nafci hominem voluerat. Sed tot tantifque be- Afimiles quos adorant, vénérantes fint ih con.
neficiis populus ingratus, Sc colonus vinea: pri.
mus eledus, in ipfum Dominum vinea: par-
ricidales manus intulit, Deum, quantum infe
eft, crucifixum in homine mortificans. Sed
eledi Tunt fervi, quibus vinea frudum ejus
reddentibus traderetur : in quibus Dominus,
judicato populo fuo , pietatis lux damnum con-
1 folaretur. Itaque confblantur eum gentes, in
Martyribus 8c confefforibus Sc fidetibus fuis
fortio veneratorum, ipfi fimulacrorum modo
1 emortua corpora fine vitæ fpiritu relinquendi.
17. Demonftrato autem errore gentili, ad
dodrinæ ordinem propheticus fermo fe retulit
dicens, D om u s Is ra e l b en ed kite D om in um 3 domus
A a ro n b en ed kite Dom inum 3 domus L e v i bénédicité
D om in um , q u i timetis Domin um 3 benedkite eum.
In his nominum atque officiorum diftindioni- i
bus omnem Ecclefiæ populum complexus eft :
frudus ex fe commilïæ fibi gratiæ rependen- B fed per nuncupationum Sc proprietatum fignifi.
tes. Non nova autem, nec hujus tantum Pro-
phetæ vox ifta eft. * Moyfes in præclaro illo
Deuteronomii cantico , cùm peccata populi
hujus, Sc impietates noviffimas, Sc fidem ge-
, nerationis alterius prædicaret, ait : Quoniam
judicabit Dominus populum fuum, Sc in fervis
• fuis confblabitur. Sandus etiam Eleazar, cùm
à principibus populi fui deguftare b ementi-
tum facrificatum cogeretur, gloriam martyrii
cationem ipfa ilia officiorum mérita divifit. In
eo enim quod dicitur, domus I f r a e l, Sc domus
A a r o n3 Sc domus L e v i , Sc q u i tim e tis Dominum,
aliud ab alio k effe difeernitur : ut, fe'cundùm
Apoftolumad Corinthios feribentem, quædam
1 fit in nominibus diftindio, cùm ait, Vocatis.
fandis, cum omnibus qui invocant nomen Do. 1
mini noftri Jefu Chrifti j ut aliud vocatos, aliud
fandos,aliud invocantes nomen Domini effe
a. 16.
■ jr.ij.
fiib hac eadem voce confummat, feiens Do- C fignificet. Nunc autem prim dm Ifiaelnuncu-
minum in fervis fuis voluntatem ejus operan- pari videmus, fecundó Aaron, tertio Levi,
tibus, judicato populo, confblandum. quarto timentes Dominum. Et in Aaron fa-
26. Gonvertitur deinde ad depellendum er- cerdotes fignificari non ambiguum eft: facerrorem
gentiliumc prophetico fermone, ut ftul- dos enim in lege Aaron primus fuit, 8c exinde
tas atque irreligiolas luperftitiones ex ipfis fu- in fucceffione ejus facerdotum honor manfir.
perftitionum caufis coarguat, dicens, Sim u la - In Levi autem miniftros oftendi abfolutum
era gentium argentum & a u rum 3 opera manuum eft : hax enim tribus in minifterium electa eft,
hominum. * O s h a b en t, & non loquentur yoculos Reliquus autem populus, cui non facerdotii,
habent non vid eb u nt i * aures h a b en t, & non neque minifterii, fed timoris officium eft, in
audient } [ d nares h a b e n t , & non odorabunt ; Dbis qui timent Dominum nuncupatur. Docet
manus h a b en t, & non pa lp a bun t y pedes h a b en t, autem nos Apoftolus m fuper omnes hos effe
& non ambulabunt : e non clamabunt in gutture
fu o : ] neque cjl fpiritus in ore eorum. * Sim ile s illis
f ia n t , q u i fa c iu n t e a , & omnes f q u i confidunt in
eis. Fréquenter 8c in aliis pfalmis idipfum de
fimulacris gentium dictum eft : 8c prophetia
omnis hoc Iaborat, ut humanum errorem à
ilultiflîmis his irreligiofitatum ftudiis avertat.
