1XX P R Æ F A T I 0.
5- v i i. fcribat 1 èbs ad introitum regni cxleflis per cuflodiam Domini refervari. Impios cnim
smo ju- pariterad judicium refervan docet, quos nihilo minus inferno ultore interim ex-
— cipi ac puniri profiretur.
omntsaii- 223. Deinde hoc eodem loco înftituta quæftio noftra non mediocriter iiiuftra-
chriiti fi- tur. Quid enim eft, Interim unumquemque ad judicium aut Abraham refervat, autpà-
““ °sd°'jiaÇNonne hoc unum , & fideles himirum , qui in Abrahæ finu locari t in t , &
impios, quos infetnus ultor fufccpit, noviilîma die de integro coram liimmo jii-
dice filtendos ? Immo etiam hoc iplè in Pfal. yç. n. 7. plane affirmavit in hune
modum : CÙrn munis caro redemta in Chriflo fit ut refùrgat, (§f om k em aßißere ante
tribunal ejm necejfe fit ; non tarnen omnibus gloria & honor efl promifcuusrejurgendi. Quo-
circa lib. 5. de Trim n. 16, verba Chrifti, Clanfica me, fie exponit : Hac camis depre-
catioeB,inquaeum juD ic ii die compunBum (§f de cruce recognitum univerflvidebunt.
UijnSos ‘ 114. Sieur igitur ab eo errore, quo fimpliciores nonnulli malos reiurrechonis
ai” ia'oîl .compotes futures negarunt, ablolvitur Hilarius, cùm omnem carnem refurreètu-
que impios. ram a{firmac. ita &cum ottmern ante tribunal Chrifti fiftendam fignificat, non d l
implicandus cum iifdem , qui rurfilm malos Dei judicio non dignandos exiftima-
runt. Quorfum enim omnis caro pro Chrifti tribunali fiftenda , nifi ut ipfius lèn-
tentiam- excipiat ? Hoc Hilario ita perlualùm , ut de juftis & impiis,quos interim
ad judicium aut Abraham relèrvat âut poena, loco memorato aflèrat, Judicii dies
beatitudinis retributio efl aterrta, velpana. Quomodo porro poena: vel beatitudinis
retributio eft , nifi per fententiam coüdertlnantis aut remunerantis ! Itaquein ilia
die ut juftos ita & iniquos fenfit judicandos eflè.
j. Præterea fi quid ex Traft. 1. Pfalmi conficitür , dicettdus eft non iniquos
tantum, verùm etiam lànftos à noviffimo judicio removiflè, Atqui liquet eum fan-
ftorum neminem ab extremo judicio exiftimaflè immunem i nam in Pfal. 118. lit.
3. n. 12. ne iplam quidem excipit Dei matrem ,quam tarnen ceteris hominibus fan-
ftitatis merito præcellentem làtis innuit dum ait, Si in fèveritatem judicii capax ilia.
Dei Virgo ■ ventura efl, defidetare quit audebit aDeo judicari ? Perperam igitur concludi-
tur ex Traftatu 1. Plàlmi, Hilarium impios non opinatum eflè judicandos. Etvero
aliud omnino Ibnat quod cap. j. in Matth, n. 11. feribit : Sigentibus idcirco indulge-
tur xternitas ,ut mox igni judicii deflinentur &c. Dum enim legimus reddendam in-
fidelibus æternam corporum fiibftantiam ,non ut continué ardeant, lèd ut mox deflinentur
igni j nondum diftam, lèd mox dicendam intelligimus fententiam lùpre-
mi Judicis : quam inluper notât verbum lùbfèquens, quo eos non fimpliciter igni,
lèd igni judicii tradendos eflè declaratur. Hue facit, quôd in Plàl. 2. n. 44. infidèles
impænitentefque Judæos à Ninivitis & regina Auftri, generatimque à lànftis
criminolos quofque judicandos aflèrit.
- 216. Quid igitur fibivult,quodeosaliàsjudicandosnegat ? Uthæc componan-
tur,verbi judico duplex vis eft diftinguenda. Nam cùm aftum judicis lonet , Ipeftari
tarnen poteft judex aut ut fententiam dicens,autut ea dequibus fententiam difturus
eft examinans.Si priore fenfu hoc verbum.accipias,fateturHilarius impios judicandos:
fipofferiore,negat. Sinhanc diftinftionem relpueris, eamdem verborum pugnam
non modo in diverfis locis offendes , fed & in hoc ipfo lib. 6. de Trin. n. 1.Judicaturus
ipfe de omnibus ,(Bp pro majeüatisfuoe mifericordia poena meritum ignorant! moderaturus er-
rori, negantesfe nonjudicabit utique,fed negabit. Nam, lècundùm hæc, Dominus judicature
de omnibus, neque tarnen de omnibus eft judicaturus, lèd negantes fe nonjudicabit.
curno» 217. Cur autem pios & impios non judicandos priore intelleftu dixerit, iplè in
ooif ' Pfel !• n- ‘7- déclarât : Quid enim necejfe efl judicare credentem i Judicium enim ex amhi-
guis rebus exfiflit : (Bp ambiguitate ademta , judicii non deflderatur examen. Ex quo ne
infidèles quidem necejfe efl-judicari ; quia ambiguitas quin infidèles fint non refedit : &
, hoc quidem, inquitad rem noftram cum Hilario prorfus concinens Paulinus poem. 7.
