Deus üs fo- Deus pater vefter effet3 diligerctis utique me > ego
u^Fiiü^r en*m “ Deo e x iv i t & v e n i: nee enim h me v e n i,
coiunt!1"1 fe d ille me mißt. Religio fi nomïnis aflumtionem
4 Dei filius in his, qui fe Deia filium confitentes
patrem fibi Deum dicerent , non improbavit:
fed temerariam Judxorum ufurpationem , patrem
fibi Deum prasfumentium , per id quöd
fe non diligerent, objurgat: S i D eus pater ve-
fie r eßet 3 diligeretis utique me 5 ego enim d Deo
exivi. Omnibus, quibus per fidem Deus pater
eft, per eam fidem pater eft, qua Jefum Chri-
Non ut ad- ftum Dei filium confitemur. Confiteri autem
oftivum. filium fecundüm generale fan&orum nomen ,
quid habet fidei, ut dicamus , Unus ex filiis
efl: ? Sed numquid 8c ceteri in hac creaturas fii£e
infirmitate non filii funt ? In quo ergo filium
Dei Jefum Chriftum fides confefla priecellit,
b cüm eib fecundüm filios, filii non natura, fed
nomen fit ? Chriftum perfidia ifta non diligit,
nee ha:c impia profeflio piè fibi aflumit Deum
Exirc ex patrem: quia fi fibi pater Deus eflèt, Chriftum
Deo quid pb id diligerent, quia exiffet ex Deo. Exiflè
ex Deo quid fit requiro. Non utique dici po-
c teft , id ipfum eflè a Deo c exiflè, quod 8c
veniflè 5 nam utrumque fignificat, Quoniam d
Deo e x iv i , & veni. Et oftendens quid eflet d
Deo exivi 3 8c quid effet & veni j continuo fiib-
d jecit, Nee enim d me veni 3fe d ille me mißt. d Non
fe fibi eflè originem docuit, cüm ait, Nee enim
* fupplt, d me veni j 8c * rurfum ex Deo fè exifïè, & ab
c“m- eo miffum efïè teftatur. Sed cüm ab iis, qui
Filii dili- fibi Deum patrem dicerent, idcirco fe dili-
fa ratioU gendum ait, quia ex Deo exiflèt j caufam di-
naicendi. le&ionis ex caufa docuit efïè nafcendi. Exifïè
enim ad incorporalis nativitatis retulit nomen :
quia religio profitendi fibi patrem Deum , ex
dileótione Chrifti qui ex eo genitus eft fit me.
fih. i j . ij. renda. Nam cüm ait, Qui me odit 3 & patrem
meum odit: meum cüm ait, communionem no-
* fupplf, minis * per fignifïcationem proprietatis exclu-
cum a ns. Ceterüm profitentem fibi patrem Deum,
8c fè non diligentem, in paterni nominis ufur-
« patione condemnat •.e quia qui fe odit, ode-
rit 8c Patrem j nee in Deum patrem fit reli-
giofus, qui non diiigat Filium j cüm diligendi
Filii non alia caufa fit, quam quód ex Deo
fit. Ex Deo igitur Filius eft, non adventu, fed
f nativitate: 8c dile&io in Patrem f h5c erit om-
nis, fi Filius ex eo efle credatur.
fohtn. 16. 31. Teftatur hoc Dominus dicens, Non di-
X7.&is. cam vobis, quoniam ego rogabo Patrem pro vobis:
FiHo*fidcfC Wm en*m ^ ater amat vos 3 quoniam vos me ama-
mcritum. 3 Ó' creditis quoniam ego d Deo e x iv i 3 & d
Patre veni in hunc mundum. Caret apud Patrem
A interceffionis neceflitate perfeâa de Filio fi.
des , quæ quôd à Deo exierit credat atque I
amet : 8c per fe ipfa jam 8c audiri meretur 8c
amari, natum ex Deo Filium mifliimque con. I
feflà. Nativitas itaque ejus 8c adventus offen, 0.
ditur cum abfolutiffima fignificandæ proprie- mj
tatis veritate. A Deo, ait, exivi i ne in eo alia
quàm nativitatis natura eflè exiftimaretur : cùm ad J
exire à Deo, id eft, ex nativitate fubfiftere
quid aliud quàm Deus s poflèt ? E t d P â tr e , !