Addunt enim plerique his impietatibus fuis
Ifrael,cùm ait, Et quotquot regulæ huicob-
fecundabunt, pax fuper eos 8c mifericordia,
8c fiiper Ifrael. Sacerdotes 8c miniftros officii
fui régula in eo quod agunt continet : fed præ-
ftatlongé voluntate magis aliquid agere,quàm l
lege. Et optimum eft,. per minifterii ordinem
non fblùm fatisfacere minifterio, fed per do-
drinæ feientiam Sc fidei calorem ad cognitioaudoritatem,
ut pretiis metallorum honorem E nem Dei contemplationemque contendere.
diis quos fibi fecerint quærant, auro eos ar-
gentoque formando : fed hoc tantùm quod
pofTimt largiuntur , imaginem fcilicet oris,
oculorum, aurium, narium, manuum 8c pedum
, deos fuos in forma mortui corporis adorantes,
8 cui fpiritu evolante os mutum eft,
oculi .hebetes, aures furdæ, nares h inanimæ
funt,manus diffolutæ, pedes rigentes, omne
Eum ergo, qui Deum intelligens Sc videns
effet, quod eft proprium Ifrael, in primo be-
nedicentium ordine collocavit : ( qui officium
in quo effet, atque honorem facerdotis, hac
ipfa cogniti per ndem Sc contemplati Dei vir-
tute præcelleret ; ) quia cùm plures fint Aaron,
id eft, facerdotes $ pauci tarnen Ifrael, id eft,
qui cognitipne mentis Deum contemplaturi
corpus immobile eft. Sed errori eorum id quod fint, reperientur. Hi ergo primtim ad bene-
nec fperare audent deputatur : ut eorum fint F dicendum advocantur : ceteris aliis poft eos,
2 Apud Par. Mox in priclaro illo : mendosc. Turn in Reg. mf.
Exodi cantico. Ac verba allata ex Deuceronomio, non dc Exodo
funt petita.
b Er. poft Bad. ementium facrificatum: in margine autem, Sitfpi-
cor legend/»», e gentium facrificatu. Hujus conjefturam in tex-
tum rcvocavit Lipfius. Gernianam ledtionem przftanc mlT. Reg.
& Turon. juxta illud a. Machab. 6. to . Rogabantafferri carnet
quibus vefei ei licebat, ut fimularetur manducajfe, ficut rex itnfe-
raverat, de facrificii carnibus. Quod autem fubjicit Hilarius Elea-
zarum prxdiCtis Deuteronomii verbis martyrium confummaflc ,
non de Elcazaro narrat facer textus, fed dc (eptem fratribus, qui
una cum matre fe iifdem verbis ad tormcnca fortiter ferenda co-
hortabantur i . Machab. 7. 6.
c In mf. T uron. propheticus fermo.
d Unciniscomprehenfa abfunt ä Vulgata, & videntur interje-
61a ex Plalmo 113. Exftant tarnen in veteribus pfalteriis Rom. Me-
diolan. Carnut. German, ut in noftris mlT. eaque poftulat Hilarii
cnarratio. ,,
* In vulgatis fequens fcntencia, feil, neque eft fpiritus in on to-
rum, huic prxmictitur.
f Regius codex ac Turon. qui fperant in his.
6 Apud Bad. & Er. cui fpiritus eft fine voluntate : fallä IcCbio,
cum mortuum corpus fpiritu non minus carcat quim voluntate.
Turn Lipfius loco fpiritus, pofuit fpecies, quod & apud Par- IC"
centum eft. Mendosc iu Reg. mf. cui fpiritu d voluntate. Locum
hunc Turoncnfi codici debemus rcllitutum.
h Sic miT. Editi verb, inanes funt.
* Editi, in emortuo corpore: cailigantur ex mf. Turon. favente
Regio, in quo & mortua corpora.
k Verbum effe abeft a mf. Turon.
1 In edit, fit in hominibus. In mf. Keg. fit in omnibus. Lewndttm
cum T uron. jff in nominibus: quod con lent it cum proximo diet's 1
In his nominum atque officiorum See. Superior conjunÄio»* P10
ficut pofitaell. Inferius verbum ait ex mf Reg. rcvocacur.
m In mlT. Reg. Sc Turon. pro. omnes: qua lcitionc aptius fig01'
ficatur Ifrael tribus aliis ordinibus przftarc.
481 T raébatus in C X X X V. Pfalmum. 482-
in eo quo Sc ipfi eflènt officio, benediâuris. A ejus. Et redemit nos * de inimicis noflyis : * * ’
Sed benedicunt Deum, Sc domus Ifrael, Sc
domus Aaron, 8c domus Levi, Sc omnes qui
quoniam in fizeula, mifericordia ejus. Gjui \
timent Dominum : eum fcilicet, qui eft bene-
dat efiam omni carni : quoniam in ßzcula
di&us Deus ex Sion , qui habitat Jerufalem ,
mifericordia ejus. Confitemini Deo cali: quoniam
fiin&urn montem Sion, Sc civitatem cjeleftem ,
in fzcula mifericordia ejus.
Ecclefiam primitivorum, manentium Sc feri-
ptorum in cadis, in Domino noftro Jefu Chri-
fto, qui eft benedi&us in fkcula fieculorum.
Amen.
T R A C T A T U S PSALMI .
P S A L M U S C X X X V .
Alleluia.
