i 6 3 S Hilarii Epifcopi 164
cate rerum ac ftudiorum in fupervacuis de-A Evangelio, Et Verbumcaro fàdum 'eft , Sc
Xfal. i
tach. 9
Matth.i.
Vita auftc-
ra philofo-
phorum &
morari, fpecialem & proprium Dei A nobis
honorem requirit, diccns, Tibi decet hymnus
Deus in Sion. Sion mons quidem jerufalem
adjacens eft { fed montem hunc ejufque nomen
atque etiam urbis ipfius, Ecclefiam qua
corpus eft Chrifti nuncupatam femper acce-
pimus, Domino in pfalmis dicente, Ego au-
têm conftitutus fum rex ab eo fuper Sión montem
fandum ejtis. Et ne in regno eum collis
inhabitavit in nobis. Hujus igitur humani get.
neris orationem exaudiet Deus , quod vanis
infelicium fiiperftitionum dodrinis tenebatur •
cùm præcepta gentilia önines eos ad ftudium
impietatis imbuerent, Deiim in lignis Sc faxis
Sc metallis prædicando ,• Sc mundi opificem,
atque anima noftræ parentem d intra inani-
mem materiam collocando. Hunc igitur erro-
rem gentes fiatentur, quod eos philofophiæ
Ertöte h. m
hujus conftitutum arbitraremur ; in Prophetis, B facundia detinuerit in errore i feientes tan.
atque etiam inEvangeliis didum eft, Gaude dem vetera delida lua Sc antiquæ impieta.
valde filia Siort, prædica filia Jerufalem :ecce tis crimina Deo propitianda efle per Chri-
rex tuus venit tibi. Et Apôftolus, Ea autem ftum. Ipfe enim fecundùm ApoftolUm noftra
quæ furfum eft Jerufalem * libera eft, quæ eft placatio eft : ait namque, Quern propofuit
mater noftra. Hymnus ergo hie Deo con- Deus placationem per fidem in fuo fanguine.
decet, qui fit in Sion fpiritali Sc ecclefiaftico Sc iterum, Ipfe eft placatio pro peccatis nocantico
innocens , Sc * Dei laudibus dulcis. ftris. Venietergo ad eum omnis caro, dicens
3. Omnia autem füperftitionum geheraqua V erb a in iq u o fum in v a lu e ru n t fu p e r nos 3 & im p ie-
extra religionem Dei fint condemnat. Plures ta te s n o ftra s tu p n p itia b is .
enim funt in demerfiffimo erroris profundo lo- C f Sed qui tandem propitiatiohis effedus
cati, qui dodrinæ fuæ perverfitatem qüadam eft ? Yel quid proderit erroretn gehtilem re-
iilanis laboris probitate commendent. . Cerhi- liquiffe, Sc dodrinam impiam fpreviffe ? Et
nius rtamque nudis philofophos corporibus al- idipfum non difllmulavit, dicens , B e a tu s quem
gere ; ipfo etiam conjugiorum ufu b magiftri elegi/H & a jju m fiß i, u t in h a b ite t in ta b em a cu lis
abftinent : haretici ficco panis cibo vivunt. Omnis quidem caro veniet,id eft ex
Sed qui tandem otiofi hujus propofiti profediis omni hominum genere * congregamur : fed
eft ?Totum höc inane atque ridiculum eft, Sc beatus eft quifquis fuerit eledus. Multi enim
cum ipfis fuperftitionis caufis miferabile. Deo fecundùm Evangelium vocati funt, fed pauci
ergo vovenda funt contemtus corporis, cafti- eledi. Elecki autem funt nuptiali Veftecontatis
cuftodia, jejunii tolerantia. Atque ideo D fpicui, puro atque incegro nova nativitatis
ait , E t tib i red d etu r vo tum in le tu fa lem . Vota corpore fplendidi. Itaque non res indifereti
enim tantùm ecclelîaftica religionis utiliafunt. judicii eledio eft i fed ex meriti e dele du fa-
Quæ cum Sc dignis Deo cantionibus, Sc pro- diferetio eft. Beatus ergo quern elegit
poïïtæ in Ecclefia obfervantiæ ftudiö proba- Deus : beatus ob id, quia eledione fitdignus.
