Cur liliis
Angcli.
b
Ÿ-3 0 .
Rcfurgcnt
ad igncm
sternum.
Juftorum
refurrcdlio
lon-:c mi-
1 -lAcandor
indultus eft : ne quid ex proprio A enim dies follicitus erit fib i ip fe . Sufficit diet
labore aut arte exiftimarentur habuiffe. Et cùm
in refurredione fimiles homines Angelis erunt,
iperare nos caleftis g loria voluit operimentum,
exemplo angelicæ claritatis. Eft autem in natura
iftius germinis ,ut aptiffimè cæleftibus An-
gelorum fobftantiis comparetur. H o c enim ef-
florefcenss cùm à ftirpedetentæ humi radicis
avellitur, naturæ fuæ virtutem licèt aruiffe pu-
tetur o ccultâ t, 6c redeunte tempore rurfum lilitia
fita. Commune judicium eft , diem j
labentium temporum curium luce folis illumi.
natum , quern nox interjeda diferiminat, &
interventu fuo diei diem fubrogat : futuri autem
temporis fignificantia continetur in craftino.
Ergo de futurb lollicitos nos effe Deus
vetuit. I n c u b. 1 a autem follicitudinis rela-
x a t a , non negligentia, fed fidei eft. Cur enim
folliciti Emus in craftino j ciim craftinus dies
lii fui honore veftitur. Ex fe a enim efflorefeit B fibi ipfefollicitus fit? Ergo anxietatem noftram _
” ' ~ ip fa pro nobis dies fbllicita depellit. Sed follici. "
tudo, ut arbitror , proprius eft hominis affe. c
dus : hanc enim excitât aut curæ, aut metûs ,,
aut. doloris anxietas. Dies verb curfus eft temporis
: 6c fbla c providentiam confecuta follici.
tudinis recipiunt affedum. Conftituetur ergo
dies elfe animal, quod 6c caveat, 6c profpiciat,
6c cu retj cui Sc malitia propria fufficiàt, ne-
que extrinfecùs accidenti fit cumulànda pecac
redditur j 6c quod e f t , nec rad ia poteft
debere nec terra : cùm ille qui fe fubeat fuc-
cu s , ex fe fit. Atque ita annua licèt hujus vi-
riditatis exemplo, virtutem f fuæ cæleftis. fub-
ftantiæ amulatur : cùm ex eo tantùm , quod
intra fè acceptum h a b e a t , alatur in florem.
Ideo ergo lilia non laborant, neque nent : quia
Virtûtes angelorum, ex ea quam adeptæ font
originis fuæ forte , ut fint femper accipiant.
12. S i enim foenttm a gr i, quod hodie efi 3 & eras C cato. Sed natura re:i non ca p it , diei deputare
in ignem mittitur, T>eus ficv efiit 5 quanto mugis
vos c modica fidei i. Fidei noftræ inviolabilem
confidentiam exemplorum audoritate confirmât
: ut tanto majoris periculi res fit ambige-
r e , quanto impenfiore cura omnem occafio-
nem infidelitatis abftulerit.Foenum non idcirco
nafeitur, ut detur igni j neque ideo veftiendi
ejus peculiaris D eo cura e f t , ut cremetur : fed
fob foeni nomine nuncupatas effe à Deo gentes,
mentis affedum ; ergo 6c quod fibi ip fa folli_
cita eft , 6c quod ei malitia fua fufficit, &
quod inhibemur folliciti eile de craftino j to-
tum f fub didis caleftis fignificantia continetur.
