10. Sed I pmer hanc emendationem.fel- A condemnare nullus audebat, etiam mine in ec-
ad incelligendum clefiafticis * frontibus feriptos fitatis, aliud me Dominus metallicæ damte,
didum doeuit, dicens , dttendite 1 pfiudo-
prophetis, qui veniant advos in veßimentis ovium3
b ab intus autem ßint lupi rapaces: kfruHibus eorum
cognofcetis cos. Eft eiiim aliquid in. corde,
quod diffimulaturin vultu, & velatumeftmente
: & ovem putantes, lupum fenferunt.. Si qua;
ovium fuiit agunt, credantur & oves eile 1 fi
autem c rapacium luporum opus peragunt.
nationis titulo recenferi. Adeft mecum Alexandria
tot concufla beilis, tantum commota.
rum expeditionum pavens tumultum. h Bre-
vius enim adversum Perfam, quam adversum
earn armis.certatum eft. Mutati praifefti, ele&i
duces, corrupti populi, commote Jegiones ne
ab Athanafio Chriftus prcedicaretur. Taceo de
minoribus1 populis & civitatibus, quibus per
lupi efle per opus fuum inteiliguntur j & ge- B totum Orientem aut terror , aut bellum eft.
ftorum fru&u, veftimentorum Ipecies arguitur. Poll qudm omnia contulifti arma adversum fi’
Veftem ovis ta*,lupe rapax, cernimus.. Auro dem Occidentis, & exercitus tnos, convertifti
reipublica: landiim Dei * oneras., & vel de- in oves Chrifti: fngere mihi fub Nerone licuit.
trada templis^vel publicata edidisvvelexa- Aut tu Paulinum beata;kpafljonis virumblan-
da pcenis Deo ingeris. Ofculo facerdotes ex- dimento follicitatum * relegafti, & eccleliam ’
cipis , quo & Cliriftus eft proditus : caput be- fandam Trevirorum tali facerdote fpoliafti. !
riedidioni fummittis, ut fidem calces: convivio Edidis fidem terruifti. Ipfum ufque ad mortem
dignaris, ex quo Judas ad proditionem egref- demutafti exfiliis 6c fatigafti,extraChriftianum
fus eft : e cenlum capitum remittis , quern quoque nomen relegafti: 1 ne panem aut de
Cliriftus, ne fcandalo eflet.,exfolvit: vediga- C liorreo tuo lumeret, aut de Montana Maxilla
Casfar donas, ut ad negationem Chriftianos millaque antro profanatum exfpedaret.Me-
invites: qua tua funt relaxas , ut qua Dei funt diolanenfem piiflimam plebem ™ quam
amittantur.Hac tua,falfa ovis,indumenta funt.
Cefta lupi. 11. At nunc frudus operum tuorum lupe
rapax audi. Neque ego alia potius quam qua
f gefta funt in Ecclefia refero aut tyrannidem
aliam prater quam Dei proferam. Non que-
ror, quia caulam ignoro, fed tamen querela
ftunofa eft, juflos a te epifeoposnon efle, quos
furore terroris tui turbafti ? Tribuni tui adie- 1
runt land a fandorum, 6c viam flbi omni .p.er
populum crudelitate pandentes, protraxerunt
dealtario facerdotes. L e viü s tep u ca s ,fc e le -
fte^Judaorumim piëta te peccaflè? ElFuderunt
qiiidem illiZacharia/anguinem} fed,quantum
in te eft , n concorporatos Chrifto a Chrifto
5 -Codex Martin, cum Colb. propter hanc tmendationem falfita-
tu , aliud quoque me. Magis placet cutn aliis frater hanc , reif
regulamex Match. 7. i l . petitam, qua te falfam pietatem ac fo-
lam Chriftiani nominis larvam oftencare rccognofco ; uude &
emendo quod de te prima fronce cogitatur.
b In mf. Colb. intrinfecut, in Martin, intus, omiiTo ah ia utro- 3UC- . -.. . .. ‘ •
c Sic dao prxdidi codices. Alii vero, rafacia luporum oves per-
agunt. Ut fuperius agunt, ira hïc peragunt ad pfeudoprophetas
referendum videtur.
d Editi, honoras : emendantur ex mff. è quibus Colb. & Martin.
