium fabbati obtinendum fuperioris diei ge-
minanda officia funt j ( nam 6c quod ipfi diei
6c fabbato neceflàrium fit, cùrandum eft )
er facramenti confirmationem impii non adi- E ita Sc nobis æterna fabbata exfpedantibus,
unt. Eft etiam intelligenda Domino Jefu quibus illic poffimus uti, præfentis vitæ ne-
Chrifto requies eorum qua: invifibilia funt,
gotiis funt prsparanda $ 8c nunc quidem neceflaria
Throni , Dominationes , Principatus, Pote-
ftates : hsc enim omnia manent incorrupta,
indefefla, perpetua. Et idcirco in his requies
exiftimanda eft , quia indulta sternitate jam
in eorum perfedis creationibus quiefcatur.
9. Oportet autem cognofci quidem quo.
, fed requiem fabbati redemtura. Ut
igitur ab hujus fabbati requie , id eft ,.ut fupe-
rius oftendimus, a confortio Chrifti, Arigelo-
rumque, non etiam facramento Dei arceamur;
operandum 6c promerendum eft, 8c per folli-
citudinem operum ante-riorum, xternitatis eft
requies prsparanda, orationum modo in requiem, quam impii non adibunt, . _ _ vigiliis, l.epii
Sc Deo fubjedi poterunt introire : necefle F dionum frequentia , jejunii voluntate , humilitatis
tranquillitate , bonitatis operibus,
eft enim fpem , qua: malis negata eft, bonis
relinqui. Sed fi Chriftus Dei requies eft, ergo
caftitatis nitore , virtute patientix. Hsc
hi qui in Chrifto erunt, erunt in Dei requie.
pridie in otium xterni fabbati funt paranda 5
In Chrifto autem veile efïè fe Apoftolus cla-
ut corruptionis noftrx infirmitate in csle-
mat, dicens, Sequor autem fi apprehendam, in
ftem gloriam transformata , nec vitium voluntas
quo 6c apprehenfus fum : Sc rurfum , Omnia ___ , , —nec _ ambitio -_ gloriam ____ , , __
nec honprem
autem detrimenta efle duxi , 6c arbitror fier- fuperbia, nec otium labor, nec cibum corpus,
cora , ut Chriftum lucrifaciam : 6c rurfum, nec fomnum nodis diei laffitudo defiderct:
fed fit nobis sterna lux pervigil, communis
* Similia funt hic^TraCl. Pf j i . n. 17. 'Univerfis enim pater,
ut confortts fint corporis Dei atque regni, quia Verbum caro fa it am
efiScc. jttflj
f Connaturalius hie prscmittcrctur non intelligentes in eo urn-
bram future veritatis oftendi: ac turn : ita & tibia nobis ac fetus
ante previdmdus Sec.
ufus
Benedidus Pater Domini noftri Jefu Chrifti,
4 Ita emendamus, ubi in mf. quin ifta in fe operetur operanttm.
b Aut iegendum , quitt ejus qit&renda eft, aut, qua fit quitt ejus
querendum cft.
.* Forte, velut in ipfo, puta Patre : ut fit refpeäus ad fupe-
tiora , Sicut habet Pater vitam in fimetipfo &c.
.*• Supplcndum hic videtur vetbum eft, aut fubfiftit.
24t Tra&atus in C X V 111. Pfalmum. 242
ufus bonorum , cæleftis fatiatus fèrmo Dei, A velutc infantilis dodrinæ initiis erudiretu
* laudum Deo 6c cum Angelorum choris
o. hymnus xternus. Hoc fidei eft pra:mium, hxc
corporea: refurredionis eft gloria , in qua nihil
defiderandum eft, quianulloegendumeftj
non per invidiam xmulandum, quia in com-
munione vivendum j non aut infirmitate ali-
qua dolendum , aut state crefcendum , quia
immortalitate durandum eft. Sed urendus po-
tifis diabolus , Sc malum omne perimendum,
2. Arduum enim Sc difficillimum homini Grat.4 Dei
eft, per fe ip fum vel per fieculi dodores ratio- doftrin*
nem præceptorum cæleftium confêqui : nec ^neceSL
naturæ noftræ recipit infirmitas, divinis infti- ria.
tutis, nifî per ejus gratiam d qui hæc ipfà d
dederit, erudiri. Namque qui fimpliciter ea
quæ inter manus fibi inciderint legunt, exi-
ftimant.nihil difFerentiæ in verbis> nihil in
nominibus , nihil in rebus exfiftere. Sed fi
6c æternitatis noftræ flos obtinendus. Pro hu- B iftud communis colloquii fermo non patitur,
Element
vitepnr
'tr a | | hic
i pàlmas.
ut fub diverfis rerum nuncüpationibus non
diverfa fignificata efle intelligantur} numquid
Dei eloquia tarn imperita, tarn confufa efle
credimus , ut aut inopid verborum quibus
* uterentur laboraverint, aut diftindionum e
genera nefeierint ?
3. Plures enim cum audiunt legem, juftifi- Aiiud fimt
cationem, prscepta , teftimonia, judicia, qus lex» p**-
omnia Moyfes fub diverfa uniufcujufque gene- Bja’J “-
C ris virtute difpofuit, unum atque idem efle exi-
ftimant: ignorantes aliud legem, aliud juftifi-
cationem, aliud prsceptum, aliud teftimonium,
aliud efle judicium: qus multtim a fe difFer-
jus igitur fabbati requie Deo patri Filius con-
fitetur. Hoc ex perfona ejus in fine cantatur,
hoc, ficuti fingulorum verfuum interpretatio-
ne nofeemus, acquifita hominum immortalitate
celebratur.