Jubemur igitur non ambigere de fu- (
turis j fatis enim v ita noftra malitia , & J
dierum quibus vivimus peccata fufficiunt , ut n
circa h a c purganda 6& promerenda omnis
v ita noftra meditatio laborque verfetur
crebrô invenimus. Germen autem illud e f t , D etiam de futurorum diffidentia inexpiabilis
quod virtutis fua flore dilapfo, ad calorem folis
arefeit. Igitur requies nulla gentibus , neque
mortis, ut volunt, compendio quies dabitur :
fed corporalis 6c ipfis aternitas deftinabitur, ut
ignis aterni in ipfis fit aterna materies, 6c in
univerfis fèmpiternis exerceatur, ultio fempi-
terna. Si igitur gentibus idcirco.tantum indul-
getur aternitas corporalis, ut mox d igni judi-
cii deftinentur j quam profanum e f t , fandos
irreligiofitas contrahatur : cum ceflante cur&
noft'rk , ipfa in officio fuo , qua font fotura,
follicita fint, 6c nobis a te rn a claritatis profe-
d u s , D e i procurante bonitate , jam non fol-
licitis praparetur,
14. Kfolite judicare, ne judicemini. * Quo enim i.
jtidicio judicaveritis s judicabitur de vobis. Omne f
judicii officium penitus Deus fubmovet, nec ji
ullum omnino fufeipi patitur. Sed compugnare f'
de gloria aternitatis ambigere , cùm iniquis E propofitis fubfequentia exiftimantur, cùm di- d
aternitatis opus praftetur ad pcenam. Omnem c i t , quo judicio judicaveritis , judicabitur de vo- c
igitur exfpedationem noftram in fide repro-
bis. Sed fuperiüs a i t , Nblite judicare, ne judicemini.
miflionum 6c virtutis fua poteftate exigit col-
Numquid boni judicii arbitrium fufeipi
lo ca r i: ut cura rerum quibus indigemus omifsS,
non oportebit ? Atquin profïtetur pro condi-
ab eo potius omnia, a quo ipfi vitale exordium
tione judicii judicandos , 6c univerfis genere
fumfimus, exfpedemus, regnumque D e i vita
quo menfi font metiendum. Ergo numquam
noftra ftipendiis quaramus. Et h a c red e per-
bene judicabitur, fi omnino non erit judican-
fedeque viventium merces eft , ut in novam
dum. Sed jam dudum, ut fuperiiis cognofcitur,
caleftemque fubftantiam ex hac corruptibilis
nihil in verbis D e i lev eau tin an e tradacur:
corporis materie transferantur , 6c corruptio F omnifque hic ultra fenfuni gentilium aurium
terrena calefti incorruptione mutetur. Gen.
tium igitur eft , infidelitatis iftius cura an g i:
quibus faculi amore detentis, 6c corporis gau-
diis.occupatis , nullum per fidem 6c confeffio-
nem D e i in calefte regnum iter quaritur 6c
optatur.
13. Nolite ergo folliciti ejje de craftino. Craftinus
fermo eft. Judicari enim de fponfionibus fuis C
v e tu it : quia ut judicia ex incertis rebus inter
homines fumuntur , ita 6c hoc judicium ad-
versüm Deum ex fentiendi atque opinandi
ambiguitate fufeipitur , quod penitus repellit
a nobis , ut conftans potifis fides retineatur}
quia non ficut in rebus ceteris, peccatum fit
» In vulgacis, igitur. Concinniùs in mff. enim. Exemplo lilii, cuius
ftirps a radiée cxcifa cùm jam calyces fuos emiferit , ita eof-
dem nutrit ac fovet, ut penitus efflorcant, oftenditur vitam An-
gclorum, ex propria, & non externa fubftantia foveri.
«» Ex pluribusmff. hue rerocatur vocabulum fut., auod non ad
lilium refertur , fed ad cæleftcm fubftantiam, quse fua eft, feu
qux cx fua natura ut femper lit habet.
C Pi lues mil', minimt fidei.
d in feptem mlf. igni judici : leftio non fpernenda , ut ignis
judex dicatur quali ignis vindex- Aliam tarnen confirmât Tract-
Pf. 131. n. il- ubi inutiles Q> infrncluofos igni judicii defututos le-
* Editi, foin providentiel : caftigantur cx mff. Rom. Colb. &
Carn. Providcntiam autem vocat Hilarius providendi ac prolpi-
ciendi facultatem.
f Ita mff. potior.es, id eft . totum hoc Ipiritaliter diClum eft.