Spirit urn Dei oneras, & vel detract as templis , vel publice editis, vel
exaltas pcenis opus Dei ingeris. Fortè , vel publscatas ediitis. .
opes Deo ingeris. Hïc notacur , quod Lucifer ad calcem lib. x. pro
Athaaalio innuit, Conftantium feil. plecmofynam dare folere de
lacrymis alitnis, de eorum bonis, qui deportari,interfici , profcribique
malucrint, quam Chrilium negare. Not um cftillud Liberii apud
Theodoretum lib. i . hift eccl. c. 16. Eccleßas orbis terrarum ex*
pilafii, mihi ut damnato eleemefynam affers.
‘ * Colb. mf. eenfum capitis. Vedtigalis hujus meminit Jofcph
lib. i . de beilo Jud. c. 16. ubi Agrippa ad populum ediflertt,
raagnreudinem vcâigalium , quat Romanis Ægyptus penfitare fo-
lcbac , ex cenfu fengulorum capitum a:ftimari pofle. Rurfum apud
eumdem lib. 11. amiquit. Jud-fcribit Antiochus : Remittitur.fe-
rtatoribas , [acerdotibus , fcribis templi atque cantoribus tributum,
quod penditur pro capite. In gratiam Clcricorum exftac lex
C. Theod. 1. i. Coll. luftrali data menie Decembri sui. ) j 6.
Negotiators omnes convenu aurum argentumque prtbere , Clericos
tantum cxcipi. Alia, eft 1.x 4. de Epif. & Cler.eodem menie an. 3/7.
data : Omnis a Clericis indebiu conventibnis injuria & iniqu* exa-
Sionts repellatur acèrbitas, Sec. Immunitates alias cis concedunc
leges datx an. 353. & in eodem Cod. 1. io. de Epifcopis memof
Editi i ut tyrannidem aliam prater' quam Dei referrïm. Non
quia , qmmo .verbo queror. Sex mil', nee tyrannidem aliam prater
quam Dei referre ( Mich, qaeo ) quaro: non quia. Colb. & Martin.
aut tyrannidem aliam prater quàm in Deurn proferam. Non quaro '
quia Scc. Arridcret jllud./» Deum fnifi jam'occur'riflct ‘num. 7.
tyrannus non jam hüipanorttm es. Scquimür. exemplar Var. baf
aliis Favehtibus Notatu dignurn e il, primùm quàm fcrupulosè
refcrac Hilarius ,quæ publicislicèt teftimoniis comprobata, per
fe ramen nonfatiç certô compererit : deinde quàm modeilè,pro
Eççjeiia loquens , ab iis referendis fe abftinçac, qu* non contra !
ij>!am,géila lint. Supcriùs cnim , pro qua gtfia funt in ‘Eccleßa, I
nxelîds legerccur in Êcclefiam.
g Marrin. & Cqï£>V^miTinecclefiafiicis prop/ptibsts QuodÀtha-
naiîus Arianis attribuicad Solit. p. tS9 . '.ü^ï'âit, Mot quidem in
lapidicinis manciparunt, illot veto ad netern perfecuti funt : hoc com
Hilario noftro Lucifer lib. mor. pro Dei filio adferibit Conilan-
tio,cujus au dori tat c fa dlum eft : Omnia, inquit, met alia , omnia-
m m exfilja wears qua putabantur digna, noftro tua calliditaii
rejijtentsumreplefis numero: relegando infontes, fame , fits, nuditate
vexando non defsfiss. Porro cx hoc loco intclligirur Conllantius
reitaurafle morem ,qucm pater ipfius abrogarac lege 1. de pcenis
Cod. Th. qua caver uc f i qui, in ludum fuerit, vel in metallumdam-
natus , mtntnii in ejus facie feribatur.. . quo facies , qua ad fimi-
Istssdsnem pulcritudinis ah-fits eft figsiratss, minime maculetur.