B inquit, veni in hunc mundum. Ut exitio ilia à ;
Deo nativitas fignifïcata eflè intelligeretur ex i
Patre, à Patre fe in hunc mundum profeflùs I
eft veniflè. Alterum itaque in difpenfàtione
alterum in natura eft. Nec patitur exitionem
adventum exiftimari , cùm poft exitionem à j
Deo, adventum commemoret à Patre. A Pâtre
enim veniflè, 8c ex Deo exiffe, non eft I
fignifïcationis ejufÜem : 8c quantum intereft I
hnafci, 8c adefle, tantum à 1e uterque fermo ]
C difeernitur. Cùm aliud fit à Deo in fubftan.
tiam nativitatis exiflè, aliud eft à Patre in hunc
mundum ad confummanda falutis noftræ facra-
menta veniflè.
32. Et quidem fecundüm propofitæ à nobis cti
refponfionisordinem Opportunismus hic nobis M
locus eft, ut tertio nuncdoceamus filium Dei
Dominum noftrum Jefum Chriftum ab Apo-
ftolis1 creditum, non ex nuncupatione , fed •
ex natura j neque ex adoptione, fed ex nati- j
D vitate. Quamquam enim plures 8c k maxima: J
adhuc unigeniti de fe Dei exftent profefliones, |
quibus generationis fuæ veritatem fine levi
faltem ementiendæ licèt calumniæ occafione
teftetur : tarnen quia neque legentium one-
randus eftfenfus coacervatis ad copiam dictis
8c cùm jam nonnulla de proprietate nativitatis !
oftenfa fint, cetera omnia aliis erunt quæftio-
nibus refervanda. Nunc verô quia hic fèrmo- j
nis noftri ordo inftitutus eft, ut poft Patris
E conteftationem, poft Filii profeflionem, 1 fide 1
quoque Apoftolorum de vero 8c fècundùm na- I
tivitatem confitendo Dei filio doceremur; vi- J
dendum eft, an in eo quod ait Dominus, E x I
Deo exivi 3 aliud in eo aliquid potiùs quàm ' ]
naturam intellexerint nativitatis.
33. Poft multas namque proverbiorum obfcu- Qd|
ritates, quibus in parabolis locutus eflèt, quem
jam antea Chriftum fçiebant annuntiatum à
Moyfe 8c prophetis, confèflum quoque à Na- ft»«
F thanael 8c Dei filium 8c regem Ifrael, objur- M
gato etiam Philippo, cùm de Patre quæreret,
cur per operum virtutem Patrem in fè m eflè *
8c fe in Patre ineflè nefeiret, cümque fe à
* Er. Lipf. & Par. qui ft Dei filios: corruptè ac fublaca vi totius
argumenti. Ibi quippe , & mox in his, quod fe non diligerent, vo-
cula fe ad Chriftum refertur ; monctque Hilarius non improba-
tos eos fuifle, qui cum Chriftum Dei filium & confitcrentur &
amarent, Deum fibi patrem dicercnc. Peflimè aucem Vac. baf.
mf. hie ctiam habens filios, poftca fubjicic, non folitm improbavit
, pro non improbavit: erratum cx crraco.
b Apud Er. in margine, fecundhm illos: quod deinde a Lipfio ar-
reptum, Par. retinuit. Refticuimus cx Bad. Sc m(T. feiuudum filios,
hoc eft, ad modum cecerorum filiorum.
c Tres mfl. Colb. cum Cam. & Germ, exire.
d Lipf. & Par. non a f e : relu<ftancibus aliis libris. Porro Hilar
io vocabulijim origo Cx pc idem eft, quod nobis principium.
* Vecus codex S. Martini Turon. quia f i edtrit Filium, oderat &
{ Sic potîores libri. Alii ver à , h inc erit.
t In mf. Marc, quàm Deus effet.
b Ex eu f i, inter nafci ; & mox , in fubftantia nativitatis exiffe,
aliud fit &c. ScquimurmfT.
* Par. poft Lipfium, traditum : malè & przter aliorura libro-
rum fidem. Qui ppc nondum Apoftolorum doArina expenditur,
lcd fides.
k In priùs vulgatis, maxime, adverbium. Hic maxime, id eft ,
clurijfimt. Tum in vetuftiffimis excmplaribus Colb. & Carn. feri-
bicur adhunc, non alio fenfu.