Alii vero cum vulgatis , fub dilti ctleftis fignificantia.
r-eram judicaffe ■> fed 1 in his rebus tantum- A feientiæ défit inftru&io, proterant atqüe côm
M M j e Deo judicium , initium elfe fit cri- cu lcent, 6c infirmimtem in Deo paffionis irrideant
j converfique in nos _
modo
minis. . • v
15. Qffjd dUtem vides fcftucam in oculofratris
tui & trabem inoculo tuo non vides ? 6C reliqua.
In confequentibus docuit, folarto in Spiritum
blafphemiam extra veniam foturam , ceteris
omnibus Deo indulgentiam largiente. Peccatum
autem in Spiritum e f t , D eo virtutis pote-
ftatem negare, 6c Chrifto fubftantiam adimere
contradidtionum
aculeis imperitiam noftram fidemque difrum-
pant.
2. Sed in his, qua ignorabimus, via nobis <
confequenda veritatis aperitur: c^u a m obti- I
nere in fbla precum mora eft. Ut igitur fen- [
tiamus credamufque omnia, 6c nullo ambigua
voluntatis differamur incerto 5 orandum e f t ,
æternitatis : per quern, quia in hominem Deus B quarendum e f t , pulfandum eft : o rationef mi- f
venit homo rurfum fiet in Deum. Ergo quan.
, inquifitione profedum, tenta-
turn inter feftucam 6c trabem diferiminis e ft ,
mento aditum reperturi. Quin etiam ad fpem
tantum oftendit peccatum in Spiritum condi-
obtinendi, exemplo humani affedus docemur.
tionem ceterorum criminum excedere : ut cùm
Nam cùm nos filiis pifeem panemve pofeenti- ’
infidèles delicfca corporis aliis exprobrent, onus
b u s, non ferpentem fimus aut lapidem reddi-
peccati, b quo de promiflis D eiambigant, in fe
turi j quanto magis nobis optimus ac præftan-
ante non videant, c infidelitatis trabe in oculo
tiffimus pater Deus orantibus perfedæ fidei
tamquam in mentis acie infidente. Fit enim
munera largietur j neque fit pro v ita cibo lapidem
fæpe, utaffomamus nobis arguendi alios audofericordiam
duritiæ gentilis, aut pro baptifmi conritatem,
fine ullo propriæ emendationis exem- C fervatione ferpentem veneni hæretici præfti.
U 6c medenda cacitatis aliena jadantiam
prcferamus, ipfi in tenebris corrupti luminis
conftituti: ciim difficile quemquam fit praftare
d quod egeat ,6 c o p t i m u m fit exemplo po-
tifis docere quam didis. Cura ergo propria
adhibenda eft c a c ita t i: quia ex natura rerum
eft, non prifis aliquem purganda de oculo
fratris feftuca idoneum effici poffe dodorem,
quam de mentis fua lumine trabem perfidia
gravantis ejecerit.
turus ? Confommavit deinde omnia bonitatis ‘
exemplo , univerfos amoris mutui pace con-
jungens : in eo legis 6c prophetarum. mandata
conftituens, ut univerforum in nos bonitatem
optantes, ipfi omnibus boni fimus.
3. Intrate per angtiftam port am. Q u h n lata & 1
Jpatiofa v ia , qua ducit ad perditionern ! Arduum ’
in calum iter hominis e f t , 6c aditus anguftus 1
ac tenuis : ceterùm perditionis via lata eft. <
D Hanc plures obtinent, illam porro pauci inve-
niunt. Paucis enim damna rerum prafentium
cara font : quibus cupiditates 8c animi vincere
6c corporis frangere , 6c expofita totis faculi
viribus illecebrarum omnium lenocinia pra-
ter ire, maximum caleftis fpei lucrum eft. Illis
autem, quibus folum bonum eft fcortari, co-
mefTari, ambire, infolefcere, faftidire, o difïè,
diripere, plurimus eft frequentantium iter tale
comitatus.