b In codice Vac. baf. hie additur mugis: quod & habet Martin,
m quo iicut in Colb. dncea piacfenur leviiss, non brevitis. Nec
Icve, nec breve fuit bellum adversuj Perfam , quo poilmodum
Julianus concidic, cum jam diutinum fuiflcc.
* Exemplar Colb. cum Martin, de minoribus fama populis.- &
ox , Toft qua omnia.
k Mf. Martin, beats confefftonis virum.
1 Colbertinus codex, utpanerr.
ïamdam prse fefert
fpeciem , fed fallam. Ut cnim obfci
hac idcirco diett de Paulino Hilarius , quod prists rclegatus
fuerit in Phrygians, ubi er ant Cataphryges haretici Montani Maximil-
laque fellarts, inde vero ad barbaros amandarns: quad diceret, Pa-
crat Conilantio, Paulinum inter Cataphrygas amandaflei
:tiam extra Chriftianum nomen expulic. Quod hie Montana
| § ir, librariorum lapfum putanius , ptatfertim cum lib. z. ad
Conftant. exftetMontanas, non Montana.
I "* Quod hie priüs yidebatur deeiTe , mutata incerpundione
reftauratur. Alias praeferendum eiTctcummir. Colb; Sc Marcin.
quantofuroris tuiterrore turbafti! Mcdiolanciifis plebs mcrito piifli-
ma, ob cam prafertim fidei conftantiam quam anno 3;/. demon-
ftravu. Nam cum picudofy nodus prayam fidem apud earn divul-
garc non auderet, hoc camcn tcntaiTct Imperatoris nomine; tantum
in ic populi horrorem cpmmovit', uc intra eccleliam con-
venire jam non fibi tutum exiftimans, in palatium fcccfierit ,
utijam nbtatum lib. 1. ad Conftant. n. 8. Hxc aucem malaco-
dcra anno videtur pcrpciTa, cum Dionyfio expulfo impia infide-
litatis Auxentius Mediolanenfem ecclefiam arms* txerettuque ocett-
pavit, ut loquitur Ambfofius Jib. 3.dc Spiritti-Iändö c. 10.
* Solus codex Martin, concorporatus. . . difcejftfti: corrupti.
Concorporatos vocat Hilarius facerdotes, ob corpus Domini quod
■ B E I : 4 9“P divclluiitut, a Chriflo quoJam
modo diilcinduntur. Altäre cnim , inquit Optatus lib. 6. Jedes eft
corporis(fnfanguir.'ss Chrifti. Unde Sc contra altarium effradores
fubjicic , Quid vos ofnderat Chriftus, cujus illic per cert a momenta
corpus&fanguts habitabat! Turn cos Hilarii iioftri more cum Ju-
dsris comparans aic ,Hoc modofudaos eftis imitati.llli injecerunt manut
Chrifto in cruet : a vob\s pcrcujfus eft in altari. Neque verb ambo
Judazorum iccleri rede comparailent Arianorum Donatiftarumre
crimen, nifi verum Chrifti corpus cxftlcariaccipi credidiiTejit.
d ifle id ift i
diftcidifti. Vertifti * deinde ufque ad Romam
bellum tuum , eripuifti illinc * epifeopum:
6c 0 te miferum , qui nefcio utrùm majore
impietate relegaveris, quàm remiferis ! Quos
tu deinde in ecclefiam Tolofimam exercuifti
furores ? Clerici fuftibus cæfi, diacones plum-
bo elifi, 6c in ipfum,ut b fandi mecum in-
telligunt,c in ipfum Chriftum manus miflæ.