NO N eft otiofus propheticus fermo >
neque ex inanibus ac fuperfluis caufis
fpiritalis loquela eft. Si enim in
Seripturx
dignitas.
viris prudentibus exfpedari id maximb fblet,
ut ea qua: loquuntur, gravitate eorum doStri-
naque digna fint j omnifque fermo non fit
_ fortuitus 8c vagus, fed ex rationabilibus cau-
0 N F IT E M IN 1 Domino : quo- fis profe&us, 8c exfpe&ationi audieritium uti-
^ niam bonus, quoniam in fkcula miferi- lis, Sc a audoritati congruus diflerentium :
cordia ejus. Confitemini Deo deorum : quo- C quanto magis id in cadeftibus eloquiis opinan-
nim in ftmU mtfencoriiu. ejus. $ui fecit *!um eft* ut quidtl“ d in his.b„eft’ “ ceifum,
mirabilia * folus : quoniam in ficula mifericordia
ejus. Qui fecit calos in intelleftu :
quoniam in fecula mifericordia ejus. Qui
firmamt terram fuper * aquam : quoniam
in fecula mifericordia ejus. Qui fecit lumi-
naria magna folus : quoniam in fecula mifericordia
divinum, rationabile Sc perfe&um efïe exifti-
metur. Sed plerumque, immo femper, vitio
noftro accidit, ut quæ legi in ecclefia audL
mus, auribus atque animis noftris longé ab
his peregrinantibus negligamus : ut per au-
diendi incuriam, vilefeat apud nos di&orum
cæleftium dignitas. Cùm in ledionis tempore
' rationes fiipputamus, iras concipimus, inju-.
occupatis nobis furda: aures funt, Sc hebes
mens eft 5 Sc fi quid fortS in aures noftras eorum
ejus. Solem in poteftatem diei : D rias cogitamus*, luxus recolimus : tunc ad hæc
quoniam in fecula mifericordia ejus. Qui ~ L r' J
percuffit Ægyptum cum primogenitis eorum:
quoniam in fecula mifericordia ejus. Et edu-
xit Ifrael de medio eorum : quoniam in fecula
mifericordia ejus. In manu forti Ö5 brachio
excelfo : quoniam in fecula mifericordia ejus.
Qui dimfit mare rubrum in divifiones :
quoniam in fecula mifericordia ejus. Et E verfa feripta funt : ut nunc nobis inftitutio.
qus leguntur inciderit, virtutem tamen
didorum obrutus fkculi curis animus non fen-
tit : Sc quorum intelligentiam non confequitur,
levem exiftimabit audoritatem.
2. Omnia autem, qua: in libris propheticis
funt, maximum humana: Sc falutis 8c dodrina:
profedum in fe habent, noftrique causa unimultimoda
dodrina.
tranfduxit Ifiael per medium ejus : quoniam
in ftecula mifericordia ejus. Et excufft
Pharaonem wirtutem ejus in mare rubrum
: quoniam in fecula mifericordia ejus.
Qui tranfduxit populum fuum in defertum:
quoniam in fecula mifericordia ejus. Qui
perduxit aquam de petra rupis : quoniam
nem vita: innocentis afferrent, nunc feientiam
Dei intimarent, nunc originis natura:que no_
ftra: cognitionem tribuerent, nunc futurorüm
intelligentiam non fpe tantüm, fed ratione
prjeftarent, nunc caufas univerfitatis hujus
ortufque proferrent, Sc humanum fenfum tan-
tarum rerum intelligentia: incapacem ad ca-
piendam horum cognitionem variis dodrina
generibus diftenderent. Partibus enim quibuf.
in fecula mifericordia ejus. Qui pereußit F dam Sc divifionibus opus fuit, per quasfénfim
Cur libri
ejus plures
reges magnos : quoniam in feu la mifericordia
ejus. Seon regem Amorrhteorum: quoniam
in fecula mifericordia ejus. Et Og
regem Bafin : quoniam in fecula mifericordia
ejus. Et dedit terram eorum heredita-
tem : quoniam in fecula mifericordia ejus.
Quoniam in humilitate noHra memor fu it
noflri * ; quoniam in fecula mifericordia
* In vulgatis, auBori. Reponimus suBoritati ex mff. Reg. & I
b0pj^U' antca habent expetitioni, non exfpeBationi.
Edui , in his excelfum eft, hac snetathefi fententiam Hilarii I
prorlus confufam cxlvibebant. ;Excelfum quippe ad effe exiftimetur I
fub ufu exercitationis afliduo opinio faltem in-
comprehenfibilis nobis hujus intelligentia: pofi.
fet irrepere.Plures propheta: funt, d 8cingen-
tia eorum copiofaque dida. Plures etiam pfal-
mi funt, 8c fingulis multa Sc varia,congefta
funt. Et quamquam omnes unam atque eam-
dem in fe dodrinie formam compledantur:
diverfis tamen inftitutis in eamdem nos feien-
t \ x viam dirigunt j non omnia in unum con-
gerentes, ( incapaces enim omnium fumus )
I cum ceteris referendum ell.
* lea mf. Turon. Editi verb,
d Reg. mf. cum Turon. & l
funt. Plures &c.
a eorum copiofa «put diBn
Hh