C A P U T V I .
De murgmtis ante porcos 3 de pfeudopro-
pheta, de domo adifieata ßtpra petram.
i. t O l i t e dare fanSlum can: bus 3 neque
mïferitis margantas veftras ante E 4. Et quia paucorum effet viam an|uftam
• porcos, 6c reliqua. Praceptis 6c pro.
. miills Dei nihil pretiofius fandiufque e f t , qua
landificatis nobis immortalitatis thefaurum lar-
giuntur. Horum igitur facramenta atque vir-
tutes neque in gentes efferre, neque cum ha-
reticis conferre permittimur. Canes enim, de
oblatrandi adversilis Deum rab ie, gentes font
huncupata. Porcorum vero hareticis eft nomen
: quia quamvis ungula bifida f in t , acinvenire,
fraudulentiam eorum qui earn fe qua-
rere mentirentur exponit, dicens , Attendue d
pfeudoprophetis, qui veniunt a d vos in veftimentis
ovium 3 6cc. Blandimenta verbortim 6c manfue-
tudinis fimulationem admonet frudu operatio-
nis expendi oportere : ut non qualem quis fe
verbis referat, fed qualem fe rebus efficiat fpe-
demus 5 quia in multis veftitu ovium rabies
lupinacontegitur. Ergo, ut fpina uvas, u t tri.
i -1 j .
Dei fervus
led fadtis
dignofeiceptam
tamen D e i cognitionem non rumi- F buli ficus non générant, 6c ut iniqua arbores
nando difponunt. Ergo 6c e concorporatio- utilia poma non afferunt : ita ne in iftis qui-
nem Verbi D e i , 6c paffionis myfterium , 6c demconfiftere docet boni operis effedum j ôc
virtutem refurredionis non promifeuè tradare idcirco omnes cognofcendos effe de frudibus.
nos convenit, neque imperitè incurioféque R e g n u m enim cælorum fbla verborum offl-
proferre : ne ignorantiam noftram, fi perfedæ cia non obtinent : neque qui dixerit, Domine ’
1 Par. in rebus, omiffo pronomine his, quo (ponliones Dei in-
dicantur. Mox apud Bad. Er. & Lipf. initum, ubi id aliis libris
leftius, initium.
b Apud Par. quod fromijfis. Juverit hic totum Hilarii argumen*
tura,quod non per fe omnibus fatis apparct, paucis pcr&ringerc.SU
enim ratiocinatur: Qui.dc promims Deiambigit, ambigit fè eva*
futumin Deum. CircaKoc incercus, non credit Chriftum Deum; fi
quidem ad hoc, cum eflet Deus, fadlus eft homo, ut homo fieret
Deus. Qui autem Chriftum Deum non credit, peccat in Spin-*
tum-fandtum, id eft ip Chrifti divinitatem, quod peccacum trabs
. mndclitatis eft, in oculo-mentis.
* Editi , omilfis verbis infidelitatis trabe, lubjiciunt in oculou-
troque; reftaurantur ex mff. in quorum nonnullis deeft vox infi-
delitatis.
d In excufis, quod exigat. Melius in mff. quod ( vel quo ) egeat.
Hoc eft quod fcholse dicunt, Nemo dat quod non habet.
« Bad. Er. & Lipf. incorf orationem. Alii verb libri, concorforatio-
nem. Corf orationem prologo in Pfalmos n. J. 6. Sc alibi dicere folct
Hilarius.
f Mf. Rom. mifiricordia, inquifitione ferfetlum trfiamento aditum
referturi : falfa veri fpecie, licit id ceteris etiam exftet mifiricordia,
inquifitione, frofictu, ac deiude induobus teftamento.