Hæc, Conftanti, fi ego mentior, ovis es : fi vero
tu peragis , antichriftus es.
12. Nunc quia hæc, quæ confcientiâ publi-
câ tenentur, non magis à me maledi&a funt
d difta quàm vera j fi cui in Chrifto reliqua
fpes eft, fi quis judiciidiemmetuit, fi quisdiabolo
renuntiavit, fi quis fe regeneratum in vi-
tam recordatur, accipiat quæ dico, 6c e de his
judicio, quo in fe juaicandum eftjudicet. Quæ
enim diclurus fum,non aliunde cognovi:fed
ipfe audivi, 6c præfensadfui cùm gerebantur.
In Chrifto itaque non mentior, quia difeipu-
lus * veritatis,teftis quoque nunc veritatis. Af-
fifto * Orientaliumin Seleucia fynodo,ubi re-
peri tantum blafphemorum,quantum Conftan-
A tioplacebat.NamBprima feceffioneinea h de-
prehendi, ut centum 6c quinque epifeopi ho-
mceufion, id eft, fimilis efïèntiæ prædicârent,
6c decern 6c novem anomoeufion,id eft diflimilis
efïèntiæ, profiterentur , 6c foli Ægyptii præter
Alexandrinum hæreticum * homoufion con-
ftantiffimè ôbtinerent. Cogente * itaque Leona
Comité,in unum omnes congregati funt. ' Ex
his,quihomceufion prædicabant,aliqui nonnulla
piè verbis præferebant : quôd 6c ex Deo effet,
B id eft,de fubftantia Dei filius, 6c femper fuifler.
Qui verô k anomoeufion defendebant , nihil
nifi profaniflimum afTerebant : negantes quid-
quam fubftantiæ Dei fimile efle poffe , neque
de Deo poffe exfiftere generationem , fed efle
Chriftum creaturam 3 * ita quod creatus eft,
id ei nativitas deputaretur : ex nihilo autem
eflej8c idcirco non effefilium,nec Deo fimilem.
13. Loquor autem vobis, quod ego ipfere-
citari in conventu publice audivi,m quod pra%
C dicante epifeopo Antiochiæ exceptum habe-
batur. Hæc ergo ita di<fta efle ab eo comme,
morabantur. Erat Deus,quod eft. Pater non
Blafphe-
miac pu-
blicè rcci-
1 auam malieiose, quam violentcr,vide apud Athanaf ad Sol.
p. 831. ubi poll multa •. Ccpit turn Roma experimentum Chrifti per-
duellium. Cognovit tandem, quod antea non credebat , quomodo Eccl
eft as in ftngults urbibus devaftafjent.
b ItamiT. At editi , ut fanltijfimi. Antea in mf. Vat. baf.
impie, non & in ipfum. •
. ■ f In mff. Martin & Colb. in Chriftum gentilium manus miffa.
In aliis quoque non repetitur in ipfum. Haze poft Bitetrcnlem
fynodum perpetrata eiTe nullum fere dubium eft. Quis verb ille
Chriftus, in quern manus milfie ? Non certe Rodanius, qui Biterris I
inexfilium ejeClus, ad ecclefiam fiiam redire ncquaquam per-
miifus eft. Vehemens fulpicio eft, ipfum Chriftum vocari venc-
•randa corporis Sc (anguinis Chrifti iacrameuta; idemque hie ef-
fe , ut fancls mecum intelligunt, quod aliis Patribus, ubi de iifdem
iacramentis fermonem habent rccondiciorem , vulgatum illud,
Norstnt fideles.
d Vcrbum dilia, apud Er. Lipf. & Par. omilfum, revocatur
ex Bad. & feptem mil' Hinc prius mallemus malcdica , juxta il-
lud num. 6. Si falfa dicimus, inf amis fitfermo maledicus. -
e Editi, de his judicet, quomodo in fe judicandum eft : diifidcu-
tibus m(T.