buntur, turn digni erimus pro quibus Deum Scire autem nos convenir, hic beatus in quam
fanftus Spiritus interpeller. Idem namque per rem fuerit eleäus, fcilicet ad id quod fequi-
Prophetam loquitur, Sc docet. Ipfe autem, tur , I n h a b ita n t in ta b em a cu lis tu is . Omnis
fecundùm Apoftolum, pro nobis inenarrabi- perfectio bonorum , f- inhabitationis coeleftis
libus gemitibus interpellât : atque ideo hîc eft requies. Multas manfiones Dominus in
ita di&um eft : E x a u d i o ta tion em : non enim E calis elle teftatur i fed Patrém orat, ut Apofubfequitur,
c m e am j ut dicentis perfbna pof- ftoli ubi Sc ipfe fit maneant, dicens Pater
fît intelligi. Licèt enim multi tamquam hoc qnos mihi dedifti, volo ut ubi ego film, ibi
deeflet addiderint, non tarnen in authenticis Sc illi fint meCum. Ex plurimis ergo manfioexftat.
Propheta enim non fuo fenfu, fed in- nibus, Apoftolis fuis earn quæ fibi eft propria
fpiratus hæc loquitur j E x a u d i orationem . communicat. Seit Propheta quanta beatitudo
4. Sequitur ut quorum oratio fitexaudien- fit irt tabemaculis Dei elle, alio loco dicens'
da demonftret. Nec longé exfpectationem no- Concupifcit Sc deficit anima mea in atria Doftram
differt : fubjecit enim, O m n is caro a d t e mini. Sed non ob id bonorüm cæleftiumfpes
v e n ie t. Humani generis uni verfitatem Scriptu- adimitur , fi non omnes ad cohabitationem
ra fub carnis nomine defignat : ut in Lege, F Dei eligentur, Plures enim manfiones diverfa
Et dixit Deus, Non permanebit fpiritus meus dignitati habitantium præparantur. Sed licèt
PfnI. 8).
Bcatigia
diverfa fit dignitas } differt enim ftella ftella :
in gloria : tarnen quotquot habitationibus,
variis licèt, digni habebuntur, fidei frudum
Sc honorem cæleftis gloriæ fortientur.
in hominibus iftis, quoniam caro flint 5 Sc in
eadem, Quoniam «orrupit omnis caro viam
g. ejus j Sc in propheta Dominus, Et effundam
de fpiritu meo fuper omnem carnem 5 Sc in
3 In Reg. mf. à prima manu , Deus ; à fecunda, Deo : malè.
b Mf. Reg. map abftinent. An i°. loco nocacur nudiras Gym- ■
nofophiftarum apud Indos, 2°. concincncia Magorum apud Perlas
«lebrium , j°. Moncaniftarum xerophagix, auat novum affeftati
■ officii nomen & froximum ethnici fuperftitioni fidel es vocanc apud
Tcrrull. dc jejun. c. i . .
c Abed etiam hæc vox à Plàlterio quod vertit Hieronymus
ex hebræo. Exftat vero in græcis exemplaribus , & apud Atogu-
■. ftinum, Theodore cum Sec.
d Vulgati, intra inanem materiem collocando. Hinc igitur See.
. Veriùs mf. Reg. intra inanimem : ut fit qusrdam oppofitio inter
anima noftra farentem efle, 6c intra inanimem materiam concludi.
c Regius codex à prima n
malè. Totus ille locus non
seterna eft, fèd de cCmporarii
elects proximè diâi funt, non
vefte confpicui See. _______
jam ad habnandum eleâti. Hanc autem elefitionem ex meriti dele-
âu fieri nemo mfi. hæreticus negaverit, Hunc itaque locum fru-
ftra recenfct Scultctus inter Hilarii nit vos.
. f Par. requiei. Editi alii, in habitat,onis edeftis eft requie. Sequi-
mur mfT. Tota h*c phrafis clariucis ergo ira eft invertenda : Re-
quiet mhabitatimes caleftit eft ferfeSH, omnit. k u omnium, bone
lanu > dilitfu ; à fecunda dileltionis,
de eleCtione ac prædeftinationc
i gloriæ ætcrnæ rctributionc. Hinc
I qui erunc, fed qui jam funtnuftiali
.. invltamur feflinare illuc, ubi funt
IÖ5' Trädlatus in LXIV. Pfalmum. 166
6. Poft enim beatitudinerti ejus, qui ad ha- A 7. Db quod ita feqnitur : Exaudi nos Deus fadomw>
q
iUi«»on
quo®111
cohiMra*
bitandum in tabernaculis Dei fuerit eleftus
hoc feqnitur : Replebimur in bonis domus tua :
[anttum eft templum tuum 3 * mirabik in atqui-
tate. His ergo bonis domus Dei replebimur j
x quia in tabernaculis Dei beatus liabitabit.