TR A C TA TU S PSALMI CXVIII.
P R O L O G U S.
lr. UI ad dodrinam rationabilis 6c per- re 6c diferepare, teftis nobis eft odavus-deci.
f 1 feds prudentis prsparantur, ab ip- mus pfalmus, quo continetur proprietas uniufl
V ^ j l s ftatim litterarum elementis. do- cujufque 6c nuncupationis 6c generis. Lex Pfai. l8.8.
cendi funt: ut perfedam veramque rationem enim Domini immacuiata, convertens animas. &c-
tamquam ab exordio prims inftitutionis con- Teftimonium Domini fidele, erudiens parvu- «
fequantur. Sciens iftud fandus Paulus apofto- los. Juftitis Domini reds, lstificantes corda. «
lus, earn folam veram atque utilis dodrins L) Prsceptum Domini lucidum, illuminans ocu- «
.1, 'Wn>. J
14. J i;.
■ >:
efle prudentiam, qus ab statis initiis atque
ab infantis ipfius inchoaretur exordiis, hsc
ad Timotheum inter magna atque prsclara
fidei ftudiique prsconia in fecunda epiftola
feribit : Tu vero permane in his qus didici-
fti 8c credidifti , feiens a a quo didicifti, 6c
quod ab infantia facras Iitteras nofti, qus
te poflint inftruere in falutem. Hoc propter
prsfentem pfalmum ita didum fit, in quo
los. Timor Domini fandus, permanens in fs- 1
culum fsculi. Judicia Domini vera, juftifica- «
ta f in ipfum. Sunt ergo diftantis in fingulis
quibufque rebus : Sc prudentis atque intelli-
gentis viri eft, in his qusferipta funt difeer-
nere, ubi lex, ubi prsceptum, ubi teftimonium,
ubi juftificationes, ubi judicia conftitu-
ta fint : ne illa qus fermo propheticus mira-
bili uniufcujufque rei proprietate diftinxit,
cùm cognitio veritatis ad eruditionem huma- E ea ignorantiæ noftræ infirmitas indodâ impe-
næ ignorantiæ eflèt edenda, per ipfà littera- —
rum atque.elementorum initia dodrinæ ordo
eft diftributus. Secundùm enim Hebræorum
litteras in fingulis odonis verfibus fingulæ lit-
teræ præferuntur. Eft autem omnis numerus
verfuum in centum b feptuaginta-fex verfi-
bus. Nam cùm ex viginti-duabus litteris omnis
hebræus fermo conveniat, 6c odonos ver-
fus litteræ fingulæ explicent 5 numerus ifte
ritiæ opinione confimdat. Itaque per litteras
fingulas hæc omnia maximus & ultra ceteros
copiofiflïmus pfalmus ifte diferevit : ut per
hæc verborum elementa, credendi 6c vivendi
6c erudiendi s in Dominum dodrinæ ratio Sc g
diftindio doceretur.
4. Plures autem arbitrantur, fimplicitatem Fides nu<k
fidei ad abfolutam æternitatis fpem pofle fuf_ nonfufficir,
ficere : tamquam h innocentia fecundùm ju- h
verfuum odonis partibus multiplicatus expie. F dicium fæculi, dodrinæ cæleftis inftitutis non
tur. Hane igitur exftitiflè caiüam exiftimo,
nt per litteras totius iftius pfalmi ordo decur-
retet 5 ut ficut parvuli 6c imperiti Sc ad legen-
oum imbuendi hsc primum , per qus fibi
verba contexta funt, litterarum elementa cog-
nofcerentj ita 6c humana ignoratio ad mores, ad
difciplinam, ad cognitionem Dei per hunc fin-
gularum litterarum odonarium numerum ipfis
* quibus didicifti: renitente facro textu, neenon mff. j
Ita mff. qyibus re ipla conlcnuc verfuum numerus. Editi vero.'
Jtptuaginta oSto. 1
\ ?ad: Er-,& Par-»»fantulis: caftigantur a Lipf. & mff.
- » a fn,fr^ us concinniüs quam in vuig. qua hac ipft dederit.
‘ In folis cxcufis , iterantur.
Sic mff. Vatic. & Mie. jujeta grarc. rif v air. Alii juxea Yulegeat.
Et quia aliter fe res habeat, idcirco !
nunc vivendi in Deo innocenter, 6c in inno.
centia religiös è manendi cognitio multa cum
copia prophetici fermonis expofita eft j quia
difficile eft quemquam per femetipfum, id eft,
per fæculi inftituta hanc innocentiæ religiofæ
cognitionem ‘ 6c verum ufum vitæ piæ 6c in-
nocentis adipifei. Novit etiam infirmam per fè
j gatam, in femetipfa.
j * Duo mff. Vatic. in Deum, deinde cum ceteris, doftrii
Sic. Editi vero, in Domini dolhina ratio diftinSe doceretur.
I ” Editi > innocentia fecundùm judiciumfaculi, ftudium doShrina
Sic. reluCtantibus mff
1 In vulgatis, ad verum. Mox abeft fer f t \ mf. Regio ac
S. Albini Andegavenais.
«î.