4 In excufis, quia difcipulus veritatis ajfifto locus mutilus.
Reftauratur ex miT. Vat. baf. Marcin. & Colb. hoc ienfu : quia
ut difcipulus veritatis, ita nunc quoque teftis fum veritatis. Aut
'ii vcrbum ajfifto malct quis connedlere cum fuperioribus; quia
poll fequitur ubi repers, non ubi reperio: legendum deindc eric cum
duobus poftremis niff. Orientalium in Seleucia fynodum reperi, ubi
tantum blafphemorum eft,quantum fcc.Quamquam lib.;.de Trin.n.
t o . jam legimus, Dominus fidem confirmatums ajfiftit, palpandi
corporis & contreclandi vttlneris obtain facultatem: ubi tempus praz-
fens ajfiftit, in narrationis ejufdem fcric excipic prxeeritum obtain.
g lit vulgatis , poft fecejfionem means. Pro poft, omnes omnino
mil', habent primam:ic deindc Tell. fucceffionem tneam, Silv. fejfio-
nem in ea , rcliqui, fecejfionem meam. Expumfta littera m, qux ve- 1
teribus in libris in fine verborum fazpiilime abundat, re flat prima
fecejfione mea , vel in ea ; utrumque enim in miT. non aliter pin-
gicur. Ex quo efficitur fenfus rerum geftarum veritaci prorfus
confcnciens. Namque primo die AcacianiaConcilio fecefleranr,
uti narrac Socrates lib. x. c. 35». Turn hac feceifione fa£la dif- .
criminari ac dinumerari casperunt qui uni parti ,quive aleeri ad-1
lixrcrenc; quod etiam Athanafius lib. dc Synod, p. 881. norat his
verbis : Poftea fecejfione falta diffcifft funt, aliique Acacio , fed panel
& fufpelti , adhafere; alii verb , qui ilium reliquerant, magno numero
fuere. Hanc aucem ieceifionem Hilarius primam nuncupat;
quia iidem tertio die Leonaz opera conveniences in unum, denuo
unius partis feceifione disjumfti funt. Neque enim Hie, uc nbnnul-
li putant ,defecunda feceifione loquitur j cum poftea narret quid
die terrio geftum fit , quo contigic altera ilia fecefiio. Ii ipii.
prior 11m edicionum falfa le&ione addufli,cxiftimantHilarium ante
a Concilio fe recepifte, quam omnes in unum a Leona congre-
garentur. Quod connrmant ex verbis Sociatislib. 1. c. 40. quibus
memorancur Acaciani ad Concilium occurrere noluijfe , ex
conventu ejiciendos prists effe dictates, turn eos qui jam antea depofiti,
turn tllos qui in prafentia accufati erant, iilque tandem egreifis
acceififle- At eo in loco non ait Socrates egreifos efle qui du->
dum erant abdicati : fed, l i , inquic, qui in crimen vocati fue-
rant, egreffi funt j Acaciani verb introiere. Hilario aucem nullum
crimen obje&um fuerat. Deindc quis crcdat eum ii C011-
. cilio cxpulfum, cum ftacim ab initio, Sulpicio teile lib. t .e x -
pofita fide fua in focietatem receptus Concilioque adfeitus fit ! cum
etiam omnium benevolenciam fibi ita conciliarit , uc vel ipfi
Anomazi fua ci fenfa confidenter aperirent. Nil itaque cogit,
ut eum a Concilio receififtc arbitremur. Neque propterea Icn-
tiendum eft, ipfum aut iEgyptios epilcopos ei conventui inter-
fuiile, in quo formula Ancrochix in Encxniis edita fubferiptio-
nibus rata fadla eft : privatusenim fuit ille convenors, & exits
folis conduit, qui homuzufion defendebant.