0 Et quidem interim bona domfis qua: fint poffu.
liltaris noßer3 (pcs omnium finium terra:in mari
longe. Non competit hæC oratio Judæoi Et Abeadtii-
quamquam hic liber Legis fit, prophetia tarnen K W
non eftgentis uniusi Spes enimhæc omnium cxclu^r*
fînium terræ eft : Sc quaenmqué fe habi.tabilis
mundi hujus temperies extendit,omnibus Chrimus*
exiftimare, Eçclefiæ fcilicet munera, quæ fins in fpe eft. Quinetiam e interni atque exter-
ei fecundùm multiplicem frudum Chriftus in- ni maris infulæ in hujus nominis virtute re-
dulfit, quia Sc ipfa fecundùm Apoftolum do- quiefeunt. Spes enim omnium fînium terræ, Sc
musDeieft:Ut fcias, inquit, quemadmodum B in mari longé eft. Sed fpem oportet non ex
oporteat te in domo Dei diverlari, quæ eft inani eflè præfumtam : ne magis fit incertorum
Ecclefia Dei vivi, columna Sc firmamentum
[ veritatis. Hjcc ergo habeta tricefimum, fexa-
[ gefimum, centefimumque frudum. His ergo
l bdnis domds Dei fides credehtium explebi-
1 tur, qux interim dbnorum divifionibus ador-
; natur, ficut feriptum eft:b Huic enim datur
p- fermo fapientije, alii fermo feientije, alii fides
1 in eodem Spiritu, alii dona fanationum, alii
praffumtio, qudm exfpedatio cognitorum.
8. Itaque cur in eo fpes omnium fit, in
Confequentibus docet,dicens, Pra:ftarans mon- f. j.
tes in virtute tua aceinHus potentid, * qui contur- f. 8.
bash fundum mans , fonum Piuttuum ejus, Ad ,, ^ ..
terrenorum montium naturam fermo ifte non terreni hie
pertinet • firmati enim funt , non prsepara- fignifi««"-
ti ^ prieparatio autem, future operationis eft tur: •
» genera Iinguarum, aliic interpretatio lingua- C coeptum. Dehinc memorat»rum montium prar.
I rum. Verimi funt Sc alia plena Sc perfeda do- paratio in accindu potentid atque virtute eft:
i mus Dei ltiunera, nequaquam d naturis car- terra autem omnis ex nihilo eft jufla fubfi-
| nalium fenfuum jeftimanda. Novit ha:c ufque ftere,refque ea potently non eguit accindu,
I ad tertium cjelum Apoftolus raptus : Sc pra. qu^ ex jubendi facilitate pendebat. Utile eft
i.cnh.9. dicat dicens, Quod oculus nonvidit, necau- autem cognofcere ficubi in Scripturis mon-
■ » risaudivit, nec in cor hominis adfeendit, qux tium fada fit mentio. Ait namque Propheta, Mich. 1. *,
. m ” prarparavit Deus his qui diligunt eum. His Audite populi omnes, Sc attendat terra, Sc &c-
I igitur domiis Dei bonis replebimur. Et meri- omnes habitantes in ea. Et erit vobis Do- «
I turn percipiendorum horum fruduum docet, minus Deus in teftimonium, Dominus de do»- ..