Quoniam imminentem prxferent mortis not am,
Signum falutis non gereutes frontibus.
P R Æ F Â T I 0. LXXj
Qiiod non ita dictum eft, quafi Deo quidquam obfeurum fit. Non in Deum led
in judicandos,aut etiam in eos , qui judicio affiftentj cadit ilia ambteuitas• ideo-
que tantum, ut cum Origene loquamur , fiet ilia difquifitio, ut eorum quad nobis
aBaJunt conjcti, cur pand niel honors afficimur , perfpeBum habeamus. Neque longa
ent. Volens entm Deus, ut ibidem docet idemOrigenes , quncumque totius temporis
decurju aita Junt, m omnium memoriam rcvocare ,ut rerum a fe bene nitl mdc veflarum
qutfque confcmsfit, id minute meffabili efficiet. Turn ubi cuique perfpefta erunt a fe
bene vel male.gefta , miquorum infidelitatem , incuriam & impanitennam judi-
cabit condemnabitque collata eis bonbrum fides, caritas & pamitentia. Hac ratione
HilanusinPlal. 1, n. 44. explicat quo pafto bonis ut terra: judices fint concedetur.
Qua in re non minus a Laólantio diflidet, quam cum & malos refurreduros & in
judicium ( hoc elt > ut judicentur) refurreéiurós docet.
; Hanc illius de judicio noviffimo dodlrinam haud parum illuftrat iftud Paulini
Nol. poem: 7.
Idcirco tali dividentur ordihè
i. v.i t.
S I M O JUOr/
g. edit.
Huet. 1. 1. p.}46.
Paulini Sc
Sc Hi.arii
tademdo-
Hominum per orbem diflipatorum greges ^ "
Ut judicandi non relurgant impii, "
Qui denegarunt debitum cultum Öeo^ “
. Sed. puniendi : nam luum crimen videns tc
Non indigëbit quæftione detcgi, *
Quoniäm imminentem præfereht mortis notahi **
Signum lalutis non gerentes frontibus: *
Peccator autem , & non impius tarnen, "
Quæ magna turba eft, non refurget glonæ,
Vefum refurget deputanda examini: *
Ncc cnirn lèdere cum pits judex poteft
■' Cauiis fuorum redditurus aftuum s “
Varieque geftis aut probandus, àut reus. “
Itaque ut Hilaru de extremo judicio fententiam paucis compleftamur, triplex ho- *
minum ftatus eft diftinguendus .juftbrum fcilicet, qui ftatim à morte fuabeatitu-
dme donantur ; impiorum, qubs ex hac vita excedentes infernus ultbr excipit ■ &
H U B mter Mrofque medii, fortis fuæ incerti ad judicium ufque permanent
Allittentomnespro tribunali 'Chrifti, jufti quidem & impü, uteis æterna vel bea-
titudmis vel poenæ retributio confirmetur : at de iis, qui in medio ftatu verfantur ^
proprie erit judicium, cum quæftione nimirum & examine. Hac fententiâ probe'
intelleftâ, explicari commodiùs poteft, quod Cæfarius apud Auguftinum in Ap-
pend. Serm. 77. n. 4. habet: Ad judicium enim non veniunt 3 nèc pagani, nee hoeretici >
ncc Judd : quia de ipfis feriptum efl, Qui non credit, jam judicatus efl. Nec aliud ferj
lonat, quod üominatim de hæreticis Firmilianus apud Cyprianum epift. 73. loquitur:
Quos omnes manifeflum efl à femetipfis damnatos ejfe ,@Q ante diem judicii inexcufiabi-
lem fententiam admet sits femetipfis dixijfe.
229. Ad eamdem opinionem referendum videtur quod ait Cyprianus epift. a.
ad Antonianum : Almd eft advemam flare, aliud ad gloriam pen entre s almdmiffum in JjTJSSji:
carcerem non exire inde donee folwat noviffimuM quadrantem, aliud ftatim fidei vir- m' '
tut is accipere mercedem ; aliud pro peccatis longo dolore cruciatum emundari purgari diu
>gne, aliudpeccata omnia pajflone purgafe ,• ahud denique pendere in dicmjudtciiadfen-
tentiam Domini, almd ftatim à Domino coronari. In editis quidem legitur pendere in
die judicii-AzA. cum conjeftaremus legendum eflè in diem, confulto Germanenft
optima: notæ ml conjeftura noftra confirmata eft. Adeoque Cyprianus eo loco d it
titigmt cos , qui cum non fint ita boni,Ut cbfbnariftatimmereaiitur,pendent incerti
uique in diem judicii, (.non ut cenfet Pamelius, particularis, fed generalis j
onec lententiâ Domini poenis aut præmüs æternis digni prönuhtientur. Sic ad inen-
tem Hilarii nitide explicantur Cypriaoi verba, in quibus illuftrandis multi eruditi