1 Ita in mil. Ac in exeufis fidem.
mEdici hîc omifib ejfe, fubjiciebant & fit in Patre elfe nefeiret,
non ineffie. Concianior eft lcâio infiT. Patre
Patre mffum'&eqaepribm.dia» aa t ^ f e c a i f A cernent», ^ !i .
fee • tam e n c u m p r o f i t e n t em e um a u d i f l e n t fe
a D e o e x i f f e , h a te c o r um r e fp o n f io f u i t : ( t o n -
n e x u s e n im h i e f ib i fe rm o e f t : y D ia m t e id ife i-
, p u li ■ , N u rw p a lam U q tu r is , & prtm erbm m m l-
lum d iets. N u n c ergo ftim u s q u ia n o fii om n ia , &
mm b a b es necejfe a t a liq m s u in te n o g e t: in hoc
credimus q u ia i D e o W M Q u a e r o g o , h * c v e r -
b ih u ju s a dm i r a t io e f t , q u 6 d f e e x i f le a D e o
Deo exiit recognofeunt, cüm dicunt, Nunc fo- ic. ,?.)
ergo ftimus, quia nofti omnia, ér non babes ne-
ccffe, at aliquis te intemget: in hoc credimus quid
k Deo exifti. Per id enim credunt, quód i Deo
exiit, per quod ea quat Dei flint ‘ pqteft atque *
agit. Non enim naturam Dei A Patre veniffe,
fed A Deo exiflTe confummat. Denique hoc,
quod nunc primüm audiunt, 1 cónfirmatur ad &
ntnfellus flt> TantaSc tam Deo propria vos, fidem. Nam cüm Dominus utrumquedixiflet,
° fanfti & beati viri, 8C ob fidei veftne meri. B Ego k Deo exivi, & k Patre veni in hunc man- HU. is.
n,m b claves reeni cielorum fortiti, 8C ligandi dam; nihil admiratioms m eo habuerunt, quod
“ folvendi in cilo & in terra jus adepti, gefta frequenter audieranr , & k Patre veni m hunc
efle oer Dominum noftrum Jefum Chriftum mundum. Refponfio autem eorum, fidem & in-
Dei Pfi!ium videratis : 8c ad id, quód A Deo telligentiam hujus; difli conteftata eft Ego k
«iffe fe dixit nunc primüm vos veri intelli- Deo exivi. Nam ad id tantum refponfum eft,
tenriam aiTequi proteftamini > Videratis uti- cüm dicunt, In hoc credimus quomam k Deo
que nuptiales aquas, j 8c eafdem nuptiale vi- exifti ; neque addunt , Et a Patre venftli in
nurn &; natural in naturam vel demutatiq- hunc mundum. Et cüm alterum in P™feffione,
nem ’ vel profectum , vel creationem. Quin- alterum in filenno eft s profcflionis caufam difti
nue etiam panes ad cibum tana multitudinis C novitas cxegit, profitendi autem conteftatio-
feeratis 8c fatiatisomnibus in plenitudinem. nemintelligentiaveritatiselicvut.Sciebant qm.
r.S . J , :___ dem eum omnia ut Deum pofte, fed nondum
rationem 1 nativitatis acceperant: 8c qui feie- 1
bant A Deo miffum, éxiflè tamen A Deo nefeie-
bant. Inenarrabilem illam 8c perfe&am Filii
nativitatem per virtutem di&i iftius intelligen-
tes, nunc fecnm fine proverbiis profitentur m
iocutum. ' r:
Nfnn enim per confiietudinem humani &jt!o I
voatus5 MWAliJIliiiilMMi D partus Deus ex M nafeitur, neque per ele- H
fuerTeVreflus, 8c adhuc odorem mortis in menta origmis noftrx ut homo ex homine pro.
S m larium fpiritu agente, ipfe jam vivus pellitur. Integra ifta 8c perfeda 8c mcontami-
lemum nariu y ^ nata nativitas eft , cujus A Deo exitio potius
quAm partus eft. Eft enim unus ex uno. Non
eft portio, non eft defe&io, non eft deminutio,
non derivatio, non protenfio, non paflio; fed
viventis natural ex vivente nativitas eft. Deus
ex Deo exiens eft, non creatura in Dei nomen
ele&a; non ut effet ccepit ex nihilo, fed exiit
rnsifdii, 3 vA. w.wii'b r
duodecim cophinorum fra gm en tad panum cre-
v e r a n t , 8c naturæ pa rvitas famem pellens p ro ,
fecerat in e jufdem copiAm naturæ. R e viruifle
manus aridas c o n fp e x e ra tis , 8c in vo c em mu .