I dicens , SanEium eft templum tuum, mirabile in D mo fanda fua. Propter quod ecce Dominus «
aquitate. Omnia namque credentium corpora defeendet de loco liio, defeendet fuper ex- c<
celfa terra:, Sc eoiiteret montes fubtus fe, Sc «
valles Iiquefcent tamquam cera d facie ignis «
propter impietatem Jacob. Hxc omnia propter
peccata domds Ifraeh Et rurfurti, Et pfal. 17. s
commota eft Sc intremuit terra, Sc funda- &c.
menta montium conturbata funt Sc commota «
funt, quoniam iratus eft his. Adfeendit fu- «
mus ab ira ejus , Sc ignis a facie ejus 1 exartemplum
Dei elfe Apoftolus docet, dicens
An nefeitis qu6d templum Dei eftis, Sc Spiritus
Dei haoitat in vobis >' Si quis templum
Dei corruperit, corrumpet eum Deus. Templum
enim Dei fandum eft. Ornandum ergo
hoc Dei templum eft fanditate atque juftitia :
ut bonis domüs Dei repleatur, ut a:quitatis
ac fidei operibus mirabile fit. Dornum autem
Dei etiam ipfum aflumtum à Dei filio homi- E defeet, carbones accenfi funt ab eo. Inclina-
nem intelligere erit promtum : quia in eo in- vit cælum, Sc defeendit, Sc caligo fub pedL «
habitet omnis plenitudo divinitatis, Sc per na- bus ejus. Et in confequentibus eft, Mifit teu
turæ proprietatem in eo Pater habitet , bonis gittas fuas, Sc difperfit eös , Sc fulgura mul- ..
'itaque ejus, id eft, virtutis, gloriæ, æter- tiplicavit, Sc conturba vit eos. Et in his, quart- «
nitatis, unoquoque eo replendo, qui fe tem- tum ledio docet, defeenfionem Domini .de
plum Deo fandum Sc mirabile in æquitate fer- cælo per Prophetam Spiritus-fandus oftendit,
vaverit. Omnium itâque noftrûmfpes iftaeft, k metum terræ, montium trepidationem * ob
ut bonis domus Dei repleamur, ut fandum Sc id quia his Dominus iratus fit, fumo de ira ejus
mirabile templum illius fimüs. Beati quidem exorto, igne deinceps de confpedu ejus ac-
funt,qui jamà Deo ad habitandum in taberna- F cendendo. In fumo qui adfeendit, præterixi
culis ejus eledi funt : fèd feftinare nos in con- temporis res eft : in igne autem accendendo
fortium hujus beatitudinis congruum eft, ope- futuri fignificatio continetur. Dehinc ne quid-
rationibus id atque orationibusf expetentes. quam de natura hebeti Sc iramobili diduitt exi-
? Mf. Rcg. tricenum, fexagenutn, centenumque.
In mf. Reg. hine enim datur aliis ferme Japientia, atiie fermo
' ïïj|#iï ’ ‘nterpretatio fer mon u m renitentibus mfl*. qui juxta græ-
cum habenchîc, ut lib. 2. dc Trin. n. jj. Sc lib, 8. n. 2*. interpretatio
linptarum.
* Apud Pat. in naturis.
* Vocabulum itaque in vulgatis omiflum , reftituimus ex mff.
Par. confequentes. '
f Rcg. mf. interne ma\ ns, fine verbis atque externi : quæ fi ab
alus abefient, maris interni infulas. putaicmus ad imitationcm
prophcticorum verborum vocari cas quæ longé funt intra mare ;
c quibus Traft. Plàl. 14. n. j. ^uin eriam in Octani infulis
MMattones Deo plurimas paravermt Apoftoli. Sed Sc externi in-
, teftinique marie memiftlt Flofus 1. 4. t. 2. ExcernUm mare Ocea-
nUm vocavit Ptolemxus : Piinius autem 1. 3. hid. nat. c. j. & 1. y.
c. 2. Sec. Meditcrrancum mare internum dixiti
h In vulgatis, profundum. Verius mf Reg. fundum, juxta
graccum x6i»s j quomodo legere eft Sc apud Auguftinum Sc in
Vcteribus pfalteriis.
* Editi, exardefeit: quam ledlionem Videtc eft apud Auguftinum
, sin vcteribus pfalteriis German. Mediolan. Rom. fed non
patiUntur fubjcifta , in i^ne autem accendendo future fignificatio
contmetur , quae necefiario pollulänt exardefeet, quod habet mf.
Rcg. necnon Theodorttus Sc vetus pfalterium CarnUtenfc.
* Vulgati, motum terra: minus ad mencem Hilarii, non terre-
(num aliquid fuperioribus demonftrari contcndentis. Caftigantut
cx m(T.
t ij