*• Excufi , deprehendi ut Chriftum fefum centum & quinque
epifeopi i/jsdotor, id eft, dtfpmilis effentia, addicis quibufdam, plu-
ribus omiifis : reftaurancur ex miT. Vaticanx bafilicx , Marti-
niano Sc Colbercino; cum a ceceris etiam abfic Chriftum fefum.
Tcftatur quidem Söcraccs lib. x. c. 39. a parte Anomceorum fieri
iTe triginta quatuor epilcopos , Epiphanius autem hxr. 73. n.
x 6. tres iupra quadraginta : fed majori fide dignus eft Hilarius
teftis oculatus, favente Athanafiolib.de Synod, p. 881. ubi cof-
dem numero paucos exftitilfc fcribit. Immo Socrates ad Hilarii
(encentiam quodam modo redic cap. 40. dum nomina eoruni
recenfens ,quos pars Acacianis adverfa auc ab epiicopacu, aut a
communione fua removit , novem depoficos nominac, totidem-
que extra communionem fados. Porro cotum Concilium Acha-
nafius epifcopis circiter 160. Socrates definite 16o. Theodo-
retus i j o . conditilfe rradunt.
1 In vulgatis , congregati funt ex his qui ipsiioxoi prtdicabant.
Aliqui eorum: vitiofa interpundione falfus efficitur ienfus, quail
foli ii a Leona congregati lint, qui homosufionprxdicabanr.
Abundat quoque poftrema vox eorum, qux audoricatemiT. Colb.
& Marcin. removetur.
k Edici, qui verb IfMivetoi defendebant: emendantur ex pociori-
bus miT.
1 Poft ita fupplendo u t, integra erit ledio quam exhibemus
ex fide miT. cum prius lcgcretur , Itaque qstod creatus ejfct. T um
mff. Colb. Sc Martin, in Dei nativitate■ Hxreticos dicentes , Pater
Deus, femper etiam Filius creatus j idem enim eft in Deo create
& gignere, ab Antiochenis Pfathyrianos vocatos die cradic Thco-
dorecus lib. 4. hxrcc. fab. c. 4.
I m Hanc optimam ledionem ixpe laudatis mff. Colb. & Martin,
debemus. Eamdem cxpreific Baronius ad an.339. n. 6j . In aliis
i aucem libris , quod pradicatum AntiochU exceptum habebatur. . . .
ab eo commemorantur.- primo deeft nomen, ad quod referatur illud
■ ab eo-, deindc later quis ille fit. hoitio , cujus impudentiam infrsl
jftupet Hilarius ; poftremönon habetur in quem cadant verba
■ paulo poll fequentia, comparaffet, ait. Jam verb Sc integra eft oratio,
& in Eudoxium Anomceorum duccmapprime conveniens. Nec
repugnat quod Theodorecus lib. 4. hxrcc. fab. c. 1. fcribit, ilium
ad Seleucieniem fynodum ire juffum , acceififfc quidem ,
j fed non aufum effe confeffum ingredi. Non euim Hilarius di-
c it, Eudoxium hoc Seleucix prxdicaifiz, fed cüm alias prxdicaffcr,
( haud dubii in eo conventu,quern Antiochix , ftacim atque invafic
hanc fedem ,-conyocavit, ) public^ ledum effe Seleucix; Sc quidem
ante quam Acaciani novam fidei formulam cudercnc, 8c
proinde in confeffu primo. His favccquod narrac Theodorecus
lib. x\ hill. eccl. c. 17 . Eudoxium ab Euftathio aliifque Sdeu-
cienfis fynodi legacis apud Imperatorem accuiatum ,quod hor-
rendas in Dei filium blafphemias evomuiffet , Conftancii in fui
ipfius graciam quantumvis propenfi iram temperate non alitet
I pocuiffe,quam earum audorem non ie,fed Aetium effe affiimando
LLl l