torum lingu as fo lu ta s , 8C in curfum clau dó -
rum pedès a la c reS j 8C cæcorum oculos c ernen-
h tes 8c mortuorum v itas r ev e rten te s . Fcetens
La zarus con ftite rat ad v o c em , 8c è fepülcrö
adftiterat. Taceo de ceteris magnarum virtu-
turn 8c divinarum operationibus. Nunc ergo
primüm intelligitis qui fit hie miftiis 8 emits,
poft quAm audiftis , De Pam exivi!;Et hoc
vobis primüm jam fine proverbio didum eft,
8c per natur® virtutem intelligitis verum efle
quöd I A Deo exivit, cüm voluntatum f veftra- cogitationes tacitus intuetur, cùm 1 E A ^ - n e n t e ^ exnffi f i ^ t i o a m h a b e t n a
nullis t—a_m__q.u.xdaa'mdkù i1g—na«rnuies interrogac , rciùl tml l fouml l.
m
nium cognitor eft ? Per hæc enim omnia, quæ
virtute ac naturâ Dei agit, à Deo exifle cre-
dendus eft.
- 34. Non hîc fàn&i Apoftoli à Deo exiflè,
j id eft, à Deo miflum efle intellexerunt j nam
omni fuperiore fèrmone confitentem miflum
eflè fe frequenter audierant : fed audientes à
Deo exiflè , naturam in eo Dei ex operibus
tivitatis, non habet inchoationis. Non enim
idem eft fubftantiam n ccepifle, 8c Deum exiifle »
de Deo. Et nativitatis hujus confcientia liefct
non fubjeda verbis fit, cüm inenarrabilis fit5
habet tamen in dodtrina Filii fidei fecuritatem,
4 Deo fe manifeftantis exifle. p«ru* fi-
36. Non eft evangelica 8c apoftolica fides, ijum d «
filium Dei nomine potiüs quAm natura credi-
difle. Si enim adoptionis ha:c nuncupatio eft, didU.
» Par. cum vetufto mf. Colb. Dicunt ergo difcipuU.
b In antiquioribus mff hlc clavem. Inferius tarnen hzc vox
exftat in plurali numero librorum omnium conlenlu.^
c Bad. Er. & recentiores mff. ér *» eifdem. Melius aln hbn,
& eafdem, fupplc fafias: nifi malis cum Martin. & ex eijdem.
«* Antiquiores mff. panium. Tum Erafmus legendum putac &
materie, parvitas non & nature.. Cui favet quod de eodem Chnfh
fado ait Hilatius in Matth. c. I+. n. xt. Crefcit deinde mater,es:
& poft pauca, AuBorem enim hujus mtverfitans tantus pammpro-
fitüus oftendit, per quem tali incremento modus Pertrailau materie
adderetur. Facilius itaque ei annueremus, nifi vevbo nature mox
tepetito I ei przmittctetur ejufdem. H*c fcntcntia a przccdcnti
non difFcrt nifi vocabulis. Deinde in mf. Vat. bal. revtruijjemanum
aridam: quod \ fubnexis diffonat, in quibus cetera Chrifti gefta
plurali numero enunriantur.
e Sic mff At editi j citb. — . . . _ ■ .
f Plerique ac pociorts mff noftrarum. Mox in omnibus tantus;
«Bi in excufis tacitas. ... r . .
t Editi, de nonnullis. Redifts mff potiores , de nullis: relpicuur
enim illud, Ne» habes neteffe ut aliquis te interroget. Poftca Yat. bal.
mf. c'um omnium occultorumcognitor eft; Mart, cum omnium occulta
conditor eft : minus fincerc } cum in facro textu, in quem hie
rcfpicitur, fimplicitcr exftet, quia nofti omnia. W
' b In mff Mart. & baf. Vat. nature virtutem: minus apt*. Hoc
quippe concluditur, Apoftolos virtute atque operibus Chrifti ad-
dudos fuifle , ut latentcm in eo natural divin* ventatem. quam
ipfe iis przdicabat, crederent. u
‘ In uno codice Vat. & nonnullis alns, poteftate acta qua agst,
plena fide teftificantur: mendofa lcdio Sc interpolata, quam Bad.
2c Er. ex parte fccuti funt.
k Lipf. & Par. confirmantur. Redius Bad. Er. & mli. confirmstur,
ab Apoftolis videlicet ipfum Chrifti teftimonium quod a Deo
eXiCpar. cum antiquo mf. Colb. & Germ, rationem novitatts.
“ Quidam mff. quos miniks finceros expertt fumus, cum Bad.
& E f W prim'um caferunt advertere, c'um sllum fine proverbs,s IH IM H Man.■ H V... « «.ox, 1B
filii Dei fidei 6cc.
Mmra